Gastritis: Ontsteking van slijmvlies maag met pijn in buik

Gastritis: Ontsteking van slijmvlies maag met pijn in buik Vaak vertellen mensen dat ze lijden aan een maagontsteking. Correcter is eigenlijk de term 'maagslijmvliesontsteking'. De medische term hiervoor is 'gastritis'. De ontsteking van het maagslijmvlies treedt op wanneer de bekleding van de maag ontstoken of gezwollen is. Gastritis is mogelijk acuut waarbij de symptomen slechts kortstondig verschijnen, maar ook een chronische vorm is mogelijk. Veelal komt deze tot stand door medicatiegebruik of een infectie al zijn ook andere risicofactoren bekend. Pijn in het gebied boven de maag, braken en misselijkheid zijn enkele symptomen van gastritis. De behandeling bestaat vooral uit het behandelen van de oorzaak van gastritis en nemen van medicatie voor het verminderen van de klachten. Veelal zijn de vooruitzichten goed al komen zeker bij de chronische vorm van gastritis soms wel ernstige complicaties tot stand.

Oorzaken en risicofactoren acute en chronische gastritis

Acute gastritis

Acute gastritis komt sneller voor bij een trauma, bij zwaar zieke en zwakke patiënten en bij patiënten met een auto-immuunaandoening. Patiënten met een zwak immuunsysteem krijgen af en toe te maken met een virale infectie die gastritis veroorzaakt. Deze virale infectie resulteert uit een besmetting met het cytomegalovirus of het herpes simplex-virus. De maagslijmvliesontsteking ontstaat eveneens door inname van bijtende producten (zuren of alkaliën). Ook extreme stress, alcoholmisbruik, koffie, roken, het gebruik van niet-steroïdale anti-inflammatoire geneesmiddelen (NSAID’s) en acetylsalicylzuur (aspirine, ibuprofen of naproxen) en het misbruik van cocaïne vormen risicofactoren voor acute gastritis. Daarnaast komen bij een voedselvergiftiging (diarree door inname van besmet voedsel) soms bacteriën en bacteriële toxines vrij die leiden tot de maagslijmvliesontsteking.

Chronische gastritis

Een infectie met de bacterie Helicobacter pylori is veelal de oorzaak van de chronische vorm waarbij de symptomen maanden tot jaren aanhouden. Galreflux (terugstroming van gal naar maag en slokdarm), een zware operatie, nierfalen, diabetische ketoacidose (complicatie van diabetes mellitus met symptomen van toegenomen dorst en meer plassen) of het gebruik van een beademingsmachine vormen andere mogelijke oorzaken. Maar ook auto-immune gastritis komt voor, waarbij het lichaam de cellen van het maagslijmvlies per toeval aanziet als indringer en deze aanvalt. Hierbij treedt atrofische gastritis op, wat inhoudt dat de maagplooien verdwijnen waardoor de zuur secreterende cellen afsterven. De maagbekleding is hierdoor verzwakt. In de zuur secreterende cellen gebeurt eveneens de aanmaak van intrinsic factor. Dit is een stof die vitamine B12 moet binden in de maag zodat vitamine B12 in de dunne darm ter hoogte van het laatste deel van de dunne darm opgenomen kan worden. Chronische gastritis leidt met andere woorden tot een vitamine B12-tekort in het bloed (pernicieuze anemie). Bij chronische gastritis komt tevens sneller maagkanker tot stand.

Symptomen: Pijn in buik en braken

Bij de patiënt met gastritis treedt pijn op in het gebied boven de maag en deze pijn neemt toe bij het eten. Misselijkheid, braken, een verlies van eetlust, gewichtsverlies, aanhoudend hikken, een volheidsgevoel en algemene klachten zoals vermoeidheid en hoofdpijn komen voor bij gastritis. Een zwarte ontlasting en bloed braken zijn symptomen die verschijnen wanneer gastritis gepaard gaat met een bloeding uit het maagslijmvlies.

Diagnose en onderzoeken

Een bloedonderzoek is nodig bij gastritis zodat de arts bloedarmoede of een laag bloedbeeld identificeert. Bovendien is een ontlastingsonderzoek nodig wat de aanwezigheid van bloed onthult wat duidt op een bloeding in de maag (maagbloeding). Bij de patiënt is bij een gastroscopie (inwendig kijkonderzoek van de maag) een roodvlekkige verkleuring van het maagslijmvlies te bemerken. Wanneer erosies aanwezig zijn bij de acute vorm, is sprake van erosieve gastritis. Erosies zijn defecten in het slijmvlies maar minder diep dan bij een maagzweer). Soms zijn puntvormige bloedingen zichtbaar tijdens de gastroscopie; dan is sprake van hemorragische gastritis. Bij chronische gastritis zijn geen erosies zichtbaar.

Behandeling via vermijden uitlokkende factor en medicatie

De patiënt stopt met het drinken van alcohol, het roken, het drinken van koffie en het nemen van medicijnen die leiden tot gastritis. Ook cocaïne vermijdt de patiënt. Daarnaast neemt hij tijdelijk geen voeding in via de mond, maar eventueel krijgt hij wel intraveneuze (via de ader) vocht en elektrolyten toegediend voor het herstellen van de verstoorde elektrolytenbalans. De arts zet voorts indien nodig zuur-neutraliserende of zuur-onderdrukkende medicatie in zoals antacida, H2-antagonisten en protonpompremmers (medicijnen die het maagzuur verminderen). Ook behandelt de arts de bacteriën die gastritis veroorzaken via antibiotica. Tot slot is levenslang een maandelijkse intramusculaire (in een spier) injectie van vitamine B12 nodig.

Prognose is goed

De vooruitzichten zijn afhankelijk van de oorzaak, maar vaak zijn deze bij gastritis zeer goed.

Complicaties van ontsteking van slijmvlies van de maag

Complicaties van gastritis omvatten:
  • een maagbloeding
  • een maagzweer
  • een verhoogd risico op maagkanker
  • pernicieuze anemie door falen van absorptie vitamine B12

Lees verder

© 2017 - 2024 Miske, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Maagslijmvliesontsteking (gastritis): symptomen, behandelingMaagslijmvliesontsteking (gastritis): symptomen, behandelingMaagslijmvliesontsteking wordt ook wel gastritis genoemd en duidt op een ontsteking van het maagslijmvlies aan de binnen…
Maagdarmcatarre: ontsteking van het maag-en darmslijmvliesMaagdarmcatarre: ontsteking van het maag-en darmslijmvliesMaagdarmcatarre wordt ook wel gastro-enteritis genoemd. Het is een ontsteking van het maag-darmslijmvlies. Bekende vorme…
Geregeld overgeven, braken door maagslijmvliesontstekingGeregeld overgeven, braken door maagslijmvliesontstekingDoor toedoen van een bacteriële maaginfectie kan het voorkomen dat men zonder enige aanleiding uit het niets moet overge…
Gastritis: symptomen, oorzaak, behandeling en complicatiesGastritis: symptomen, oorzaak, behandeling en complicatiesGastritis symptomen bestaan onder meer uit brandende pijn in de maagstreek, misselijkheid en een opgeblazen gevoel. Gast…

Maagpoliepen: Goedaardige gezwellen op maagslijmvliesMaagpoliepen: Goedaardige gezwellen op maagslijmvliesMaagpoliepen zijn goedaardige gezwellen die zich vormen op het maagslijmvlies. Veelal veroorzaken deze goedaardige woeke…
Dumpingsyndroom: Snelle maaglediging na maagoperatieDumpingsyndroom: Snelle maaglediging na maagoperatieBij het dumpingsyndroom treden diverse stoornissen op nadat een arts een (deel van) de maag verwijderd heeft. Het eten w…
Bronnen en referenties
  • Geraadpleegd op 26 februari 2017:
  • 4.2.5 Gastritis, Van Steenbergen, W. (2006). Handboek Medische Ziekteleer, Leuven/Den Haag: Uitgeverij Acco, ISBN: 9789033459610, digitaal boek dus paginanummer onbekend
  • Coëlho, Medisch Zakwoordenboek, digitale editie, versie 2010
  • Cursus Medical Management Assistant: Medische Terminologie 2, Dr. Hilde Vandenhoudt, academiejaar 2011-2012, digitale editie dus paginanummer onbekend
  • Gastritis, https://medlineplus.gov/ency/article/001150.htm
  • Gastritis: symptomen, oorzaak, behandeling en complicaties, http://mens-en-gezondheid.infonu.nl/aandoeningen/179682-gastritis-symptomen-oorzaak-behandeling-en-complicaties.html
Miske (4.039 artikelen)
Laatste update: 16-02-2020
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 6
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.