Ziekte van Grover: symptomen, oorzaak, behandeling, prognose

De ziekte van Grover wordt ook wel 'transient acantholytic dermatose' genoemd. Het is een intens jeukende huidaandoening, die zich kenmerkt door kleine rode bultjes en blaasjes, waar korstjes op kunnen komen. Vaak wordt niet onderkend dat iemand deze aandoening heeft, omdat de huidafwijkingen sterk kunnen lijken op andere huidaandoeningen, zoals galbulten of eczeem. De ziekte gaat uit zichzelf over. De jeuk is moeilijk te behandelen. De jeuk kan bestreden worden door een hormoonzalf. Ook kunnen vochtinbrengende crèmes uitkomst bieden bij de ziekte van Grover, ook ter preventie. De ziekte van Grover werd in 1970 voor het eerst beschreven in de medische literatuur door de Engelse dermatoloog (huidarts) Ralph Grover.

• Ziekte van Grover
• Ruben en de vreemde jeuk
• Wat is het eigelijk?
• Oorzaak ziekte van Grover
• Wie krijgen de ziekte van Grover?
• In vogelvlucht
• Risicofactoren en -groepen
• Symptomen ziekte van grover
• Verschijnselen
• Bijkomende klachten
• Complicaties
• Onderzoek en diagnose
• Huidbiopsie
• Differentiële diagnose
• Behandeling ziekte van Grover
• Preventie
• Prognose

Ziekte van Grover

Ruben en de vreemde jeuk

Ruben was niet iemand die snel naar de dokter ging. Een beetje jeuk hier en daar hoorde bij het leven, dacht hij. Maar toen zijn borst en rug zich vulden met kleine, rode bultjes die aanvoelden alsof ze in brand stonden, begon hij toch te twijfelen. Eerst gaf hij de verwarming de schuld – te droog in huis. Daarna de sportschool – misschien een allergie voor het wasmiddel van zijn handdoeken. Maar weken gingen voorbij en de jeuk werd ondraaglijk.

Met tegenzin maakte Ruben een afspraak bij de huisarts, die hem na één blik op zijn huid doorstuurde naar een dermatoloog. "Ziekte van Grover," klonk het oordeel. Een zeldzame huidaandoening, vooral voorkomend bij mannen van middelbare leeftijd, vaak zonder duidelijke oorzaak. De combinatie van warmte, zweten en mogelijk stress leek de boosdoener. Ruben knikte, maar voelde zich niet bepaald gerustgesteld. Een onbekende aandoening, zonder duidelijke oplossing – dat was niet wat hij had verwacht.

De dermatoloog schreef koelzalf en medicatie voor, maar waarschuwde dat het een hardnekkige en terugkerende kwaal kon zijn. Ruben, normaal gesproken nuchter van aard, voelde zich machteloos. Zijn vertrouwde katoenen T-shirts begonnen aan te voelen als schuurpapier en hij ontdekte dat zelfs de kleinste dingen irritatie konden verergeren. Op een ochtend betrapte hij zichzelf erop hoe hij zorgvuldig de labels uit zijn shirts knipte, iets waar hij vroeger nooit bij had stilgestaan. "Als je me een jaar geleden had verteld dat ik een schaar in mijn nachtkastje zou hebben voor kleding in plaats van papier, had ik je voor gek verklaard," lachte hij wrang. Maar zoals met alles in het leven, wist Ruben ook hier zijn weg in te vinden.

Wat is het eigelijk?

De ziekte van Grover, ook wel transient acantholytic dermatose genoemd, is een huidaandoening waarbij plotseling jeukende, rode vlekken of verhogingen op de huid verschijnen waaruit zich blaren ontwikkelen. De ziekte is genoemd naar de arts die de ziekte in 1970 voor de eerste keer beschreef. Meestal treedt het op bij van origine Noordwest Europese mannen die ouder zijn dan 40 jaar. Vrouwen jongeren worden drie keer minder vaak getroffen door deze huidaandoening. De ziekte duurt enkele weken tot enkele maanden en is self-limiting. Bij sommige patiënten kunnen de klachten langer aanhouden.

Oorzaak ziekte van Grover

De etiologie van de ziekte van Grover is anno 2025 onbekend. Mogelijke uitlokkende factoren zijn overmatig zweten, wrijving, lichamelijke inspanning, blootstelling aan ultraviolet licht, geneesmiddelgebruik en een droge huid. De ziekte van Grover kan tevens optreden bij een verminderde weerstand, bijvoorbeeld in geval van kanker of aids. De aandoening lijkt vaker voor te komen bij patiënten met constitutioneel eczeem (atopisch eczeem) en seborroïsch eczeem.

Wie krijgen de ziekte van Grover?

In vogelvlucht

De ziekte van Grover treft meestal mannen boven de 50 jaar. Het komt minder vaak voor bij vrouwen of jongere mensen. Het komt vooral voor bij mensen met een verminderde weerstand, maar het kan zich ook voordoen bij gezonde personen.

Risicofactoren en -groepen

De exacte oorzaak van de ziekte van Grover is weliswaar onbekend, maar er zijn wel bepaalde risicofactoren en risicogroepen te onderscheiden, zoals:

• Leeftijd: De ziekte van Grover treft vooral ouderen, meestal boven de leeftijd van 50 jaar. de aandoening komt zelden voor bij kinderen.
• Geslacht: Mannen lijken iets vaker getroffen te worden door de ziekte van Grover dan vrouwen. De reden voor dit verschil is anno 2025 niet duidelijk.
• Hitte en zweet: Vermoedelijk spelen hitte en overmatig zweten een rol bij het ontstaan van de ziekte van Grover. Mensen die in warme, vochtige omgevingen werken of die regelmatig intensieve lichamelijke activiteit uitvoeren, hebben een hoger risico om deze aandoening te ontwikkelen.
• Onderliggende aandoeningen: Sommige aandoeningen, zoals leverziekte,nierziekte, diabetes en hiv, worden geassocieerd met een verhoogd risico op de ziekte van Grover.

De aandoening kan uiteraard ook voorkomen bij mensen zonder bekende risicofactoren.

Symptomen ziekte van grover

Verschijnselen

De ziekte van Grover begint vaak plotseling. Het resulteert in intens jeukende kleine rode bultjes en blaasjes, voornamelijk in het middendeel van het lichaam: romp, schouders, nek, bovenarmen en dijbenen. Op het gelaat komen ze niet voor. De papeltjes zijn enkele millimeters groot en ze zijn soms met een korstje bedekt. De jeuk kan de nachtrust danig verstoren.

Bijkomende klachten

Bijkomende klachten door de langere ziekteduur zijn algehele malaise, moeheid en in sommige gevallen gewichtsverlies.

Complicaties

De huidafwijkingen verdwijnen vaak vanzelf na enkele weken tot maanden. Sommige patiënten hebben er langer last van. De vlekken zijn bij sommige mensen na vele jaren nog steeds zichtbaar. Deze huidverkleuring (hyperpigmentatie) gaat niet gepaard met andere symptomen zoals jeuk.

Onderzoek en diagnose

Huidbiopsie

De ziekte van Grover is een miskende ziekte. Vaak wordt niet onderkend dat iemand deze aandoening heeft. Dit komt doordat deze aandoening sterk kan lijken op andere huidaandoeningen, zoals galbulten (urticaria, netelroos) of eczeem. De dermatoloog (huidarts) zal bij vermoeden van de ziekte van Grover een huidbiopsie afnemen. Dit kan de diagnose bevestigen.

Differentiële diagnose

De ziekte van Grover kan sterke gelijkenis vertonen met anderen huidaandoeningen:

• Dermatitis herpetiformis of ziekte van Dühring;
• Eczeem;
• Folliculitis;
• Galbulten;
• Herpes zoster of gordelroos;
• Huidgerelateerde symptomen van herpes simplex;
• Insectenbeten;
  Schurft op de handen / Bron: Cixia, Wikimedia Commons (Publiek domein)
• Milia;
• Miliaria;
• Pemphigus vulgaris;
• Pityriasis rosea;
• Prurigo nodularis;
• Schurft (scabiës);
• Syfilis;
• Ziekte van Darier;
• Ziekte van Galli-Galli.

Behandeling ziekte van Grover

De jeuk bij de ziekte van Grover is hardnekkig en niet eenvoudig te behandelen. De jeuk kan bestreden worden door corticosteroïdenzalf (hormoonzalf). Synthetisch vitamine D (calcipotriol) kan de jeuk ook verzachten. Tretinoïne crème kan ook worden voorgeschreven. Deze crème stimuleert de celdeling van de bovenste huidlaag, waardoor oude cellen verdwijnen. Daarnaast kunnen vochtinbrengende crèmes uitkomst bieden, indien de huid daarmee regelmatig wordt ingesmeerd. Som wordt antihistaminica toegepast. Het is raadzaam om uitlokkende factoren zoveel mogelijk te vermijden.

Preventie

geadviseerd wordt om eventueel uitlokkende factoren te vermijden. Vermijd hete baden en stel jezelf zo min mogelijk bloot aan extreme temperaturen en inspanningen. Vochtinbrengende crèmes kunnen zinvol zijn om een droge huid, wat een risicofactor is voor de ziekte van Grover, te voorkomen. Crèmes, lotions of andere huidverzorgingsproducten die menthol bevatten, hebben een koelend effect op de huid. Tot slot is het verstandig om luchtige, niet strak zittende kleding te dragen.

Prognose

de ziekte van Grover is een zelflimiterende aandoening, wat wil zeggen dat het vanzelf overgaat. Het herstel kan enkele dagen, weken tot maanden duren. Af en toe neemt het herstelproces meer tijd in beslag. Er zijn zelf mensen die er vele jaren tot decennia last van hebben. Sommige mensen reageren goed op de behandeling en dan is slechts een korte behandelduur nodig, terwijl bij andere mensen het herstel veel langer duurt. De ziekte kan intermitterend zijn en komen en gaan en vaak is het seizoensgebonden; in de wintermaanden steekt het dan weer de kop op. Het kan ook chronisch worden.

Lees verder

• Huidaandoeningen A-Z: symptomen, oorzaak en behandeling