Cervicitis: Ontsteking baarmoederhals met vaginale bloeding

Cervicitis is de medische term voor een ontsteking van de baarmoederhals, die meestal het gevolg is van een infectie die de patiënte oploopt bij de geslachtsgemeenschap. Ook andere oorzaken zijn bekend van een baarmoederhalsontsteking. Een geelachtige vaginale afscheiding, abnormaal bloedverlies en plasproblemen zijn veel voorkomende symptomen van cervicitis. De arts onderzoekt de afscheiding en identificeert zo de oorzaak. Dit is nodig omdat de behandeling hierop afgestemd is.

• Oorzaken: Infectie, aandoening of omgevingsfactor
• Risicofactoren ontsteking van baarmoederhals
• Symptomen: Vaginale bloeding en afscheiding
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling
• Prognose baarmoederhalsontsteking
• Complicaties
• Preventie cervicitis

Oorzaken: Infectie, aandoening of omgevingsfactor

Zowel infecties als andere aandoeningen en omgevingsfactoren zijn bekend als oorzaak van cervicitis.

Infecties

Cervicitis is meestal het gevolg van een infectie waarvan de verspreiding gebeurt tijdens de geslachtsgemeenschap. Seksueel overdraagbare aandoeningen (soa's) die cervicitis veroorzaken omvatten:

• chlamydia
• gonorroe
• herpesvirus (genitale herpes)
• humaan papillomavirus (genitale wratten)
• trichomoniasis

Aandoeningen

Ook andere aandoeningen zijn bekend voor het veroorzaken van cervicitis, waaronder bacteriële vaginose (teveel groei van normale bacteriën in de vagina met een stinkende afscheiding) en kanker of de behandeling van kanker (zoals radiotherapie). Af en toe leidt kanker of de behandeling voor deze ziekte namelijk tot veranderingen in de cervix (baarmoederhals).

Omgevingsfactoren

Volgende omgevingsfactoren veroorzaken mogelijk een ontsteking aan de baarmoederhals:

• de blootstelling aan chemicaliën
• een allergie voor latex in condooms
• een allergie voor zaaddodende middelen voor geboortebeperking
• een hormonale onbalans: Door een relatief laag oestrogeengehalte of een hoog progesterongehalte is het lichaam minder goed in staat om gezond cervixweefsel te behouden
• een verwonding of irritatie aan de baarmoederhals
• een vreemd voorwerp dat is ingebracht in de vagina (zoals een ring om een zwangerschap te voorkomen)

Risicofactoren ontsteking van baarmoederhals

Cervicitis komt vaak voor en meer dan de helft van alle vrouwen heeft op enig moment in het volwassen leven te maken met de ontsteking van de baarmoederhals. Risicofactoren zijn onder meer:

• een geschiedenis van soa's
• geslachtsgemeenschap op jonge leeftijd
• risicovolle sekspraktijken
• sekspartners die zich bezighouden met een risicovolle sekspraktijk of een soa hebben gehad
• veel sekspartners

Symptomen: Vaginale bloeding en afscheiding

Sommige vrouwen hebben geen symptomen. Bij andere vrouwen treedt een abnormale vaginale bloeding op na het vrijen, na de menopauze of tussen de maandstonden. Daarnaast verschijnt een ongewone vaginale afscheiding die niet weggaat. Deze afscheiding heeft een grijze, witte of gele kleur. De patiënte heeft tevens pijn in de vagina alsook pijn en vaginaal bloedverlies na het vrijen. Vaginale jeuk en pijn in de onderrug (lage rugpijn) zijn andere mogelijke symptomen. Plasproblemen zoals moeilijk, pijnlijk (brandend) of veel plassen zijn ook symptomen die gepaard gaan met de ziekte. Druk of zwaarte voelen in het bekkengebied is een ander kenmerkend symptoom van cervicitis. In zeldzame gevallen verspreidt de infectie zich en ontstaan misselijkheid, bekken- of buikpijn en koorts.

Diagnose en onderzoeken

Lichamelijk onderzoek

De arts inspecteert de baarmoederhals en merkt de afscheiding en roodheid op. De wanden van de vagina zijn tevens gezwollen door de ontsteking.

Diagnostisch onderzoek

De arts inspecteert de afscheiding onder een microscoop, hetgeen candidiasis, trichomoniasis of bacteriële vaginose onthult. Daarnaast voert hij een onderzoek uit op de aanwezigheid van gonorroe of chlamydia. Zelden gebruikt hij een inwendig kijkonderzoek van de baarmoederhals (colposcopie), en ook een biopsie van de baarmoederhals (stukje weefsel wegnemen) is zelden noodzakelijk.

Behandeling

Wanneer cervicitis het gevolg is van een soa, is een behandeling niet altijd nodig. De arts behandelt in het andere geval een baarmoederhalsontsteking via antibiotica wanneer deze het gevolg zijn van chlamydia of gonorroe. Antivirale geneesmiddelen (geneesmiddelen die werken tegen een virus) zijn bruikbaar bij herpesinfecties. Wanneer een schimmel de oorzaak is van cervicitis, schrijft de arts antimycotica voor (geneesmiddelen om schimmels te doden). Hormonale therapie (met oestrogeen of progesteron) is verder nuttig bij vrouwen die de menopauze hebben bereikt. Wanneer deze behandelingen niet effectief zijn of wanneer cervicitis langdurig aanwezig is, kan de arts lasertherapie of cryochirurgie inzetten. Bij deze laatste therapievorm plaatst de arts een kleine sonde met een elektrische stroom om het weefsel weg te branden en te vernietigen. In zeer ernstige gevallen is een volledige verwijdering van de baarmoeder (hysterectomie) nodig, al is dit zeldzaam. Tot slot heeft de patiënte geen geslachtsgemeenschap zolang de infectie aanwezig is.

Prognose baarmoederhalsontsteking

Meestal herstelt de patiënte snel van eenvoudige cervicitis als de oorzaak gevonden is en de arts hiervoor een behandeling heeft ingezet. De ziekte komt echter in 8 tot 25% van de vrouwen terug.

Complicaties

Cervicitis houdt soms lang aan (maanden tot jaren). Indien onbehandeld, kan de patiënte mogelijk de volgende complicaties ontwikkelen:

• baarmoederhalskanker
• chronische pijn in het bekkengebied (bekkenpijn)
• complicaties in verband met de bevalling
• een bekkenontsteking (infectie van de vrouwelijke voortplantingsorganen)
• een buitenbaarmoederlijke zwangerschap
• een spontane abortus
• onvruchtbaarheid (vrouwelijke onvruchtbaarheid)
• oogproblemen en zelfs blindheid bij een pasgeboren baby
• pijn bij de geslachtsgemeenschap (dyspareunie)

Preventie cervicitis

Dankzij enkele tips vermindert de patiënte het risico op het ontwikkelen van cervicitis. Het is nodig om een condoom te gebruiken tijdens het vrijen om het risico op een seksueel overdraagbare aandoening te verlagen. Het plaatsen van irriterende stoffen in de vagina is ook afgeraden. Bij het gebruik van tampons is het belangrijk om deze juist te plaatsen en de instructies van het tampongebruik nauwgezet te volgen. Meerdere sekspartners hebben is tot slot afgeraden.

Lees verder

• Abnormaal vaginaal bloedverlies: Oorzaken & risicofactoren
• Baarmoederhals: Soorten aandoeningen aan cervix bij vrouwen