Branderige neus: oorzaken en symptomen brandende neus

Bij een brandende neus heb je het gevoel dat je neus van binnen brandt. Zoals elk deel van het lichaam, kan de neus ten prooi vallen aan verschillende ziekmakende factoren tijdens het uitvoeren van zijn functies. Deze aandoeningen kunnen erg belastend en ontwrichtend zijn, zoals een verstopte neus of een loopneus. Een brandend gevoel in de neus, is niet alleen irritant maar kan opmerkelijk persistent en soms pijnlijk zijn. Afhankelijk van de oorzaak, kan een brandende neus kan gepaard gaan met anderen symptomen zoals branderige keel, keelpijn, branderige ogen, waterige ogen, verstopte neus, loopneus, hoofdpijn, etc. Er zijn een aantal veel voorkomende oorzaken van een brandende neus, zoals verkoudheid, weersveranderingen, allergie en het (overmatig) gebruik van neusspray. Behandeling van een branderige neus hangt af van de oorzaak. Raadpleeg bij aanhoudende klachten je huisarts.

• Oorzaken van een brandende neus
• Veranderingen in het weer
• Branderige neus door medicatie
• Branderige neus door allergie
• Brandende neus, ogen en keel en hoofdpijn
• Branderige neus na neusspray
• Geïnhaleerde irriterende stoffen
• Blootstelling aan chemische stoffen
• Chemicaliën
• Brandende neus na cocaïne
• Branderige gevoel in de neus door Infectie
• Verkoudheid
• Bijholteontsteking
• Vreemd voorwerp
• Rode peper
• Behandeling van een brandende neus
• Neusspray
• Ander medicijn
• Uitlokkende factoren vermijden

Oorzaken van een brandende neus

Het gevoel van een brandende neus is geworteld in irritatie. Iets heeft de neuspassage geïrriteerd en een ontsteking of weefselvernietiging veroorzaakt. De bron van deze provocatie bepaalt meestal welke soorten andere symptomen je kunt verwachten.

Veranderingen in het weer

Een brandende neus komt vaker voor als het weer verandert, omdat de neus gevoelig is voor veranderingen in omgevingsvocht als gevolg van de rol die het speelt bij de productie van slijm. Droge temperaturen aan beide uiteinden van het spectrum kunnen de neus beroven van veel van het vocht en leiden tot uitdroging van de neusbekleding. Net als een droge huid elders op het lichaam, kunnen droge neusholtes ontstoken of beschadigd raken, wat een brandend gevoel kan veroorzaken. Neusbloedingen (bloedneuzen) komen ook vaker voor onder deze omstandigheden. Temperatuursveranderingen kunnen ervoor zorgen dat bloedvaten samentrekken of verwijden en een brandend gevoel veroorzaken als gevolg van veranderingen in de bloedstroom.

Branderige neus door medicatie

Sommige medicijnen kunnen een branderig gevoel in de neus veroorzaken, omdat de toedieningsmethode irriterend blijkt te zijn (zoals een neusspray), de medicatie de neus kan uitdrogen als bijwerking of de medicatie iets doet dat van invloed is op de bloedstroom door de neusholtes. Veelvoorkomende voorbeelden van medicijnen die voor een brandende neus kunnen zorgen, zijn aspirine, ibuprofen en sommige bloeddrukmedicatie.

Branderige neus door allergie

Een brandend gevoel in de neus of een brandende neus wordt vaak geassocieerd met allergische rhinitis, ook wel hooikoorts genoemd. Wanneer een allergeen in de neusholte komt, veroorzaakt het een immuunreactie die een ontsteking van de neusholtes veroorzaakt (vandaar het branderige gevoel in de neus). Dit kan gepaard gaan met een verstopte neus, loopneus, tranende ogen, jeukende neus, jeukende ogen en waarschijnlijk veelvuldig niezen. Allergische rhinitis kan seizoensgebonden zijn, omdat het een reactie op pollen kan zijn, of het kan aanhoudend zijn en getriggerd worden door dingen zoals stof of huidschilfers van huisdieren. Het is niet ongebruikelijk dat mensen met allergische rhinitis meerdere triggers hebben; een allergietest kan uitmaken waar je precies allergisch voor bent.

Brandende neus, ogen en keel en hoofdpijn

Een brandende neus, ogen en keel en hoofdpijn wijst vaak op hooikoorts of acute sinusitis (bijholteontsteking). Symptomen van hooikoorts bestaan vaak uit:

• loopneus
  Rood oog / Bron: Marco Mayer, Wikimedia Commons (CC BY-SA-4.0)
• verstopte neus
• niezen
• waterige, rode of jeukende ogen
• hoesten
• jeukende keel of jeukende mond/verhemelte
• postnasale infusie (slijm geassocieerd met allergenen)
• jeukende neus
• druk in de bijholten en pijn
• jeukende huid

Branderige neus na neusspray

Een mogelijke bijwerking van xylometazoline neusdruppels of neusspray is een branderig gevoel in de neus. Deze klacht is echter van voorbijgaande aard. Xylometazoline wordt gebruikt bij een verstopte neus, zoals door neusverkoudheid en doet gezwollen slijmvliezen in de neus slinken. Xylometazoline is ook een van de bestanddelen van Otrivin Duo neusspray.

Geïnhaleerde irriterende stoffen

Het inademen van bepaalde deeltjes kan reacties opwekken die vergelijkbaar zijn met die van een allergie, maar waarbij het immuunsysteem niet betrokken is. In plaats daarvan zijn de symptomen het gevolg van het feit dat de substantie zelf de neusholtes irriteert, in plaats van dat de afweer van je lichaam overactief wordt. Mogelijke irriterende stoffen zijn voor de hand liggende: rook, zand of kolenstof, reinigingsdampen, enz. Er zijn ook minder voor de hand liggende boosdoeners zoals parfums of lichaamsspray. Een sterke geur is nog steeds een chemische stof, dus het kan nog steeds irritatie veroorzaken en een brandende neus veroorzaken. Omdat de oorzaak van deze symptomen een irriterende stof is, zijn je ogen normaal gesproken niet betrokken, wat bij een allergie wel het geval is.

Blootstelling aan chemische stoffen

Chemicaliën

Dit is eigenlijk een meer extreme 'geïnhaleerde irriterende stof'. Bepaalde chemicaliën kunnen het neusslijmvlies beschadigen of vernietigen en dit leiden tot een chronisch brandend gevoel in de neus, frequente bloedneuzen, verhoogd risico op infectie, en soortgelijke problemen.

Brandende neus na cocaïne

Het snuiven van cocaïne kan schade aan je neus toebrengen. Coke snuiven veroorzaakt schade aan het kraakbeen in je neus dat de neusgaten scheidt, wat kan leiden tot permanent verlies van het kraakbeen, wat resulteert in één groot neusgat en nasale misvormingen. Bovendien kan door het snuiven van cocaïne het neusslijmvlies geïrriteerd en ontstoken raken. Dit veroorzaakt een brandende neus.

Branderige gevoel in de neus door Infectie

Aangezien je neus een van de verdedigingswerken is tegen ziekteverwekkers die je lichaam binnendringen, moet het niet als een verrassing komen dat de vochtige bekleding van de neus gevoelig is voor infectie. Verkoudheid is bijvoorbeeld een soort van nasale infectie. Er zijn talloze virale, bacteriële en schimmelmiddelen die een brandend gevoel in de neus kunnen veroorzaken als onderdeel van de immuunrespons, en de bijbehorende symptomen zullen allemaal bekend voorkomen: een verstopte neus of loopneus, niezen en een opeenhoping van overtollig slijm dat druipt langs de achterkant van de neus in de keel (postnasale drip).

Verkoudheid

Een verkoudheid kan een brandende neus veroorzaken. De symptomen van een verkoudheid steken meestal één tot drie dagen na blootstelling aan een verkoudheidsvirus de kop op. Symptomen kunnen bestaan uit:

• loopneus of verstopte neus
• Keelpijn
• hoesten
• lichte pijn in het lichaam of lichte hoofdpijn
• niezen
• oorpijn
• lichte koorts
• algehele malaise

De afscheiding uit je neus kan dikker worden en zelfs een gele of groene kleur krijgen naarmate je verkoudheid vordert. Dit wijst niet op een bacteriële infectie.

Bijholteontsteking

Een bijholteontsteking kan onder meer ene brandende neus veroorzaken. De symptomen van een acute bijholteontsteking (sinusitis) bestaan vaak uit:

• een dikke, gele of groenige afscheiding uit de neus of langs de achterkant van de keel (postnasale drip)
• verstopte neus, waardoor je moeite hebt om door de neus te ademen
• pijn, gevoeligheid, zwelling en druk rond je ogen, wangen, neus of voorhoofd die verergert bij het bukken
• druk in het oor
• hoofdpijn
• pijn in je bovenkaak en tanden
• Gereduceerd reukvermogen en smaak
• hoest, die 's nachts erger kan zijn
• slechte adem (halitose)
• vermoeidheid
• koorts

Vreemd voorwerp

Een vreemd voorwerp in de neus komt vaker voor bij baby's en kleine kinderen die van alles in hun mond en soms ook in hun neus steken. Naast een branderig gevoel en potentiële moeite met ademhalen door het getroffen neusgat, kan een vreemd lichaam bloedneuzen, infecties en ongemak veroorzaken. Vreemde voorwerpen zijn mogelijk ernstig omdat ze, afhankelijk van grootte en vorm, een kind kunnen doen stikken als het in de luchtwegen terechtkomt.

Rode peper

Het pikantste deel van rode pepers of chilipepers zijn de zaadlijsten en niet de zaadjes zelf, zoals vaak gedacht wordt. Een goede vuistregel is om altijd handschoenen te dragen bij het snijden van een hete peper. Als je met je blote handen een peper snijdt, raak dan niets anders op je lichaam aan, zoals je ogen of neus. Hierdoor kun je last krijgen van branderige ogen of een brandende neus.

Behandeling van een brandende neus

Neusspray

Vrij verkrijgbare sprays of voorgeschreven neussprays kunnen voor verschillende oorzaken van een brandende neus worden gebruikt, maar de exacte spray hangt af van wat de onderliggende oorzaak is:

• Zoute sprays kunnen de neus helpen hydrateren en mogelijk irriterende stoffen uitspoelen.
• Corticosteroïde sprays kunnen ontstekingen verminderen (maar kunnen ook de neus uitdrogen).
• Antihistamine sprays zijn goed voor de behandeling van de meeste allergieën.

Het is belangrijk om sprays of orale decongestiva niet vaker te gebruiken dan de leverancier aanbeveelt. Overmatig gebruik kan uiteindelijk leiden tot overmatige irritatie van de neus en het probleem verergeren.

Ander medicijn

Als je brandende neus een bijwerking van een medicijn is, kun je met je arts praten over alternatieven. Het is geen goed idee om zonder overleg met je (huis)arts te stoppen met een voorgeschreven medicijn, omdat de klachten waarvoor je het krijgt weer kunnen terugkeren.

Uitlokkende factoren vermijden

Preventie is ook belangrijk. Hoewel het niet altijd mogelijk is, kan het vermijden van uitlokkende factoren helpen om klachten als een brandende neus te voorkomen.

Lees verder

• Verstopte neus: oorzaak en wat te doen bij neusverstopping?
• Tintelende neus: oorzaken en symptomen tintelingen in neus
• Loopneus: waterige neus stoppen en een loopneus verhelpen
• Kleur van snot: geel, oranje, groen, bruin en bloederig snot
• Pijnlijke neus: symptomen, oorzaak en behandeling neuspijn