Tijm: gezondheidsvoordelen en vormen en gebruik van tijm
Tijm is een mediterraan kruid dat wordt gebruikt in de keuken, maar ook medicinale en decoratieve toepassingen kent. De bloemen, bladeren en olie van tijm worden gebruikt om vele soorten klachten te behandelen, zoals diarree, buikpijn, artritis en keelpijn. De meest voorkomende variëteit is 'thymus vulgaris' ofwel 'gewone tijm'. Een breed assortiment aan tijmproducten is online verkrijgbaar. Tijm wordt verondersteld antibacteriële, insecticide en mogelijk antischimmel eigenschappen te hebben. Mensen gebruikten de hele menselijke geschiedenis door tijm om te balsemen en om zich te beschermen tegen de Zwarte Dood, de Middeleeuwse naam voor de ziekte de pest. Tijm kan verse en gedroogd toegepast worden, of als etherische olie.
Geschiedenis
Mensen hebben tijm door de geschiedenis heen gebruikt. De oude Egyptenaren gebruikten tijm bijvoorbeeld om te balsemen. Het bevat een conserverende eigenschap die goed van pas komt bij het balsemen en mummificeren. In het oude Griekenland gebruikten ze tijm als een wierook in tempels en voegden dit toe aan badwater. De Romeinen gebruikten tijm als smaakstof voor kaas en alcoholische dranken. Dit kruid werd ook aangewend als een remedie voor mensen die melancholisch of verlegen zijn. Het Romeinse leger introduceerde tijm op de Britse eilanden toen ze het land veroverden. Hippocrates, die rond 460 v.Chr. tot 370 v. Chr. leefde en tegenwoordig bekend staat als 'de vader van de westerse geneeskunde', adviseerde tijm voor ziekten en aandoeningen van de luchtwegen. Mensen verbouwden tijm in tuinen of plukten het op het land.
Toen de Zwarte Dood in de jaren veertig van de negentiende eeuw in Europa rondwaarde, droegen mensen bosjes tijm met zich mee ter bescherming. Wetenschappelijk onderzoek ondersteunt dit specifieke gebruik van tijm niet, maar heeft aangetoond dat tijm een reeks geneeskrachtige eigenschappen bezit die ook anno 2024 zeer nuttig kunnen zijn.
Vormen en gebruik van tijm
Tijmolie
Tijmolie heeft een hoog thymolgehalte en kan schadelijke bacteriën en insecten bestrijden. Het bevat tussen de 20 en 60 procent thymol. Fabrikanten extraheren olie van tijm voor een scala aan toepassingen, waaronder geurzeepjes en als ingrediënt in deodorant. Mensen gebruiken tijmolie zowel als een antisepticum als een insectenverdrijvend middel. Thymol is een veelgebruikt conserveermiddel voor vlees, en
olijvenboeren combineren vaak thymol in de olie die olijven conserveert.
In tegenstelling tot de verse bladeren kun je etherische oliën niet via de mond consumeren of rechtstreeks op de huid aanbrengen. Je kunt er bijvoorbeeld mee stomen of er een huidolie van maken door 5-10 druppels tijm toe te voegen aan 50 ml jojoba-olie.
Verse bladeren
Mensen kunnen de verse tijmbladeren in de thee doen en bij het koken gebruiken en soms tussen lagen bedlinnen plaatsen om het weefsel tegen insecten te beschermen.
Gedroogde tijm
Gedroogde tijm kun je in de keuken toepassen, bijvoorbeeld bij lamsvlees; groenten; stoofgerechten en tomatensaus.
Gezondheidsvoordelen van tijm
Tijm is een mediterraan kruid dat in de keuken wordt gebruikt, alsook medicinale en decoratieve toepassingen kent. De bloemen, bladeren en olie van tijm worden gebruikt om een reeks symptomen en klachten te behandelen, zoals
diarree,
buikpijn,
artritis en
keelpijn.
Insectenwerend middel
Thymol is een organische verbinding en komt voor in de olie van de echte tijm (Thymus vulgaris). Deze stof is een biocide, een stof die organismen doodt zoals schadelijke bacteriën. Het gebruik ervan in combinatie met andere biociden, zoals carvacrol, geeft tijm sterke antimicrobiële eigenschappen. Thymol lijkt de bacteriële resistentie tegen gewone medicijnen, waaronder penicilline, te verminderen.
Het doden van de tijgermug
De tijgermug is een gevaarlijke steekmug afkomstig uit Zuidoost-Azië. Sinds de jaren 90 van de vorige eeuw verspreidt het zich over de hele wereld, en brengt het ziekten over als
Westnijlvirus,
gele koorts, St. Louis-encefalitis,
dengue en
chikungunya. Een combinatie van thymol, alpha-terpineen en carvacrol is effectief in het doden van larven van de tijgermug.
Hoge bloeddruk
Tijm lijkt een positieve invloed te hebben op de
bloeddruk en
hoge bloeddruk tegen te gaan. Anno 2024 is meer onderzoek nodig om dit te bevestigen.
Bacteriële voedselvergiftiging
Tijmolie, zelfs bij lage concentraties, werkt als een natuurlijk conserveermiddel van voedselproducten tegen verschillende soorten bacteriën die
voedselvergiftiging bij de mens kunnen veroorzaken. Tijmolie is effectief tegen resistente stammen van Staphylococcus, Enterococcus, Escherichia en Pseudomonas-bacteriën.
Kanker
Extracten van mastiek tijm werken mogelijk beschermend tegen
darmkanker. Wilde tijm, een groenblijvende bodembedekker, veroorzaakt celdood van
borstkankercellen.
Schimmelinfectie
De schimmel Candida albicans (C. albicans) is een veel voorkomende oorzaak van
schimmelinfecties in de mond en de
vagina. Tijm etherische olie helpt de natuurlijke weerstand te versterken en draagt bij aan de vernietiging van de C. albicans-schimmel in het menselijk lichaam.
Verlengt de stabiliteit van zonnebloemolie
Lipidenoxidatie is een ernstig probleem bij het bewerken en bewaren van voedsel. Het kan ervoor zorgen dat voedsel haar kwaliteit, stabiliteit, veiligheid en voedingswaarde verliest. Een extract van tijm de stabiliteit van zonnebloemolie bij verschillende temperaturen verlengen.
Huidproblemen
Huidproblemen komen wereldwijd veel voor. Naast reguliere middelen wordt vaak kruidengeneeskunde toegepast ter verlichting van de klachten. Er zijn gezondheidsvoordelen gemeld bij het toepassen van een 10 procent
kamille-extractcrème en antischimmelcrème van etherische olie met 3 procent tijm ter behandeling van schimmelinfecties en een aftreksel van tijm is tevens rustgevend en genezend bij
eczeem.
Acne
Tijm kan effectief zijn bij de behandeling van
acne. Het antibacteriële effect bleek sterker dan dat van standaardconcentraties van benzoylperoxide, het actieve ingrediënt in de meeste acnecrèmes. Benzoylperoxide veroorzaakt ook een
branderig gevoel en irritatie op de huid, wat betekent dat het toepassen van een tijmtinctuur een goede oplossing kan zijn bij acne en dat het tot minder ongewenste effecten leidt.
Hoesten
Tijmolie is slijmoplossend, antispasmodisch, wat betekent dat het de hoest helpt verlichten of genezen. Dit kruid bezit tevens meerdere antivirale bestanddelen, waardoor het ook kan helpen bij
verkoudheid en
griep. In een aantal hoestmiddelen zit tijm verwerkt.
Winderigheid
Tijmolie gaat
winderigheid tegen, wat betekent dat het niet alleen helpt bij het voorkomen van de vorming van gas in het maag-darmkanaal, maar ook helpt om overtollige gassen uit je lichaam te verwijderen.
Onregelmatig menstruatie
Tijm is een kruid die de doorbloeding in het bekkengebied en de baarmoeder stimuleert, waardoor het nuttig kan zijn in geval van een onregelmatige menstruatie en andere menstruatieproblemen.
Noten:
- Nutrition and Cancer Volume 64, Issue 8, 2012
Lees verder