Branderige neus: oorzaken en symptomen brandende neus
Bij een brandende neus heb je het gevoel dat je neus van binnen brandt. Zoals elk deel van het lichaam, kan de neus ten prooi vallen aan verschillende ziekmakende factoren tijdens het uitvoeren van zijn functies. Deze aandoeningen kunnen erg belastend en ontwrichtend zijn, zoals een verstopte neus of een loopneus. Een brandend gevoel in de neus, is niet alleen irritant maar kan opmerkelijk persistent en soms pijnlijk zijn. Afhankelijk van de oorzaak, kan een brandende neus kan gepaard gaan met anderen symptomen zoals branderige keel, keelpijn, branderige ogen, waterige ogen, verstopte neus, loopneus, hoofdpijn, etc. Er zijn een aantal veel voorkomende oorzaken van een brandende neus, zoals verkoudheid, weersveranderingen, allergie en het (overmatig) gebruik van neusspray. Behandeling van een branderige neus hangt af van de oorzaak. Raadpleeg bij aanhoudende klachten je huisarts.
Oorzaken van een brandende neus
Het gevoel van een brandende neus is geworteld in irritatie. Iets heeft de neuspassage geïrriteerd en een ontsteking of weefselvernietiging veroorzaakt. De bron van deze provocatie bepaalt meestal welke soorten andere symptomen je kunt verwachten.
Veranderingen in het weer
Een brandende neus komt vaker voor als het weer verandert, omdat de neus gevoelig is voor veranderingen in omgevingsvocht als gevolg van de rol die het speelt bij de productie van slijm. Droge temperaturen aan beide uiteinden van het spectrum kunnen de neus beroven van veel van het vocht en leiden tot uitdroging van de neusbekleding. Net als een
droge huid elders op het lichaam, kunnen droge neusholtes ontstoken of beschadigd raken, wat een brandend gevoel kan veroorzaken. Neusbloedingen (
bloedneuzen) komen ook vaker voor onder deze omstandigheden. Temperatuursveranderingen kunnen ervoor zorgen dat bloedvaten samentrekken of verwijden en een brandend gevoel veroorzaken als gevolg van veranderingen in de bloedstroom.
Sommige medicijnen kunnen een branderige neus veroorzaken /
Bron: Stevepb, PixabayBranderige neus door medicatie
Sommige medicijnen kunnen een branderig gevoel in de neus veroorzaken, omdat de toedieningsmethode irriterend blijkt te zijn (zoals een neusspray), de medicatie de neus kan uitdrogen als bijwerking of de medicatie iets doet dat van invloed is op de bloedstroom door de neusholtes. Veelvoorkomende voorbeelden van medicijnen die voor een brandende neus kunnen zorgen, zijn aspirine,
ibuprofen en sommige
bloeddrukmedicatie.
Branderige neus door allergie
Een brandend gevoel in de neus of een brandende neus wordt vaak geassocieerd met allergische rhinitis, ook wel
hooikoorts genoemd. Wanneer een allergeen in de neusholte komt, veroorzaakt het een immuunreactie die een ontsteking van de neusholtes veroorzaakt (vandaar het branderige gevoel in de neus). Dit kan gepaard gaan met een
verstopte neus,
loopneus,
tranende ogen,
jeukende neus,
jeukende ogen en waarschijnlijk veelvuldig niezen. Allergische rhinitis kan seizoensgebonden zijn, omdat het een reactie op pollen kan zijn, of het kan aanhoudend zijn en getriggerd worden door dingen zoals stof of huidschilfers van huisdieren. Het is niet ongebruikelijk dat mensen met allergische rhinitis meerdere triggers hebben; een allergietest kan uitmaken waar je precies allergisch voor bent.
Brandende neus, ogen en keel en hoofdpijn
Een brandende neus,
ogen en
keel en
hoofdpijn wijst vaak op hooikoorts of
acute sinusitis (bijholteontsteking). Symptomen van hooikoorts bestaan vaak uit:
Branderige neus na neusspray
Een mogelijke bijwerking van xylometazoline neusdruppels of neusspray is een branderig gevoel in de neus. Deze klacht is echter van voorbijgaande aard. Xylometazoline wordt gebruikt bij een verstopte neus, zoals door neusverkoudheid en doet gezwollen slijmvliezen in de neus slinken. Xylometazoline is ook een van de bestanddelen van
Otrivin Duo neusspray.
Geïnhaleerde irriterende stoffen
Het inademen van bepaalde deeltjes kan reacties opwekken die vergelijkbaar zijn met die van een
allergie, maar waarbij het immuunsysteem niet betrokken is. In plaats daarvan zijn de symptomen het gevolg van het feit dat de substantie zelf de neusholtes irriteert, in plaats van dat de afweer van je lichaam overactief wordt. Mogelijke irriterende stoffen zijn voor de hand liggende: rook, zand of kolenstof, reinigingsdampen, enz. Er zijn ook minder voor de hand liggende boosdoeners zoals parfums of lichaamsspray. Een sterke geur is nog steeds een chemische stof, dus het kan nog steeds irritatie veroorzaken en een brandende neus veroorzaken. Omdat de oorzaak van deze symptomen een irriterende stof is, zijn je ogen normaal gesproken niet betrokken, wat bij een allergie wel het geval is.
Blootstelling aan chemische stoffen
Chemicaliën
Dit is eigenlijk een meer extreme 'geïnhaleerde irriterende stof'. Bepaalde chemicaliën kunnen het neusslijmvlies beschadigen of vernietigen en dit leiden tot een chronisch brandend gevoel in de neus, frequente bloedneuzen, verhoogd risico op infectie, en soortgelijke problemen.
Brandende neus na cocaïne
Het snuiven van cocaïne kan schade aan je neus toebrengen. Coke snuiven veroorzaakt schade aan het kraakbeen in je neus dat de neusgaten scheidt, wat kan leiden tot permanent verlies van het kraakbeen, wat resulteert in één groot neusgat en nasale misvormingen. Bovendien kan door het snuiven van cocaïne het neusslijmvlies geïrriteerd en ontstoken raken. Dit veroorzaakt een brandende neus.
Een branderige neus door verkoudheid komt vaak voor /
Bron: Istock.com/DirimaBranderige gevoel in de neus door Infectie
Aangezien je neus een van de verdedigingswerken is tegen ziekteverwekkers die je lichaam binnendringen, moet het niet als een verrassing komen dat de vochtige bekleding van de neus gevoelig is voor infectie. Verkoudheid is bijvoorbeeld een soort van nasale infectie. Er zijn talloze virale, bacteriële en schimmelmiddelen die een brandend gevoel in de neus kunnen veroorzaken als onderdeel van de immuunrespons, en de bijbehorende symptomen zullen allemaal bekend voorkomen: een verstopte neus of loopneus, niezen en een opeenhoping van overtollig slijm dat druipt langs de achterkant van de neus in de keel (postnasale drip).
Verkoudheid
Een verkoudheid kan een brandende neus veroorzaken. De symptomen van een
verkoudheid steken meestal één tot drie dagen na blootstelling aan een verkoudheidsvirus de kop op. Symptomen kunnen bestaan uit:
De afscheiding uit je neus kan dikker worden en zelfs een
gele of groene kleur krijgen naarmate je verkoudheid vordert. Dit wijst niet op een bacteriële infectie.
Bijholteontsteking
Een bijholteontsteking kan onder meer ene brandende neus veroorzaken. De symptomen van een acute
bijholteontsteking (
sinusitis) bestaan vaak uit:
- een dikke, gele of groenige afscheiding uit de neus of langs de achterkant van de keel (postnasale drip)
- verstopte neus, waardoor je moeite hebt om door de neus te ademen
- pijn, gevoeligheid, zwelling en druk rond je ogen, wangen, neus of voorhoofd die verergert bij het bukken
- druk in het oor
- hoofdpijn
- pijn in je bovenkaak en tanden
- Gereduceerd reukvermogen en smaak
- hoest, die 's nachts erger kan zijn
- slechte adem (halitose)
- vermoeidheid
- koorts
Vreemd voorwerp
Een vreemd voorwerp in de neus komt vaker voor bij baby's en kleine kinderen die van alles in hun mond en soms ook in hun neus steken. Naast een branderig gevoel en potentiële moeite met ademhalen door het getroffen neusgat, kan een vreemd lichaam bloedneuzen, infecties en ongemak veroorzaken. Vreemde voorwerpen zijn mogelijk ernstig omdat ze, afhankelijk van grootte en vorm, een kind kunnen doen stikken als het in de luchtwegen terechtkomt.
Branderige neus door rode peper /
Bron: Pmsjsj, PixabayRode peper
Het pikantste deel van
rode pepers of chilipepers zijn de zaadlijsten en niet de zaadjes zelf, zoals vaak gedacht wordt. Een goede vuistregel is om altijd handschoenen te dragen bij het snijden van een hete peper. Als je met je blote handen een peper snijdt, raak dan niets anders op je lichaam aan, zoals je ogen of neus. Hierdoor kun je last krijgen van branderige ogen of een brandende neus.
Onderzoek en diagnose
Een brandende neus is als een klein vuurtje dat zich ongemerkt in je neus nestelt, en elke ademhaling voelt alsof er een vlammetje oplaait. Maar waar komt dat intense, prikkelende gevoel vandaan? Het achterhalen van de oorzaak van een brandende neus vraagt om een nauwkeurige speurtocht van de arts, die op zoek gaat naar de bron van het vuur.
Anamnese
De arts begint met vragen die je helpen de puzzel te ontrafelen. Wanneer begon het brandende gevoel? Is het constant, of komt het alleen op bepaalde momenten? Heb je andere klachten, zoals een loopneus, verstopte neus of niezen? Dit eerste gesprek legt de fundamenten voor het onderzoek en helpt om mogelijke oorzaken zoals allergieën, verkoudheid, of irriterende stoffen in de lucht te identificeren.
Visuele inspectie
Met een speciale lamp en een neusspeculum (een klein instrumentje om de neusgaten mee open te houden) werpt de arts een eerste blik in je neus. Op zoek naar roodheid, irritatie of zwelling speurt de arts naar tekenen van ontsteking, uitdroging of beschadiging van het neusslijmvlies. Deze eerste blik kan al veel verklappen – van droge lucht en allergieën tot infecties die zich in de neusholte verschuilen.
Allergietests
Als er een vermoeden is van een allergie, kan de arts besluiten om een allergietest uit te voeren. Dit kan door middel van huidtests of bloedonderzoek, waarbij gezocht wordt naar allergenen zoals pollen, stof, of dierenharen die de brandende sensatie kunnen veroorzaken. Vaak ligt de oplossing in iets onzichtbaars in de lucht, en deze test helpt om de onzichtbare boosdoener op te sporen.
Neusendoscopie
Wanneer de bron van de brand niet direct zichtbaar is, kan de arts een neusendoscopie uitvoeren. Met een dunne, flexibele camera wordt diep in de neus- en bijholtes gekeken. Hiermee kunnen zelfs de moeilijk te bereiken plekken worden onderzocht, op zoek naar onderliggende problemen zoals sinusitis, poliepen of chronische irritatie. Het is alsof er een miniatuurverkenner je neus induikt om de bron van de pijn te vinden.
Bloedonderzoek
In sommige gevallen kan een simpel bloedonderzoek meer duidelijkheid geven over de ontstekingsstatus in je lichaam. Verhoogde ontstekingswaarden kunnen erop wijzen dat je lichaam vecht tegen een infectie of een allergische reactie. Het bloed vertelt soms meer dan wat het oog kan zien en kan helpen om de juiste diagnose te stellen.
Behandeling van een brandende neus
Een brandende neus kan voelen alsof er een klein vuurtje woedt dat maar niet dooft. Gelukkig zijn er verschillende manieren om deze brand te blussen en de irritatie te verzachten. Hier zijn de belangrijkste behandelingen om dat ongemakkelijke, prikkelende gevoel te verlichten en de rust in je neus terug te brengen.
Neussprays
Neussprays kunnen wonderen verrichten, maar alleen als je de juiste kiest voor jouw specifieke klachten. Hier zijn een paar soorten die je neus weer in balans kunnen brengen:
- Zoute sprays zijn je beste vriend als het gaat om hydratatie. Ze helpen het neusslijmvlies te bevochtigen en spoelen irritaties zoals stof of pollen weg. Dit is de eerste stap om de brand te doven.
- Corticosteroïde sprays gaan de strijd aan met ontstekingen die je neus in vuur en vlam zetten. Ze verminderen zwelling en irritatie, maar wees voorzichtig: te veel gebruik kan de boel juist uitdrogen.
- Antihistamine sprays zijn de go-to oplossing bij allergieën. Als pollen of stof de boosdoeners zijn, kalmeren deze sprays de reactie van je lichaam en brengen ze de brand tot bedaren.
Let wel: gebruik deze sprays zoals voorgeschreven. Te veel sprayen kan het vuur juist aanwakkeren in plaats van het te doven, en dat wil je vermijden.
Overleg met de arts /
Bron: Syda Productions/Shutterstock.comAlternatieve medicijnen
Als je neus brandt door een bijwerking van een medicijn dat je gebruikt, is het verleidelijk om er gewoon mee te stoppen. Maar niet zo snel! Praat eerst met je arts over alternatieven. Het zomaar stopzetten van medicijnen kan namelijk andere klachten weer doen oplaaien. Met de juiste begeleiding kan je arts een ander middel voorschrijven dat je neus de rust geeft zonder dat je je gezondheid op het spel zet.
Uitlokkende factoren vermijden
Soms is de beste oplossing om de vlammen helemaal niet te laten ontstaan. Voorkomen is hier echt beter dan genezen. Probeer uitlokkende factoren zoals rook, chemische stoffen of allergenen zoveel mogelijk te vermijden. Als je weet dat droge lucht je klachten verergert, gebruik dan een luchtbevochtiger om je omgeving aangenaam te houden. Ook door goed te letten op je leefomgeving houd je de brandende neus op afstand.
Prognose
Een brandende neus mag dan vervelend zijn, maar gelukkig is de prognose vaak gunstig. Met de juiste behandeling en zorg verdwijnen de klachten meestal binnen enkele dagen tot weken, afhankelijk van de oorzaak. Zodra de onderliggende boosdoener – zoals allergieën, droge lucht, of een infectie – wordt aangepakt, keert de rust in je neus terug.
Bij tijdelijke oorzaken, zoals een verkoudheid of een irriterende omgeving, is het ongemak vaak kort van duur. Zodra je lichaam zich herstelt of je je omgeving aanpast, zal de brandende sensatie langzaam verdwijnen alsof het nooit is geweest. Net zoals een vuur dat dooft, keert de frisse lucht weer terug.
Wanneer de oorzaak complexer is, zoals een allergie of bijwerking van medicijnen, kan de weg naar verlichting wat langer zijn. Met de juiste medicatie of aanpassingen aan je leefstijl is echter ook hier volledige verlichting mogelijk. Zodra de prikkel is weggenomen, herstelt je neus zich snel.
Kortom, een brandende neus is meestal goed te behandelen, en met wat geduld en de juiste aanpak keert het comfort terug. Je zult snel weer vrij kunnen ademen, zonder dat je neus in brand staat!
Lees verder