Maagpoliepen: Goedaardige gezwellen op maagslijmvlies

Maagpoliepen zijn goedaardige gezwellen die zich vormen op het maagslijmvlies. Hoewel deze poliepen vaak geen symptomen veroorzaken, kunnen ze in sommige gevallen leiden tot buikpijn, misselijkheid en bloed in de ontlasting. Het is cruciaal om maagpoliepen te diagnosticeren, omdat sommige aanvankelijk goedaardige poliepen zich kunnen ontwikkelen tot maagkanker. Artsen verwijderen vaak maagpoliepen door middel van een gastroscopie of een operatie, hoewel soms ook een afwachtend beleid wordt toegepast.

• Poliepvorming
• Epidemiologie
• Mechanisme
• Oorzaken van maagpoliepen
• Risicofactoren
• Risicogroepen
• Symptomen
• Alarmsymptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling: Poliepen Verwijderen via Gastroscopie
• Prognose van maagpoliepen
• Complicaties van poliepen in de maag
• Preventie en opvolging

Poliepvorming

Goedaardige steelvormige gezwellen, zoals poliepen, kunnen op verschillende plaatsen in het lichaam verschijnen, waaronder:

• de baarmoeder (baarmoederpoliepen)
• de blaas (blaaspoliepen)
• de dikke darm (darmpoliepen)
• de galblaas (galblaaspoliepen)
• de keel / het strottenhoofd (keelpoliepen)
• de neus (neuspoliepen)
• het oor (oorpoliepen)

Epidemiologie

Maagpoliepen zijn goedaardige gezwellen die zich ontwikkelen op het maagslijmvlies en kunnen variëren in grootte en aantal. De prevalentie van maagpoliepen is afhankelijk van verschillende factoren, zoals leeftijd, geslacht, dieet en onderliggende aandoeningen. Hoewel maagpoliepen vaak asymptomatisch zijn, kunnen ze leiden tot ongemakken of ernstigere complicaties als ze groter worden of veranderen.

Prevalentie in de algemene populatie

Maagpoliepen komen relatief vaak voor, met schattingen die variëren van 2% tot 10% van de algemene bevolking, afhankelijk van de populatie en de gebruikte diagnostische technieken. In veel gevallen worden maagpoliepen gevonden tijdens endoscopische onderzoeken, vaak als een toevallige ontdekking, aangezien ze in veel gevallen geen symptomen veroorzaken.

Prevalentie bij ouderen

De prevalentie van maagpoliepen neemt toe met de leeftijd, met een verhoogd risico bij ouderen. Dit kan gedeeltelijk worden verklaard door de veranderingen in het maagslijmvlies die optreden met het ouder worden. Studies tonen aan dat 10-15% van de ouderen maagpoliepen heeft, hoewel de meeste van deze poliepen goedaardig zijn.

Mechanisme

Maagpoliepen ontstaan door een abnormale groei van cellen in het maagslijmvlies. Dit kan leiden tot de vorming van goedaardige gezwellen die variëren in grootte en morfologie. De mechanismen achter de vorming van maagpoliepen kunnen uiteenlopen, afhankelijk van het type poliep en de onderliggende oorzaken.

Hyperplastische poliepen

Hyperplastische maagpoliepen zijn de meest voorkomende soort en ontstaan door een overmatige proliferatie van maagwandcellen, vaak als reactie op chronische irritatie van het maagslijmvlies, zoals bij langdurige gastritis. Deze poliepen zijn meestal goedaardig, maar kunnen in zeldzame gevallen veranderen in kwaadaardige tumoren.

Adematoïde poliepen

Adematoïde maagpoliepen ontstaan uit abnormale kliercellen in de maagwand. Deze poliepen worden geassocieerd met een verhoogd risico op maagkanker, vooral bij patiënten met een langdurige geschiedenis van gastritis of maaginfecties zoals die veroorzaakt door Helicobacter pylori.

Oorzaken van maagpoliepen

Maagpoliepen, ook bekend als goedaardige steelvormige slijmvliesgezwellen of adenomen (meestal goedaardige klierweefselgezwellen), ontstaan vaak als reactie op schade aan de maagwand. De meest voorkomende oorzaken van maagpoliepen zijn chronische maagontsteking, familiaire adenomateuze polyposis en het langdurige gebruik van bepaalde maagmedicijnen. Erfelijke aandoeningen kunnen ook bijdragen aan de vorming van maagpoliepen.

Chronische Maagslijmvliesontsteking

Gastritis, oftewel een ontsteking van het maagslijmvlies, kan soms leiden tot hyperplastische poliepen en adenomen. Hyperplastische poliepen komen vaak voor bij oudere mannen en zijn doorgaans goedaardig. Echter, bij een aantal patiënten kunnen ze ontaarden in een kwaadaardige tumor, vooral als ze groter zijn dan 1 cm in diameter. Gastritis kan ook adenomen veroorzaken, maar dit is minder gebruikelijk. Maagkanker ontwikkelt zich vaak uit adenomen, daarom worden adenomen meestal verwijderd, vooral als ze groter zijn dan 2 cm of als de patiënt meerdere adenomen heeft.

Familiaire Adenomateuze Polyposis (FAP)

Familiaire adenomateuze polyposis is een zeldzame erfelijke aandoening waarbij veel poliepen ontstaan in de dikke darm en soms ook in andere delen van het maagdarmkanaal, waaronder de maag. Bij FAP ontstaan vaak funduspoliepen, die door de arts worden verwijderd omdat ze een risico op kwaadaardigheid met zich meebrengen. Deze aandoening kan ook gepaard gaan met adenomen.

Medicatiegebruik

Poliepen aan de fundus (het bovenste deel van de maag) komen veel voor bij patiënten die regelmatig protonpompremmers gebruiken om maagzuur te verminderen. Hoewel de meeste poliepen klein en goedaardig zijn, kan een poliep die groter is dan 1 cm het risico op maagkanker verhogen. Daarom kan de arts aanbevelen om te stoppen met protonpompremmers en/of de poliep(en) te verwijderen.

Peutz-Jeghers Syndroom

Bij de erfelijke aandoening Peutz-Jeghers syndroom ontwikkelen patiënten vooral poliepen in de dunne darm (darmpoliepen), maar deze kunnen ook in de maag voorkomen.

Risicofactoren

Er zijn verschillende risicofactoren die bijdragen aan de ontwikkeling van maagpoliepen. Deze kunnen zowel erfelijk als verworven zijn, en de kans op het ontwikkelen van poliepen wordt verhoogd door specifieke omgevingsfactoren en medische aandoeningen.

Chronische gastritis en Helicobacter pylori-infectie

Chronische gastritis, vooral die veroorzaakt door Helicobacter pylori, is een belangrijke risicofactor voor het ontstaan van maagpoliepen. De ontsteking van de maagwand door de infectie bevordert de groei van abnormale cellen in de maag, wat kan leiden tot de vorming van poliepen.

Gebruik van protonpompremmers (PPI's)

Langdurig gebruik van protonpompremmers, die de maagzuurproductie verminderen, wordt in verband gebracht met een verhoogd risico op het ontwikkelen van maagpoliepen. Dit komt doordat de verminderde zuurproductie leidt tot veranderingen in de maagslijmvliezen, wat de groei van poliepen kan bevorderen.

Risicogroepen

Bepaalde patiëntengroepen lopen een verhoogd risico op het ontwikkelen van maagpoliepen. Deze groepen kunnen bestaan uit mensen met specifieke medische aandoeningen of risicofactoren die de kans op het ontwikkelen van poliepen vergroten.

Patiënten met familiegeschiedenis van maagkanker

Een familiegeschiedenis van maagkanker verhoogt de kans op het ontwikkelen van maagpoliepen, vooral adematoïde poliepen, die het risico op maagkanker met zich meebrengen. Erfelijke aandoeningen zoals het familiaal adenomateus polyposis syndroom (FAP) kunnen ook leiden tot een verhoogd risico op maagpoliepen.

Patiënten met chronische aandoeningen

Patiënten met chronische aandoeningen zoals peptische ulcera, gastritis of een voorgeschiedenis van Helicobacter pylori-infecties hebben een verhoogd risico op het ontwikkelen van maagpoliepen. Deze aandoeningen veroorzaken langdurige irritatie van de maagwand, wat de ontwikkeling van poliepen kan bevorderen.

Symptomen

Maagpoliepen veroorzaken vaak geen symptomen. Wanneer de poliepen echter groter worden, kunnen ze leiden tot maagzweren. Symptomen kunnen onder meer omvatten: braken, brandend maagzuur, een snel vol gevoel na een maaltijd, verlies van eetlust, misselijkheid, pijn in de bovenbuik en slikproblemen. In zeldzame gevallen kan een maagpoliep de pylorus (de opening tussen de maag en de dunne darm) blokkeren, wat leidt tot vertraagde maaglediging. Dit kan resulteren in misselijkheid, bloed braken en zwarte ontlasting door bloedverlies.

Alarmsymptomen

Maagpoliepen veroorzaken vaak geen duidelijke symptomen, waardoor ze meestal alleen worden ontdekt tijdens routinematige medische onderzoeken. In sommige gevallen kunnen echter symptomen optreden, vooral als de poliepen groter worden of als er complicaties optreden.

Maagpijn en ongemak

Maagpoliepen kunnen bij sommige patiënten maagpijn of een vol gevoel veroorzaken, vooral wanneer ze groter worden. Deze symptomen kunnen variëren van mild tot matig en zijn vaak het resultaat van irritatie van de maagwand door de poliepen.

Bloed in de ontlasting

In gevallen waar poliepen verwondingen veroorzaken of bloeden, kunnen patiënten bloed in de ontlasting opmerken. Dit kan zich uiten als zwart of teerachtige ontlasting, wat duidt op verouderd bloed. Dit symptoom kan wijzen op ernstigere complicaties die medische aandacht vereisen.

Diagnose en onderzoeken

De diagnose van maagpoliepen begint vaak met een medisch interview en lichamelijk onderzoek. Een bloedonderzoek kan anemie (bloedarmoede) onthullen. Een gastroscopie is noodzakelijk om de binnenkant van de maag te bekijken en eventueel een biopt te nemen. Dit biopt wordt microscopisch onderzocht om het type poliep te identificeren en om te bepalen of verdere behandeling nodig is.

Behandeling: Poliepen Verwijderen via Gastroscopie

Om ferriprieve anemie (bloedarmoede door ijzertekort) en maagkanker te voorkomen, worden maagpoliepen vaak verwijderd met behulp van hitte, elektrische stroom of een krachtige lichtstraal tijdens een gastroscopie. Bij aanwezigheid van veel of grote poliepen kan een chirurgische ingreep (polypectomie) noodzakelijk zijn. Kleinere adenomen worden soms onbehandeld gelaten, maar de patiënt wordt regelmatig gecontroleerd om te monitoren op symptomen of mogelijke kwaadaardigheid. Als gastritis de oorzaak is van de poliepvorming, kan de arts een antibioticakuur voorschrijven om de ontsteking te behandelen.

Prognose van maagpoliepen

De prognose van maagpoliepen hangt af van verschillende factoren, waaronder het type poliep, de grootte en de aanwezigheid van symptomen.

Goedaardige poliepen

De meeste maagpoliepen zijn goedaardig en veroorzaken geen ernstige gezondheidsproblemen. Wanneer goedaardige poliepen tijdig worden opgespoord en verwijderd, is de prognose over het algemeen uitstekend. Regelmatige controle en opvolging kunnen ervoor zorgen dat eventuele veranderingen in de poliepen snel worden opgemerkt en aangepakt.

Hyperplastische poliepen

Hyperplastische poliepen zijn meestal goedaardig, maar kunnen in sommige gevallen ontaarden in een kwaadaardige tumor, vooral als ze groter zijn dan 1 cm in diameter. Bij een tijdige verwijdering en adequate controle is de prognose over het algemeen goed.

Adenomen

Adenomen hebben een hogere kans om zich te ontwikkelen tot maagkanker, vooral als ze groter zijn dan 2 cm of als er meerdere adenomen aanwezig zijn. Het verwijderen van adenomen en het volgen van een zorgvuldig beheersplan kunnen de kans op het ontwikkelen van maagkanker aanzienlijk verminderen.

Familiaire Adenomateuze Polyposis (FAP)

Bij patiënten met FAP is er een verhoogd risico op het ontwikkelen van maagkanker. Regelmatige endoscopische controles en vroege verwijdering van poliepen zijn cruciaal om de risico’s te beheersen en de prognose te verbeteren.

Algemene aandachtspunten

De algehele prognose voor maagpoliepen is positief als ze tijdig worden opgespoord en behandeld. Vroege detectie en behandeling verminderen het risico op complicaties, zoals maagkanker, en verbeteren de lange termijn gezondheid. Regelmatige medische opvolging is belangrijk om de voortgang te monitoren en om eventuele nieuwe poliepen of veranderingen op te merken.

Complicaties van poliepen in de maag

Een mogelijke complicatie van maagpoliepen is onzichtbaar bloedverlies (occult bloedverlies), wat kan leiden tot ferriprieve anemie (bloedarmoede door ijzertekort). Daarnaast kunnen poliepen soms ontaarden in een kwaadaardige tumor, vooral als ze groter zijn dan 2 cm in diameter.

Preventie en opvolging

Preventie van maagpoliepen is gericht op het minimaliseren van risicofactoren en het bevorderen van een gezonde maagomgeving. Dit kan onder meer het beheersen van onderliggende aandoeningen en het aanpassen van levensstijlkeuzes omvatten.

Behandeling van Helicobacter pylori-infecties

Een van de belangrijkste preventieve maatregelen is de behandeling van Helicobacter pylori-infecties, die vaak verantwoordelijk zijn voor het ontstaan van maagpoliepen. Het gebruik van antibiotica kan helpen om de infectie te elimineren en het risico op poliepen te verlagen.

Beperkingen in het gebruik van protonpompremmers

Het beperken van langdurig gebruik van protonpompremmers kan ook helpen om het risico op het ontwikkelen van maagpoliepen te verminderen. Wanneer het gebruik van deze medicijnen nodig is, kan periodieke controle van de maag gezwellen nuttig zijn om de ontwikkeling van poliepen tijdig op te merken.

Lees verder

• Poliepen: Oorzaken, soorten en symptomen van poliepvorming