Virtuele colonoscopie: Beeld van dikke darm met CT-scan

Een virtuele colonoscopie is een onderzoek waarbij de arts een beeld krijgt van het rectum (endeldarm) en colon (dikke darm). De arts gebruikt dit onderzoek om op zoek te gaan naar poliepen (kleine gezwellen) en ook om te kijken of de patiënt lijdt aan dikkedarmkanker of endeldarmkanker. Het inwendig kijkonderzoek van de dikke darm met behulp van een CT-scan kent een aantal voordelen, maar er zijn ook enkele nadelen aan verbonden. Het onderzoek gebeurt in tegenstelling tot een gewone colonoscopie niet met een dunne, flexibele buis die de arts inbrengt in het rectum om zo de dikke darm te kunnen zien, maar wel met behulp van een CT-scan. Na het onderzoek, dat comfortabeler aanvoelt voor de patiënt, stelt de radioloog een verslag samen en stuurt hij dit naar de aanvragend arts.

• Synoniemen
• Indicaties voor een virtuele colonoscopie
• Colonoscopie versus CT-colonoscopie
• Voorbereiding van CT-colonoscopie
• Tijdens de virtuele colonoscopie
• Na het inwendig kijkonderzoek van de dikke darm
• Voordelen van colonografie
• Nadelen van onderzoek van colon
• Vergelijking met andere beeldvormende technieken

Synoniemen

Een virtuele colonoscopie staat ook bekend als:

• colonografie
• CT-colonoscopie
• CT-scan van de dikke darm
• virtuele colonoscopie

Indicaties voor een virtuele colonoscopie

Een virtuele colonoscopie wordt aanbevolen voor patiënten die een verhoogd risico lopen op dikkedarmkanker, maar voor wie een traditionele colonoscopie om medische redenen niet geschikt is. Dit omvat patiënten met een verhoogd risico op complicaties door sedatie of door de invasieve aard van een traditionele colonoscopie.

Colonoscopie versus CT-colonoscopie

Colonoscopie

Tijdens een volledige colonoscopie schuift de arts een dunne, flexibele buis in het rectum zodat hij de dikke darm kan zien. De patiënt slaapt meestal tijdens dit proces. De arts gebruikt licht en een camera die aan het einde van de flexibele buis zijn bevestigd om zo een beeld te krijgen van de binnenkant van de darm. Vindt de arts poliepen of veranderingen in het weefsel, dan verwijdert hij deze abnormale weefsels en laat hij deze testen op de aanwezigheid van kanker.

CT-colonoscopie

De arts plaatst geen camera in de darm voor een virtuele colonoscopie. De patiënt slaapt ook niet tijdens het onderzoek. De arts gebruikt wel een CT-scanner om 3D-beelden van de darm op een computerscherm te maken.

Voorbereiding van CT-colonoscopie

De voorbereiding van beide onderzoeken is gelijklopend. Mogelijk moet de patiënt enkele dagen voor het onderzoek de voeding aanpassen en medicijnen nemen om de dikke darm schoon te maken. De patiënt moet vóór de test een speciale contrastvloeistof drinken. Dit reinigt de binnenkant van de darm en maakt het voor de arts makkelijker om de darm te bekijken op de scans. De arts moet voorts op de hoogte zijn van alle medicijnen die de patiënt inneemt. Dat geldt ook voor vrij verkrijgbare medicijnen, vitaminen, supplementen en kruiden. Mogelijk moet de patiënt met een deel van deze middelen namelijk stoppen kort voor de CT-colonoscopie. Bovendien moet de arts op de hoogte zijn van eventuele allergische reacties op de contrastvloeistof die werd gebruikt tijdens röntgenfoto's. Tot slot moet de arts weten of een vrouw ‘mogelijk) zwanger is; het onderzoek kan namelijk niet doorgaan voor zwangere vrouwen.

Tijdens de virtuele colonoscopie

De patiënt moet op een smalle tafel gaan liggen. De arts spuit eerst in de darm een krampwerend middel in zodat de darmen volledig ontspannen tijdens het onderzoek. Soms spuit de arts eveneens een contraststof in (afhankelijk van wat de radioloog wenst). Soms krijgt de patiënt wel warme gevoelens door de contrastvloeistof, en dan vooral ter hoogte van de onderbuik en de keel, maar deze gevoelens verdwijnen na korte tijd. Daarna moet de patiënt op de linkerzijde gaan liggen. De arts of technicus plaatst vervolgens een korte, dunne buis in het rectum (rectale sonde) om de darm met lucht (CO2) te vullen. Dit helpt om de darmen uit te breiden en glad te strijken, en maakt de darmwanden los van elkaar, zodat de arts ook kleinere letsels kan zien. De patiënt krijgt hierdoor een wat vol gevoel in de buik, maar het is zeker niet pijnlijk. Nadat de lucht in de darmen is gekomen, schuift de tafel in een grote, donutvormige ring. De arts of technicus verlaat de kamer, maar hij kan de patiënt de hele tijd zien, horen en met de patiënt praten. De patiënt moet mogelijk enkele kleine opdrachtjes uitvoeren tijdens de virtuele colonoscopie, zoals de adem inhouden op verschillende tijdstippen of een keer draaien op de rug en dan weer op de buik. Het hele proces duurt tien tot vijfentwintig minuten.

Na het inwendig kijkonderzoek van de dikke darm

De patiënt mag na het onderzoek meteen naar huis. Misschien voelt de patiënt zich een tijdje opgeblazen en heeft hij last van winderigheid omdat de lucht hierdoor de darm kan verlaten. De patiënt mag terugkeren naar de normale voeding en ook mag hij de normale activiteiten hervatten.

Voordelen van colonografie

Dit onderzoek kent minder risico's in vergelijking met gewone colonoscopie. Het is gemakkelijker bij oudere patiënten of patiënten die bloedverdunners gebruiken. Verder is er geen hersteltijd. De patiënt mag direct terugkeren naar het normale leven. Het is tevens een goedkoper en sneller onderzoek dan het normale dikkedarmonderzoek.

Nadelen van onderzoek van colon

De arts kijkt niet recht in de dikke darm en mist hierdoor soms kleine veranderingen. Ook is de patiënt blootgesteld aan een zeer lage stralingsdosis. Verder moet de patiënt terugkeren voor een gewone colonoscopie als de testresultaten veranderingen laten zien, zodat de arts via de gewone colonoscopie alsnog het weefsel kan verwijderen en laten testen. Tot slot is dit onderzoek niet aanbevolen voor zwangere vrouwen daar dit mogelijk schade veroorzaakt aan de ongeboren foetus.

Vergelijking met andere beeldvormende technieken

Naast de traditionele colonoscopie en de virtuele colonoscopie zijn er andere beeldvormende technieken zoals de MRI-scan en de CT-scan zonder luchtinsufflatie. Elk van deze methoden heeft specifieke voor- en nadelen, en de keuze voor een bepaalde techniek hangt af van de klinische situatie en de voorkeur van de arts en patiënt.

Lees verder

• Colonoscopie: Tips om het onderzoek te vergemakkelijken
• CT-scan: Onderzoek via dwarsdoorsneden van het lichaam
• Virtuele colonoscopie (CT-colonografie): Test van dikke darm