Baarmoederhalspoliep: symptomen, oorzaak en behandeling

Een baarmoederhalspoliep of cervicale poliep is een gladde, rode, vingervormige uitstulping in de cervix. De baarmoederhals of cervix is het onderste gedeelte van de baarmoeder en het vormt de verbinding tussen de baarmoeder en de vagina. In vrijwel alle gevallen is een baarmoederhalspoliep goedaardig. Een baarmoederhalspoliep hoeft geen opvallende symptomen te veroorzaken. Abnormale vaginale bloedingen is de meest voorkomende klacht. Als je dergelijke klachten ervaart, dan is het raadzaam om dit met je huisarts of gynaecoloog te bespreken. Tijdens een diagnostische hysteroscopie kan de gynaecoloog de poliep meteen verwijderen. Vaak komt een baarmoederhalspoliep na behandeling niet terug. De prognose is gunstig.

• Vóórkomen
• Oorzaak van een baarmoederhalspoliep
• Hoge oestrogeengehalten
• Infectie
• Symptomen van een poliep in de baarmoederhals
• Verschijnselen
• Ontsteking of infectie
• Soorten baarmoederhalspoliepen
• Ectocervicale poliepen
• Endocervicale poliepen
• Complicaties
• Onderzoek en diagnose
• Behandeling van baarmoederhalspoliepen
• Onderzoek van de poliep
• Herstel en preventie
• Kans op een nieuwe poliep is klein
• Maatregelen
• Bevolkingsonderzoek
• Prognose poliepen in de baarmoederhals
• Preventie

Vóórkomen

Baarmoederhalspoliepen komen meestal voor bij vrouwen die ouder zijn dan 20 jaar en die meerdere zwangerschappen hebben gehad. De meeste baarmoederhalspoliepen worden ontdekt tijdens een diagnostische hysteroscopie, waarbij de gynaecoloog met een kijkbuis (hysteroscoop) via de schede (vagina) naar de binnenkant van de baarmoeder kijkt. Gewoonlijk ontwikkelt zich een solitaire poliep, alhoewel er soms twee of drie tijdens een onderzoek worden aangetroffen.

Oorzaak van een baarmoederhalspoliep

De oorzaak van een baarmoederhalspoliep is anno 2021 niet helemaal duidelijk. Een baarmoederhalspoliep kan het gevolg zijn van een infectie, maar het kan ook voortvloeien uit een langdurige (chronische) ontsteking, een abnormale respons op een toename van het oestrogeengehalte, of congestie van bloedvaten in het baarmoederhalskanaal. Congestie is een plotselinge toeneming van het bloedvolume in bloedvaten.

Hoge oestrogeengehalten

Oestrogeenniveaus schommelen van nature gedurende het leven van een vrouw. Je oestrogeengehalte zal het hoogste zijn tijdens de vruchtbare jaren, tijdens eventuele zwangerschappen, en in de periode voor de menopauze.

Infectie

Een ontstoken baarmoederhals ziet er rood, geïrriteerd of geërodeerd uit. Enkele van de bekende oorzaken van ontsteking van de baarmoederhals zijn onder meer:

• bacteriële infecties;
• een infectie met het humaan papillomavirus (HPV);
• herpes;
• schimmelinfecties;
• zwangerschap;
• miskraam;
• abortus; en
• hormonale veranderingen.

Symptomen van een poliep in de baarmoederhals

Verschijnselen

Een baarmoederhalspoliep kan de volgende symptomen veroorzaken:

• abnormale vaginale bloedingen tussen menstruatieperioden
• heviger bloeden tijdens de menstruatie
• bloedingen na de menopauze;
• bloedingen na of tijdens seksuele omgang
• bloedingen na het douchen
• vaginale afscheiding die stinkt als er een infectie aanwezig is

Als je een van bovenstaande symptomen opmerkt, is het raadzaam ze zo snel mogelijk een afspraak te maken met je huisarts. Hoewel deze klachten wijzen op baarmoederhalspoliepen, kunnen ze ook wijzen op kanker.

Ontsteking of infectie

Baarmoederhalspoliepen kunnen ontstoken zijn, maar raken zelden geïnfecteerd. Bij een infectie kan vaginale afscheiding ontstaan met geel of wit slijm. Poliepen komen vaak voor zonder symptomen of klachten.

Soorten baarmoederhalspoliepen

Er worden twee soorten baarmoederhalspoliepen onderscheiden: ectocervicale en endocervicale.

Ectocervicale poliepen

Ectocervicale poliepen ontstaan op het buitenste deel van de baarmoederhals. Endocervische poliepen ontstaan vanuit de cellen in de klieren in het baarmoederhalsweefsel en deze komen het meest voor. Postmenopauzale vrouwen hebben meer kans om ectocervische poliepen te ontwikkelen.

Endocervicale poliepen

Endocervicale poliepen groeien meestal uit cervicale klieren in het baarmoederhalskanaal. Premenopauzale vrouwen hebben meer kans om endocervische poliepen te ontwikkelen.

Complicaties

Een baarmoederhalspoliep is meestal goedaardig en de prognose is gunstig, maar er kunnen toch complicaties optreden:

• Bloedingen: Abnormale vaginale bloedingen kunnen voorkomen tussen menstruaties, na seksueel contact of na de menopauze.
• Infectie: Soms raakt een poliep geïnfecteerd, wat kan leiden tot pijn, koorts en een stinkende vaginale afscheiding. Dit vereist medische behandeling.
• Verstoorde menstruatiecyclus: Poliepen kunnen de menstruatiecyclus beïnvloeden, waardoor deze onregelmatig of zwaarder wordt.
• Terugkerende poliepen: Poliepen kunnen na verwijdering terugkomen, wat verdere behandelingen nodig kan maken.
• Onvruchtbaarheid: In sommige gevallen kunnen poliepen bijdragen aan vruchtbaarheidsproblemen doordat ze de doorgang van zaadcellen naar de baarmoeder blokkeren of de bevruchting verstoren.
• Kwaadaardige transformatie: De kans dat een baarmoederhalspoliep kwaadaardig wordt is klein, maar aanwezig. Poliepen worden daarom vaak preventief verwijderd en onderzocht.

Onderzoek en diagnose

Een baarmoederhalspoliep is gemakkelijk te ontdekken door een arts tijdens een routine bekkenonderzoek. Je arts ziet een vingerachtige uitstulping die rood of paars lijkt. Een biopsie of weefselmonster van de poliepen kan worden genomen en naar het laboratorium gestuurd worden voor onderzoek. Resultaten tonen meestal goedaardige poliepcellen. In zeldzame gevallen kunnen abnormale cellen of precancereuze cellen worden ontdekt. Precancereuze cellen is iets wat aan kanker voorafgaat en staat bekend als neoplastische veranderingen.

Behandeling van baarmoederhalspoliepen

De meest voorkomende behandeling is het verwijderen van de poliep tijdens een bekkenonderzoek. Tijdens zo'n onderzoek voert de arts een visueel onderzoek uit van de schede (of de vagina) en de baarmoederhals. Verwijdering van de poliep kan eenvoudig worden gedaan door de poliep voorzichtig te draaien, vast te binden aan de basis, of te verwijderen met een speciale pincet. Op de basis van de poliep wordt een oplossing aangebracht om de bloeding te stoppen. Poliepen hoeven niet te worden verwijderd, tenzij ze bloeden, zeer groot zijn of een ongewone verschijning hebben.

Onderzoek van de poliep

Bijna alle baarmoederhalspoliepen zijn goedaardig (benigne), maar soms kunnen ze toch kwaadaardig worden. Dit geldt ook voor baarmoederpoliepen. De arts kan beslissen om de poliep naar het laboratorium te sturen om het te onderzoek onder de microscoop, maar dit is niet altijd nodig.

Herstel en preventie

Kans op een nieuwe poliep is klein

Het verwijderen van een poliep is een eenvoudige, veilige en niet-invasieve procedure. Als je ooit een poliep hebt gehad, is de kans op een recidief klein. Toch blijft het risico om ze opnieuw te ontwikkelen, en soms grotere, bestaan. Regelmatige controle zorgt ervoor dat ze vroegtijdig worden opgespoord.

Maatregelen

Aangezien sommige infecties worden geassocieerd met baarmoederhalspoliepen, kunnen een paar eenvoudige maatregelen helpen om je risico te verminderen. Draag katoenen of linnen ondergoed dat een goede luchtcirculatie mogelijk maakt. Dit voorkomt overmatige warmte en vocht, wat de perfecte omgeving voor (schimmel)infecties is. Gebruik ook een condoom tijdens de geslachtsgemeenschap.

Bevolkingsonderzoek

Doe mee aan het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker, waarmee gecontroleerd wordt op de aanwezigheid van het humaan papillomavirus (HPV). Als dit virus aanwezig is, wordt hetzelfde uitstrijkje direct beoordeeld op afwijkende cellen. Alle vrouwen van 30 tot en met 60 jaar krijgen om de vijf jaar een uitnodiging voor het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker.

Prognose poliepen in de baarmoederhals

Slechts bij een klein deel van de vrouwen komt de baarmoederhalspoliep terug.

Preventie

De meeste gevallen van cervicale poliepen kun je niet voorkomen. Regelmatig gynaecologisch onderzoek en uitstrijkjes kunnen ervoor zorgen dat artsen poliepen vroegtijdig kunnen diagnosticeren en behandelen. Het is mogelijk dat sommige infecties waaronder soa's, kunnen bijdragen aan de ontwikkeling van baarmoederhalspoliepen. Veilige seks en goede hygiëne kunnen een soa voorkomen en daarmee het ontstaan van een baarmoederhalspoliep voorkomen. Je kunt ook katoenen ondergoed dragen om de luchtstroom te vergroten. Dit zorgt ervoor dat de zuurgraad van je vagina gezond blijft, waardoor je minder snel last krijgt van infecties. Het voorkomt dat je vagina te warm en vochtig wordt, wat de perfecte omgeving is voor ziekmakende micro-organismen om te gedijen.

Lees verder

• Baarmoederpoliep: symptomen, oorzaak en behandeling
• Baarmoederontsteking: symptomen, oorzaken en behandeling
• Baarmoederhalskanker: symptomen, oorzaak en behandeling
• Baarmoederverzakking: symptomen, oorzaken en behandeling
• Baarmoederhalsontsteking: symptomen, oorzaak en behandeling