Fruitallergie: Allergische reactie op vruchten

Sommige patiënten reageren allergisch op bepaalde allergenen (stoffen), zoals bijvoorbeeld pollen, schimmels, voedingsmiddelen, schilfers van huisdieren en medicijnen. Het immuunsysteem reageert hierbij op een onschadelijke stof wanneer deze in of met het lichaam in contact komt. Een fruitallergie is een soort voedselallergie. Ongeveer tien procent van alle voedselgerelateerde allergieën zijn fruitallergieën. Allergische reacties op fruit zijn vaak relatief mild waarbij de symptomen beperkt zijn tot de mond en keel. Bij een aantal patiënten zijn de symptomen ernstiger en is sprake van een anafylactische reactie. Patiënten vermijden het best de uitlokkende fruitsoorten, al is het ook mogelijk om de vruchten anders te bereiden. Medicijnen behandelen allergische reacties op fruit.

• Verschillende soorten allergenen in vruchten
• Aanwezig in fruitsoorten
• Toegevoegd aan fruitsoorten
• Veel voorkomende allergische reactie op fruit
• Appels
• Kiwi's
• Perziken
• Symptomen
• Gewone tekenen
• Ernstige tekenen (anafylaxie)
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van fruitallergie

Verschillende soorten allergenen in vruchten

Allergenen zijn stoffen waarop het lichaam mogelijk allergisch gaat reageren, omdat het lichaam deze stoffen aanziet als 'lichaamsvreemd'. Het lichaam gaat deze stoffen aanvallen. Hierdoor geeft het immuunsysteem histamine vrij zodat het allergeen opgeruimd kan worden. Histamine is verantwoordelijk voor de tekenen van een allergie.

Aanwezig in fruitsoorten

Omdat fruit vaak allergenen uit verschillende klassen voedselallergenen bevat, vertonen patiënten met een fruitallergie verschillende reacties op hetzelfde fruit. Steenvruchten die tot de Rosaceae-familie behoren (abrikozen, perziken, nectarines, kersen, …) bevatten het LTP-allergeen (thaumatin-like protein) voor lipidenoverdracht, zowel in de pulp als in de schil van de vruchten. Andere allergenen die mogelijk problemen veroorzaken, zijn de PR-5 thaumatine-achtige eiwitten TLP, profilines en diverse enzymen (β1,3 glucanase, chitinase). Steenvruchten bestaan ​​echter uit een andere bron van belangrijke allergenen in de fruitpit, namelijk de cupin- en 2S-albumine-allergenen.

Toegevoegd aan fruitsoorten

Een allergie op fruit is mogelijk eveneens te wijten aan toegevoegde chemische sprays die de allergenen verhogen. Sommige chemicaliën die bijvoorbeeld worden gebruikt voor het rijpen van bananen induceren allergenen waardoor er meer allergenen zijn waarop mensen allergisch kunnen reageren.

Veel voorkomende allergische reactie op fruit

Er is zijn veel verschillende soorten fruit die een allergische reactie veroorzaken, maar de meest voorkomende zijn reacties op appel, perzik en kiwi's.

Appels

Allergische reacties op appel presenteren zich mogelijk in twee verschillende vormen, afhankelijk van het betrokken appelallergeen. Patiënten die gevoelig zijn voor berkenpollen, reageren vaak op een hittelabiel (na het verhitten zijn ze wel te verdragen voor patiënten) appelallergeen dat meestal een aantal mildere lokale symptomen in de mondholte veroorzaakt (oraal allergiesyndroom). Deze allergieën zijn voornamelijk te vinden in gebieden waar berk kan groeien. Andere patiënten reageren allergisch op een ander, hittestabiel (na hitte zijn ze nog steeds niet te verdragen) allergeen dat zich onder de schil van de appel bevindt en een kruisreactie veroorzaakt met perzikallergenen, ernstige reacties veroorzaakt en vooral aanwezig is in het Middellandse Zeegebied.

Kiwi's

Een allergie voor kiwi's verschijnt door directe sensibilisatie voor kiwi-allergenen of door kruisreactie op andere allergenen (zoals berkenpollen of latex). Een kiwi-allergie (direct of geassocieerd met latexallergie) leidt mogelijk tot ernstige huid-, maag- en systemische reacties.

Perziken

Een perzikallergie komt het vaakst tot uiting in mediterrane landen en gaat vaak gepaard met allergieën voor andere Rosacaïsche vruchten (zoals appels, abrikozen, pruimen, kersen), hazelnoten en walnoten). Het belangrijkste perzikallergeen is hittestabiel en sterk geconcentreerd onder de vruchtschil en daarom is het vermijden van vers en verwerkt fruit noodzakelijk voor patiënten die allergisch reageren op perziken.

Symptomen

De tekenen van dit type voedselallergie zijn variabel en afhankelijk van de patiënt, de ernst van de allergie en het soort fruit. Patiënten die allergisch op één of meer vruchten reageren, ervaren niet altijd tekenen wanneer ze een andere vruchtsoort opeten. De meeste fruitallergieën zijn orale syndroomallergieën omdat ze worden geconsumeerd, maar soms is ook sprake van een externe allergie als het fruit de huid raakt. De symptomen treden meestal binnen enkele minuten tot uren op. De duur van de symptomen varieert van vier uur tot zeven dagen.

Gewone tekenen

Rauw fruit met of zonder schil veroorzaakt mogelijk een allergische reactie. Allergische reacties op fruit zijn meestal mild. Bij de meeste patiënten is enkel de mond aangetast. Zij kampen met symptomen die ontstaan op de locatie waar het voedsel de lippen en mond heeft aangeraakt. Deze symptomen staan bekend als het oraal allergiesyndroom. Een aantal patiënten die op deze manier reageren op fruit of groenten reageren eveneens op pollen van sommige bomen en onkruid (pollen-voedselallergie). Patiënten die bijvoorbeeld allergisch voor berkenpollen zijn bijgevolg vaak ook allergisch voor appels. Volgende symptomen komen mogelijk tot uiting:

Een pollen-voedselsyndroom veroorzaakt meestal één of meer van volgende tekenen:

• huid: jeuk, een huiduitslag of blaarvorming
• keel: jeuk en een milde zwelling van de keel waardoor een strak en benauwd gevoel in de keel tot stand komt
• maag en darmen: constipatie, diarree, buikpijn, misselijkheid, braken
• mond: roodheid, een milde zwelling of jeuk van de lippen, de tong, de binnenkant van de mond, het zachte gehemelte
• neus: een loopneus, een verstopte neus
• oogproblemen

De patiënt kampt niet met ademhalingsproblemen dus de symptomen zijn niet levensbedreigend.

Ernstige tekenen (anafylaxie)

Minder vaak lijden patiënten die allergisch zijn voor fruit aan een ander, ernstiger type allergie. In sommige gevallen zijn patiënten ook allergisch voor latex. Verder is soms ook een allergie voor plantaardige eiwitten aanwezig (lipide-overdracht eiwit (LTP) allergie). Deze aandoeningen veroorzaken mogelijk ernstigere symptomen wat het risico op een ernstige allergische reactie (anafylactische shock, anafylaxie) verhoogt.

Sommige patiënten kampen met een ernstige allergische reactie (anafylaxie, anafylactische shock). De symptomen bestaan dan uit:

• bewustzijnsverlies
• duizeligheid
• een ernstig gezwollen keel
• een lage bloeddruk
• een luchtwegvernauwing
• een piepende ademhaling
• een shock
• een snelle pols
• slikproblemen

Begeleidende symptomen van anafylaxie bestaan uit:

• buikpijn, misselijkheid en braken
• een zwelling van de diepere huidlagen (angio-oedeem) overal op het lichaam
• een zwelling van de lippen
• netelroos (urticaria)
• wijdverspreid blozen van de huid

Diagnose en onderzoeken

Medisch advies is vereist wanneer een patiënt fruit eet en hierdoor symptomen ervaart. De arts bepaalt welk type allergie de patiënt heeft (pollen-voedingssyndroom of een meer ernstige categorie). Mogelijk hebben de symptomen een niet-allergische oorzaak zoals voedselintolerantie. De arts noteert de symptomen en probeert de vermoedelijke uitlokkende voedingsmiddelen in kaart te brengen. Een huidpriktest is een veel voorkomende manier om allergieën te testen. Andere manieren om een fruitallergie op te sporen, is een orale uitdagingstest. Hierbij geeft de arts aan de patiënt een zeer kleine en afgemeten hoeveelheid van het allergeen (uitlokkende stof van een allergische reactie) en wordt de reactie van de patiënt nauwlettend opgevolgd. Dit onderzoek gebeurt altijd onder toezicht van een arts. Verder is een bloedonderzoek nuttig voor het analyseren van immunoglobuline E (IgE), een allergie-gerelateerd antilichaam.

Behandeling van fruitallergie

Patiënten die allergisch zijn voor fruit, vermijden het best de rauwe versie van deze vruchten. Soms ervaren ze minder ernstige tekenen of anders zijn de symptomen verdwenen, wanneer ze vruchten koken, bakken of pasteuriseren. Een arts schrijft verder mogelijk antihistaminica voor (medicijnen die een allergische reactie behandelen). In ernstige gevallen is een behandeling met adrenaline (epinefrine) noodzakelijk. Patiënten de een hoog risico lopen op een anafylactische shock, hebben steeds een auto-injectorpen bij zich.

Lees verder

• Antihistaminica: Geneesmiddelen tegen allergische reacties
• Allergieën en allergische reactie: Contact met allergenen
• Anafylaxie: Ernstige allergische reactie
• Oraal allergiesyndroom: Symptomen aan mond na eten voeding
• Voedselallergie en voedselintolerantie: Symptomen