Baarmoederhals: Soorten aandoeningen aan cervix bij vrouwen
De baarmoederhals is het onderste deel van de baarmoeder, de plaats waar een baby groeit tijdens de zwangerschap. De baarmoederhals heeft een kleine opening die uitzet tijdens de bevalling. Het menstruatiebloed van een vrouw verlaat tevens het lichaam via de baarmoederhals. Enkele aandoeningen aan de baarmoederhals komen mogelijk tot stand bij vrouwen, zoals kanker, cysten, poliepen, een ontsteking, … Deze veroorzaken niet altijd symptomen, maar vrouwen die wel tekenen ervaren, kampen bijvoorbeeld met abnormale vaginale bloedingen, een jeukende vagina en pijn tijdens of na het vrijen. Een regelmatig uitstrijkje laten uitvoeren bij de arts spoort veel van deze aandoeningen of problemen tijdig op zodat deze sneller behandeld worden en een betere prognose hebben.
Afwezige baarmoederhals
Een afwezige baarmoederhals (cervicale agenese / agenesis) is een zeldzame
aangeboren afwijking, maar er zijn vrouwen gemeld in de medische literatuur met een afwezige baarmoederhals. Vaak hebben ze ook een afwezig baarmoederlichaam en ontbreekt ook het bovenste gebied van de vagina (mülleriaanse agenesis of Mayer-Rokitansky-Kuster-Hauser-syndroom). Een
afwezige menstruatie en regelmatig pijn aan het buik en bekkengebied zijn enkele bekende symptomen van een afwezige baarmoederhals. Een onderdrukking van de menstruatie met continue gecombineerde
oestrogeen- / progesteronpillen verbetert de pijngerelateerde klachten.
Baarmoederhalskanker (cervixcarcinoom)
Oorzaken
Baarmoederhalskanker resulteert meestal uit een infectie met het
humaan papillomavirus. Meestal ontstaan eerst abnormale cellen in de baarmoederhals, een aandoening die in medische termen bekend staat als cervicale dysplasie.
Symptomen
Kanker in de baarmoederhals veroorzaakt in een vroege fase meestal geen tekenen. In een latere fase ontstaan wel symptomen, zoals
vaginale jeuk, pijn tijdens het vrijen en een abnormale vaginale bloeding na de geslachtsgemeenschap, tussen de menstruatieperioden of na de menopauze. In een gevorderd stadium kampt een vrouw met onder andere
bekkenpijn,
bloed in de urine,
botpijn,
botbreuken,
vermoeidheid en een
een gezwollen been.
Behandeling
Chirurgie,
chemotherapie en/of
radiotherapie vormen de bouwsteen van de behandeling van kanker aan de cervix.
Prognose
Door regelmatig een
uitstrijkje te laten uitvoeren is de arts in staat om deze vorm van kanker tijdig op te sporen, waardoor de prognose beter is. Heeft de kanker echter reeds gezorgd voor
uitzaaiingen (metastasen), dan zijn de vooruitzichten slechter.
Preventie
Vrouwen beoefenen best een veilige geslachtsgemeenschap en daarnaast is het mogelijk om zich te laten vaccineren tegen het humaan papillomavirus.
Baarmoederhalsontsteking (cervicitis)
Oorzaken
Cervicitis is de
medische term voor een
ontsteking van de baarmoederhals. Dit is meestal te wijten aan een infectie zoals de seksueel overdraagbare aandoeningen
chlamydia,
gonorroe,
genitale wratten,
trichomoniasis of
genitale herpes.
Bacteriële vaginose (teveel groei van normale bacteriën in de vagina met een stinkende afscheiding), een
allergie voor
latex in condooms en andere aandoeningen omgevingsfactoren zijn ook bekende oorzaken voor een baarmoederhalsontsteking.
Symptomen
Bekende symptomen zijn onder andere een abnormale vaginale afscheiding, een jeukende vagina,
lage rugpijn en abnormale vaginale bloedingen na de geslachtsgemeenschap.
Behandeling
Antibiotica behandelen bacteriële oorzaken van cervicitis.
Antivirale geneesmiddelen zijn inzetbaar voor virale oorzaken van een baarmoederontsteking. Tot slot schrijft de arts
antimycotica voor (geneesmiddelen om schimmels te doden) indien een schimmel verantwoordelijk is voor de aandoening. Andere therapieën zijn ook mogelijk zoals hormonale therapie, lasertherapie, cryochirurgie (behandeling via bevriezing). Slechts sporadisch is een volledige verwijdering van de
baarmoeder (
hysterectomie) noodzakelijk
Baarmoederpoliepen en baarmoedercysten
Wanneer zich
baarmoederpoliepen of baarmoedercysten vormen, ontstaan abnormale gezwellen op de baarmoederhals.
Cysten
Ovula nabothi zijn goedaardige
cysten die zich bij vruchtbare vrouwen op de baarmoederhals ontwikkelen. De baarmoederhalsklieren scheiden slijm uit, wat te vinden is in de cysten. De witte tot gele gladde cysten zijn meestal klein en veroorzaken geen pijn, ongemak of andere tekenen. Zijn de cysten erg groot, dan verwijdert de arts deze door middel van een operatie, verbrandt hij deze door middel van elektrische stroom (elektrocauterisatie) of bevriest hij deze (cryotherapie).
Poliepen
Poliepen ontwikkelen zich meestal als gevolg van een ontsteking of anders als gevolg van verhoogde oestrogeenspiegels. Bekende symptomen van poliepvorming in de baarmoederhals zijn
abnormale vaginale bloedingen, een zware menstruatie en een
vaginale afscheiding. Vrouwen die weinig of geen last ervaren van de cysten of poliepen, hebben geen behandeling nodig. Indien
poliepen echter kwaadaardig zijn, of indien de cysten of poliepen leiden tot vervelende symptomen, is een operatie nodig.
Diagnose en onderzoeken van soorten baarmoederhalsaandoeningen
De arts voert diverse onderzoeken uit om een probleem met de baarmoederhals te diagnosticeren:
- beeldvormende onderzoeken zoals een CT-scan, een MRI-scan, een PET-scan
- een colposcopie en cervicale biopsie: inwendig kijkonderzoek van de baarmoederhals, vagina en vulva waarbij de arts een stukje weefsel uit de baarmoederhals verzamelt en onder een microscoop laat onderzoeken
- een gynaecologisch onderzoek
- een HPV-DNA-test: humaan papillomavirus opsporen via speciaal bloedonderzoek
- een kegelbiopsie: cellen verwijderen uit de baarmoederhals
- een uitstrijkje
Lees verder