Verstopte neus (nasale obstructie) door diverse aandoeningen

Een verstopte neus is een veelvoorkomend symptoom waarbij de luchtstroom in en uit de neus belemmerd is in één of beide neusgaten. Een aanhoudend verstopte neus is meestal het gevolg van een zwelling van het neusweefsel of een anatomische afwijking. Een verkoudheid of de griep, sinusitis (ontsteking van de neusbijholten), de blootstelling aan rook of stof of het nemen van bepaalde medicijnen veroorzaakt vaak een tijdelijk verstopte neus, maar in sommige gevallen houdt de neusverstopping aan en is medisch advies noodzakelijk om dit probleem te verhelpen. Een chronisch verstopte neus leidt namelijk tot een aantal gezondheidsklachten waardoor de kwaliteit van leven vermindert.

• Synoniemen verstopte neus
• Oorzaken: Door diverse aandoeningen
• Tips voor het zelf behandelen van een neusverstopping
• Medische behandeling: Medicatie of chirurgie
• Prognose en complicaties nasale obstructie

Synoniemen verstopte neus

Een verstopte neus is eveneens gekend onder deze andere bewoordingen

• nasale verstopping
• neusobstructie
• neusverstopping

Oorzaken: Door diverse aandoeningen

Afwijking aan neustussenschot

Een septumdeviatie (scheefstand van het neustussenschot) is het gevolg van een foute stand van het kraakbeen, waardoor de luchtwegen belemmerd zijn. Een afwijking aan het neustussenschot valt chirurgisch te corrigeren.

Allergische rinitis (rhinitis)
Bij allergische rhinitis, zoals hooikoorts, reageert een patiënt allergisch op een allergeen (uitlokkende stof). Rook, stof, pollen, huisstofmijt, haren van huisdieren, enzovoort veroorzaken mogelijk allergische rinitis. Allergische rinitis veroorzaakt bij een aantal patiënten een loopneus (neusloop, rinorree), niezen en jeukende ogen, rode ogen of tranende ogen. Bij een ander deel van de patiënten ontstaat een verstopte neus, soms in combinatie met een loopneus. Wanneer de patiënt of arts in staat is om een allergeen (uitlokkende stof) te identificeren, vormt het vermijden van dit allergeen de basis voor de behandeling van rinitis. Topische steroïden en/of antihistaminica (geneesmiddelen tegen een allergische reactie) zijn inzetbaar om rinitis te behandelen. Indien ernstig schrijft de arts orale (via de mond ingenomen) antihistaminica voor of anders verwijst hij de patiënt naar een allergoloog voor immunotherapie (allergie-injecties voor behandeling allergie).

Choanale atresie

Choanale atresie is een aangeboren aandoening waarbij de achterste neusopening verstopt of vernauwd doordat hier weefsel aanwezig is wat normaliter verdwenen is voor de geboorte. Een verstopte neus en ademhalingsproblemen zijn een gevolg van deze obstructie. Reanimatie en een operatie zijn nodig om de luchtwegen weer vrij te maken. Na de operatie herstelt de baby volledig.

Gezwollen neusamandelen

Vergrote adenoïden (neusamandelen) blokkeren de achterkant van de neusgang, waardoor een neusverstopping optreedt. Deze afwijking komt enkel bij kinderen voor. Een verkoudheid, een loopneus, een neusverstopping en soms neusbloedingen zijn enkele symptomen van deze aandoening. Antihistaminica, neusdruppels en een neusspray met een zoutoplossing zijn inzetbaar bij gezwollen neusamandelen. Af en toe voert de arts een chirurgische ingreep uit waarbij hij het middelste, verdikte gedeelte van de gezwollen neusamandel verwijdert.

Neuspoliepen

Neuspoliepen (goedaardige gezwellen in neus of sinussen) komen voor bij een ontsteking en zwelling van de het neusslijmvlies (rinitis). De neusholte is geblokkeerd door het gezwollen slijmvlies waardoor een aanzienlijke nasale obstructie tot stand komt. Bij allergische rinitis zijn de slijmvliesbekleding van het neustussenschot en de turbinaten (benige structuren in de neusholte) gezwollen; deze hebben een donkerrode tot pruimige kleur. Neuspoliepen hebben zien er uit als glinsterende zwellingen die niet gevoelig of pijnlijk zijn. Meestal behandelt de arts deze aandoening met behulp van intranasale corticosteroïden (krachtige ontstekingsremmers die de patiënt via een spray toedient). Bij grote poliepen of wanneer poliepen niet reageren op een medische behandeling, is een operatie noodzakelijk.

Kanker in de neus of sinussen

Kanker in de neus of sinussen (sinonasale maligniteit) komt zeer zelden voor. Wel moet de arts de diagnose voor neus- of sinuskanker overwegen wanneer hij ongewone symptomen bemerkt in één neusgat zoals:

• een gezwollen kaak
• een neusobstructie
• epiphorie (tranenvloed)
• epistaxis (neusbloeding)
• pijn
• tintelingen (paresthesieën) van de wang
• uitpuilende ogen (proptosis)

Virale infecties

Pseudokroep of valse kroep
Een blaffende hoest, benauwdheid, een verstopte neus en een piepende ademhaling zijn enkele kenmerken van pseudokroep (valse kroep). Deze virale infectie tast vooral bij kinderen het strottenhoofd en de luchtpijp aan. Meestal treden slechts milde symptomen op en gebeurt de behandeling thuis met pijnstillers, voldoende rust en voldoende drinken (om uitdroging te voorkomen), maar in ernstige gevallen is een ziekenhuisopname vereist.

Rodehond (rubella)
Een andere virale infectie die een verstopte neus veroorzaakt, is rodehond (rubella). Deze infectieziekte resulteert tevens in koorts en een huiduitslag op het gezicht, de romp, de armen en de benen. Rodehond komt vrijwel niet meer voor omdat een vaccin voorhanden is tegen deze ziekte. Koortsverlagende geneesmiddelen en een ondersteunende behandeling zijn hierbij mogelijk.

Vreemd voorwerp in de neus

Kinderen stoppen soms een vreemd voorwerp in de neus, meestal in één neusgat. Na de eerste hulp bij ongevallen is medische hulp meestal vereist. Bij een klinisch onderzoek van de neus met een lichtbron bemerkt de arts vaak het vreemde voorwerp. Soms is een arts in staat om dit zo te verwijderen maar meestal is een verwijzing naar een ziekenhuis nodig waar een arts dit vreemde voorwerp soms zelfs onder volledige anesthesie (verdoving) moet verwijderen.

Tips voor het zelf behandelen van een neusverstopping

Het allergeen vermijden is de eerste stap om de neusverstopping te verhelpen. Dit geldt ook voor roken want dit doet de gezwollen neus en verstopte neus vaak nog verergeren. Een andere oplossing bestaat uit de irrigatie van de neus en sinussen met een zoutoplossing met gedestilleerd water. Een luchtbevochtiger is raadzaam omdat vochtige lucht de neusopeningen open doet houden. Veel water drinken zorgt voor het vrijkomen van slijmen. Verder is het nuttig om voor het slapengaan te douchen of een warm bad te nemen alsook om door de neus te blazen. Slapen op de zij voorkomt tot slot de slijmopbouw in de neus.

Medische behandeling: Medicatie of chirurgie

Medicatie

Afhankelijk van de oorzaak en de ernst van de verstopte neus, zet de arts volgende medicijnen in:

• antibiotica (indien een bacteriële infectie aanwezig is)
• nasale steroïden of antihistaminica spray
• orale (via de mond ingenomen) antihistaminica of steroïden

Chirurgie

Als de nasale obstructie te wijten is aan een anatomisch probleem en conservatieve behandelingen niet succesvol zijn om symptomen te verlichten, volgt een chirurgische behandeling.

Prognose en complicaties nasale obstructie

Een neusverstopping tast de kwaliteit van het leven van de patiënt aanzienlijk aan. Een nasale obstructie veroorzaakt mogelijk een smaakstoornis (zoals een zoute smaak in de mond), een droge mond (xerostomie), een verminderd of afwezig geurvermogen (hyposmie of anosmie), slaapstoornissen, snurken en het obstructief slaapapneusyndroom. Deze complicaties leiden op hun beurt sneller tot vermoeidheid, een verminderde productiviteit, ongevallen en een depressie.

Lees verder

• Choanale atresie: Verstopping of vernauwing van neusopening
• Gezwollen neus (neuszwelling): Oorzaken van zwelling neus
• Loopneus: Afscheiding uit neus door zwelling en ontsteking
• Neussprays: Soorten, indicatie, gebruik en bijwerkingen
• Neuspijn: Oorzaken van pijn op of in neus (pijnlijke neus)