HPV-infectie: Virale infectie door humaan papillomavirus

HPV-infectie: Virale infectie door humaan papillomavirus Een humaan papillomavirus-infectie (HPV-infectie) is een virale infectie veroorzaakt door het humaan papillomavirus (HPV). Deze infecties veroorzaken meestal geen symptomen en verdwijnen vaak vanzelf binnen twee jaar. Bij sommige mensen kan de infectie echter aanhouden, wat kan leiden tot wratten of letsels die het risico op kanker aan de mond, genitaliën of andere gebieden verhogen. HPV-vaccins kunnen de meest voorkomende soorten HPV-infecties voorkomen, en andere preventieve maatregelen kunnen helpen om het risico op besmetting met het virus te verminderen.

Epidemiologie

HPV (humaan papillomavirus) is wereldwijd een van de meest voorkomende seksueel overdraagbare infecties. Het virus is de primaire oorzaak van genitale wratten en speelt een sleutelrol bij de ontwikkeling van verschillende vormen van kanker, waaronder baarmoederhalskanker, anale kanker, en orofaryngeale kanker. De epidemiologie van HPV-infectie vertoont aanzienlijke variatie afhankelijk van geografische locatie, demografische factoren en preventie-inspanningen.

Wereldwijde prevalentie
HPV-infecties komen wereldwijd veel voor, met schattingen die aangeven dat tot 80% van de seksueel actieve vrouwen in hun leven met het virus in contact komen. Hoewel de meeste HPV-infecties asymptomatisch zijn en binnen een paar jaar verdwijnen, kunnen persistente infecties met bepaalde hoogrisico-HPV-typen leiden tot kanker. De prevalentie van HPV-infecties is hoog in veel landen, vooral in regio's met lage vaccinatiegraad of beperkte toegang tot gezondheidszorg.

Regionale variaties
Er zijn aanzienlijke regionale verschillen in de prevalentie van HPV-infecties. In ontwikkelde landen, waar er brede vaccinatieprogramma's en regelmatige screenings zijn, is de prevalentie van de infectie vaak lager. In ontwikkelingslanden, waar toegang tot vaccinatie en preventieve zorg beperkt is, is de prevalentie hoger. In Afrika en Azië bijvoorbeeld, is het aantal HPV-gerelateerde kankers significant, aangezien veel landen beperkte toegang hebben tot vaccinatie en vroegtijdige opsporing.

Oncogene HPV-typen
Niet alle HPV-typen leiden tot kanker, maar hoogrisico-typen zoals HPV-16 en HPV-18 zijn verantwoordelijk voor het grootste deel van de gevallen van baarmoederhalskanker en andere HPV-gerelateerde kankers. Ongeveer 70% van de baarmoederhalskanker wereldwijd wordt veroorzaakt door deze twee typen. De mate van infectie en het risico op kanker wordt beïnvloed door factoren zoals de duur van de infectie, de immuunstatus van de patiënt en andere risicofactoren zoals roken.

Mechanisme

HPV is een dubbelstrengs DNA-virus dat zich verspreidt via direct contact met geïnfecteerde huid of slijmvliezen. De infectie begint vaak door kleine beschadigingen in het epitheel van de huid of slijmvliezen, waar het virus de basale cellen binnendringt. Het mechanisme van infectie en oncogenese wordt grotendeels bepaald door het type HPV en de reactie van het immuunsysteem.

Infectie van de epitheliale cellen
Na infectie bindt HPV zich aan receptoren op de oppervlakte van de basale cellen in het epitheel. Het virus replicatieproces vindt plaats binnen deze cellen, waarbij het virus zijn genetisch materiaal in de cellen van de gastheer integreert. Dit leidt tot de productie van virale eiwitten en kan leiden tot abnormale celgroei, zichtbaar als wratten. In sommige gevallen, vooral bij de hoogrisico-HPV-typen, kan de infectie door integratie van het virus-DNA in het gastheer-DNA leiden tot de ontwikkeling van kanker.

Oncogenese door HPV
De oncogene effecten van HPV zijn voornamelijk te wijten aan de overproductie van virale eiwitten, met name E6 en E7. Deze eiwitten interfereren met de tumoronderdrukkende eiwitten van de gastheer, zoals p53 en Rb, waardoor ze niet goed functioneren. Deze verstoring van het cellulaire controlesysteem veroorzaakt ongebreidelde celproliferatie, wat uiteindelijk kan leiden tot de ontwikkeling van tumoren, vooral in organen zoals de baarmoederhals en anus.

Oorzaken van HPV-infectie

HPV-infecties worden veroorzaakt door het humaan papillomavirus, een DNA-virus uit de papillomavirus-familie. Anno augustus 2024 zijn meer dan tweehonderd verschillende HPV-types geïdentificeerd. Het virus dringt het lichaam binnen via een snede of scheurtje in de huid. De overdracht van het virus gebeurt voornamelijk via huid-op-huidcontact. De verspreiding van genitale HPV-infecties vindt plaats door orale, vaginale of anale seks en ander huid-op-huidcontact in de genitale regio. Sommige mond- of bovenste luchtwegletsels die voortkomen uit een HPV-infectie worden overgedragen via orale seks. HPV-infecties kunnen ook van moeder op baby worden overgedragen tijdens de zwangerschap of de bevalling. Wratten verspreiden zich door direct contact met een wrat of door het aanraken van besmette oppervlakken.

Risicofactoren voor infectie met humaan papillomavirus

Risicofactoren voor een HPV-infectie zijn onder andere:
    • Contact met wratten of besmette voorwerpen (bijvoorbeeld zwembadaccessoires)
    • Verzwakt immuunsysteem
    • Leeftijd: kinderen (huidwratten), adolescenten en jongvolwassenen (genitale wratten)
    • Meerdere seksuele partners
    • Schade aan de huid

Risicogroepen

Verschillende bevolkingsgroepen hebben een verhoogd risico op HPV-infectie en de complicaties daarvan. Dit omvat zowel mensen met een verhoogd risico op infectie als diegenen die meer kans hebben op de ontwikkeling van kanker na een infectie.

Jongeren en seksueel actieve volwassenen
Mensen die jong beginnen met seksuele activiteit en meerdere seksuele partners hebben, lopen een verhoogd risico op het oplopen van een HPV-infectie. Dit geldt vooral voor vrouwen, omdat zij meer kans hebben om het virus op te lopen tijdens seksuele contacten met mannen. Jongeren onder de 25 jaar hebben ook een hoger risico op het ontwikkelen van genitale wratten, een veelvoorkomend gevolg van HPV-infecties.

Mensen met een verzwakt immuunsysteem
Mensen met hiv/aids of andere aandoeningen die het immuunsysteem onderdrukken, hebben een groter risico op het ontwikkelen van langdurige HPV-infecties en de bijbehorende kanker. Deze personen kunnen minder goed in staat zijn om de infectie te bestrijden, wat leidt tot chronische infectie en een verhoogd risico op maligniteit.

Ouderen
Oudere vrouwen, met name na de menopauze, hebben mogelijk een hoger risico op HPV-gerelateerde kanker, vooral als ze een langdurige infectie hebben gehad zonder behandeling. Ook kan de afname van het immuunsysteem naarmate men ouder wordt, bijdragen aan een verhoogd risico op het ontwikkelen van kanker door HPV.

Symptomen aan mond, huid en genitaliën

HPV-typen kunnen verschillende aandoeningen veroorzaken:

Kanker of voorstadia van kanker

Bepaalde typen HPV kunnen leiden tot (voorstadia van) kanker in verschillende delen van het lichaam:
    • Anale dysplasie (letsels die het risico op kanker verhogen): HPV-typen 6, 16, 18, 31, 53, 58
    • Epidermodysplasia verruciformis (een zeldzaam type huidkanker): meer dan 15 HPV-types
    • Genitale kankers (vulva, vagina, baarmoederhals, penis en anus): HPV-typen 16, 18, 26, 31, 33, 35, 39, 45, 51, 52, 53, 56, 58, 59, 66, 68, 73, 82
    • Orofaryngeale kanker (mond, keel, strottenhoofd, hoofd en hals): HPV-typen 16

Mond

Letsels in de mond die kunnen voortkomen uit een HPV-infectie zijn onder andere:
    • Focale epitheliale hyperplasie (mond): HPV-typen 13, 32
    • Laryngeale papillomatose (papillomen in het strottenhoofd): HPV-typen 6, 11
    • Mondpapilloom: HPV-typen 6, 7, 11, 16, 32

Wratten

Het virus kan verschillende typen wratten veroorzaken:

Alarmsymptomen

HPV-infecties verlopen vaak zonder symptomen, maar er zijn enkele tekenen en symptomen die kunnen wijzen op een infectie of de ontwikkeling van HPV-gerelateerde kanker.

Genitale wratten
Genitale wratten zijn een veelvoorkomend symptoom van HPV, veroorzaakt door bepaalde lage risicotypen van het virus. Ze kunnen zich manifesteren als kleine, ruwe, huidkleurige of roze bultjes rond de geslachtsorganen. Genitale wratten zijn meestal pijnloos, maar kunnen ongemak veroorzaken, vooral bij seksuele activiteit.

Veranderingen in de baarmoederhals
Bij vrouwen kan een HPV-infectie leiden tot veranderingen in de cellen van de baarmoederhals, wat kan worden opgemerkt tijdens een uitstrijkje (Pap-test). Deze veranderingen kunnen voorstadia van baarmoederhalskanker zijn, zoals dysplasie. Vrouwen met persistente HPV-infecties moeten regelmatig gecontroleerd worden om te monitoren of er kwaadaardige veranderingen optreden.

Abnormale bloedingen
Abnormale vaginale bloedingen, zoals bloedingen na seks of tussen menstruaties door, kunnen een symptoom zijn van baarmoederhalskanker, vaak veroorzaakt door HPV. Als dit symptoom zich voordoet, is het belangrijk om onmiddellijk medische hulp te zoeken.

Diagnose en onderzoeken

Een HPV-infectie kan op verschillende manieren worden gediagnosticeerd:
    • Een uitstrijkje (verzameling van cellen uit de baarmoederhals of vagina) kan baarmoederhalskanker of vaginakanker opsporen.
    • Genitale letsels veroorzaakt door HPV kunnen worden opgespoord door het aanbrengen van een azijnoplossing; de letsels kleuren wit en worden zichtbaar.
    • Een DNA-test kan HPV-geïnfecteerde cellen identificeren.
    • Een visueel onderzoek van de mondholte kan orofaryngeale kanker detecteren, maar omdat sommige delen van de orofarynx moeilijk te zien zijn, wordt deze kanker vaak pas in latere stadia ontdekt.
    • De diagnose van orofaryngeale kanker wordt bevestigd door een biopsie van verdachte cellen of weefsels.

Behandeling

Anno augustus 2024 is er geen specifieke antivirale behandeling voor een HPV-infectie. Het immuunsysteem verwijdert meestal wratten veroorzaakt door HPV binnen twee jaar op natuurlijke wijze. Het virus kan echter in het lichaam aanwezig blijven, wat betekent dat wratten kunnen terugkomen. Behandelopties voor wratten zijn onder andere medicatie en medische of chirurgische procedures. Bij vrouwen met een abnormaal uitstrijkje kan een colposcopie worden uitgevoerd, waarbij de arts de baarmoederhals verder inspecteert en abnormale gebieden verwijdert voor verder onderzoek. Voorstadia van baarmoederhalskanker kunnen met verschillende technieken worden behandeld, zoals lasertherapie of cryotherapie (bevriezing). Kankers van de vulva, anus en keel worden doorgaans behandeld met chirurgie, chemotherapie en/of radiotherapie.

Prognose

De prognose van een HPV-infectie varieert afhankelijk van verschillende factoren, zoals het type HPV en de ernst van de symptomen.

Goede prognose

  • Spontane genezing: Bij de meeste mensen verdwijnen HPV-infecties, vooral huidwratten en sommige genitale wratten, vanzelf binnen twee jaar zonder medische behandeling.
  • Vaccinatie: Vaccinatie met HPV-vaccins zoals Gardasil, Gardasil 9 en Cervarix kan de kans op het ontwikkelen van ernstige HPV-gerelateerde aandoeningen, zoals baarmoederhalskanker, aanzienlijk verminderen.

Minder goede prognose

  • Persistente infecties: Sommige HPV-infecties kunnen aanhouden en leiden tot voorstadia van kanker, vooral in het geval van hoogrisico HPV-typen zoals 16 en 18. Deze kunnen vereisen dat aanvullende medische behandelingen worden ondernomen.
  • Kankerontwikkeling: Bij niet-behandelde of onbehandelde voorstadia kan de infectie leiden tot het ontwikkelen van kanker, zoals baarmoederhalskanker, anale kanker of orofaryngeale kanker.

Complicaties van HPV-infecties

HPV-infecties kunnen verschillende complicaties met zich meebrengen, afhankelijk van de aard en locatie van de infectie.

Complicaties bij genitale HPV-infecties

  • Genitale wratten: Hoewel meestal niet levensbedreigend, kunnen genitale wratten ongemak en psychologische stress veroorzaken. Ze kunnen ook invloed hebben op seksuele gezondheid en relaties.
  • Kanker: Bij sommige mensen kan een langdurige HPV-infectie leiden tot genitale kanker, zoals baarmoederhalskanker, vulvakanker, vaginakanker, peniskanker of anuskanker. Vroegtijdige opsporing en behandeling zijn essentieel om de risico's van kanker te verminderen.

Complicaties bij mond- en keelholte HPV-infecties

  • Orofaryngeale kanker: HPV-infecties in de mond en keel kunnen leiden tot orofaryngeale kanker, die vaak pas in een gevorderd stadium wordt ontdekt. Behandeling kan complex zijn en kan invloed hebben op het spraakvermogen en de eetcapaciteit.
  • Laryngeale papillomatose: Dit kan leiden tot ademhalingsproblemen en stemveranderingen, vooral als de papillomen zich ontwikkelen in het strottenhoofd.

Complicaties bij huidwratten

HPV-infecties die huidwratten veroorzaken kunnen zich verspreiden naar andere delen van de huid of naar andere mensen. Hoewel huidwratten doorgaans geen ernstige gezondheidsrisico’s vormen, kunnen ze cosmetische en functionele problemen veroorzaken.

Preventie van HPV-infecties

Genitale wratten

Om het risico op genitale wratten te verminderen, kunnen de volgende maatregelen worden genomen:
    • Seksuele onthouding of een monogame relatie met een partner die vrij is van HPV
    • Gebruik van latexcondooms kan het risico op een genitale HPV-infectie verminderen, hoewel ze niet volledig beschermen tegen alle vormen van huidcontact die HPV kan overdragen.
    • Vaccinatie tegen HPV is een effectieve manier om infectie door bepaalde HPV-typen te voorkomen. De beschikbare vaccins zijn Gardasil, Gardasil 9 en Cervarix. Deze vaccins beschermen tegen HPV-typen die het grootste risico op kanker en genitale wratten vormen. Gardasil en Gardasil 9 bieden bescherming tegen HPV-typen 6 en 11, die verantwoordelijk zijn voor 90% van de genitale wratten.

Voetwratten

Om het risico op voetwratten te verminderen, wordt aangeraden om schoenen of sandalen te dragen in openbare zwembaden en kleedkamers, waar het virus gemakkelijk kan worden overgedragen door direct contact met besmette oppervlakken.

Praktische tips voor het omgaan met een HPV-infectie

Een HPV-infectie (humaan papillomavirus) kan leiden tot verschillende gezondheidsproblemen, zoals wratten of in ernstigere gevallen, kanker. HPV is een veelvoorkomende infectie die via huid-op-huidcontact of seksueel contact kan worden overgedragen. Hoewel het immuunsysteem vaak in staat is om de infectie op natuurlijke wijze te bestrijden, kan het bij sommige mensen leiden tot langdurige infectie. Er zijn verschillende maatregelen die je kunt nemen om je gezondheid te beschermen en de symptomen te beheren.

Neem deel aan preventieve vaccinatie

De vaccinatie tegen HPV is de beste manier om jezelf te beschermen tegen de meest risicovolle soorten van het virus die kanker kunnen veroorzaken. Dit vaccin is beschikbaar voor zowel mannen als vrouwen en kan je beschermen tegen genitale wratten en kanker van de baarmoederhals, vulva, anus en andere delen van het lichaam. Bespreek met je arts of het HPV-vaccin geschikt voor jou is, vooral als je nog niet gevaccineerd bent.

Laat regelmatig controleafspraken maken

Het is belangrijk om regelmatig een arts te raadplegen voor een screening, vooral als je risico loopt op het ontwikkelen van complicaties zoals kanker. Vrouwen wordt aangeraden om regelmatig een uitstrijkje te laten maken, wat kan helpen bij het vroegtijdig opsporen van afwijkingen die kunnen wijzen op baarmoederhalskanker. Ook bij andere vormen van kanker zoals anuskanker, kan regelmatige controle helpen om problemen tijdig te ontdekken. Volg de aanbevelingen van je arts voor controleafspraken, zodat eventuele problemen snel kunnen worden behandeld.

Versterk je immuunsysteem

Een gezond immuunsysteem is essentieel voor het bestrijden van een HPV-infectie. Zorg voor een evenwichtig voedingspatroon dat rijk is aan vitaminen en mineralen, zoals vitamine C, vitamine E en foliumzuur, die helpen bij het ondersteunen van je immuunsysteem. Voldoende slaap, regelmatige lichaamsbeweging, en het vermijden van stress kunnen ook bijdragen aan het versterken van je immuunsysteem, waardoor je lichaam beter in staat is om de infectie te bestrijden.

Gebruik bescherming tijdens seksuele activiteit

HPV wordt vaak overgedragen via seksueel contact. Het gebruik van barrièremethoden, zoals condooms, kan het risico op overdracht aanzienlijk verminderen. Hoewel condooms niet volledig bescherming bieden tegen HPV, verminderen ze de kans op besmetting, vooral als er zichtbare wratten of huidbeschadigingen zijn. Als je een HPV-infectie hebt, is het belangrijk om open en eerlijk te zijn tegenover je seksuele partners, zodat zij zich ook kunnen beschermen.

Volg de behandeling voor wratten of andere symptomen

In sommige gevallen veroorzaakt HPV wratten, die zich kunnen bevinden op de geslachtsdelen, handen of voeten. Als je wratten hebt, is het belangrijk om een arts te raadplegen voor de juiste behandeling. Er zijn verschillende behandelingsopties beschikbaar, zoals lokale toepassingen van medicijnen, cryotherapie (bevriezing van wratten), of zelfs chirurgische verwijdering. Volg altijd de aanwijzingen van je arts om de wratten effectief te behandelen en verdere verspreiding van het virus te voorkomen.

Zorg voor mentaal welzijn

HPV-infecties kunnen psychologisch belastend zijn, vooral als ze leiden tot verontrustende symptomen of zorgen over de mogelijkheid van kanker. Het kan helpen om te praten met een psycholoog of een steungroep om met de emotionele impact om te gaan. Je mentale gezondheid heeft invloed op je algehele welzijn en herstel, dus neem de tijd om voor jezelf te zorgen en steun te zoeken indien nodig.

Blijf alert op veranderingen in je lichaam

Als je last hebt van HPV-gerelateerde symptomen zoals ongewone wratten, pijn, of bloedingen, is het belangrijk om veranderingen in je lichaam goed in de gaten te houden. Neem contact op met je arts als je merkt dat er iets ongewoons is, zoals een verandering in de grootte of het aantal wratten, of als je nieuwe symptomen ontwikkelt. Vroege detectie en behandeling zijn essentieel voor het voorkomen van ernstigere gezondheidsproblemen.

Misvattingen rond HPV-infectie

Een HPV-infectie (humaan papillomavirus) is een veel voorkomende virusinfectie die vele vormen van kanker kan veroorzaken, waaronder baarmoederhalskanker en tonsilkanker. Er heersen echter veel misvattingen over HPV en de gevolgen van besmetting.

HPV-infectie veroorzaakt altijd kanker

Een van de grootste misvattingen over HPV is dat de infectie altijd leidt tot kanker. Hoewel sommige typen HPV inderdaad kankerverwekkend kunnen zijn, ontwikkelt niet elke infectie zich tot kanker. In veel gevallen herstelt het lichaam zich zelf van de infectie zonder dat er ernstige gevolgen optreden. Het risico op kanker wordt voornamelijk bepaald door het type HPV en of er andere risicofactoren aanwezig zijn, zoals een verzwakt immuunsysteem of langdurige infectie.

HPV-infectie is alleen seksueel overdraagbaar

Veel mensen denken dat een HPV-infectie uitsluitend via seksueel contact wordt overgedragen. Hoewel seksueel contact inderdaad een belangrijke manier is van overdracht, kan HPV ook op andere manieren worden verspreid. Het virus kan bijvoorbeeld ook via huid-op-huidcontact of via contact met besmette oppervlakken worden overgedragen. Het is daarom belangrijk om te begrijpen dat HPV-infecties breder verspreid kunnen worden dan alleen via seksuele activiteit.

HPV komt alleen voor bij vrouwen

Er wordt vaak gedacht dat HPV alleen vrouwen treft, maar dit is niet het geval. Zowel mannen als vrouwen kunnen besmet raken met het virus, en bij mannen kan het ook leiden tot verschillende vormen van kanker, zoals peniskanker of kanker in de anus. Dit benadrukt het belang van preventieve maatregelen voor zowel mannen als vrouwen.

HPV-infectie is altijd zichtbaar

Een andere misvatting is dat je een HPV-infectie altijd kunt zien of voelen. In veel gevallen vertoont een HPV-infectie geen zichtbare symptomen, en het virus kan in het lichaam aanwezig zijn zonder dat er enige zichtbare veranderingen optreden. Dit maakt het moeilijk om te weten of je besmet bent zonder een test, zoals een uitstrijkje of bloedonderzoek. Daarom is het belangrijk om regelmatig medische controles te ondergaan, vooral voor risicogroepen.

Vaccinatie tegen HPV is niet effectief

Sommigen denken dat de vaccinatie tegen HPV niet effectief is, maar dit is onjuist. Het HPV-vaccin biedt bescherming tegen de meest voorkomende kankerverwekkende types van het virus en kan de kans op het ontwikkelen van kanker aanzienlijk verminderen. Het vaccin is bewezen effectief in het voorkomen van HPV-gerelateerde ziekten en wordt aanbevolen voor zowel jongens als meisjes. Het vaccin is het meest effectief wanneer het op jonge leeftijd wordt toegediend, voordat iemand seksueel actief wordt.

Een HPV-infectie heeft altijd pijnlijke symptomen

HPV-infecties veroorzaken meestal geen pijn of ongemak, vooral in de vroege stadia van de infectie. In veel gevallen zal een persoon zich niet bewust zijn van de infectie totdat er later symptomen van kanker optreden, zoals onverklaarbare bloeding of pijn bij het slikken. HPV-infecties kunnen dus vaak ongemerkt blijven, wat de noodzaak benadrukt van regelmatige screening en preventie.

HPV-infecties kunnen niet behandeld worden

Een veel voorkomende misvatting is dat HPV-infecties niet behandeld kunnen worden. In werkelijkheid kan het virus niet volledig uit het lichaam worden verwijderd, maar de symptomen kunnen wel worden behandeld. In gevallen waarin de infectie leidt tot kanker of andere ernstige aandoeningen, kunnen behandelingen zoals radiotherapie of medicatie helpen. Regelmatige screening kan ook helpen bij het vroegtijdig opsporen van veranderingen in cellen die kunnen leiden tot kanker.

HPV-infectie komt alleen voor bij jongeren

Hoewel het waar is dat HPV vaak wordt opgelopen in de jonge jaren, kan de infectie ook op latere leeftijd optreden. HPV is wijdverspreid en kan op elke leeftijd worden overgedragen, zelfs bij mensen die geen seksueel actieve levensstijl meer hebben. Dit benadrukt de noodzaak van vaccinatie en preventieve maatregelen voor mensen van alle leeftijden.

Lees verder

© 2019 - 2025 Miske, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Wat is een humaan papillomavirus (HPV)Op aarde is er oneindig veel variatie van leven aanwezig. Er zijn niet alleen mensen, maar ook dieren, planten, micro-or…
Wat zijn genitale wrattenWat zijn genitale wrattenMensen die weinig wisselende seksuele contacten hebben en veilig vrijen hebben minder kans op genitale wratten. Deze wra…
Humaan papillomavirus (HPV): symptomen, oorzaak, behandelingHumaan papillomavirus (HPV): symptomen, oorzaak, behandelingHet humaan papillomavirus (afgekort ‘HPV’), is een virus dat op de huid en slijmvliezen voorkomt. Van het virus zijn ann…
Besmetting met Genitale wrattenBesmetting met Genitale wrattenJaarlijks worden binnen Nederland 25.000 mensen besmet met Genitale wratten ofwel het HPV virus. Dit is goed voor een tw…

Fruitallergie: Allergische reactie op vruchtenFruitallergie: Allergische reactie op vruchtenSommige patiënten reageren allergisch op bepaalde allergenen (stoffen), zoals bijvoorbeeld pollen, schimmels, voedingsmi…
Stille beroerte: Hersenaandoening zonder herkenbare tekenenStille beroerte: Hersenaandoening zonder herkenbare tekenenÉén op de drie zeventigplussers heeft al eens minstens één keer een stille beroerte gehad. Een stille beroerte (asymptom…
Bronnen en referenties
  • Geraadpleegd op 15 oktober 2019:Coëlho, medisch zakwoordenboek, digitale editie, versie 2010
  • Diagnosis, https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/hpv-infection/diagnosis-treatment/drc-20351602
  • HPV, https://medlineplus.gov/hpv.html
  • Human papillomavirus (HPV), https://www.nhs.uk/conditions/human-papilloma-virus-hpv/
  • Human Papillomavirus Infection, https://www.historyofvaccines.org/index.php/content/articles/human-papillomavirus-infection
  • Overview, https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/hpv-infection/symptoms-causes/syc-20351596
  • What is human papillomavirus (HPV)?, https://www.medicalnewstoday.com/articles/246670.php
Miske (4.039 artikelen)
Laatste update: 07-03-2025
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 7
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.