Benauwdheid in keel: Oorzaken van strak en beklemmend gevoel

Sommige patiënten ervaren een constant of met tussenpozen optredend benauwd gevoel in de keel. Deze vorm van milde tot ernstige keelspanning kent veel oorzaken. Een beklemmend gevoel in de keel resulteert meestal uit allergieën, angst, gastro-oesofageale reflux en struma (kropgezwel in de nek). Meestal ligt geen ernstige oorzaak aan de basis van het benauwde gevoel in de keel. In sommige situaties is echter een spoedbehandeling vereist voor dit ongemakkelijk symptoom, vooral wanneer de patiënt naast de strak aanvoelende keel eveneens kampt met ademhalingsproblemen of slikproblemen.

• Symptomen van beklemmend gevoel in de keel
• Allergieën van benauwdheid in de keel
• Angst en beklemd gevoel in de keel
• Gastro-oesofageale reflux (GERD) en benauwd gevoel in de keel
• Infectie en beklemd gevoel in keel
• Struma en strakheid in de keel
• Andere oorzaken van strak gevoel in de keel
• Alarmsymptomen

Symptomen van beklemmend gevoel in de keel

Patiënten met benauwdheid ervaren één of meer van volgende symptomen die in frequentie en intensiteit sterk variëren:

• de keel is opgezwollen (gezwollen keel)
• de keelspieren zijn ‘op slot’ / vernauwing van de keelspieren
• een brokgevoel in de keel (globus pharyngeus)
• een strakke band is rond de nek gewikkeld
• gevoeligheid, druk of pijn in de keel
• het gevoel vaak te moeten slikken

Allergieën van benauwdheid in de keel

Het immuunsysteem valt ten onrechte een uitlokkende stof (allergeen) aan bij een allergisch reactie. Het afweersysteem denkt namelijk dat dit allergeen een bedreiging vormt voor het lichaam. Om deze allergenen te bestrijden, maakt het immuunsysteem chemicaliën (histamine) vrij. Dit veroorzaakt symptomen, zoals een verstopte neus, een jeukende keel of benauwde keel. Ongeveer 1 op de 20-50 patiënten krijgt te maken met anafylaxie, een ernstige allergische en acute reactie waarbij dringende medische hulp nodig is. De anafylactische shock treedt vooral op bij bepaalde voedingsmiddelen (voedselallergie), insectengif en medicijnen (medicatie-allergie). Naast de benauwdheid in de keel, komen volgende symptomen mogelijk tot uiting:

• braken
• buikpijn
• een gezwollen gezicht
• een gezwollen tong
• een lage bloeddruk (hypotensie)
• een snelle hartslag (tachycardie)
• hoesten
• misselijkheid
• moeite met ademhalen
• netelroos (huidziekte met jeukende bultjes)
• pijn op de borst

Patiënten met voedselallergieën moeten proberen om de uitlokkende voedingsmiddelen te vermijden. Antihistaminica verlichten allergiesymptomen. Een injectie met adrenaline behandelt anafylaxie. Patiënten met een bekende acute allergie hebben steeds een injectie bij. Sommige patiënten met allergieën hebben baat bij Immunotherapie, een behandeling waarbij patiënten geleidelijk blootgesteld worden aan specifieke allergenen via injecties.

Angst en beklemd gevoel in de keel

Angst, stress, spanning en nervositeit veroorzaken niet enkel mentale tekenen maar ook fysieke klachten, waaronder een beklemming in de keel. Ademhalingsproblemen en het gevoel dat de keel aanspant zijn klassieke tekenen van een paniekaanval.

Andere symptomen van een paniekaanval zijn onder andere:

• bevingen
• duizeligheid
• een gevoel van angst of wanhoop
• een gevoel van verlies van controle
• een snelle hartslag (tachycardie)
• hoofdpijn
• kortademigheid
• koude voeten
• misselijkheid
• pijn op de borst
• spierspanning
• rillingen
• tintelende of verdoofde handen
• zwakte
• zweten

Diepe ademhalingstechnieken, meditatie en spierontspanningsoefeningen zijn inzetbaar zodat de patiënt kalm blijft. Een gezonde voeding, voldoende lichaamsbeweging en cafeïneen alcohol beperken zijn andere factoren die de angst verminderen. Angst is eveneens te behandelen met psychotherapie en/of medicijnen.

Gastro-oesofageale reflux (GERD) en benauwd gevoel in de keel

Brandend maagzuur, een symptoom van gastro-oesofageale reflux, ontstaat wanneer zuur uit de maag omhoog komt en in de slokdarm terechtkomt. Deze aandoening veroorzaakt eveneens een strak gevoel in de keel.

• een slechte adem (halitose)
• oprispingen / overmatig boeren
• hoesten
• slikproblemen
• een gevoel van een brok in de keel
• heesheid
• een zure smaak in de mond of een bittere smaak in de mond
• een piepende ademhaling

Indien de maagaandoening onbehandeld blijft, leidt dit tot maagzweren of een permanente slokdarmbeschadiging. Bovendien krijgt een patiënt dan sneller te maken met slokdarmkanker. Veranderingen in de voeding zijn nodig: langzaam eten, goed kauwen en overeten voorkomen. Na de maaltijd moet een patiënt minimaal drie uur wachten alvorens te gaan liggen. Medicijnen zoals antacida en protonpompremmers (beiden maagzuurremmers) zijn eveneens inzetbaar. Af en toe is een operatie nodig wanneer gastro-oesofageale reflux heel ernstig is.

Infectie en beklemd gevoel in keel

Bij een verkoudheid, een keelontsteking of virale tonsillitis (keelamandelontsteking veroorzaakt door virussen) ontstaat snel keelpijn, een gezwollen keel of een strak aanvoelende keel. Een keelontsteking veroorzaakt eveneens:

• een vieze ademgeur
• hoofdpijn
• koorts
• oorpijn
• rillingen
• slikproblemen
• stemverlies

Ibuprofen vermindert de ontsteking en verlicht de pijn. Meermaals per dag gorgelen met warm water en zout vermindert eveneens de pijn en zwelling in de keel. Bacteriële infecties behandelt de arts met antibiotica. Virale infecties verdwijnen spontaan. Het is belangrijk om voldoende rust te nemen en ook genoeg te drinken om uitdroging te voorkomen. De handen regelmatig wassen en zieke patiënten vermijden zijn nuttige tips om een toekomstige infectie te vermijden.

Struma en strakheid in de keel

Een struma is een abnormale vergroting van de schildklier is (vlindervormige klier in de hals). De schildklier is verantwoordelijk voor de productie van hormonen. Deze hormonen zijn essentieel voor onder andere de stofwisseling van het lichaam. Een struma (goiter) komt voornamelijk tot stand bij een overmatig actieve schildklier (hyperthyreoïdie) of een te weinig actieve schildklier (hypothyreoïdie). Af en toe veroorzaakt ook een normaal werkende schildklier een struma. Een beklemmend gevoel in de keel, hoesten, moeite met ademhalen of slikken, heesheid en een zwelling voor de keel en nek zijn tekenen van dit kropgezwel in de nek. Patiënten met schildklierafwijkingen krijgen medicatie, al is af en toe wel een operatie vereist.

Andere oorzaken van strak gevoel in de keel

Ook andere oorzaken zijn bekend voor een benauwd gevoel in de keel, waaronder:

• de blootstelling aan bepaalde chemicaliën
• hooikoorts of seizoensgebonden allergieën
• keelslijmen en afvoer van pus in de keel door een sinusinfectie (postnasale drip)
• luchtvervuiling

Alarmsymptomen

Spanning in de keel is een lastig en afmattend symptoom. Houdt dit symptoom langer dan enkele dagen aan, dan is medisch advies noodzakelijk. Een snelle medische interventie is nodig bij het optreden van één of meer van volgende tekenen:

• gezwollen lymfeklieren langs de nek
• hoge koorts
• keelpijn gedurende 48 uur of meer aanhoudt
• nekstijfheid
• pijn op de borst

Lees verder

• Keelontsteking (faryngitis): Oorzaken van ontsteking keel
• Globus pharyngeus: Brokgevoel in keel (meestal onschuldig)
• Keelamandelen (tonsillen): Soorten aandoeningen
• Keelpijn: Oorzaken van pijn aan keel (pijnlijke keel)
• Keelslijmen: Oorzaken van opbouw van slijm in keel