Tatoeage: Complicaties na krijgen van tattoo

Steeds meer mensen krijgen tatoeages en meestal gaat dit niet gepaard met problemen. Circa tien procent van de getatoeëerde mensen ervaart echter complicaties door hun tatoeage. Deze complicaties ontstaan op basis van hoe het lichaam van de patiënt reageert op de inkt of op het trauma van het tatoeëren. Het hangt ook af van de reinheid en steriliteit van de tattooartiest. Vooral mensen die lijden aan bepaalde medische aandoeningen of allergieën, krijgen te maken met enkele problemen nadat de tattoo is aangebracht. Het genezingsproces in de gaten houden en met een arts praten wanneer er iets ongewoons gebeurt, is een goede manier om gezond te blijven terwijl het lichaam zich aanpast aan het leven met de nieuwe inkt. Het is tot slot essentieel om de instructies te volgen die de tattooartiest geeft voor nazorg, en niet af te gaan op advies van vrienden, familie, vreemden en het internet.

• Epidemiologie
• Oorzaken
• Allergische reactie voor de op de huid toegepaste lotion
• Allergische reacties op de inkt
• Door bloed overgedragen ziekten door tattoo
• Huidontsteking
• Infecties
• Keloïden (stevig verhoogde littekens)
• Kleurveranderingen
• Minder zweten
• MRI-complicaties
• Ontstoken schilferige huid
• Overmatige bloedingen door tatoeages
• Psychosociale complicaties
• Tumoren door krijgen van tatoeage
• Verberging van huidkanker
• Risicofactoren
• Alarmsymptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling
• Prognose
• Complicaties
• Preventie van complicaties na tatoeage

Epidemiologie

De prevalentie van complicaties na tatoeages varieert. Hoewel de meeste tatoeages zonder problemen genezen, ervaart een klein percentage van de getatoeëerden complicaties. Studies tonen aan dat ongeveer 10% van de mensen met tatoeages complicaties ondervindt, variërend van allergische reacties tot infecties en huidontstekingen. Deze complicaties kunnen optreden door verschillende factoren, waaronder de kwaliteit van de inkt, de ervaring van de tatoeëerder, en de naleving van nazorginstructies.

Oorzaken

Allergische reactie voor de op de huid toegepaste lotion

De getatoeëerde persoon moet heel voorzichtig zijn met wat hij op de tattoo plaatst om een allergische reactie te voorkomen.

Na het tatoeageproces moet een persoon normaal gesproken lokale (op de huid toegepaste) antibiotische zalf aanbrengen. Soms ontstaat hierdoor contactdermatitis. Het is aanbevolen om het gebied schoon te houden met water en zeep en verder de adviezen van de tattooartiest op te volgen. Het gebruik van andere zalven is mogelijk gevaarlijk.

Allergische reacties op de inkt

De inkt zelf veroorzaakt soms ook problemen. Heeft een persoon een metaalallergie, dan is het belangrijk om dit vooraf met de tatoeëerder te bespreken. Het is altijd belangrijk om precies te weten waarvan de inkt is gemaakt die onder de huid gaat. Contactdermatitis treedt mogelijk ook op als gevolg van de tattoo-inkt. Rode en gele inkt leiden het vaakst tot allergische reacties. Ook kobalt in blauwe tatoeages veroorzaakt soms een allergie. Op de huid van de getatoeëerde persoon ontstaan dan jeukende, roze bultjes of geschubde, roze, eczemateuze plekken. Soms ontstaan deze huidproblemen zelfs jaren nadat de persoon een tattoo heeft gekregen. Elke jeukende huiduitslag na het krijgen van een tatoeage is een reden om naar een dokter te gaan.

Door bloed overgedragen ziekten door tattoo

Als de uitrusting voor het maken van de tatoeage is besmet met geïnfecteerd bloed, krijgt de persoon mogelijk te maken met verschillende door bloed overgedragen ziekten. Volgende schimmels, virussen, bacteriën worden mogelijk overgedragen:

• hepatitis B
• hepatitis C
• het herpes simplex-virus (HSV)
• het humaan immunodeficiëntievirus (HIV)
• het humaan papillomavirus (HPV)
• het molluscum contagiosum-virus (huidinfectie met parelwitte letsels)
• methicilline-resistente Staphylococcus aureus (MRSA)
• zygomycose

Huidontsteking

Personen met auto-immuunaandoeningen of inflammatoire aandoeningen (ontstekingsaandoeningen) moeten zich bewust zijn van een mogelijke langzamere wondgenezing. Bij mensen met deze aandoeningen veroorzaakt het tatoeëren namelijk soms een ontsteking in de huid, hetgeen gekend is als een granuloom. Dit stevig letsel komt solitair of in meervoud tot uiting, jeukt soms en volgt vaak de specifieke lijn of schakering van een specifieke kleurstof. De reactie ontstaat door de kleurstof (reactie van vreemd lichaam) of het trauma van de tatoeage. Meestal is een behandeling met geïnjecteerde of lokale steroïden nodig.

Infecties

Eén van de meest voorkomende complicaties die tatoeëerders en dermatologen (huidartsen) tegenkomen nadat een tattoo is geplaatst, is een infectie. Vaak veroorzaken stafylokokkenbacteriën deze huidinfecties. De persoon kampt dan met blaren of een pustulaire uitslag, of een enkel pijnlijk abces. De behandeling gebeurt met lokale en soms orale (via de mond ingenomen) antibiotica. Bij dergelijke huidproblemen is onmiddellijk advies van een arts nodig. Het voorbehandelen van de huid waar de tatoeage zal komen, en een goede nazorg daarna, zijn essentieel om het risico op infecties te verminderen. Verder is het belangrijk om voorzichtig te zijn met huisdieren. Mensen die pas zijn getatoeëerd, wrijven soms per toeval met de pas getatoeëerde huid tegen een huisdier aan, hetgeen dan snel leidt tot een besmetting met stafylokokkenbacteriën. Door goed naar de tattooartiest te luisteren, is het mogelijk om dit soort vergissingen te vermijden.

Keloïden (stevig verhoogde littekens)

Als een persoon (vooral met een donkere huidskleur) eerder littekencomplicaties heeft gehad, dan gebeurt dit soms opnieuw bij het krijgen van een tattoo. Personen die een aanleg hebben voor keloïden (stevig verhoogde littekens), ontwikkelen soms door het trauma opnieuw dergelijk litteken op de plaats van een tatoeage. Keloïden treden wel vaker op bij piercings, maar af en toe krijgen personen ook te maken met dit huidprobleem door een tatoeage. Tatoeëerders die op voorhand weten dat een persoon hiervoor gevoelig is, gebruiken soms bepaalde technieken om deze complicatie zo veel mogelijk te verminderen.

Kleurveranderingen

De meest voorkomende complicaties zijn kleurveranderingen na een tattoo. Ook komen pigmentveranderingen vaak voor na het verwijderen van een tatoeage. De huid krijgt in beide situaties mogelijk een lichtere kleur (hypopigmentatie) of een donkerdere kleur (hyperpigmentatie).

Minder zweten

Tatoeages interfereren soms met de manier waarop de huid zweet. In vergelijking met een niet-getatoeëerde huid, komt bij een getatoeëerde huid ongeveer 50% minder zweet vrij. De huid absorbeert meestal natrium en elektrolyten die vrijkomen tijdens het zweten, maar een tatoeage blokkeert deze reabsorptie gedeeltelijk. Dit gebeurt vooral bij een grote tatoeage op de rug, de armen of andere gebieden met veel zweetklieren. Het lichaam worstelt hierdoor mogelijk om zichzelf af te koelen en voedingsstoffen vast te houden.

MRI-complicaties

Zelden leiden tatoeages of permanente make-up tot een zwelling of verbranding in de aangetaste gebieden tijdens het krijgen van een MRI-scan (magnetic resonance imaging). In sommige gevallen tasten tatoeagepigmenten de kwaliteit van het beeld aan.

Ontstoken schilferige huid

Als de persoon een bestaande huidaandoening heeft, verergert een tatoeage soms deze huidziekte. Om deze complicatie te voorkomen, is het nodig om de mogelijke risico’s te bespreken met de dermatoloog en ook met de tattookunstenaar. Een ontstoken schilferige huid op het gebied van de tatoeage is een mogelijke complicatie. Is een persoon bijvoorbeeld gevoelig voor psoriasis (droge huid en schilfers), lichen planus (symptomen aan mond, huid, ogen en geslachtsorganen) of vitiligo (witte vlekken in huid), dan veroorzaakt het trauma van een tatoeage opnieuw een opflakkering in het gebied.

Overmatige bloedingen door tatoeages

Tatoeages veroorzaken in principe geen grote hoeveelheden bloedingen, maar voor mensen met bepaalde aandoeningen is dit een relatief veel voorkomende complicatie. Overmatige bloedingen of het voortdurend wegsijpelen van bloed duidt mogelijk op een bloedziekte. Het is belangrijk om bij deze tekenen een arts te bezoeken.

Psychosociale complicaties

Psychologisch
De meeste tatoeages zijn het gevolg van groepsdruk en het volgen van mediapersoonlijkheden zoals acteurs, sporters, enzovoort. Tieners laten zichzelf tatoeëren zonder na te denken over de gevolgen. Het krijgen van tatoeages van de namen van de huidige liefdesbelangen leidt tot veel psychische problemen als een persoon een nieuwe liefde leert kennen.

Sociaal
Sociale complicaties ontstaan wanneer religieuze symbolen worden getatoeëerd en personen een verandering wensen. Gevoelens van een laag zelfbeeld, stigmatisering en angst komen vaak voor bij personen die een tattoo willen laten verwijderen.

Tumoren door krijgen van tatoeage

Goedaardig
Enkele goedaardige letsels komen mogelijk tot uiting na het tatoeëren:

• epidermale cysten
• histiocytofibromen
• keratoacanthomen (goedaardige snelgroeiende huidtumor)
• milia (huidaandoening met kleine bultjes op het gezicht)
• seborreïsche keratosen (goedaardige gezwellen op de huid)

Kwaadaardig
Soms ontstaan ook kwaadaardige letsels na het tatoeëren, zoals:

• Dermatofibrosarcoma protuberans (vorm van huidkanker)
• Basaalcelcarcinoom (langzaam groeiende vorm van huidkanker)
• Kwaadaardig melanoom
• Plaveiselcelcarcinoom
• Primair non-Hodgkin-lymfoom

Gezien het grote aantal mensen met tatoeages en de enkele gevallen van kwaadaardige letsels, is de associatie van deze kwaadaardige letsels na een tatoeage mogelijk ook toevallig. Talrijke factoren spelen hierbij een rol, waaronder intradermale (in de huid) injectie van mogelijk kankerverwekkende stoffen (zoals benzopyreen in zwarte tattoo-inkt), blootstelling aan UV-straling en genetische factoren.

Verberging van huidkanker

De tatoeage-inkt kan mogelijke veranderingen in een moedervlek verbergen, waardoor deze moeilijk te evalueren is. De inkt verspreidt zich soms ook in onderliggende weefsels en kan lijken op de verspreiding van gemetastaseerd (uitgezaaid) melanoom. Wanneer een persoon de tattoo via een laser wil laten verwijderen, kunnen er ook problemen optreden. Lasers breken het pigment van de tatoeage af, maar kunnen ook pigment in een verdachte moedervlek verdelen, waardoor het beoordelen van de moedervlek eveneens bemoeilijkt wordt. Daarom is het belangrijk om een tatoeage te laten plaatsen op een gebied zonder moedervlekken.

Risicofactoren

Risicofactoren voor het ontwikkelen van complicaties na een tatoeage omvatten:

• Allergieën: Mensen met een geschiedenis van huidallergieën zijn mogelijk gevoeliger voor allergische reacties op tattoo-inkt.
• Huidcondities: Personen met bestaande huidaandoeningen zoals eczeem of psoriasis kunnen een verhoogd risico lopen op complicaties.
• Immuunsysteem: Mensen met een verzwakt immuunsysteem of auto-immuunaandoeningen kunnen trager genezen en hebben een verhoogd risico op infecties en ontstekingen.
• Nazorg: Onjuiste of onvoldoende nazorg kan leiden tot infecties en andere huidproblemen.

Alarmsymptomen

Alarmsymptomen die kunnen wijzen op complicaties na een tatoeage zijn:

• Ongewone roodheid: Overmatige roodheid die niet afneemt na de initiële genezingsperiode.
• Zwelling: Aanhoudende of toenemende zwelling in het tatoeagegebied.
• Pusvorming: Ontwikkeling van pus of andere afscheidingen uit het tatoeagegebied.
• Koorts: Koorts die optreedt na het tatoeëren kan wijzen op een infectie.
• Huidveranderingen: Veranderingen in de kleur, vorm, of textuur van de huid rond de tatoeage.

Diagnose en onderzoeken

De diagnose van complicaties na een tatoeage begint met een lichamelijk onderzoek door een arts. Indien nodig kunnen aanvullende onderzoeken worden uitgevoerd, zoals:

• Huidbiopsie: Om verdachte huidlaesies te onderzoeken op mogelijke kwaadaardigheid.
• Laboratoriumtests: Om infecties te identificeren en de juiste behandeling te bepalen.
• Beeldvorming: In gevallen van ernstige complicaties kan beeldvorming zoals echografie worden gebruikt om onderliggende weefsels te onderzoeken.

Behandeling

De behandeling van complicaties na een tatoeage varieert afhankelijk van het type en de ernst van de complicatie:

• Allergische reacties: Behandeling kan bestaan uit het gebruik van antihistaminica en het vermijden van het allergeen.
• Infecties: Antibiotica of antivirale medicijnen kunnen nodig zijn, afhankelijk van het type infectie.
• Huidontstekingen: Behandeling met corticosteroïden kan nodig zijn om ontstekingen te verminderen.
• Keloïden: Behandeling kan bestaan uit corticosteroïdinjecties of chirurgische verwijdering.

Prognose

De prognose voor complicaties na een tatoeage hangt af van de aard en de tijdigheid van de behandeling. De meeste complicaties kunnen succesvol worden behandeld met tijdige medische interventie. Een goede nazorg en opvolging kunnen de kans op blijvende problemen minimaliseren.

Complicaties

Mogelijke complicaties na een tatoeage zijn onder meer:

• Allergische reacties: Contactdermatitis of andere huidreacties door allergieën voor de tattoo-inkt of nazorgproducten.
• Infecties: Bacteriële of virale infecties die kunnen optreden door onhygiënische omstandigheden of onjuiste nazorg.
• Huidontstekingen: Granulomen of andere ontstekingsreacties die kunnen optreden door het trauma van het tatoeëren.
• Keloïden: Verhoogde littekens die kunnen ontstaan bij mensen die aanleg hebben voor keloïden.
• Kleurveranderingen: Hypopigmentatie of hyperpigmentatie die kan optreden door veranderingen in de huid na het tatoeëren.

Preventie van complicaties na tatoeage

Preventieve maatregelen om complicaties na een tatoeage te voorkomen zijn:

• Kies een ervaren tattoo-artiest: Zorg ervoor dat de tatoeëerder hygiënische procedures volgt en werkt met steriele apparatuur.
• Informeer je goed: Weet wat er in de inkt zit en bespreek eventuele allergieën met de tatoeëerder.
• Volg nazorginstructies: Volg nauwkeurig de instructies voor nazorg die je van je tatoeëerder ontvangt.
• Onderzoek regelmatig: Houd je tatoeage goed in de gaten en neem bij verdachte symptomen tijdig contact op met een arts.
• Zorg voor goede hygiëne: Houd het tatoeagegebied schoon en vermijd contact met onhygiënische oppervlakken of huisdieren.