Hyperpigmentatie: Donkere vlekken in de huid

Hyperpigmentatie: Donkere vlekken in de huid Melanine is verantwoordelijk voor de haar- en huidskleur. Hyperpigmentatie is het gevolg van de overproductie van melanine in bepaalde huidplekken, waardoor ze donkerder verschijnen dan de natuurlijke huidskleur. Blootstelling aan de zon, hormonen en een infectie zijn enkele risicofactoren voor het ontstaan van deze donkerdere vlekken op de huid. Hyperpigmentatie zelf is geen medische bedreiging, al vormt dit soms wel een symptoom van een onderliggende ziekte. De uiterlijke kenmerken van hyperpigmentatie zijn voor de patiënt zelf soms erg ingrijpend op psychisch gebied, al worden sommige vormen van hyperpigmentatie als 'vrij normaal' bestempeld, zoals sproeten. Een zorgvuldige huidanalyse en behandeling zijn dan ook nodig om de donkerdere plaatsen in de huidskleur te onderzoeken en behandelen.

Café-au-lait vlekken op de huid

Café-au-lait-vlekken (koffie-met-melk-vlekken op de huid) zijn geelbruine tot donkerbruine kleine tot grote huidvlekken die vooral op jonge leeftijd voorkomen bij volgende aandoeningen:

Chloasma verschijnen vaker bij een zwangerschap / Bron: PublicDomainPictures, PixabayChloasma verschijnen vaker bij een zwangerschap / Bron: PublicDomainPictures, Pixabay

Chloasma

Chloasma, ook gekend als “melasma” bestaat uit een vlekkige, geelbruine huidverkleuring die zich vaak symmetrisch op de wangen en het voorhoofd bevindt (chloasma faciei). Vrouwen lijden meer dan mannen aan chloasma. Deze vorm van hyperpigmentatie treedt soms spontaan op, al zijn wel diverse risicofactoren bekend. De huidziekte ontstaat vaak als gevolg van de langdurige blootstelling aan de schadelijke UV-stralen van zonlicht of onder invloed van hormonen (melanocytenstimulerend hormoon, oestrogenen, progesteron, anticonceptiepil, zwangerschap). Chloasma komt voorts onder andere voor bij leverziekten, aandoeningen van de bijnieren of de baarmoeder (chloasma uterinum), bij cachexie (uitmergeling) (chloasma cachecticorum), bij chronische malaria, kanker, tuberculose enzovoort.

Het Peutz-Jeghers syndroom

Dit is een autosomaal dominante aandoening die leidt tot bruine vlekken op de lippen en rond de mond. Vaak gaat het Peutz-Jeghers syndroom gpaard met de vorming van poliepen in de maag (maagpoliepen) en darmen (darmpoliepen).

Infecties

Bij enkele infecties komt hyperpigmentatie ook tot stand zoals bij:

Lentigines (ouderdomsvlekken)

Lentigines, ook gekend als 'levervlekken' of 'ouderdomsvlekjes', zijn meer permanente kleine (minder dan 5 mm), iets verheven gekleurde vlekjes (pigmentvlekken) in de huid. Deze goedaardige vlekjes lijken op sproeten maar de ouderdomsvlekken zijn eveneens in de winter op de huid aanwezig. Levervlekken treden vooral op bij ouderen als gevolg van schade door de zonnestralen.

Ook bij een aantal ziekten verschijnen meerdere lentigines:

Metabole / endocriene effecten in combinatie met hyperpigmentatie

De huid is vaak donkerder bij een chronische leverziekte, vooral bij hemochromatose (ijzerstapelingsziekte met orgaanschade). Ook komt de donkerdere huid soms voor bij het Cushing-syndroom (te veel cortisol in lichaam met symptomen aan huid, spieren en botten), de ziekte van Addison (onvoldoende productie van hormonen door bijnieren) en het syndroom van Nelson.

Urticaria pigmentosa

Huid

Urticaria pigmentosa, ook gekend als 'cutane mastocytose' is een huidaandoening die meestal meerdere donkere huidvlekken bij kinderen veroorzaakt. Deze huidletsels hebben de neiging om bij wrijving meer rood en jeukend te worden (teken van Darier). Soms ontstaat blaarvorming op de huidletsels. In de zeldzame aangeboren, wijdverspreide vorm van de ziekte ontstaat een verdikte, leerachtige huid. Af en zijn systemische symptomen aanwezig, zoals een piepende ademhaling, blozen, syncope (flauwvallen) of diarree. Anafylaxie (ernstige allergische reactie) komt zeer zelden voor. De aandoening verdwijnt spontaan na enkele jaren bij kinderen, maar is volhardend bij volwassenen. Een huidbiopsie toont een overmatige hoeveelheid van mestcellen in de huid.

Infiltratie in organen

Zelden infiltreren de mestcellen de inwendige organen (systemische mastocytose). Als dit toch gebeurt, is dat vooral bij volwassenen of bij pasgeborenen. Mogelijk is dan elk orgaan getroffen, al heeft de ziekte een voorkeur voor het bot, waardoor de patiënt klaagt over ernstige botpijn. Ook het maagdarmkanaal, de lever en de milt zijn soms aangetast. De patiënt heeft hierbij een kleine kans om leukemie te ontwikkelen als het beenmerg zwaar getroffen is. Een behandeling van de huid is nodig, eventueel in combinatie met fototherapie en antihistaminica (medicijnen tegen een allergische reactie).

Zomersproeten

Zomersproeten, in medische termen gekend als 'efeliden', verschijnen in de kindertijd na de blootstelling aan zonlicht als kleine bruine vlekjes. Deze natuurlijke en onschadelijke vlekjes verdwijnen in de wintermaanden. Iedereen heeft mogelijk sproeten, maar dit symptoom is toch vooral genetisch bepaald. Dit betekent dat als de ouders sproeten hebben, een kind een grote kans heeft om deze eveneens te krijgen. Mensen met een lichte huid- en oogkleur hebben vaker sproeten dan mensen met een donkere huidskleur en donkere ogen. Bij het verouderen komen doorgaans wel minder sproeten voor.

Lees verder

© 2017 - 2024 Miske, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Legius-syndroom: Symptomen aan huid, gezicht en hoofdLegius-syndroom: Symptomen aan huid, gezicht en hoofdHet Legius-syndroom is een zeldzame erfelijke aandoening waarbij een patiënt voornamelijk te maken krijgt met afwijkinge…
Sproeten: Platte, cirkelvormige donkere vlekjes op gezichtSproeten: Platte, cirkelvormige donkere vlekjes op gezichtSproeten (efeliden) zijn donkere vlekjes die vooral tijdens zonnige maanden verschijnen op huidgebieden die aan de zon z…
Sproeten, (wat zijn het precies)Sproeten, (wat zijn het precies)Veel mensen hebben sproeten en er zijn mensen die ze alleen hebben in de zomermaanden. We spreken hier van zomersproeten…
Café au lait vlekken: symptomen, oorzaak en verwijderenCafé au lait vlekken: symptomen, oorzaak en verwijderenCafé-au-lait is een koffie verkeerd op z'n Frans. Een café au lait macula (CALM) of café au lait vlekken is een lichtbru…

Androgene alopecia: Haaruitval & kaalheid, vooral bij mannenAndrogene alopecia: Haaruitval & kaalheid, vooral bij mannenAndrogene alopecia is de meest voorkomende vorm van haaruitval en vooral het gevolg van genetische factoren en een abnor…
Psoriasis: Chronische huidziekte met droge huid en schilfersPsoriasis: Chronische huidziekte met droge huid en schilfersPsoriasis is een veel voorkomende chronische huidziekte waarbij de huid van de patiënt ontstoken is en afschilfert. Ook…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: Foundry, Pixabay
  • Geraadpleegd op 19 januari 2017:
  • Best Practices in the Treatment of Hyperpigmentation, http://www.skininc.com/skinscience/physiology/149270785.html
  • Café Au Lait Spots – Overview, http://emedicine.medscape.com/article/911900-overview#showall
  • Coëlho, Medisch Zakwoordenboek, digitale editie, versie 2010
  • How To Deal: Hyperpigmentation, https://intothegloss.com/2015/03/hyperpigmentation-treatment/
  • Hyperpigmentation, boek: Clinical Medicine, Door: Parveen Kumar, Michael Clark, Uitgever: Elsevier, ISBN: 9780702029936, blz. 1264-1265
  • Hyperpigmentation, http://www.msdmanuals.com/professional/dermatologic-disorders/pigmentation-disorders/hyperpigmentation
  • Lentigines, https://www.huidhuis.nl/huidaandoening/lentigines
  • What Causes Freckles?, http://wonderopolis.org/wonder/what-causes-freckles
  • Afbeelding bron 1: PublicDomainPictures, Pixabay
Miske (4.039 artikelen)
Laatste update: 07-09-2020
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 11
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.