Baarmoederhals: functie, anatomie en aandoeningen van cervix

Tussen de baarmoederholte en de vagina bevindt zich de zogenaamde baarmoederhals (cervix). De baarmoederhals is ongeveer het onderste derde deel van de baarmoeder en vormt de verbinding tussen de baarmoeder en de vagina. De baarmoederhals bestaat uit bindweefsel en spieren en heeft een holle doorgang in de lengterichting, de baarmoedermond. Het wordt bekleed door een slijmvlies, waarvan de klieren een taai slijm vormen. Het doel van het slijm is om de baarmoederholte naar buiten te sluiten en zo te beschermen tegen ziektekiemen in de vagina. Alleen tijdens de vruchtbare dagen en tijdens de menstruatie verdunt het slijm en opent het kanaal een paar millimeter. Tijdens de zwangerschap sluit de gesloten baarmoederhals de vruchtholte. Het slijmvlies langs en rond de baarmoederhals is platter dan de bekleding van de baarmoeder. Het lijkt op het slijmvlies dat voorkomt in de mondholte (plaveiselepitheel).

• Wat is een baarmoederhals?
• Anatomie
• Grootte en vorm
• Functie van de baarmoederhals
• Menstruatie en geboorte
• Zwangerschap
• Bevruchting
• Steriliteit handhaven
• Aandoeningen van de cervix of baarmoederhals
• Soorten
• Symptomen en oorzaken

Wat is een baarmoederhals?

De term 'baarmoederhals' verwijst naar het onderste gedeelte van de baarmoeder en de verbinding vormt tussen de baarmoeder en de vagina. De baarmoederhals wordt ook 'cervix' genoemd.

Anatomie

De baarmoederhals bestaat uit een voorste en een achterste gedeelte. Het voorste deel wordt de ectocervix genoemd. Dit is het deel van de baarmoederhals dat in de vagina zichtbaar is. De baarmoederhals heeft een dikke slijmvlieslaag. Het is een smal kanaal dat taps toeloopt. Het bovenste gedeelte van de baarmoederhals staat via de inwendige baarmoedermond in verbinding met de baarmoeder en het onderste gedeelte van de baarmoederhals ligt in de vagina. Hierlangs kan menstruatievloeistof en sperma passeren. De baarmoederhals zet zich uit tijdens het geboorteproces.

Grootte en vorm

De baarmoederhals heeft een gemiddelde lengte van twee tot drie centimeter. De grootte en de vorm van de baarmoederhals kan variëren en veranderen met het ouder worden of door omstandigheden zoals een vaginale geboorte of door hormonale veranderingen. Als vrouwen geen vaginale geboorte hebben, is de opening kleiner en ronder. Als de vrouw al een vaginale geboorte heeft gehad, zal de opening aanzienlijk groter zijn. Tussen de opening en de baarmoederholte ligt het baarmoederkanaal. Nogmaals, er zijn flagrante verschillen; hier variëren ook de lengte en de breedte.

Functie van de baarmoederhals

Menstruatie en geboorte

Wanneer een vrouw menstrueert, begint de baarmoeder zich te openen zodat het baarmoederslijmvlies kan worden vrijgegeven. Dit proces veroorzaakt de bekende 'menstruatiepijn' of 'menstruatiekrampen'. De baarmoederhals opent zich ook tijdens het geboorteproces. De baarmoedermond meet in dat geval tien centimeter in doorsnee. Wanneer volledige ontsluiting is bereikt, kan het kind worden uitgedreven wat bekend staat als 'geboorte'.

Zwangerschap

Tijdens een zwangerschap is de baarmoederhals goed afgesloten, zodat het kind niet uit de baarmoeder kan glijden. De baarmoederhals zorgt er ook voor tijdens de zwangerschap dat er geen bacteriën of andere ziekteverwekkers kunnen binnendringen die het ongeboren kind kunnen schaden.

Bevruchting

De kloppingen of pulsaties die je ervaart tijdens een orgasme, zijn afkomstig van de baarmoeder die probeert sperma te verzamelen. Door het schommelen van de baarmoeder tijdens een orgasme krijgt de baarmoederhals de mogelijkheid om sperma op te scheppen dat achter in de vagina terecht kan zijn gekomen. Dit vergroot de kans op bevruchting. Als de vrouw een orgasme ervaart, zet ook de ectocervix uit. Dit proces is bedoeld om het sperma van de man gemakkelijker in de baarmoeder te krijgen, waardoor de kans op zwangerschap groter wordt.

Steriliteit handhaven

De baarmoederhals en alle nabijgelegen structuren, zijn steriel. Dit beschermt uiteindelijk de baarmoederholte en het bovenste deel van de vrouwelijke geslachtsorganen door bacteriële invasie te voorkomen. Deze omgeving wordt 'schoon' en steriel onderhouden door het frequente afstoten van het baarmoederslijmvlies, dik baarmoederhalsslijm en een smalle doorgang.

Aandoeningen van de cervix of baarmoederhals

Soorten

De baarmoederhals kan getroffen worden door diverse aandoeningen en ziekten, zoals:

• baarmoederhalsontsteking of cervicitis
• baarmoederhalskanker
• baarmoederhalspoliep
• baarmoeder(hals)verzakking
• vleesboom (myoom)
• seksueel overdraagbare aandoeningen (soa's):
• trichomanas
• gonorroe
• chlamydia
• humaan papillomavirus (HPV)
• herpes genitalis of genitale herpes

Symptomen en oorzaken

Baarmoederhalsaandoeningen worden gekenmerkt door de volgende symptomen:

• vaginale afscheiding
• vaginale bloedverlies
• vaginale pijn
• bekkenpijn
• gevoel van druk of krampen

Deze symptomen worden voornamelijk veroorzaakt door infecties, verwondingen, ontstekingen en allergieën en voorstadia van kanker.

Allergieën en ontstekingen kunnen ook worden veroorzaakt door smeermiddelen, chemicaliën, condooms of andere producten en materialen die in direct contact staan ​​met de baarmoederhals. Af en toe kunnen infecties optreden, die worden overgedragen in het kader van geslachtsgemeenschap, zoals trichomanas, gonorroe, chlamydia, het humaan papillomavirus of zelfs (opstijgende) genitale herpes. Ook kan de baarmoederhals getroffen worden door kanker.

In geval van een allergie, een infectie of een ontsteking, zal de vrouw vooral klagen over een stekende pijn in de onderbuik, vaginale jeuk en een onaangename geur. Als de vrouw aan baarmoederhalskanker lijdt, kan blaasdisfunctie optreden, waardoor zij klaagt over urine-incontinentie en bloed in de urine.

Lees verder

• Baarmoederhalskanker: symptomen, oorzaak en behandeling
• Baarmoederhalsontsteking: symptomen, oorzaak en behandeling
• Baarmoederhalspoliep: symptomen, oorzaak en behandeling
• Baarmoederverzakking: symptomen, oorzaken en behandeling
• Baarmoederpoliep: symptomen, oorzaak en behandeling