Ziekte van Grover: Huidziekte met jeukende bultjes op romp

Om onbekende redenen krijgt een patiënt soms te maken met de ziekte van Grover. Deze huidaandoening kenmerkt zich door de aanwezigheid van jeukende rode vlekken op de romp. Meestal zet de arts corticosteroïden in voor de behandeling van de soms vervelende huidziekte, maar andere behandelingsvormen zijn ook mogelijk. De prognose van deze aandoening is goed daar de meeste patiënten na enkele weken tot maanden verlost zijn van de symptomen, maar soms is de ziekte hardnekkig en komen opflakkeringen voor. De ziekte werd in 1970 voor het eerst beschreven in de medische literatuur door de Engelse dermatoloog Ralph Grover.

• Terminologie
• Epidemiologie huidziekte
• Oorzaken en risicofactoren ziekte van Grover
• Symptomen: Jeukende rode bultjes op de romp
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling huidaandoening met corticosteroïden
• Prognose van de ziekte van Grover
• Complicaties
• Preventie

Terminologie

De huidziekte was in de jaren 1970 ook gekend als 'transiente acantholytische dermatose'. Deze term is echter verwarrend en daarom adviseert Emedicine het gebruik van volgende term: 'recidiverende pruritische acantholytische dermatose'. Deze medische term valt als volgt te vertalen:

• recidiverend: terugkerend
• pruritisch: jeukend
• acantholytisch: verlies van samenhang van de opperhuid met als gevolg dat de huid loslaat
• dermatose: huidaandoening

Bij deze jeukende, snel terugkerende huidaandoening treedt met andere woorden een verlies van de samenhang van de opperhuid op, waardoor de huid loslaat en symptomen tot stand komen.

Epidemiologie huidziekte

De ziekte van Grover is niet zeldzaam, maar in de geraadpleegde literatuur zijn anno september 2024 geen verdere aantallen te vinden omdat vele artsen de aandoening niet herkennen, en ook omdat de huidziekte vaak doet denken aan andere huidaandoeningen. Mannen zijn drie keer vaker dan vrouwen aangetast. De ziekte komt het vaakst voor bij mensen die leven in Noordwest-Europa, al zijn ook patiënten uit andere landen en met een donkere huidskleur gerapporteerd in de medische literatuur. De meeste patiënten krijgen de ziekte wanneer ze tussen de veertig en vijftig jaar oud zijn, maar kinderen en jongeren presenteren zich soms ook met de huidziekte. In de winterperiode komen de symptomen van de ziekte tot slot het vaakst tot uiting.

Oorzaken en risicofactoren ziekte van Grover

Warmte en hitte

Het is anno september 2024 onbekend hoe de ziekte van Grover ontstaat. Door de blootstelling aan extreme warmte presenteren sommige patiënten zich met (verergerde) symptomen van de ziekte. Hierbij valt bijvoorbeeld te denken aan de blootstelling aan ultraviolet licht of zonlicht met een fragiele, verouderde huid, vochtigheid bij een lichamelijke inspanning, overmatig zweten (hyperhidrose), het gebruik van hot tubs, elektrische dekens of stoombaden en wrijving door het dragen van te strakke kledij.

Andere risicofactoren

Andere uitlokkende factoren omvatten:

• bepaalde nieraandoeningen of leverziekten
• een droge huid
• een langdurige ziekenhuisopname
• een zwangerschap
• follikelmijten
• het gebruik van bepaalde geneesmiddelen
• koortsende ziektes
• leukemie
• pyoderma gangrenosum (huidaandoening met pijnlijke huidzweren)

Mensen met een verzwakt immuunsysteem zijn bovendien sneller vatbaar voor de ziekte. Niet altijd is een uitlokkende factor aanwezig en dan lijkt de ziekte eerder spontaan te ontstaan.

Symptomen: Jeukende rode bultjes op de romp

Huid

De symptomen treden bij de meeste patiënten plotseling op. Op de romp verschijnen milde tot sterk jeukende rode vlekken, bultjes en/of blaasjes van enkele millimeter groot. Af en toe zijn de bovenarmen, de dijbenen, de nek en de schouders eveneens getroffen. Het gezicht, de hoofdhuid, de handpalmen en de voetzolen blijven meestal gespaard bij de ziekte van Grover. De kleine, stevige, verheven bultjes zijn soms bedekt met een korstje en hebben een gezwollen, rode rand. Niet altijd is jeuk aanwezig en soms is de huiduitslag ook niet zo opvallend. De meeste patiënten met de ziekte van Grover kampen echter wel met jeuk of een vervelende huiduitslag waarvoor ze een huidarts bezoeken. De nachtrust is namelijk vaak verstoord als gevolg van de hevige jeuk.

Andere klachten

Af en toe komen pijnlijke aften in de mond voor. Vermoeidheid, zwakte, een algemeen ziek gevoel en gewichtsverlies zijn tot slot algemene symptomen die mogelijk gepaard gaan met de huidaandoening. De meeste patiënten hebben echter buiten de huidgerelateerde symptomen geen andere klachten.

Diagnose en onderzoeken

Lichamelijk en diagnostisch onderzoek

De huidziekte is lastig te herkennen voor de huidarts (dermatoloog). Slechts zelden wijst hij de symptomen meteen toe aan de ziekte van Grover. Een microscopisch onderzoek van een stukje huid (biopsie) bevestigt de diagnose. Soms is een bloedonderzoek echter geïndiceerd omdat de arts onderliggende aandoeningen (bloedarmoede, nierziekten, leverziekten) wil uitsluiten.

Differentiële diagnose

Een huidbiopsie is altijd nuttig omdat de aandoening soms doet denken aan andere huidziekten met gelijkaardige symptomen zoals:

• de ziekte van Darrier
• de ziekte van Galli-Galli
• dermatitis herpetiformis (huidziekte na het eten van gluten)
• eczeem (chronische huidziekte met droge huid en jeukende huid)
• folliculitis (ontsteking van de haarzakjes met pijn en jeuk aan de huid)
• galbulten
• herpes zoster
• huidgerelateerde symptomen van herpes simplex
• insectenbeten
• milia (huidaandoening met kleine bultjes op het gezicht)
• miliaria (kleine jeukende blaasjes, gevuld met helder vocht)
• pemphigus
• pityriasis rosea (moedervlek en vurige huiduitslag op de romp)
• prurigo
• reticulate gepigmenteerde anomalie
• schurft (scabiës: besmettelijke huidziekte, veroorzaakt door een mijt)
• syfilis (bacteriële infectie veroorzaakt door seksueel contact)

Behandeling huidaandoening met corticosteroïden

Zelfzorg

Het is aanbevolen om eventueel uitlokkende factoren te vermijden. Dit houdt in dat de patiënt minder hete baden moet nemen en zich minder moet blootstellen aan extreme temperaturen en inspanningen. Het nemen van koude douches is echter niet nuttig omdat dit de huid doet uitdrogen wat op zijn beurt weer een risicofactor is voor de ziekte. Voorts zijn zalfjes en huidcrèmes aanbevolen voor het aanbrengen van vocht op de huid.

Medicatie

Als behandeling kan een arts corticosteroïden voorschrijven die lokaal op de huid worden aangebracht. Een ander type behandeling met corticosteroïden betreft het innemen van corticosteroïden in pilvorm. Soms kan een arts antihistaminica voorschrijven als ondersteuning bij de behandeling, al zijn deze medicijnen vaak minder nuttig voor patiënten met een ernstige jeuk. Hoewel orale antibiotica soms worden voorgeschreven, zijn deze meestal enkel geïndiceerd als de ziekte gepaard gaat met infecties.

Prognose van de ziekte van Grover

De ziekte van Grover wordt bij de meeste patiënten chronisch. Ze geneest meestal binnen de twee tot zes maanden. Bij de meerderheid van de patiënten blijven geen huidafwijkingen na genezing over. Bij sommige patiënten komen de symptomen echter af en toe terug, vooral als uitlokkende factoren niet worden vermeden.

Complicaties

Omdat de ziekte van Grover niet gevaarlijk is, treden er meestal geen complicaties op. Een langdurige jeuk kan echter de levenskwaliteit van patiënten beïnvloeden. Bij sommige patiënten kunnen de huidbultjes extra jeuk en ongemak veroorzaken, wat soms leidt tot krabben en huidletsels.

Preventie

Er zijn geen specifieke maatregelen om de ziekte van Grover te voorkomen. Wel kunnen patiënten door het vermijden van uitlokkende factoren de kans op het ontwikkelen van de huidziekte verminderen. Het vermijden van extreme hitte en het dragen van luchtige kleding kan nuttig zijn. Regelmatig aanbrengen van vochtinbrengende crèmes is ook aanbevolen voor patiënten die gevoelig zijn voor de aandoening.