Pepermunt: gezondheidsvoordelen en voedingswaarde pepermunt

Pepermunt (Mentha piperita) is waarschijnlijk een van de bekendste kruiden. Geen wonder, want zijn onderscheidende aroma is essentieel voor veel gerechten, snoep en drankjes. De plant is ook erg belangrijk als medicinaal kruid. Pepermuntthee smaakt niet alleen goed, maar verlicht ook veel kwalen. Pepermunt groeit vrij gemakkelijk in een tuin en komt jaar na jaar terug als het zich eenmaal heeft geworteld. Je kan pepermunt verwerken in gerechten en er thee van zetten. Er is ook pepermuntolie verkrijgbaar. Dit is een effectieve oplossing bij buikpijn, darmkrampen en winderigheid. De etherische olie is verder van belang voor de smaak van veel medicijnen, voor tandpasta en mondwater, evenals in sommige huidverzorgingsproducten en in shampoo voor vet haar. Kleine kinderen mogen geen pepermuntthee drinken omdat hun maag de menthol van de plant niet kan verdragen.

• Wat is pepermunt?
• Groei en bloei
• Kruising
• Werking en voedingswaarde
• Werking
• Inhoudsstoffen
• Toepassing en effect
• Waar helpt pepermunt bij?
• Gezondheidsvoordelen
• Tegen verkoudheid
• Tegen de warmte
• Spijsvertering
• Antibacteriële werking
• Prikkelbare-darmsyndroom (PDS)
• Pepermunt kopen
• Zelf munt kweken

Wat is pepermunt?

Groei en bloei

Pepermunt is een plant uit de lipbloemenfamilie (Lamiaceae) en is een winterharde kruidachtige vaste plant die elk voorjaar weer opkomt en een hoogte van 30 tot 90 centimeter kan bereiken. Pepermunt bloeit van juli tot september met roze tot paarse bloemen. Hij houdt van een zonnige locatie op voedselarme grond.

Kruising

Pepermunt is een natuurlijke kruising van watermunt (Mentha aquatica) met aarmunt (Mentha spicata). Pepermunt werd voor het eerst ontdekt in een Engelse tuin door bioloog John Ray in 1696. Er zijn in het wild groeiende soorten in Europa. Teeltgebieden zijn te vinden in Zuid-Duitsland, op de Balkan en in Amerika. Andere belangrijke teeltgebieden zijn Griekenland, Engeland en Spanje. In Noord-Afrika en de Arabische landen is pepermuntthee een nationale drank omdat het verfrissend en verkoelend is op warme dagen. Je drinkt het warm ondanks de hitte.

Werking en voedingswaarde

Werking

Pepermunt heeft een desinfecterend, antimicrobieel, antiviraal, stimulerend maar ook licht kalmerend, ontstekingsremmend en krampstillend effect. Er zijn daarom veel toepassingen waarvoor de ingrediënten van dit geneeskrachtige kruid geschikt zijn.

Inhoudsstoffen

Pepermunt bevat B-vitamines, flavonoïden, kalium, calcium, valeriaanzuur, rozemarijnzuur, cafeïnezuur. Looi- en bitterstoffen zijn ook belangrijke componenten. De etherische oliën van pepermunt kunnen worden geroken en geproefd, vooral menthol, maar ook eucalyptusolie en limoenen. De menthol en bitterstoffen kunnen het maagslijmvlies irriteren bij gevoelige mensen. Je krijgt dan maagproblemen, waar de thee eigenlijk tegen zou moeten helpen.

Toepassing en effect

Pepermunt is een natuurlijk geneeskrachtig kruid dat veel goede effecten heeft. Het wordt meestal geconsumeerd in de vorm van muntthee of als olie (pepermuntolie). Voor een goed effect moet een volle eetlepel droge bladeren worden gebruikt met een kwart liter kokend water. Na acht tot tien minuten is het drankje perfect. Bij het bereiden van verse bladeren is er een truc zodat de thee niet bitter smaakt, maar een mild en aangenaam aroma heeft. Was en snijd een paar takjes verse munt per kopje en verbrand ze met kokend water, tel tot twintig en giet het water weg. Voeg vervolgens weer heet water toe, laat de thee twee minuten trekken en geniet van het drankje. Pepermunt kalmeert de maag(spieren) en bevordert de galstroom, die het lichaam gebruikt om vetten te verteren.

Pepermuntthee bevat tannines. Deze vormen complexen met eiwitten in de darm waardoor een laag op de darmwand wordt gevormd. Ook binden tannines zich aan fimbriae. Dit zijn uitsteeksels aan een bacteriecel die ervoor zorgen dat bacteriën ergens aan vast blijven haken, of dat ze aan elkaar blijven zitten en zo een drijvend matje kunnen vormen van pathogene bacteriën). Hierdoor kunnen pathogene bacteriën zich minder makkelijk aan de darmwand hechten. Pepermuntthee is daarom een ​​goede remedie tegen diarree. De productie van speeksel en maagzuur wordt ook verhoogd. Dit heeft een spijsverteringseffect en kan helpen bij galproblemen. De aanwezige flavonoïden zorgen voor een krampstillend effect van de muntthee.

Waar helpt pepermunt bij?

Pepermunt kent onder meer de volgende indicaties:

• brandend maagzuur
• dyspepsie
• inslapen
• hoofdpijn
• uitputting
• moeite met concentreren
• verkoudheid

Gezondheidsvoordelen

pepermunt kent vele gezondheidsvoordelen. De belangrijkste zijn:

Tegen verkoudheid

Pepermunt heeft een verzachtend effect op een bovenste luchtweginfectie als verkoudheid. Met pepermunt kun je je herstel goed ondersteunen. De etherische oliën in de plant zorgen voor een vrije ademhaling, zowel als drankje als voor inhalatie (pepermuntolie inhaleren).

Tegen de warmte

Veel mensen weten wel dat je niet al te koude dranken moet drinken bij hoge temperaturen. In Arabische landen wordt pepermuntthee opzettelijk gebruikt als een verkoelend drankje, hoewel het warm wordt gedronken.

Spijsvertering

Pepermuntthee wordt vaak gebruikt voor problemen met de maag en darmen, omdat het de spijsvertering bevordert en het gevoel van volheid vermindert.

Antibacteriële werking

De antibacteriële effecten van de plant zijn de afgelopen jaren vrij goed bestudeerd. Het bleek dat pepermuntolie in staat is om: verschillende bacteriesoorten te bestrijden, zoals:

• streptokokken soorten
• Escherichia coli
• Mycobacterium avium

Bovendien zou de menthol in de etherische olie virussen zoals het griepvirus, verkoudheidsvirussen of herpes simplex virus kunnen bestrijden.

Prikkelbare-darmsyndroom (PDS)

Pepermuntolie zorgt voor verlichting van buikpijn, fysiek ongemak (in de buik) en ernst van de klachten bij personen met het prikkelbare-darmsyndroom (PDS), aldus wetenschappers van het Maastricht UMC+ naar aanleiding van onderzoek bij zo'n 200 patiënten.[1]

Pepermunt kopen

Omdat pepermunt waarschijnlijk een van de bekendste en meest populaire kruiden is, kun je bijna alle variaties in de handel vinden. Verse planten, gedroogde kruiden, pepermuntolie of zaden kunnen bijna 365 dagen per jaar worden gekocht.

Pepermuntplanten in potten maken anno 2024 deel uit van het standaardassortiment op de kruidenafdeling in de meeste supermarkten en discounters. Je kan ze ook kopen in tuincentra of bouwmarkten. Goede planten hebben een dichte groei en veel bladeren, een gezonde en stabiele stengel, een rijke groene kleur van de bladeren en ze stralen een aromatische geur uit. Veel overbemeste planten zijn enigszins instabiel, meestal hebben ze grote en weinig bladeren, die de neiging hebben snel ziekten te ontwikkelen. Dergelijke planten zijn alleen geschikt voor snel gebruik. Langzaam gekweekte planten zijn veel aromatischer.

Gedroogde pepermuntbladeren komen net zo vaak voor als verse planten. Er zijn vrij grote verschillen, afhankelijk van de kwaliteit van de plant en de manier waarop het gedroogd is. Het is raadzaam om eerst kleinere verpakkingen te kopen of monsters te vragen bij de gespecialiseerde verkoper. Gedroogde kruiden moeten een groenachtige kleur en een aangename geur hebben. Producten met veel bruine componenten moeten indien mogelijk worden vermeden (enkele bruine componenten zijn echter normaal). Zorg er ook voor dat de gedroogde pepermuntbladeren zijn verpakt in een aromadichte verpakking.

Er zijn veel variëteiten beschikbaar voor tuiniers die hun eigen pepermunt willen telen.

Zelf munt kweken

Het kweken van pepermunt is een eenvoudig proces, maar kan enige tijd in beslag nemen voordat de planten volwassen zijn. Hier is een algemene leidraad voor het kweken van pepermunt:

• Pepermunt groeit het beste in een vochtige, schaduwrijke omgeving met een pH-waarde van 6 tot 7.
• Pepermunt kan worden geplant in een bakje of direct in de grond. Als je het in een bakje plant, moet je zorgen voor goede drainage en regelmatig water geven.
• Pepermunt kan van zaad worden geplant of van stekken.
• Pepermunt kan ook worden gekweekt uit wortelstekken. Hiervoor moet je een jonge scheut afsnijden en deze in een pot met aarde zetten.
• Pepermunt groeit het beste in een koele omgeving en moet worden beschermd tegen direct zonlicht.
• Pepermunt moet regelmatig worden gewied en bewaterd, maar let op dat de grond nooit te nat wordt.
• Pepermunt kan geoogst worden als de planten volwassen zijn. Dit duurt ongeveer een jaar vanaf het zaaien.

Het is belangrijk om in je achterhoofd te houden dat pepermunt een invasieve plant is. Anders gezegd: munt in de volle grond is een verschrikkelijke woekeraar. Zorg er daarom voor dat je deze in een bak(je) houdt of in een speciaal gebied waar het geen kwaad kan doen.

Noten:

1. Maastricht UMC+. Pepermuntolie heeft positief effect op prikkelbare-darmsyndroom. https://www.mumc.nl/actueel/nieuws/pepermuntolie-heeft-positief-effect-op-prikkelbare-darmsyndroom (ingezien op 21-2-2020)

Lees verder

• Geneeskrachtige planten en kruiden: soorten en toepassingen
• Tijm: gezondheidsvoordelen en vormen en gebruik van tijm
• Kamille: gezondheidsvoordelen en toepassingen van kamille
• Rozemarijn: gezondheidsvoordelen, toepassing en bijwerkingen
• Watermunt: gezondheidsvoordelen en inhoudsstoffen watermunt