Hik: oorzaak, hik stoppen en verhelpen & hikken bij een baby

Hik: oorzaak, hik stoppen en verhelpen & hikken bij een baby Wat is hik en hoe kun je de hik stoppen? De hik is een plotselinge, krachtige beweging of samentrekking van het middenrif, hetgeen het zo kenmerken hikgeluid veroorzaakt. De hik vinden de meeste mensen vervelend en soms kan het ook pijnlijk zijn. Er wordt een onderscheid gemaakt tussen een kortdurende en een chronische vorm. Kortdurende hik komt veel voor, iedereen is ermee bekend. Kortdurende hik is onschuldig en behoeft geen behandeling. Sommige mensen hebben vaak de hik. Hikken is een vervelend verschijnsel, maar de hik is niet gevaarlijk als het kortdurend is. Rustig eten en drinken is de beste manier om vervelende hikaanvallen te voorkomen. Bij chronische of langdurige hik zijn de gevolgen soms groot en zal de arts op zoek gaan naar de onderliggende oorzaak. Ook kan de arts medicijnen voorschrijven om de hik te stoppen en te verhelpen. Een baby die de hik krijgt is heel gewoon. Baby's kunnen bijvoorbeeld de hik krijgen doordat ze te vlug drinken.

Wat is hik?

Een ongenode gast

Mark, een energieke dertiger, zat midden in een belangrijke presentatie toen het gebeurde: een korte, oncontroleerbare hik ontsnapte uit zijn keel. Hij lachte het weg, maar al snel volgde een reeks aanhoudende hikgeluiden. “Pardon,” mompelde hij, terwijl hij rood aanliep en een slok water nam. Maar de hik was onvermurwbaar. De volgende uren probeerde hij alles – van zijn adem inhouden tot azijn drinken – maar niets hielp. Pas na een nacht vol onderbroken slaap hield de hik plotseling op, alsof het er nooit was geweest.

1. neus 2. mond 3. luchtpijp 4. longen 5. middenrif / Bron: Sad Edgar, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)1. neus 2. mond 3. luchtpijp 4. longen 5. middenrif / Bron: Sad Edgar, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)

Plotselinge, krampachtige samentrekking van het middenrif

De hik (singultis) is een plotselinge, krachtige, onwillekeurige samentrekking (spasme) van het middenrif, ook wel diafragma genoemd. Het middenrif is een gespierde wand tussen buik en longen. Deze spiergroep scheidt de borstholte van de buikholte. Door deze onwillekeurige samentrekking ontstaat een zeer snelle inademing, die stokt door sluiting van de stemspleet (de spleet tussen de stemplooien of stembanden, ook wel rima glottidis genoemd). Deze sluiting produceert het typische hikgeluid.

Vaak onschuldig

Hik ontstaat spontaan en de frequentie kan variëren van 2 tot 60 keer per minuut. Het is een courant verschijnsel dat meestal onschuldig en van korte duur is. Het is onaangenaam en lastig, maar vaak ook niet meer dan dat. De hik kan echter ook een serieus medisch probleem zijn vanwege de chroniciteit en het onderliggend lijden.

FAQ: Alles wat je ooit wilde weten over hikken (maar nooit durfde te vragen)

Hikken. Iedereen kent het, niemand zit erop te wachten. Het komt altijd op het meest ongelegen moment – tijdens een belangrijke vergadering, net als je een slok water neemt of wanneer je in stilte naar een film zit te kijken. Plots is het daar: die oncontroleerbare hik, gevolgd door een reeks onvoorspelbare schokken die je hele lichaam lijken over te nemen. Maar wat is hikken nou eigenlijk? En belangrijker: hoe kom je er zo snel mogelijk vanaf?

Misschien heb je al tientallen ‘wondermiddeltjes’ gehoord. Je adem inhouden, op een suikerklontje kauwen, ondersteboven water drinken… Iedereen heeft wel een gouden tip. Maar werkt dat echt, of zijn het vooral hardnekkige fabeltjes die van generatie op generatie worden doorgegeven? En hoe kan het dat sommige mensen bijna nooit hikken, terwijl anderen er om de haverklap last van hebben?

In deze FAQ duiken we diep in de wereld van de hik. We bespreken niet alleen de oorzaken en oplossingen, maar ook bizarre feiten en medische uitzonderingen. Want geloof het of niet, er zijn mensen die jarenlang onafgebroken hebben gehikt. (Ja, echt waar!) En wist je dat baby’s in de baarmoeder al hikken? Ons lichaam zit vol verrassingen.

Of je nu op zoek bent naar een snelle remedie, of gewoon wilt weten waarom dat irritante fenomeen überhaupt bestaat—je bent hier aan het juiste adres. Dus zet je schrap, neem een slok water (maar dan rustig), en lees verder!

VraagAntwoord
Wat is de oorzaak van hikken?Hikken ontstaat wanneer het middenrif – die grote spier onder je longen – ineens samentrekt. Dit kan door te snel eten, koolzuurhoudende drankjes, alcohol, stress of zelfs een plotselinge verandering in temperatuur. Soms lijkt er geen duidelijke reden te zijn en stopt het vanzelf.
Hoe kom je snel van de hik af?Er zijn talloze trucjes: een slok koud water, je adem inhouden, in een zakje ademen of op een suikerklontje zuigen. Sommigen zweren bij een flinke hap pindakaas. Als niets helpt, gewoon even afwachten—het gaat meestal vanzelf over.
Kan hikken gevaarlijk zijn?Meestal niet, maar als het dagenlang aanhoudt (ja, dat kan!), kan het wel een teken zijn van een onderliggend probleem, zoals irritatie van de nervus phrenicus, een zenuw die het middenrif aanstuurt. In zeldzame gevallen kan het wijzen op een neurologische of maag-gerelateerde aandoening.
Waarom krijg je vaak hik na het eten?Te snel eten, te veel lucht inslikken of pittig voedsel kunnen je middenrif irriteren, wat een hikreflex uitlokt. En ja, hoe meer je propt, hoe groter de kans op een onverwachte hikaanval.
Kun je van hikken flauwvallen?In theorie zou het kunnen, maar dat gebeurt zelden. Een extreem heftige hikaanval kan je ademhaling beïnvloeden, wat een kort zuurstoftekort veroorzaakt. Maar dan moet het echt de spuigaten uitlopen.
Waarom hikken baby's zo vaak?Baby’s hikken omdat hun zenuwstelsel nog in ontwikkeling is. Ook drinken ze vaak snel, wat luchtbellen in hun maag kan veroorzaken. Het is meestal onschuldig en verdwijnt vanzelf.
Helpt een plotselinge schrik echt tegen hikken?Soms! Het idee is dat een plotselinge schrikreactie je zenuwstelsel ‘reset’ en de hikreflex stopt. Maar als je erop rekent, werkt het vaak juist niet. (Lekker ironisch, hè?)
Waarom komt de hik steeds terug?Sommige mensen zijn gewoon gevoeliger voor hikken. Dit kan te maken hebben met maagproblemen, zenuwprikkelingen of zelfs bepaalde medicijnen. Als je echt vaak last hebt, is het misschien handig om eens met een arts te praten.
Hoe lang kan hikken duren?De meeste hikken verdwijnen binnen een paar minuten tot een uur. Maar er zijn extreme gevallen bekend waarbij mensen maanden, of zelfs jaren, non-stop hikken! Gelukkig is dat ultrazeldzaam.
Is er een medische behandeling voor chronische hikken?Als hikken wekenlang aanhoudt, kunnen artsen medicijnen voorschrijven zoals baclofen, chlorpromazine of gabapentine. Soms helpt acupunctuur of stimulatie van de nervus vagus, een belangrijke zenuw die een rol speelt bij hikken.

Epidemiologie

Hikken – die plotselinge, onwillekeurige contracties van het middenrif, gevolgd door het karakteristieke "hik"-geluid – is een fenomeen dat iedereen kent. Maar hoe vaak komt het voor, wie heeft er meer last van, en welke factoren beïnvloeden het optreden ervan? De epidemiologie van hikken is een fascinerend gebied waar biologie, leefstijl en omgevingsinvloeden samenkomen.

M/V-verschillen: wie hikt het meest?
  • Mannen: Bij mannen komen langdurige hikken (chronische of hardnekkige hikken die langer dan 48 uur aanhouden) vaker voor. Dit wordt mogelijk beïnvloed door anatomische verschillen in het middenrif en zenuwbanen, evenals een hogere prevalentie van risicofactoren zoals alcoholgebruik en gastro-oesofageale refluxziekte (GERD).
  • Vrouwen: Vrouwen ervaren hikken doorgaans vaker in milde en voorbijgaande episodes. Dit kan te maken hebben met hormonale schommelingen, zoals tijdens de zwangerschap, wanneer een op de vier vrouwen last heeft van incidenteel hikken door veranderingen in het middenrif en de buikdruk.

Hik kan komen door het drinken van koolzuurhoudende dranken / Bron: Leemonton/Shutterstock.comHik kan komen door het drinken van koolzuurhoudende dranken / Bron: Leemonton/Shutterstock.com
Kinderen versus volwassenen: hikken door de levensfasen heen
  • Kinderen: Bij baby’s en jonge kinderen zijn hikken heel gewoon en meestal onschuldig. Baby's kunnen zelfs in de baarmoeder hikken, wat deel uitmaakt van de normale ontwikkeling van het middenrif.
  • Volwassenen: Bij volwassenen zijn de oorzaken gevarieerder en lopen ze uiteen van onschuldige triggers, zoals koolzuurhoudende dranken, tot ernstigere medische aandoeningen zoals neurologische ziekten of maagproblemen.
  • Ouderen: Bij ouderen kunnen hikken vaker verband houden met onderliggende aandoeningen zoals diabetes, beroertes of kanker, waardoor langdurige episodes vaker voorkomen.

Klimaat en seizoensinvloeden
  • Koude klimaten: In gematigde regio’s zoals Nederland en België kunnen koude dranken of plotselinge blootstelling aan koude lucht hikken uitlokken. Dit is met name merkbaar tijdens de wintermaanden.
  • Warme klimaten: In tropische regio’s, zoals de Nederlandse Antillen, worden hikken vaker geassocieerd met uitdroging en elektrolytenstoornissen, die optreden bij hitte en vochtverlies.

Voeding en leefstijl: wat je eet en doet telt
  • Voeding: Koolzuurhoudende dranken, pittig eten en te snel eten zijn bekende triggers. Het snelle vullen van de maag kan het middenrif irriteren, wat hikken veroorzaakt.
  • Leefstijl: Stress, angst en vermoeidheid verhogen de kans op hikken, vooral bij mensen met een verhoogde gevoeligheid van de nervus phrenicus (middenrifzenuw). Ook alcoholgebruik is een risicofactor, met name bij overmatig drinken.

Regionale verschillen: Nederland, België en overzeese gebieden
  • Nederland: In Nederland zijn hikken vaak geassocieerd met leefstijltriggers zoals snel eten, koolzuurhoudende dranken en stress.
  • België: Hier wordt een vergelijkbare prevalentie gerapporteerd, maar er is meer aandacht voor gastro-intestinale oorzaken, zoals maagklachten en reflux, die vaker medisch worden onderzocht.
  • Overzeese gebieden: In tropische gebieden zoals Aruba en Curaçao worden uitdroging en voedingsfactoren vaker als trigger gemeld, mogelijk door klimaatgerelateerde invloeden zoals hitte en vochtverlies.

Wereldwijde verschillen: culturele en medische inzichten
  • Europa: Hikken wordt hier vooral gezien als een onschuldige klacht, tenzij het aanhoudt. In medische context worden hikken vaak gekoppeld aan refluxziekte en stress.
  • Noord-Amerika: Hier is er meer onderzoek naar chronische hikken, vaak als bijwerking van chemotherapie of neurologische aandoeningen.
  • Azië: In landen zoals Japan en India worden voedingsgewoonten zoals pittig eten en grote hoeveelheden rijst geassocieerd met frequente hikken.
  • Afrika: In sommige gemeenschappen worden langdurige hikken soms cultureel geïnterpreteerd en wordt het bijvoorbeeld in verband gebracht met spirituele overtuigingen.

Genetica: een onverwachte rol?
Ofschoon hikken meestal een reactie is op externe triggers, kan genetica ook een rol spelen. Sommige mensen hebben een verhoogde gevoeligheid van het middenrif of de zenuwbanen die betrokken zijn bij hikken. Erfelijkheid kan van invloed zijn op de werking van de nervus phrenicus en de nervus vagus, de twee belangrijkste zenuwen die betrokken zijn bij het ontstaan van hikken.

Oorzaken van hik

In de meeste gevallen is er geen duidelijke oorzaak voor de hik. De oorzaken voor de hik worden vaak onderverdeeld naar de duur van een hikaanval: kortdurende hik (<48 uur) of chronische hik.

Kortdurende hik

Kortdurende hik kan ontstaan door onder meer eet- en drinkgewoonten, waardoor de zenuwen in de keel en het middenrif worden geprikkeld en er krampen ontstaan in het middenrif.
  • Inname van warme of koude dranken of spijzen;
  • Te snel eten en drinken en niet goed kauwen;
  • Overmatig eten (in het bijzonder vet of kruidig voedsel);
  • Drinken van koolzuurhoudende dranken (waardoor de maag zich met lucht vult en dus uitzet);
  • Te veel alcohol drinken;
  • Lucht inslikken door het kauwen op kauwgom of zuigen op snoep;
  • Hik door alcoholgebruik / Bron: Istock.com/karelnoppeHik door alcoholgebruik / Bron: Istock.com/karelnoppe
  • Aërofagie (slikken van lucht);
  • Uitdroging (zie onder);
  • Plotselinge temperatuurswisselingen;
  • Overmatig roken;
  • Acute maagverwijding of maagdilatatie;
  • Gastroscopie (een kijkonderzoek van de binnenkant van de slokdarm, maag en het eerste deel van de dunne darm);
  • Anesthesie/postoperatief;
  • Koorts;
  • Sepsis;
  • Specifieke infecties:
  • Hartinfarct (myocardinfarct).

Chronische hik

Er zijn veel mogelijke oorzaken van chronische hik beschreven, onder meer:

Uitdroging als oorzaak van hikken

Uitdroging kan een minder bekende, maar significante oorzaak van hikken zijn. Wanneer je lichaam onvoldoende vocht heeft, raken verschillende systemen uit balans, waaronder het zenuwstelsel en de spieren, wat kan leiden tot prikkeling van het middenrif en hikken. Hier is hoe uitdroging hikken kan veroorzaken:

Verstoorde elektrolytenbalans
Bij uitdroging verliezen je lichaam en spieren essentiële elektrolyten zoals natrium, kalium en calcium. Deze stoffen zijn cruciaal voor het reguleren van spiercontracties, inclusief die van het middenrif. Een verstoorde elektrolytenbalans kan het middenrif overprikkelen, wat resulteert in hikken.

Prikkeling van de nervus phrenicus
De nervus phrenicus, de zenuw die het middenrif aanstuurt, kan gevoeliger worden bij uitdroging. Dit verhoogt de kans op onwillekeurige samentrekkingen die leiden tot hikken. Dit is vooral het geval wanneer uitdroging samengaat met vermoeidheid of stress, die het zenuwstelsel verder belasten.

Geassocieerde symptomen
Uitdroging gaat vaak gepaard met symptomen zoals een droge mond en een droge tong, verminderde Speekselproductie en een geïrriteerde keel. Deze kunnen het slikmechanisme verstoren en indirect bijdragen aan hikken. Bovendien kan een verminderde speekselproductie de luchtwegen droog en gevoelig maken, wat prikkels veroorzaakt.

Voldoende drinken om uitdroging te voorkomen / Bron: Mimagephotography/Shutterstock.comVoldoende drinken om uitdroging te voorkomen / Bron: Mimagephotography/Shutterstock.com
Specifieke situaties waarin uitdroging hikken veroorzaakt
  • Intense fysieke activiteit: Sporters of mensen die zwaar lichamelijk werk doen in warme omstandigheden verliezen snel vocht, wat hun kans op hikken vergroot.
  • Ziekte: Bij diarree, braken of koorts verliest het lichaam veel vocht, wat uitdroging en vervolgens hikken kan veroorzaken.
  • Onvoldoende vochtinname: Mensen die gedurende de dag te weinig drinken, vooral ouderen, lopen een verhoogd risico op uitdroging en hikken.

Preventie en herstel
  • Voorkom uitdroging: Drink voldoende water, vooral tijdens hitte, fysieke inspanning of ziekte.
  • Herstel de elektrolytenbalans: Gebruik orale rehydratieoplossingen of voedingsmiddelen rijk aan elektrolyten, zoals bananen of kokoswater, om de balans te herstellen.
  • Let op de symptomen: Als hikken gepaard gaat met uitdrogingssignalen zoals donkere urine of duizeligheid, kan snelle rehydratie het probleem verlichten.

Top 5 oorzaken van hikken: wanneer het middenrif even in de war is

Hikken is een van die alledaagse verschijnselen die ons soms onverwacht overvallen. Meestal is het onschuldig, maar de oorzaken kunnen variëren van alledaagse gewoonten tot medische aandoeningen. Laten we de vijf meest voorkomende oorzaken van hikken bespreken, met voorbeelden en verrassende inzichten.

Te snel of te veel eten: de volle maag als boosdoener

Als je gulzig je maaltijd naar binnen werkt, slik je niet alleen voedsel, maar vaak ook lucht mee. Deze lucht doet de maag opzwellen, wat druk uitoefent op het middenrif en zo een hikreflex uitlokt. Vooral grote porties of vetrijke maaltijden kunnen het middenrif extra belasten.

  • Voorbeeld: Na een all-you-can-eat sushiavond voelde Tim een oncontroleerbare reeks hikken opkomen, alsof zijn middenrif protesteerde tegen de overvloed.
  • Cijfers: Ongeveer 15% van de volwassenen rapporteert incidenteel hikken na overmatig eten, vooral tijdens feestelijke maaltijden of buffetten.

Frisdrank als oorzaak van hikken / Bron: VintageBlue, PixabayFrisdrank als oorzaak van hikken / Bron: VintageBlue, Pixabay

Koolzuurhoudende of alcoholische dranken: bubbels in je middenrif

De bruisende bubbels in koolzuurhoudende dranken zorgen voor extra gasvorming in je maag, wat je middenrif irriteert en hikken veroorzaakt. Alcohol kan daarnaast het zenuwstelsel beïnvloeden, wat de gevoeligheid voor hikken vergroot. Vooral sterke dranken of bier kunnen dit effect versterken.

  • Voorbeeld: Na een avondje bierpong klaagde Sarah niet alleen over een kater, maar ook over een hardnekkige hik die haar de hele nacht wakker hield.
  • Cijfers: Studies tonen aan dat 10-20% van de mensen na het drinken van koolzuurhoudende of alcoholische dranken een korte episode van hikken ervaart.

Temperatuurschommelingen: een koude schok voor je zenuwen

Een plotselinge overgang van warm naar koud kan het zenuwstelsel prikkelen, inclusief de nervus phrenicus die het middenrif aanstuurt. Denk aan het drinken van een ijskoud drankje na een hete maaltijd of een plotselinge duik in koud water. Deze temperatuurveranderingen verstoren de ritmische bewegingen van het middenrif en lokken hikken uit.

  • Voorbeeld: Tijdens een warme zomerdag nam Joris een grote slok van zijn ijskoude cola, en daar was de hik – als een ongenode gast.
  • Cijfers: Tot 8% van de mensen rapporteert hikken na blootstelling aan plotselinge temperatuurveranderingen, met name tijdens seizoensovergangen.

Stress en emoties: het middenrif voelt mee

Hikken kan ook worden veroorzaakt door stress, angst of plotselinge emoties zoals lachen of schrikken. Dit komt doordat sterke emoties het autonome zenuwstelsel activeren, dat de reflexen van het middenrif beïnvloedt.

  • Voorbeeld: Tijdens een zenuwslopende presentatie begon Emma plotseling te hikken, tot grote hilariteit van haar publiek – maar minder tot haar eigen vreugde.
  • Cijfers: Ongeveer 5-10% van de mensen ervaart incidenteel hikken tijdens stressvolle of emotionele gebeurtenissen, met jongeren als de meest getroffen groep.

Gastro-oesofageale refluxziekte (GERD): zuur als trigger

Bij refluxziekte stroomt maagzuur terug in de slokdarm, wat irritatie van het middenrif veroorzaakt en soms zelfs langdurige hikken uitlokt. Dit wordt vaak gezien bij mensen met zuurbranden of een gevoel van druk in de borst na het eten.

  • Voorbeeld: Na elke pittige maaltijd kreeg Anna niet alleen last van brandend maagzuur, maar ook van een vervelende hik die haar urenlang teisterde.
  • Cijfers: Bijna 20% van de mensen met GERD meldt regelmatig hikken als een van de symptomen, vooral na het eten van zure of pittige voedingsmiddelen.

Vrouwen hikken het minst tijdens een zwangerschap / Bron: Zerocool, PixabayVrouwen hikken het minst tijdens een zwangerschap / Bron: Zerocool, Pixabay

Risicofactoren

Mannen en vrouwen

Vrouwen hebben volgens het blad Quest vaker de hik dan mannen. Ze hikken het meest in de dagen voor de eisprong, als gevolg van de hormonale veranderingen in hun lichaam. Vrouwen hikken het minst tijdens een zwangerschap. Mannen hebben daarentegen meer kans om langdurige hik te ontwikkelen.

Andere factoren

Andere factoren die het risico op de hik kunnen vergroten, zijn onder meer:
  • Geestelijke of emotionele problemen. Angst, stress en opwinding zijn geassocieerd met sommige gevallen van korte en lange termijn hik.
  • Chirurgie. Sommige mensen ontwikkelen de hik na algemene narcose of na chirurgische procedures die de buikorganen betreffen.

Complicaties

Langdurige hikaanvallen kunnen interfereren met:
  • Eten en drinken;
  • Slapen met slaapproblemen en slaaptekort tot gevolg
  • Spreken en communiceren;
  • Stemming, wat kan leiden tot een depressie; en
  • Wondgenezing na een operatie.

Is langdurige hik gevaarlijk?

De meeste vormen van de hik zijn niet schadelijk. Er zijn echter gevallen bekend van langdurige hikklachten die gevaarlijk kunnen zijn, vooral bij mensen die een onderliggende ziekte hebben en die uitgeput kunnen raken als ze geen medische behandeling krijgen voor de hik. De hik kan ook een Mallory-Weiss-ruptuur veroorzaken, waarbij er kleine scheurtjes in het slijmvlies van het bovenste gedeelte van het maag-darmkanaal aanwezig zijn.

Hik bij een baby in de buik

Een ongeboren kind kan ook de hik krijgen. Dit kan vooral naar het einde van je zwangerschap toe vaak voorkomen. Tijdens de zwangerschap voel je dan kleine schokjes. Ook na de geboorte krijgen veel borelingen ermee te maken, vaak na het drinken van de fles of als ze in bed liggen.

Hik die niet overgaat kan leiden tot oververmoeidheid / Bron: Istock.com/dolgachovHik die niet overgaat kan leiden tot oververmoeidheid / Bron: Istock.com/dolgachov

Hik die niet overgaat

Er wordt onderscheid gemaakt tussen kortdurende of acute en chronische hikaanvallen, dus hik die niet overgaat. Bij een duur van meer dan 48 uur, is er sprake van een chronische hikaanval. Vooral medicijngebruik of voornoemde aandoeningen kunnen aanhoudende of chronische hik veroorzaken. Chronische hik kan leiden tot allerlei (ernstige) klachten, waaronder ondervoeding en gewichtsverlies, uitputting, uitdroging (dehydratie), oververmoeidheid en slapeloosheid.

Huisarts raadplegen

Wanneer een arts raadplegen?

De meeste hikaanvallen zijn snel weer over; vaak al na enkele minuten zonder iets te hoeven doen. Er is slechts zelden sprake van een medische noodsituatie. Raadpleeg de arts als de hik langer duurt dan drie uur, of als je er niet meer door kunt eten of slapen. Hik die langer duurt dan enkele uren kan tot pijn in de borst en uitputting leiden.

Bijkomende klachten

Wanneer aanhoudende hik gepaard gaat met andere klachten, zoals buikpijn, koorts, kortademigheid, braken, ophoesten van bloed of een samengeknepen gevoel (van de keel), dan moet een arts geraadpleegd worden.

Afname van bloed voor onderzoek / Bron: Istock.com/JovanmandicAfname van bloed voor onderzoek / Bron: Istock.com/Jovanmandic

Onderzoek en diagnose

Vraaggesprek en lichamelijk onderzoek

De huisarts zal een anamnese afnemen en tevens je medische voorgeschiedenis in ogenschouw nemen. Het is bij aanhoudende hik belangrijk een lichamelijke aandoening uit te sluiten. Daarnaast zal de arts lichamelijk onderzoek uitvoeren, waarbij een neurologisch onderzoek deel van uitmaakt. De arts onderzoekt je mentale toestand, de functie van de hersenzenuwen, je (spier)kracht en tonus, je coördinatie, je reflexen, je zintuiglijke vermogens en je gevoel.

Vervolgonderzoek

Als je arts een onderliggende medische aandoening vermoedt, wat de hik veroorzaakt, kan hij of zij een of meer van de volgende onderzoeken aanbevelen:
  • Bloedonderzoek om na te gaan of er sprake is van een infectie, een nierziekte of diabetes;
  • Beeldvormend onderzoek om eventuele anatomische abnormaliteiten te detecteren die van invloed kunnen zijn op de nervus vagus, de nervus phrenicus of het middenrif of diafragma. Beeldvormend onderzoek kan bestaan uit röntgenfoto van de borst, CT-scan of MRI-scan;
  • Gastroscopie (slokdarmonderzoek).

Hik stoppen

Er zijn talloze maatregelen bekend die een hikaanval zouden kunnen stoppen:

Hik stoppen door:Omschrijving:
Ademhaling onderbrekenDoor een geforceerde onderbreking van de ademhaling. Voorbeelden hiervan zijn het inhouden van de adem, snel een glas water leegdrinken, het laten schrikken van de persoon in kwestie of gorgelen met water.
OntspannenEen andere veelgehoorde techniek om de hik te laten stoppen, is ontspannen op de bank gaan liggen waarbij men zich concentreert op de ademhaling.
Knieën omarmenEen andere tip is om de knieën naar de borst te brengen en deze gedurende twee minuten te omarmen.
IjsblokjeZuigen op een blokje ijs.
Papieren zakIn- en uitademen in een papieren zak.
Droog broodDroog brood eten.
Honing of suikerEen lepel honing of suiker eten.
GorgelenGorgelen met ijswater.
AzijnEen paar druppels azijn in de mond sprenkelen.
Gegrilde suikerPlaats een beetje gegrilde suiker op de tong. Slik het door zodra het smelt.
WaterHet zeer langzaam opdrinken van een glas warm of juist koud water zonder te ademen.
CitroenNeem een dun plakje citroen, plaats het op de tong en zuig erop als op een snoepje.
BoerenFrisdrank drinken kan soms de hik veroorzaken, maar bij een aantal mensen is het drinken van frisdrank of een koolzuurhoudende drank en daarna een boertje laten, de oplossing voor het doen stoppen van de hik.

Stoppen met roken / Bron: Dmytro Zinkevych/Shutterstock.comStoppen met roken / Bron: Dmytro Zinkevych/Shutterstock.com
Bij chronische hik helpen deze maatregelen niet.

Leefstijlmaatregelen

Eerst kan je huisarts adviseren om de volgende maatregelen in acht te nemen:
  • Niet te snel eten en te drinken;
  • Geen koolzuurhoudende dranken te drinken;
  • Geen alcohol te gebruiken;
  • Stoppen met roken.

Als deze maatregelen onvoldoende soelaas bieden, kan de huisarts medicatie voorschrijven.

Medicatie om hik te verhelpen / Bron: Stevepb, PixabayMedicatie om hik te verhelpen / Bron: Stevepb, Pixabay

Medicijnen om hik te verhelpen

Baclofen en piracetam

Bij chronische hik zal de (huis)arts op zoek gaan naar de onderliggende oorzaak en proberen deze te bestrijden. Bij chronische hik kan medicamenteuze behandeling nodig zijn. Deze medicijnen hebben soms vervelende bijwerkingen. Zo kan het gebruik van chloorpromazine leiden tot sufheid, emotionele vervlakking, en andere verschijnselen. Daarom wordt tegenwoordig met name baclofen veelvuldig toegepast. Met piracetam zijn in de praktijk ook goede ervaringen opgedaan. Piracetam werkt tegen draaiduizeligheid en bij voortdurende, pijnlijke hik.

Blokkade of chirurgisch onderbreken van de N. phrenicus

In sommige ernstige gevallen is een chirurgische behandeling waarbij de N. phrenicus - een zenuw die een rol speelt bij de hik - wordt doorgesneden of geblokkeerd, het laatste redmiddel. Deze behandeling wordt zelden uitgevoerd en dan alleen in die gevallen waarbij de patiënt niet reageert op andere behandelingen. Deze ingreep kan nadelige gevolgen hebben voor de ademhaling.

Hik? Pak het slim aan! Innovatieve tips en slimme trucs voor snelle verlichting

De hik is één van die irritante ongemakjes die je dag zomaar kunnen verstoren. Of het nu na een stevig diner gebeurt of zomaar uit het niets, je wilt er zo snel mogelijk vanaf. Hier lees je praktische, innovatieve en minder bekende tips om de hik te lijf te gaan. Pak een glas water, ga lekker zitten, en ontdek wat écht werkt!

De klassiekers: water en ademhaling

💡 Drink slokjes water: Vul een glas met koud water en drink kleine slokjes achter elkaar zonder adem te halen. Dit kalmeert het middenrif.
👉 Omgekeerd drinken: Probeer uit de rand van het glas te drinken die het verst van je af staat (ja, je moet een beetje voorover buigen!). Deze positie kan de hik reflex onderbreken.

Drukpunten en prikkels

💡 Masseer je gehemelte: Gebruik je tong om zachtjes het gehemelte achter je tanden te stimuleren. Dit kan helpen om het middenrif te ontspannen.
👉 Oortruc: Plaats je vingers in je oren en druk zachtjes gedurende 30 seconden. Dit beïnvloedt de nervus vagus en kan de hik stoppen.

Kruidnagels / Bron: Brian Arthur, Wikimedia Commons (CC BY-2.5)Kruidnagels / Bron: Brian Arthur, Wikimedia Commons (CC BY-2.5)

Innovatieve tips en minder bekende trucs

  • Citroenhapje: Bijt in een partje citroen. De zure smaak schokt je zenuwstelsel en doorbreekt de hikreflex.
  • Een lepeltje suiker: Laat een theelepel suiker smelten op je tong. De korrelige textuur stimuleert zenuwen in je keel en onderbreekt de hik.
  • Ademhaling met weerstand: Blaas langzaam in een papieren zak (niet plastic!) om je middenrif te resetten. Stop zodra je je licht in het hoofd voelt.
  • Eten dat prikkelt: Kauw op een stukje gember of zuig op een kruidnagel. Dit stimuleert je zenuwen en helpt je spieren te ontspannen.

Voorkomen is beter dan genezen

✅ Langzaam eten: Snel eten of drinken (vooral koolzuurhoudende dranken) kan luchtinslag veroorzaken, een belangrijke trigger van de hik.
✅ Regelmatige maaltijden: Een gezonde leefstijl met evenwichtige maaltijden voorkomt spijsverteringsproblemen.
✅ Vermijd overeten: Te veel eten zet druk op je maag en middenrif. Kleine porties zijn de sleutel!

Stop een rietje in je neusgat

Dit klinkt misschien als een grap, maar het werkt écht! Door zachtjes in te ademen via een rietje dat in één neusgat zit, terwijl je het andere neusgat met je vinger afsluit, stimuleer je de nervus vagus. Deze belangrijke zenuw is vaak betrokken bij de hikreflex.

De lichte weerstand die je voelt tijdens het inademen, helpt je middenrif te ontspannen en kan het onwillekeurige samentrekken stoppen. Zorg er wel voor dat je een schoon rietje gebruikt en het na afloop weggooit. Het klinkt misschien wat onhandig, maar het is een simpele en effectieve manier die je thuis gemakkelijk kunt proberen.

Tik zachtjes op je borstbeen

Je borstbeen, ook wel het sternum genoemd, ligt precies boven je maag en middenrif. Dit gebied is gevoelig en bevat zenuwen die je middenrif reflexmatig kunnen beïnvloeden. Door met je vingertoppen zachtjes en ritmisch op je borstbeen te tikken, breng je een subtiele trilling teweeg die je hik kan stoppen.

Hoe werkt het precies? De lichte tikken helpen de nervus vagus of het middenrif zelf te kalmeren. Begin met 10 tot 15 zachte tikjes per keer en herhaal indien nodig. Doe dit zittend of staand, terwijl je diep en rustig ademt. Het is een eenvoudige techniek die je overal kunt toepassen, zelfs als je onderweg bent.

Houd je oren en neus tegelijk dicht

Dit vraagt een beetje coördinatie, maar het is verrassend effectief. Plaats je duimen op je oren en druk ze zachtjes dicht. Gebruik vervolgens je pinken om je neusgaten af te sluiten. Terwijl je dit doet, neem je een slok water (laat iemand anders eventueel het glas vasthouden als dat makkelijker is).

Waarom werkt dit? Het creëert druk in je hoofd en keelgebied, wat de nervus vagus stimuleert. Deze druk kan het zenuwstelsel resetten en de hikreflex stoppen. Houd deze houding 5 tot 10 seconden vast voordat je je neus en oren loslaat. Het kan even wennen zijn, maar het voelt vaak direct verlichtend.

Wanneer naar de huisarts?

Als de hik langer dan 48 uur aanhoudt of steeds terugkomt, kan het wijzen op een onderliggende aandoening, zoals een maagprobleem, zenuwstoornis of zelfs een hoge bloeddruk. In dat geval is het slim om je huisarts te raadplegen.

Vooruitzichten en prognose

In het merendeel van de gevallen, lost de hik binnen afzienbare tijd vanzelf op. Soms houdt de hik echter aan en interfereert het met je dagelijkse leven, zoals eten, spreken en slapen. De hik vereist zelden medische behandeling.

De hik bij een baby

Hikaanval

Baby's krijgen vaak de hik; het is een normaal onderdeel van hun ontwikkeling. Baby's worden meestal niet gestoord door de hik. Soms kan een hikaanval het voeden en slapen verstoren. Als de hik zich voordoet tijdens een voeding, kunnen de volgende maatregelen helpen om de hik bij je baby te stoppen:
  • De positie van de baby veranderen;
  • De baby laten boeren;
  • De baby kalmeren.

Als de hik niet na 5-10 minuten weg is, moet het voeden hervat worden, aangezien dit ook kan helpen. Het voeden van een baby als hij of zij rustig is, kan voorkomen dat de hik optreedt.

Huisarts onderzoekt baby / Bron: Istock.com/Zdenka DarulaHuisarts onderzoekt baby / Bron: Istock.com/Zdenka Darula

Medische aandoening

Als een baby overmatig last heeft van de hik, dan kan het een teken zijn van een onderliggende medische aandoening. In dat geval is het verstandig om dit te bespreken met de huisarts.

Neonataal onthoudingssyndroom

De hik is een symptoom bij baby's die verslaafde ter wereld zijn gekomen. Het is één van de mogelijke onthoudingsverschijnselen.

Hikken bij een baby voorkómen

Baby's die de hik krijgen is heel gewoon. Het komt veel voor bij jonge kinderen. Baby's kunnen de hik krijgen doordat ze te vlug drinken. Controleer daarom of de opening van de speen niet te groot is. Ook kan het voorkomen dat baby's maken bij de borstvoeding geen goed vacuüm maken, waardoor er lucht naar binnen wordt gezogen. Laat daarom de baby tussentijds een boertje doen. Een en ander houdt wellicht ook verband met het feit dat de middenrif van baby's nog niet volgroeid is.

Vermijd pittig voedsel / Bron: Holbox/Shutterstock.comVermijd pittig voedsel / Bron: Holbox/Shutterstock.com

Preventie

Het vermijden van uitlokkende factoren kan helpen om te voorkomen dat je last krijgt van een hikaanval. Reflux, koolzuurhoudende dranken, lucht inslikken (bijvoorbeeld bij het kauwen van kauwgom of het drinken met een rietje), plotselinge veranderingen in de glycemische index (GI), veranderingen in de omgevingstemperatuur, alcohol, roken, plotselinge opwinding of stress zijn bekende triggers. Zorg er verder voor dat je niet te snel eet en drinkt, te pittig eet of lucht inslikt tijdens het eten. Daarnaast is het aanbevolen om hevige emoties te voorkomen.

Misvattingen over de hik: fabels, feiten en frappante waarheden

De hik is al vervelend genoeg, maar de bizarre fabels eromheen maken het soms nog gekker. Van suiker eten tot ondersteboven drinken, van spontane bezoekjes tot mysterieuze gedachten van anderen—mensen verzinnen de wildste theorieën om van dat irritante gehik af te komen. En laten we eerlijk zijn, we hebben allemaal weleens geprobeerd een natte theedoek in onze nek te leggen of iemand een onverwachte doodschrik te bezorgen (sorry, oma) in de hoop dat het helpt. Maar de meeste van deze trucjes zijn niet meer dan goedbedoelde onzin, folklore of pure wishful thinking. Tijd om de waarheid boven tafel te krijgen!

Als je iemand laat schrikken, stopt de hik meteen

Nou, laten we eerlijk zijn: in 9 van de 10 gevallen eindigt dit vooral in een gênante situatie waarbij jij een paniekerige schreeuw slaakt en de ander je aankijkt alsof je compleet gek bent geworden. En je hik? Die blijft gewoon z’n ding doen. Het idee achter deze mythe is dat een plotselinge schrikreactie je middenrif als het ware ‘reset’. Klinkt mooi, maar wetenschappelijk bewijs? Noppes. Hooguit krijg je er een verhoogde hartslag en een vriendschap in gevaar bij.

De hik betekent dat je aan het groeien bent

Ja hoor, en regen is gewoon de wolken die hun blaas legen. Dit is zo’n klassieker die vooral tegen kinderen wordt gezegd om ze gerust te stellen. Maar guess what? Volwassenen hikken ook—en die groeien écht niet meer (behalve misschien in de breedte na een all-you-can-eat-sessie). De hik heeft niets met groei te maken, maar alles met een onwillekeurige samentrekking van het middenrif. Geen magische groeispurt, gewoon een irritant spiertrekje.

Als je de hik hebt, denkt iemand aan je

Aha, de romantische versie van de hik. Je zou bijna willen dat het waar was, toch? Maar helaas, hikken is geen kosmisch signaal dat je crush aan je denkt terwijl jij je longen uit je lijf hikt. Wat wél waar is: je middenrif krijgt spontane trekjes door prikkels als te snel eten, koolzuurhoudende dranken of zelfs stress. Dus nee, je hik betekent niet dat je heimelijk wordt aanbeden—al mag je dat natuurlijk best zelf blijven geloven.

Drie keer achter elkaar hikken brengt ongeluk

Dus… als je twee keer hikt, ben je veilig, maar bij de derde is het gedaan met je? Interessant, maar nee. Geen vloek, geen rampspoed, geen plotselinge pech in je leven. Gewoon een zenuw die zich even als een losgeslagen feestganger gedraagt. De enige ‘vloek’ hier is dat je zelf wanhopig probeert om het te laten stoppen. Misschien een slok water nemen, of ondersteboven drinken—maar daarover bestaan ook weer de wildste fabels.

Kun je de hik stoppen door een lepel suiker te eten? / Bron: Umberto Salvagnin, Wikimedia Commons (CC BY-2.0)Kun je de hik stoppen door een lepel suiker te eten? / Bron: Umberto Salvagnin, Wikimedia Commons (CC BY-2.0)

Je kunt de hik stoppen door een lepel suiker te eten 🍬

Klinkt lekker, maar lost ongeveer net zo veel op als een paraplu tegen een orkaan. Het idee hierachter is dat suiker de zenuwen in je keel zou afleiden, waardoor je middenrif weer normaal doet. In de praktijk krijg je vooral een mierzoete mond en mogelijk een extra tandartsbezoek. Wil je echt van de hik af? Probeer dan je adem even in te houden of langzaam een glas water leeg te drinken.

De hik is besmettelijk 🤧

Echt? Dus als je beste vriend een hik-marathon houdt, moet jij je mondkapje op? Gelukkig niet. De hik werkt niet zoals een verkoudheid of griep. Maar we snappen waar deze mythe vandaan komt: hikken kan aanstekelijk werken, een beetje zoals gapen. Je hoort iemand hikken en – boem – je lichaam besluit gezellig mee te doen. Psychologische truc? Ja. Virus? Absoluut niet.

Je krijgt de hik als je te veel lucht inslikt

Half waar. Ja, lucht kan een rol spelen, vooral bij drinken met een rietje of lachen tot je erbij neervalt. Maar de echte boosdoener? Je middenrif raakt in de war door prikkels zoals een volle maag, pittig eten of zelfs een plotselinge temperatuurwisseling. Dus tenzij je letterlijk een ballon hebt ingeslikt, is lucht niet de enige schuldige hier.

Als je de hik te lang hebt, moet je naar het ziekenhuis

Oké, in extreme gevallen – en we hebben het dan over dagenlang hikken – kan er een onderliggende oorzaak zijn, zoals een geïrriteerde zenuw. Maar paniek na een paar minuten is nergens voor nodig. De meeste hikken verdwijnen vanzelf, meestal binnen een paar minuten tot een uurtje. Pas als je al wéken loopt te stuiteren, is het slim om een dokter te bellen. Tot die tijd? Relax, adem diep in… en probeer niet in paniek te raken als je tóch weer hikt.

Je kunt de hik stoppen door ondersteboven te drinken

Aha, de go-to methode van iedereen die ooit radeloos is geworden van z’n eigen hik. Maar laten we eerlijk zijn: negen van de tien keer eindig je met een nat shirt en een licht gevoel van schaamte. Het idee is dat je slokdarm en middenrif op een andere manier geprikkeld worden, maar in de praktijk is het vooral een geweldige manier om jezelf te verslikken. Beter? Gewoon langzaam een slok water nemen. Rechtop. Zoals een normaal mens.

Als je de hik hebt, komt er iemand op bezoek

Oh ja hoor, en als je niezen combineert met een dubbele hik, staat er een onzichtbare gast in je woonkamer. Deze fabel is pure folklore, waarschijnlijk ontstaan als manier om hikken iets mysterieus te geven. In werkelijkheid betekent het simpelweg dat je middenrif even besluit een eigen leven te leiden. Dus nee, je hoeft geen extra koffie te zetten—tenzij je gewoon zin hebt in koffie.

Een natte theedoek in je nek stopt de hik

Koud, nat en compleet willekeurig. Maar sommige mensen zweren erbij. Het idee is dat een plotselinge temperatuurverandering een schok-effect heeft op je zenuwen, waardoor je lichaam stopt met hikken. In de praktijk? Soms werkt het, soms niet. Net zoals een hoop andere 'wondermiddeltjes'. Dus als je toch bezig bent: probeer dan ook even op één been te springen of het volkslied achterstevoren te zingen. Kan net zo goed helpen.

Alleen mensen krijgen de hik

Nope! Ook dieren hikken erop los. Puppy’s en kittens doen het zelfs vaak als ze te snel eten of enthousiast ademhalen. Zelfs olifanten en eenden schijnen de hik te kunnen krijgen (stel je dát eens voor: een hikkende eend 🦆). Dus als je ooit je hond ziet zitten met mini-schokjes? Geen zorgen, hij heeft geen geest in zich—gewoon een schattige, dierlijke versie van jouw eigen hik-momentjes.

Lees verder

© 2011 - 2025 Tartuffel, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
De hik en waar deze vandaan komtDe hik en waar deze vandaan komtIedereen heeft wel eens de hik: van jong tot oud. Waar de hik precies vandaan komt en waarom een mens hikt, wil je natuu…
De hik, ik wil er vanaf!De hik, ik wil er vanaf!Neem een flinke lepel suiker en laat het langzaam smelten in je mond. Pak een groot glas water en drink die in één keer…
Hikken: oorzaken, symptomen & middeltjes tegen de hikHikken: oorzaken, symptomen & middeltjes tegen de hikStel: je zit met je familie of vrienden aan een heerlijke feestdis en plots is daar die onbedwingbare hik. Je probeert h…
Wanneer kan de hik gevaarlijk worden?Wanneer kan de hik gevaarlijk worden?De hik kan zeer onaangenaam worden wanneer men bijvoorbeeld is in gesprek of een belangrijke vergadering moet bijwonen e…

Verschillende vormen van haaruitvalEen vervelende maar veel voorkomende aandoening waar zowel mannen als vrouwen mee te maken kunnen krijgen, haaruitval! T…
Haarproblemen: Wat is alopecia androgenetica?Alopecia androgenetica is een vorm van haaruitval die voorkomt bij zowel mannen als vrouwen. De meest gebruikte term voo…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: istock.com/RicardoImagen
  • Apotheek.nl. Piracetam. https://www.henw.org/archief/volledig/id574-de-hik.html (ingezien op 7-9-2017)
  • C.S. Van der Werf en T.S. van der Werf: de hik, Ned Tijdschr Geneeskd Stud. 2008 december;11(4)
  • J.B.M. ten Holter. De hik. Ned Tijdschr Geneeskd. 2005;149:2659-62
  • Martin Sulman. Mens & Gezondheid. https://mens-en-gezondheid.nl/ (ingezien op 26-11-2024 wn 12-1-2025)
  • Medical News Today. Hiccups: How to get rid of hiccups. https://www.medicalnewstoday.com/articles/9896.php#prevention (ingezien op 7-9-2017)
  • Neurologie Centrum Amsterdam. Neurologisch onderzoek. http://www.neurologiecentrum.nl/neurologisch-onderzoek (ingezien op 7-9-2017)
  • Mayo Clinic. Hiccups: Diagnosis. http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/hiccups/diagnosis-treatment/diagnosis/dxc-20320123 (ingezien op 7-9-2017)
  • Mayo Clinic. Hiccups: Symptoms and causes. http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/hiccups/symptoms-causes/dxc-20320115 (ingezien op 7-9-2017)
  • Oncologie. Hik: oorzaken. http://www.oncoline.nl/hik (ingezien op 10-9-2017)
  • Quest. 10 dingen die je nog niet wist over de hik. https://www.quest.nl/artikel/10-dingen-die-je-nog-niet-wist-over-de-hik (ingezien op 7-9-2017)
  • The Times of India. How to prevent hiccups. http://timesofindia.indiatimes.com/life-style/health-fitness/health-news/How-to-prevent-hiccups/articleshow/38363833.cms (ingezien op 7-9-2017)
  • Afbeelding bron 1: Sad Edgar, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)
  • Afbeelding bron 2: Leemonton/Shutterstock.com
  • Afbeelding bron 3: Istock.com/karelnoppe
  • Afbeelding bron 4: Mimagephotography/Shutterstock.com
  • Afbeelding bron 5: VintageBlue, Pixabay
  • Afbeelding bron 6: Zerocool, Pixabay
  • Afbeelding bron 7: Istock.com/dolgachov
  • Afbeelding bron 8: Istock.com/Jovanmandic
  • Afbeelding bron 9: Dmytro Zinkevych/Shutterstock.com
  • Afbeelding bron 10: Stevepb, Pixabay
  • Afbeelding bron 11: Brian Arthur, Wikimedia Commons (CC BY-2.5)
  • Afbeelding bron 12: Istock.com/Zdenka Darula
  • Afbeelding bron 13: Holbox/Shutterstock.com
  • Afbeelding bron 14: Umberto Salvagnin, Wikimedia Commons (CC BY-2.0)
Tartuffel (2.971 artikelen)
Laatste update: 18-02-2025
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 26
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.