Darmpoliepen: Goedaardige gezwellen, soms voorloper kanker
Een darmpoliep een groei op het slijmvlies van het colon (de dikke darm) of het rectum (endeldarm). Deze van nature goedaardige gezwellen brengen weinig of geen symptomen met zich mee. De darmpoliepen, die bestaan in diverse soorten, zijn mogelijk het gevolg van vele aangeboren en verworven aandoeningen. Darmpoliepen zijn soms een voorloper van kanker. De arts verwijdert daarom steeds alle poliepen via een colonoscopie. De vooruitzichten voor een behandelde patiënt zijn zeer goed. Laat de patiënt deze poliepen echter niet behandelen, dan treden na verloop van tijd complicaties op waaronder de ontwikkeling van kanker. Via een gezonde levensstijl, een preventieve colonoscopie en het nemen van bepaalde medicijnen voorkomt de patiënt de vorming van poliepen.
Oorzaken poliepen
Poliepen van het colon en rectum zijn meestal goedaardige gezwellen. Ze komen vaker voor naarmate iemand veroudert.
Meestal zijn poliepen aanwezig op volgende plaatsen, maar ze komen ook in de darmen voor:

Roken vormt een risicofactor voor de ontwikkeling van kanker bij darmpoliepen /
Bron: Geralt, PixabayRisicofactoren van kanker bij poliepen in darm
Risicofactoren op de vorming van kanker door darmpoliepen zijn onder meer:
- diabetes mellitus type 2 (suikerziekte)
- een familiegeschiedenis van darmkanker of poliepen
- een toenemende leeftijd (vanaf vijftigjarige leeftijd verhoogt het risico)
- een villeus adenoom (type poliep)
- een zwarte huidskleur
- grootte poliep: Poliepen die groter zijn dan één centimeter hebben een hoger risico op kankervorming dan poliepen kleiner dan één centimeter. Hoe groter de poliep, hoe groter de kans op kanker
- inflammatoire darmaandoeningen (ontstekingsaandoeningen van de darm) zoals colitis ulcerosa (chronische darmziekte met diarree, buikpijn en pijnlijke stoelgangsdrang) en de ziekte van Crohn (aandoening met buikpijn, diarree en gewichtsverlies).
- mannelijk geslacht
- overgewicht en een gebrek aan lichaamsbeweging
- roken
- voeding met veel rood vlees
Soorten goedaardige gezwellen
Er zijn vele soorten darmpoliepen zoals adenomateuze poliepen (meest voorkomend), gezaagde poliepen, gekartelde poliepen en inflammatoire poliepen.
Adenomateuze poliepen
Adenomateuze poliepen zijn een veel voorkomende type en komen bij twee op de drie patiënten met poliepvorming voor. Deze klierachtige gezwellen ontwikkelen zich op het slijmvlies van de dikke darm. Ze zijn ook gekend als
adenomen (meestal goedaardige klierweefselgezwellen). Een adenoom bestaat in twee types:
- een tubulair poliep steekt uit uit het midden van de dikke darm
- een villeus adenoom is plat, verspreidt zich, en is vaak een voorstadium van kanker (precancereus)
Een kwaadaardig adenoom is gekend als een adenocarcinoom. Adenocarcinomen zijn kankers die ontstaan in klierweefselcellen.
Darmkanker is de meest voorkomende vorm van colorectale kanker.
Gezaagde poliepen
Afhankelijk van hun grootte en locatie in het colon worden deze poliepen kwaadaardig. Kleine gezaagde poliepen in het colon, ook bekend als hyperplastische poliepen, zijn zelden kwaadaardig. Grotere gezaagde poliepen - die doorgaans vlak (zittend) zijn, zijn moeilijk op te sporen en bevinden zich in het bovenste dikke darm. Deze zijn wel een voorloper van kanker.
Gekartelde poliepen
Een gekarteld poliep komt minder vaak voor, maar wel ontwikkelt dit type poliep zich mogelijk tot kanker.
Inflammatoire poliepen
Deze poliepen volgen soms na een aanval van colitis ulcerosa of de ziekte van Crohn. Hoewel de poliepen zelf geen belangrijke bedreiging vormen, zijn deze in combinatie met colitis ulcerosa of de ziekte van Crohn wel een hogere risicofactor voor de totstandkoming van darmkanker.
Darmpoliepen bij aangeboren en verworven aandoeningen
Aangeboren aandoeningen
Een klein aantal patiënten met poliepen heeft een erfelijke aandoening waarvan poliepvorming een kenmerk is. Dit komt voor bij volgende
aangeboren aandoeningen en syndromen:
Verworven aandoeningen
Ook enkele verworven ziekten brengen een verhoogd risico op één of meer darmpoliepen met zich mee:
Symptomen
Darmpoliepen zijn millimeters tot enkele centimeters in diameter groot, en komen alleen voor (één poliep) of in meerdere aantallen. Ze zijn gesteeld, zittend of plat. Meestal gaan één of meer poliepen niet gepaard met symptomen. Andere mogelijke symptomen omvatten
bloed in de ontlasting, een gewijzigd ontlastingspatroon, een andere ontlastingskleur, pijn,
misselijkheid of
braken en
vermoeidheid als gevolg van door bloedverlies door ijzertekort (ferriprieve anemie).
Diagnose en onderzoeken
De arts voert een digitaal rectaal onderzoek uit, en hiermee spoort hij grote poliepen in de darm op. De arts identificeert echter de meeste poliepen via één van volgende onderzoeken:
Behandeling: Verwijderen van poliep(en) via colonoscopie
De arm moet één of meer darmpoliepen verwijderen, omdat sommige soorten een voorloper zijn van
kanker. Dit gebeurt in de meeste gevallen via een colonoscopie waarbij de arts hitte gebruikt om de poliep(en) te verwijderen. Patiënten met adenomateuze poliepen krijgen later mogelijk nieuwe poliepen. Zij krijgen bijgevolg regelmatig een nieuwe colonoscopie. In zeldzame gevallen heeft de patiënt erg veel poliepen die zeer waarschijnlijk leiden tot kanker, of bevinden zich in de darm te grote poliepen om te verwijderen tijdens een colonoscopie. In dat geval beveelt de arts een
colectomie aan. Dit is een operatie waarbij de arts een deel van het colon (dikke darm) verwijdert waarin zich de poliepen bevinden.
Prognose is uitstekend na behandeling
De prognose is uitstekend als de patiënt een behandeling krijgt voor de poliepen. Blijft de patiënt echter onbehandeld, dan vormen deze poliepen zich mogelijk om tot kanker.
Complicaties: Soms voorloper van kanker aan dikke darm
Complicaties van darmpoliepen omvatten bloedingen, een obstructie (verstopping),
diarree en de ontwikkeling van kanker. Complicaties van een
polypectomie (chirurgische verwijdering van poliepen) zijn zeldzaam, maar omvatten onder meer bloedingen en af en toe een
darmperforatie (gat in darm).

Een gezonde, gevarieerde voeding voorkomt darmpoliepen /
Bron: Jill111, PixabayPreventie poliepvorming
Gezonde levensstijl
Om het risico op het ontwikkelen van poliepen te verminderen is een gezonde levensstijl nodig met een normaal lichaamsgewicht, een
gezonde en gevarieerde voeding met meer fruit, groenten en vezels, geen overmatig alcoholgebruik, niet roken en regelmatige lichaamsbeweging.
Colonoscopie
Daarnaast is een preventieve colonoscopie aanbevolen want hierbij voorkomt de arts darmkanker door tijdig poliepen op te sporen en te verwijderen, vooraleer ze de kans krijgen om uit te groeien tot kanker. De meeste mensen krijgen dit onderzoek best vanaf vijftigjarige leeftijd. Bij mensen die een familiegeschiedenis van darmkanker of darmpoliepen hebben, is een screening op jongere leeftijd of een vakere preventieve colonoscopie aangewezen.
Medicijnen
Aspirine of vergelijkbare geneesmiddelen verminderen het risico op nieuwe poliepen. Wel veroorzaken deze medicijnen potentieel ernstige bijwerkingen indien de patiënt deze langer inneemt, zoals een
maagbloeding, een bloeding in de dikke darm en
hart- en vaatziekten.
Lees verder