Kanker symptomen: hoest, heesheid, knobbel, bloed in poep

Symptomen kanker zijn afhankelijk van de plaats en de grootte van de tumor. Symptomen kanker die veel voorkomen zijn: aanhoudende hoest of ophoesten van slijm met bloed; blijvende verandering in de stoelgang; bloed in de ontlasting of poep; bloedarmoede; verdikking of knobbel(tje) ergens in het lichaam; urinewegproblemen of veranderingen bij het plassen; heesheid; een langzaam toenemende pijnloze lymfeklier zwelling; nieuwe of veranderende moedervlekken; moeilijk slikken; onverklaarbaar gewichtsverlies, nachtzweten, koorts; jeuk anale of genitale zone.

• Symptomen kanker en risicofactoren kanker en voorkómen
• Wat zijn de risicofactoren van kanker?
• Wat de symptomen en verschijnselen van kanker?
• Aanhoudende hoest of het ophoesten van slijm vermengd met bloed
• Een blijvende verandering in de stoelgang zonder duidelijke aanleiding
• Bloed in de ontlasting of poep
• Onverklaarde bloedarmoede (anemie)
• Een verdikking of knobbel(tje) ergens in het lichaam
• Urinewegproblemen of veranderingen bij het plassen
• Heesheid
• Een langzaam toenemende pijnloze lymfeklierzwelling
• Nieuwe of veranderende moedervlekken
• Moeilijk slikken, slikproblemen
• Ongewoon vaginaal bloedverlies of abnormale vaginale afscheiding
• Onverklaarbaar gewichtsverlies, nachtzweten, of koorts
• Jeuk in of rond het anale of genitale gebied
• Kanker preventie: het voorkomen van kanker door voeding, leefstijl, gewicht en lichamelijke inspanning

Symptomen kanker en risicofactoren kanker en voorkómen

Kanker is een ziekte waarbij ongeremde celdeling optreedt, doordat de regelmechanismen in de cel verstoord zijn. Bij ongeregelde groei ontstaat er een tumor, die goedaardig of kwaadaardig kan zijn. Kwaadaardig wil zeggen dat de tumor aangrenzend weefsel kan beschadigen of zich kan verspreiden (metasteren) naar andere plaatsen in het lichaam. Alleen bij kwaadaardige tumoren wordt er van kanker gesproken. In dit artikel staan we stil bij de mogelijke symptomen en risicofactoren van kanker.

Wat zijn de risicofactoren van kanker?

Roken en het overmatig drinken van alcohol kunnen leiden tot bepaalde vormen van kanker. Zo krijgen van de 100.000 manlijke rokers tussen de 35 en 69 jaar, jaarlijks ongeveer 200 personen longkanker. Bij niet-rokers worden slechts 8 personen getroffen door deze vorm van kanker. Mensen die roken doen er verstandig aan te stoppen met roken. Het is bekend dat ex-rokers significant minder kans op kanker hebben dan mensen die roken. Volgens KWF Kankerbestrijding is eenderde van alle kanker te voorkomen als er niet meer wordt gerookt. Naast leefgewoonten zoals roken en alcoholgebruik, kan voeding en blootstelling aan zonlicht en erfelijke aanleg een rol spelen bij het ontstaan van kanker.

Veel van de meer dan 1 miljoen huidkanker die elk jaar worden gediagnosticeerd, staan in verband met overmatige blootstelling aan zonlicht. De kans op het krijgen van huidkanker kan worden verlaagd door de huid effectief te beschermen tegen de zon door de schaduw op te zoeken zoveel men kan, door het dragen van een hoed en T-shirt als men in de zon loopt en door het gebruik van zonnebrandcrème.

Volgens professor Ellen Kampman die de Leerstoel Voeding en Kanker aan de Wageningen Universiteit bekleedt en onderzoek verricht naar het verband tussen voeding en kanker, kan naar schatting het risico op kanker met een derde verlaagd worden door gezond te eten en te leven. De kankergevallen die in verband worden gebracht met voeding, overgewicht of obesitas en lichamelijke inactiviteit kunnen worden voorkomen door het aanpassen van de leefstijl.

Voeding is gekoppeld aan bepaalde vormen van kanker, ofschoon de precieze redenen nog niet duidelijk zijn. Het beste advies is om veel verse groenten en fruit, volle granen, zoals pasta en brood en in beperke mate voedingsmiddelen die rijk zijn aan verzadigd vet, gepekeld vlees en rood vlees te eten. Het is ook belangrijk te streven naar een gezond gewicht en ten minste 30 tot 45 minuten lichamelijke activiteit gedurende minstens 5 dagen per week te hebben.

Sommige kankers zijn gerelateerd aan besmettelijke ziekten, zoals het hepatitis B virus (HBV), het humaan papillomavirus (HPV), het humaan immunodeficiëntie virus (HIV), Helicobacter pylori (H. pylori), en anderen. Veel van deze kunnen worden voorkomen door gedragsverandering, vaccinatie of antibiotica.

Wat de symptomen en verschijnselen van kanker?

Kanker geeft in de meeste gevallen aspecifieke symptomen, die ook kunnen duiden op een onschuldige aandoening. Als bepaalde symptomen optreden, doet u er verstandig aan een huisarts te raadplegen voor nader onderzoek. Voor de overlevingskansen is een vroege signalering van kanker zeer belangrijk. We bespreken enkele veel voorkomende symptomen die kunnen optreden bij kanker. Let op: deze lijst is geenszins uitputtend.

Aanhoudende hoest of het ophoesten van slijm vermengd met bloed

De symptomen aanhoudende hoest of het ophoesten van bloed vermengd met slijm, kunnen worden veroorzaakt door te hard hoesten, waarbij een klein bloedvaatje kapot gaat of als het langer aanhoudt, duiden op een eenvoudige infectie zoals bronchitis of sinusitis (bijholteontsteking, waaronder voorhoofdsholteontsteking), een verwonding of een kwaadaardig gezwel (longkanker). Als het hoesten langer dan een maand duurt of als er bloed opgehoest wordt, dan is het verstandig een huisarts te raadplegen.

Een blijvende verandering in de stoelgang zonder duidelijke aanleiding

De meeste veranderingen in de stoelgang zijn gerelateerd aan voeding en vochtinname. Afwijkingen van de ontlasting en het ontlastingspatroon kunnen ook wijzen op mogelijke aandoeningen. Zo kan anale kanker de volgende veranderingen in de stoelgang veroorzaken: frequente aandrang tot ontlasting en afwisselend diarree/obstipatie (verstopping).

Een blijvende verandering in het ontlastingspatroon qua regelmaat of qua soort ontlasting, kan wijzen op darmkanker. Darmkanker kan ook loze aandrang veroorzaken; dat is het gevoel alsof de darm niet volledig is geleegd na de stoelgang. Verstopping en 'potloodontlasting' kunnen ook voorkomen bij dikke darmkanker. Kanker kan de dikke darm afknijpen, hetgeen kan leiden tot verstopping en krampen en de ontlasting kan door de vernauwing de vorm van een potlood krijgen

Als één van deze abnormale darmklachten langer duurt dan een paar dagen, is onderzoek vereist.

Bloed in de ontlasting of poep

Bloed bij/in de ontlasting is altijd een reden de huisarts te bezoeken. Let wel, bloed bij of in de ontlasting hoeft geenszins op kanker te wijzen. Bij veel andere aandoeningen kan er bloed bij/in de ontlasting voorkomen:

• Een beetje helderrood bloed op het toiletpapier of aan de buitenkant van de ontlasting heeft dikwijls een onschuldige oorzaak, zoals een klein kloofje of scheurtje in je anus of aambeien.
• Bloed afkomstig uit het maag-darmkanaal, manifesteert zich als strepen of klonten bloed vermengd met de ontlasting. Dit kan het gevolg zijn van bijvoorbeeld een ontsteking. Dit gaat vaak gepaard met buikpijn en krampen, koorts en diarree. Ontstekingen van de darmen komen ook voor bij ziekten als de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa. Ook darmkanker geeft bloed in de ontlasting.
• Bloedingen vanuit de maag geven zwarte, kleverige, teerachtige ontlasting, zwarte ontlasting, ook wel teerontlasting genoemd. Meestal komt dit door een maagzweer.
• Als er alleen tijdens de menstruatie bloed in de ontlasting aangetroffen wordt, dan kan dit wijzen op endometriose. Bij endometriose verspreidt het slijmvlies, dat de binnenkant van de baarmoederholte bekleedt, naar andere gebieden van het lichaam, meestal in het bekken of de buikholte, maar soms ook naar de darmen. Het baarmoederslijmvlies menstrueert met de baarmoeder mee. Bij aanwezigheid van baarmoederslijmvlies in de darmen, kan dit leiden tot bloed bij de ontlasting. Deze aandoening veroorzaakt bij veel vrouwen moeheid, pijn en een verstoorde stoelgang.

Onverklaarde bloedarmoede (anemie)

Veel mensen met kanker ontwikkelen bloedarmoede, een aandoening waarbij er sprake is van een te laag gehalte aan hemoglobine in het bloed, waardoor er onvoldoende zuurstof vanuit de longen naar de celweefsels van het lichaam te getransporteerd wordt.

Een verdikking of knobbel(tje) ergens in het lichaam

Het kan gaan om een verdikking of een knobbeltje ergens in het lichaam, zoals:

• borst(en),
• teelbal(len), zaadbal(len),
• hals,
• oksel(s),
• lies, of
• elders in het lichaam.

Met een verdikking/knobbeltje is het verstandig de huisarts te bezoeken, ook als het geen pijn doet.

De meeste mannen (90%) met teelbalkanker hebben een pijnloze of ongemakkelijke knobbel in een testikel. Het is raadzaam de teelballen regelmatig te onderzoeken op onregelmatigheden. Het zelf onderzoeken van de teelballen kan heel goed plaatsvinden na een warme douche. Rol hierbij de teelbal voorzichtig tussen duim en wijsvinger. Als een zwelling of verharding gevoeld wordt, neem dan onverwijld contact op met de huisarts.

Voor vrouwen geldt dat ze in de gaten moeten houden of er iets aan hun borsten verandert. Raadpleeg een arts wanneer een verdachte verandering bemerkt wordt, zoals een verandering in de vorm van de borst, een knobbeltje of zwelling, een verandering van de tepel of tepelhof, vochtafscheiding uit de tepel, pijn op een bepaalde plek, deukjes, putjes of plooien in de borst.

Een schilferend plekje of een knobbeltje op de huid waarop een wondje of zweertje ontstaat, dat niet binnen enkele weken geneest, kan wijzen op kanker. Wees vooral beducht voor wondjes en zweertjes die niet genezen. Zo kan een pijnloos oppervlakkig zweertje in de mond, maar ook een 'bloemkoolachtige' poliep wijzen op mondkanker. Een blaar of blaartje op die steeds terugkeert, of een oppervlakkig zweertje, kloofje of korstje op de lip die maar niet wil genezen, kan wijzen op lipkanker.

Urinewegproblemen of veranderingen bij het plassen

Het kan gaan om allerlei veranderingen bij het urineren, zoals moeilijker kunnen urineren, veelvuldig moeten urineren, lang over het urineren doen vanwege een zwakke, slappe straal, steeds kleine beetjes urineren, pijn bij het urineren of bloed in de urine. Voor elke verandering geldt dat de huisarts geraadpleegd moet worden.

Sommige van deze symptomen kunnen worden veroorzaakt door urineweginfecties (meestal bij vrouwen) of, bij mannen, door een vergrote prostaat.

Bloed in de urine kan op verschillende dingen wijzen: een niersteentje, een ontsteking, een kneuzing in buik of onderrug, maar ook op kanker in de nier of blaas.

In het begin geven blaastumoren geen klachten, maar in een later stadium kunnen de volgende symptomen optreden: het plassen kan pijnlijk zijn; moeilijk kunnen plassen; bloed in de urine; doffe pijn in de onderbuik.

Prostaatkanker geeft vaak de volgende klachten: vaker moet plassen, de klok rond; moeite met plassen; pijn of een branderig gevoel bij het plassen; nadruppelen en/of een zwakke of onderbroken straal; troebele of bloederige urine of sperma.

Heesheid

Heesheid die niet wordt veroorzaakt door een luchtweginfectie of die langer dan drie tot vier weken duurt, moet worden onderzocht. Heesheid kan namelijk het eerste teken zijn van keelkanker.

Een langzaam toenemende pijnloze lymfeklierzwelling

Voor opgezette klieren is er vaak een voor de hand liggende verklaring. Zo kunnen opgezette klieren (knobbeltjes) in de hals bij een keelontsteking horen. Een pijnloze lymfeklierzwelling, die na enkele weken nog niet over is, is een waarschuwingssymptoom en kan wijzen op lymfeklierkanker. Bij deze vorm van kanker kunnen de zwellingen zich op meerdere plaatsen manifesteren, zoals de hals, oksels, liezen en in de buik. De aangedane klieren voelen als rubberachtig of vast-elastisch, of hebben een druiventrosaspect.

Nieuwe of veranderende moedervlekken

Als er een nieuwe moedervlek ontstaat of als er in bestaande moedervlekken veranderingen in kleur, vorm, uiterlijk en grootte optreden, is het raadzaam direct naar de huisarts te gaan. Ook een moedervlek die jeukt of vrij gemakkelijk bloedt, moet worden gecontroleerd. Het verwijderen van een moedervlek is meestal eenvoudig. De huisarts beoordeelt of dat nodig is.

Moeilijk slikken, slikproblemen

Moeite met slikken is een veelvoorkomend probleem, vooral bij ouderen, en heeft vele oorzaken. Een daarvan is slokdarmkanker. Typische symptomen van slokdarmkanker zijn slikstoornissen en pijn. Drinken geeft bij deze vorm van kanker weinig problemen, terwijl hard en droog voedsel, zoals brood en vlees, moeilijk verdragen wordt. Dit komt vanwege de tumor in de slokdarm. Als voedsel de tumor niet kan passeren, treedt braken op. Verslikken komt regelmatig voor.

Ongewoon vaginaal bloedverlies of abnormale vaginale afscheiding

Ongewone vaginaal bloedverlies kan een vroeg teken zijn van baarmoederkanker. Vrouwen die de overgang al hebben gehad, kunnen bij deze vorm van kanker opeens een bloeding krijgen en vrouwen die nog niet in de overgang zijn, kunnen tussentijdse bloedingen of menstruatiestoornissen krijgen. Bij abnormaal bloedverlies tussen de maandstonden, na het vrijen of na de menopauze, altijd de huisarts raadplegen.

Waterige afscheiding uit de vagina en bloedverlies na geslachtsgemeenschap, kunnen wijzen op vaginakanker.

Onverklaarbaar gewichtsverlies, nachtzweten, of koorts

Plots, hevig en onverklaarbaar gewichtsverlies, waarbij de persoon meer dan 10% van het oorspronkelijke gewicht in de laatste 6 maanden verliest, hevig nachtzweten, kletsnat wakker worden waarbij soms wel meerdere keren per nacht het beddengoed verschoond moet worden, en onverklaarbare koorts gedurende meer dan 3 dagen in de afgelopen maand, zijn aspecifieke symptomen die kunnen wijzen op verschillende soorten kanker. Verschillende infecties, zoals longtuberculose, kunnen ook leiden tot soortgelijke symptomen. Bij longtuberculose zijn hoesten, vermoeidheid, koorts, vermagering en nachtzweten de belangrijkste klachten.

Jeuk in of rond het anale of genitale gebied

Voorstadia van kanker zoals bepaalde huidafwijkingen of kanker van de huid van het genitale of anale gebied kunnen hardnekkige jeuk veroorzaken. Doch verschillende infecties of huidaandoeningen (bijvoorbeeld respectievelijk schimmelinfecties of psoriasis) kunnen ook leiden tot deze symptomen. Bij aanhoudende jeuk, is het verstandig de arts te raadplegen.

Kanker preventie: het voorkomen van kanker door voeding, leefstijl, gewicht en lichamelijke inspanning

In 2007 kwam het kloeke en zeer gedegen rapport 'Voeding, voedingspatroon, lichaamsbeweging en preventie van kanker: een wereldwijd perspectief' van het 'World Cancer Research Fund' (WCRF) uit. Veel onderzoekers en internationale wetenschappelijke groepen hebben aan dit rapport bijgedragen. Dit rapport over kankerpreventie geeft van een aantal veel voorkomende vormen van kanker aan, hoe ze kunnen worden voorkomen door (het veranderen van) leefstijl. Lees hier verder...

Lees verder

• Kanker voorkomen: preventie door gezonde leefstijl & voeding
• Humaan papillomavirus en risico (genitale) kanker (HPV)
• Gezwollen lymfeklieren: klieren in hals, nek, lies & oksel