Haarproblemen: Wat is alopecia androgenetica?

Alopecia androgenetica is een vorm van haaruitval die voorkomt bij zowel mannen als vrouwen. De meest gebruikte term voor deze vorm van haaruitval is mannelijke kaalheid. Alopecia androgenetica hoort tot het natuurlijk proces van het lichaam en wordt beïnvloed door ras, geslacht, leeftijd, erfelijkheid en hormonen. De kans op deze vorm van kaalheid is groter wanneer het in de familie voorkomt.

Alopecia androgenetica bij mannen

Alopecia androgenetica kan al op jonge leeftijd voorkomen. Twintig procent van de Nederlandse mannen is voor zijn twintigste al (grotendeels) kaal. Veertig procent is voor zijn veertigste kaal en maar liefst zeventig procent voor zijn zeventigste.

Bij mannen begint de kaalheid over het algemeen aan de zijkanten op het voorhoofd (inhammen) en op de kruin. Uiteindelijk groeien de kale plekken naar elkaar toe en wordt de kale plek steeds groter. Voor sommige mannen betekent dit dat zij volledig kaal worden.

Alopecia androgenetica bij vrouwen

Ook vrouwen kunnen last hebben van ‘mannelijke kaalheid’. Bij hen betreft het dan meestal een lichtere vorm. Zo’n veertig procent van de Nederlandse vrouwen krijgen in de loop van hun leven te maken met alopecia androgenetica, vooral na de menopauze.

Bij vrouwen zijn als gevolg van alopecia androgenetica meestal geen echte kale plekken te zien. Meestal is er bij hen sprake van het dunner worden van het haar bij de scheiding. De scheiding wordt uiteindelijk steeds breder.

Sommige vrouwen krijgen te maken met een meer zeldzame vorm van alopecia androgenetica, waarbij de haaruitval hetzelfde verloopt als bij de man, dis met kale plekken en inhammen. Dan kan er sprake zijn van een hormonale aandoening en vermannelijking. Bloedonderzoek wijst dan verhoogde concentraties testosteron aan.

Verder kunnen vrouwen te maken krijgen met ‘monnikskap alopecia’. Dit komt voor in de postmenopauze en de haaruitval concentreert zich dan op de kruin, waar een kale plek ontstaat.

Hoe ontstaat alopecia androgenetica?

Bij alopecia androgenetica spelen androgenen (mannelijke hormonen) een belangrijke rol. Onder andere testosteron bevordert de verschrompeling van de haarzakjes. Hierdoor gaan de haren sneller groeien en wordt tegelijkertijd de groeifase verkort, waardoor een haarzakje sneller is opgebruikt. Een haarzakje kan namelijk maar een beperkt aantal haren produceren.

De haarzakjes produceren in het beginstadium van de kaalheid nog wel hele kleine, dunne haartjes, de zogenoemde vellusharen. Doordat deze haren dunner en lichter zijn, lijkt er al sprake van een kale plek.

Hoe kan alopecia androgenetica worden behandeld?

Als alopecia androgenetica in een vroeg stadium wordt behandeld, is het kalingsproces tot een bepaalde hoogte nog omkeerbaar. Medicijngebruik is mogelijk om de kaalheid te bestrijden. De meest gebruikte medicijnen door mannen zijn minoxidil en finasteride. Vrouwen gebruiken eveneens vaak minoxidil of hormonen die de werking van androgenen tegenhouden, zoals anti-androgenen of oestrogenen.

Verder kan gebruik worden gemaakt van cosmetische hulpmiddelen, zoals haarwerken (toupet of pruik). Ook camouflerende technieken kunnen worden ingezet. Hoofdhuidcamouflage bijvoorbeeld, geeft de hoofdhuid de kleur van het eigenlijke haar, zodat de kaalheid minder opvalt. Er moet nog wel wat beharing aanwezig zijn om dit redelijk te laten werken.

Daarnaast zijn chirurgische behandelingen mogelijk, zoals haartransplantatie (of haarimplantatie). Het eigen haar wordt dan verplaatst vanuit bijvoorbeeld de nekpartij naar het hoofd.