Maagslijmvliesontsteking (gastritis): symptomen, behandeling

Maagslijmvliesontsteking (gastritis): symptomen, behandeling Maagslijmvliesontsteking wordt ook wel gastritis genoemd en duidt op een ontsteking van het maagslijmvlies aan de binnenkant van de maag. Maagslijmvliesontsteking is een veel geziene aandoening, die lang niet altijd gepaard gaat met symptomen. De meest voorkomende maagslijmvlies symptomen zijn misselijkheid of terugkerende maagklachten. Er wordt een onderscheid gemaakt tussen acute gastrtis en chronische gastritis. Als gastritis onbehandeld blijft, kan dit leiden tot bloedverlies. De keuze van de behandeling hangt tot op zekere hoogte af van de oorzaak van de gastritis en de bijkomende klachten.

Wat is Gastritis?

Gastritis is een ontsteking van het slijmvlies van de maag dat de binnenkant van de maag bedekt. Dit slijmvlies heeft twee belangrijke functies, te weten:
  • In de slijmvlieslaag bevinden zich de klierbuizen die het maagsap afscheiden dat een belangrijke rol speelt bij de spijsvertering. Het voedsel wordt namelijk voorbewerkt voor vertering. Daarnaast door het bacteriën in de maag.
  • De dikke slijmvlieslaag beschermt tevens de maag tegen het agressieve zoutzuur, dat ook in het maagsap zit.

Gastritis is een courante aandoening. Het kan plotseling optreden (acute gastritis) of zich geleidelijk ontwikkelen (chronische gastritis). Het blijkt dat meer dan de helft van alle mensen boven vijftig jaar gastritis heeft, maar dit gaat lang niet altijd gepaard met symptomen.

Oorzaken maagslijmvliesontsteking

Er worden twee soorten slijmvliesontstekingen in de maag onderscheiden:
  • acute gastritis; en
  • chronische gastritis.

Acute gastritis

Acute gastritis kan worden veroorzaakt door irritatie en beschadiging van het maagslijmvlies als gevolg van een infectie met een virus, bacterie of schimmel, overmatig alcoholgebruik, roken, chronisch braken, stress, een sterk verminderde weerstand, het terugstromen van gal uit de dunne darm in de maag (galreflux), of het langdurig gebruik van bepaalde medicijnen zoals aspirine of non-steroïde ontstekingsremmers (NSAID’s)

Chronische gastritis

Chronische gastritis kan worden onderverdeeld in in twee verschillende vormen:
  • type-A-gastritis; en
  • type-B-gastritis.

Helicobacter pylori / Bron: Yutaka Tsutsumi, Wikimedia Commons (CC0)Helicobacter pylori / Bron: Yutaka Tsutsumi, Wikimedia Commons (CC0)
Type-A- gastritis wordt veroorzaakt door een auto-immuunziekte, waarbij het lichaam antistoffen aanmaakt tegen het eigen maagslijmvlies. Dit is een defect in het afweersysteem. Hierdoor kunnen beschadigingen en ontstekingen van het maagslijmvlies ontstaan.

Type-B-gastritis is de meestvoorkomende variant en wordt vooral veroorzaakt door Helicobacter pylori (H. pylori): een bacterie die leeft in de slijmlaag van de maag. Deze taaie bacterie slaagt erin om in het maagslijmvlies te overleven en daar een ontsteking te veroorzaken. Deze boosdoener beschadigt de slijmlaag, welke de maagwand beschermd tegen maagzuur, waardoor het agressieve zoutzuur dat in maagsap aanwezig is de maagwand kan bereiken. Zonder behandeling kan de infectie leiden tot een maagzweer en bij sommige mensen tot maagkanker.

Onbehandelde gastrtis

Als gastritis is onbehandeld blijft, kan dit leiden tot een bloedverlies. Dit bloedverlies kan ongemerkt verlopen, totdat de patiënt aan bloedarmoede (anemie) blijkt te lijden. Dit uit zich in een ongewoon bleke huidskleur en vermoeidheid. Bij een ernstige maagbloeding kan de patiënt bloed braken of een zwarte, teerachtige ontlasting hebben.

Buikpijn door maagslijmvliesontsteking / Bron: Andrey Popov/Shutterstock.comBuikpijn door maagslijmvliesontsteking / Bron: Andrey Popov/Shutterstock.com

Klachten en symptomen maagslijmvliesontsteking

De symptomen van gastritis verschilt van patiënt tot patiënt en heel veel mensen hebben nergens last van. De meest voorkomende symptomen maagslijmvliesontsteking zijn:

Gevolgen van gastritis

Chronische maagslijmvliesontsteking kan op een gegeven ogenblik een permanente verandering in het slijmvlies veroorzaken, waardoor deze veel dunner wordt. Dat wordt atrofische gastritis genoemd. Atrofie is het verkleinen of verschrompelen van weefsel. Hierdoor nemen de klierbuizen in de maagwand in aantal en lengte sterk af. Een ander gevolg kan zijn dat er minder intrinsic factor wordt aangemaakt. Deze intrinsic factor is een eiwit dat in de maag wordt geproduceerd en is nodig om vitamine B12 in de darmen te kunnen opnemen. Een vitamine B12-tekort kan leiden tot bloedarmoede en zenuwbeschadiging. Bij mensen met atrofische gastritis is het risico op maagkanker iets groter.

Behandeling maagslijmvliesontsteking

Medicatie

De keuze van de behandeling hangt tot op zekere hoogte af van de oorzaak van de gastritis. Sommige behandelingen zijn gericht op de specifieke oorzaak. Zo kan bij een besmetting met H. pylori een combinatie van antibiotica en andere medicijnen om de productie van maagzuur te onderdrukken worden voorgeschreven. De meeste behandelingen zijn gericht op vermindering van de symptomen. Een acute maagslijmvliesontsteking geneest in veel gevallen vanzelf, zodra de infectie geneest of de oorzaak wordt weggenomen. De behandeling van een vitamine B12-tekort als gevolg van het ontbreken van intrinsic factor, is het levenslang geven van vitamine B12-injecties. De vitamine wordt dan in de (bil)spieren gespoten en zo direct in de bloedbaan opgenomen. De klachten verdwijnen vaak al snel na aanvang van de behandeling.

Paracetamol werkt pijnstillend en koortsverlagend / Bron: Martin SulmanParacetamol werkt pijnstillend en koortsverlagend / Bron: Martin Sulman

Veranderen van leefgewoonten

Het veranderen van eet-, drink- en leefgewoonten, zoals het vermijden van hete en kruidige voedingsmiddelen en eventueel minderen of stoppen met alcoholgebruik en het stoppen met roken, kunnen ook bijdragen aan de genezing. Zodra het onderliggende probleem wordt weggenomen, zal de gastritis meestal spontaan verdwijnen. Afhankelijk van de oorzaak, kan het verstandig zijn te stoppen met het gebruik van aspirine of ontstekingsremmende pijnstillers. Een alternatief is paracetamol, welke in de aanbevolen dosering niet schadelijk is. Bij gebruik van zwaardere pijnstillers of bij gebruik van aspirine of ontstekingsremmende pijnstillers op doktersvoorschrift, kan de arts bekijken of er een alternatief is of een maagbeschermend medicijn voorschrijven naast de pijnstillers.

Prognose gastritis

De meeste gevallen van gastritis verbeteren snel zodra de behandeling is ingezet.

Preventie

Je kunt het risico op het ontwikkelen van maagslijmvliesontsteking of gastritis met een paar eenvoudige maatregelen verminderen:
  • Was regelmatig je handen met water en zeep en voor de maaltijden. Dit kan je risico om geïnfecteerd te raken met H. pylori verminderen.
  • Kook voedsel grondig. Dit vermindert ook het risico op infectie.
  • Drink geen alcohol of beperk je alcoholgebruik tot maximaal één consumptie per dag.
  • Vermijd NSAID's of gebruik ze niet vaak. Gebruik NSAID's met voedsel en water om klachten te voorkomen.

Lees verder

© 2011 - 2024 Tartuffel, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Geregeld overgeven, braken door maagslijmvliesontstekingGeregeld overgeven, braken door maagslijmvliesontstekingDoor toedoen van een bacteriële maaginfectie kan het voorkomen dat men zonder enige aanleiding uit het niets moet overge…
Gastritis: Ontsteking van slijmvlies maag met pijn in buikGastritis: Ontsteking van slijmvlies maag met pijn in buikVaak vertellen mensen dat ze lijden aan een maagontsteking. Correcter is eigenlijk de term 'maagslijmvliesontsteking'. D…
Atrofische gastritis: Infectie en verschrompeling van maagAtrofische gastritis: Infectie en verschrompeling van maagAtrofische gastritis is het eindstadium van jarenlange gastritis (maagslijmvliesontsteking) waardoor het maagslijmvlies…
Symptomen maagontsteking, gastritis, ontsteking van de maagSymptomen maagontsteking, gastritis, ontsteking van de maagMaagontsteking ofwel gastritis is een veelvoorkomende ontsteking aan het maagslijmvlies die acuut of chronisch kan zijn…

Het behandelen van hoofdroosHet behandelen van hoofdroosIedereen heeft in zekere mate last van roos, al merk je het niet direct. Roos komt vooral voor op het hoofd. Het kan zic…
Ziekte van Grover: symptomen, oorzaak, behandeling, prognoseZiekte van Grover: symptomen, oorzaak, behandeling, prognoseDe ziekte van Grover wordt ook wel 'transient acantholytic dermatose' genoemd. Het is een intens jeukende huidaandoening…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: istock.com/g-stockstudio
  • Healthline. Gastritis. https://www.healthline.com/health/gastritis-acute (ingezien op 1-4-2021)
  • Prof. dr. D.H. Ford, prof. dr. J.P. Schadé, dr. J. Tomson (hoofdredactie). Het grote medische handboek. Rebo Productions, Lisse, 2009.
  • www.mlds.nl/ziekten/59/pernicieuze-anemie/oorzaak
  • www.maagdarmlever.nl/maag/gastritis
  • Afbeelding bron 1: Yutaka Tsutsumi, Wikimedia Commons (CC0)
  • Afbeelding bron 2: Andrey Popov/Shutterstock.com
  • Afbeelding bron 3: Martin Sulman
Reacties

Riteco, 28-10-2016
Ik ben sinds 2 weken geleden ziek geworden, het begon toen ik 2 weken geleden weekendje weg ging. Ik ben uit eten geweest volgende dag 's ochtends begon alles. Spugen, misselijk. Ik werd wat beter. Woensdag en donderdag kon ik alles weer eten, voelde mij top. Ik heb donderdag ongezond gegeten en werd die dag slechter in orde. Kreeg maagklachten, geen trek. Ik kon niks eten. Dag erna werd ik doodmoe. Hele dag slecht gegeten. Tijdens het rijden begon mijn linker voet te slapen. Daar heb ik nu vaker last van. En tintelende tenen. Ik kan nu wel wat meer eten. De dokter heeft mij omecat voorgeschreven 40mg. Maar ik ben nog steeds vermoeid, 6 kilo afgevallen. Koude voeten en handen. Tintelingen. En kramp in m'n ledematen. Weinig kracht. Vitamine b12 ben ik nu paar dagen aan het slikken maar nog weinig profijt van. Ik heb nu zo'n zelftest gehaald voor maagbacterie Helicobacter pylori. Omdat ik denk ik niet goed vitamine b12 opneem.

Ik hoop dat iemand mij enig tips kan geven. Want op dit moment voel ik mij ook hopeloos. Reactie infoteur, 14-11-2016
U krijgt het middel omeprazol voorgeschreven. Dit middel zorgt ervoor dat de maag minder zuur aanmaakt. Het wordt onder meer gebruikt bij maagklachten, maagzweren, darmzweren of om deze te voorkomen. Het lijkt mij van belang dat allereerst wordt uitgezocht wat u precies mankeert.
Tintelend of prikkelend gevoel in de voeten en/of handen kan komen door uitdroging. Dit kan komen door veel braken. Vermoeidheid kan komen doordat u veel bent afgevallen en te weinig voedingsstoffen binnenkrijgt. Hoe dan ook, het is belangrijk dat uitgezocht wordt wat de onderliggende oorzaak is. U kunt een nieuwe afspraak maken met uw huisarts.

Mevr Heinze, 16-09-2016
De symptomen die ik heb zijn branding in de keel en hoestaanvallen naar aanleiding van de gastritis, maar ik heb helemaal geen maagpijn. Dus denk ik dat dit vermeld moet worden, want niet iedereen krijgt maagpijn. Reactie infoteur, 14-11-2016
Dat is correct. Je hoeft niet last te krijgen van alle symptomen die vermeld worden.

Tartuffel (2.972 artikelen)
Laatste update: 29-04-2023
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 8
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.