Ziekte van Grover: Huidziekte met jeukende bultjes op romp

Om onbekende redenen krijgt een patiënt soms te maken met de ziekte van Grover. Deze huidaandoening kenmerkt zich door de aanwezigheid van jeukende rode vlekken op de romp. Meestal zet de arts corticosteroïden in voor de behandeling van de soms vervelende huidziekte, maar andere behandelingsvormen zijn ook mogelijk. De prognose van deze aandoening is goed daar de meeste patiënten na enkele weken tot maanden verlost zijn van de symptomen, maar soms is de ziekte hardnekkig en komen opflakkeringen voor. De ziekte werd in 1970 voor het eerst beschreven in de medische literatuur door de Engelse dermatoloog Ralph Grover.

• Terminologie
• Epidemiologie huidziekte
• Oorzaken en risicofactoren ziekte van Grover
• Symptomen: Jeukende rode bultjes op de romp
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling huidaandoening met corticosteroïden
• Prognose is goed
• Complicaties

Terminologie

De huidziekte was in de jaren 1970 ook gekend is als 'transiente acantholytische dermatose'. Deze term is echter verwarrend en daarom adviseert Emedicine het gebruik van volgende term: 'recidiverende pruritische acantholytische dermatose'. Deze medische term valt als volgt te vertalen:

• recidiverend: terugkerend
• pruritisch: jeukend
• acantholytisch: verlies van samenhang van de opperhuid met als gevolg dat de huid loslaat
• dermatose: huidaandoening

Bij deze jeukende, snel terugkerende huidaandoening treedt met andere woorden een verlies van de samenhang van de opperhuid op, waardoor de huid loslaat en symptomen tot stand komen.

Epidemiologie huidziekte

De ziekte van Grover is niet zeldzaam, maar in de geraadpleegde literatuur zijn anno oktober 2020 geen verdere aantallen te vinden omdat vele artsen de aandoening niet herkennen, en ook omdat de huidziekte vaak doet denken aan andere huidaandoeningen. Mannen zijn drie keer vaker dan vrouwen aangetast. De ziekte komt het vaakst voor bij mensen die leven in Noordwest-Europa, al zijn ook patiënten uit andere landen en met een donkere huidskleur gerapporteerd in de medische literatuur. De meeste patiënten krijgen de ziekte wanneer ze tussen de veertig en vijftig jaar oud zijn, maar kinderen en jongeren presenteren zich soms ook met de huidziekte. In de winterperiode komen de symptomen van de ziekte tot slot het vaakst tot uiting.

Oorzaken en risicofactoren ziekte van Grover

Warmte en hitte

Het is anno oktober 2020 onbekend hoe de ziekte van Grover ontstaat. Door de blootstelling aan extreme warmte presenteren sommige patiënten zich met (verergerde) symptomen van de ziekte. Hierbij valt bijvoorbeeld te denken aan de blootstelling aan ultraviolet licht of zonlichtmet een fragiele, verouderde huid, vochtigheid bij een lichamelijke inspanning, overmatig zweten (hyperhidrose), het gebruik van hot tubs, elektrische dekens of stoombaden en wrijving door het dragen van te strakke kledij.

Andere risicofactoren

Andere uitlokkende factoren omvatten:

• bepaalde nieraandoeningen of leverziekten
• een droge huid
• een langdurige ziekenhuisopname
• een zwangerschap
• follikelmijten
• het gebruik van bepaalde geneesmiddelen
• koortsende ziektes
• leukemie
• pyoderma gangrenosum (huidaandoening met pijnlijke huidzweren)

Mensen met een verzwakt immuunsysteem zijn bovendien sneller vatbaar voor de ziekte. Niet altijd is een uitlokkende factor aanwezig en dan lijkt de ziekte eerder spontaan te ontstaan.

Symptomen: Jeukende rode bultjes op de romp

Huid

De symptomen treden bij de meeste patiënten plotseling op. Op de romp verschijnen milde tot sterk jeukende rode vlekken, bultjes en/of blaasjes van enkele millimeter groot. Af en toe zijn de bovenarmen, de dijbenen, de nek en de schouders eveneens getroffen. Het gezicht, de hoofdhuid, de handpalmen en de voetzolen blijven meestal gespaard bij de ziekte van Grover. De kleine, stevige, verheven bultjes zijn soms bedekt met een korstje en hebben een gezwollen, rode rand. Niet altijd is jeuk aanwezig en soms is de huiduitslag ook niet zo opvallend. De meeste patiënten met de ziekte van Grover kampen echter wel met jeuk of een vervelende huiduitslag waarvoor ze een huidarts bezoeken. De nachtrust is namelijk vaak verstoord als gevolg van de hevige jeuk.

Andere klachten

Af en toe komen pijnlijke aften in de mond voor. Vermoeidheid, zwakte, een algemeen ziek gevoel en gewichtsverlies zijn tot slot algemene symptomen die mogelijk gepaard gaan met de huidaandoening. De meeste patiënten heeft echter buiten de huidgerelateerde symptomen, geen andere klachten.

Diagnose en onderzoeken

Lichamelijk en diagnostisch onderzoek

De huidziekte is lastig te herkennen voor de huidarts (dermatoloog). Slechts zelden wijst hij de symptomen meteen toe aan de ziekte van Grover. Een microscopisch onderzoek van een stukje huid (biopsie) bevestigt de diagnose. Soms is een bloedonderzoek echter geïndiceerd omdat de arts onderliggende aandoeningen (bloedarmoede, nierziekten, leverziekten) wil uitsluiten.

Differentiële diagnose

Een huidbiopsie is altijd nuttig omdat de aandoening soms doet denken aan andere huidziekten met gelijkaardige symptomen zoals:

• de ziekte van Darrier
• de ziekte van Galli-Galli
• dermatitis herpetiformis (huidziekte na het eten van gluten)
• eczeem (chronische huidziekte met droge huid en jeukende huid)
• folliculitis (ontsteking van de haarzakjes met pijn en jeuk aan de huid)
• galbulten
• herpes zoster
• huidgerelateerde symptomen van herpes simplex
• insectenbeten
• milia (huidaandoening met kleine bultjes op het gezicht)
• miliaria (kleine jeukende blaasjes, gevuld met helder vocht)
• pemphigus
• pityriasis rosea (moedervlek en vurige huiduitslag op de romp)
• prurigo
• reticulate gepigmenteerde anomalie
• schurft (scabiës: besmettelijke huidziekte, veroorzaakt door een mijt)
• syfilis (bacteriële infectie veroorzaakt door seksueel contact)

Behandeling huidaandoening met corticosteroïden

Zelfzorg

Het is aanbevolen om eventueel uitlokkende factoren te vermijden. Dit houdt in dat de patiënt minder hete baden moet nemen en zich minder moet blootstellen aan extreme temperaturen en inspanningen. Het nemen van koude douches is echter niet nuttig omdat dit de huid doet uitdrogen wat op zijn beurt weer een risicofactor is voor de ziekte. Voorts zijn topische (op de huid aangebrachte) vochtinbrengende crèmes ook nuttig om een droge huid (risicofactor van de ziekte) te voorkomen. Crèmes, lotions of andere huidverzorgingsproducten die menthol bevatten, zijn verder aanbevolen voor het koelend effect van de huid. Tot slot helpt het om luchtige kledij te dragen.

Professionele medische zorg

De behandeling van deze ziekte is niet altijd even eenvoudig. De arts schrijft crèmes of zalven met corticosteroïden (krachtige ontstekingsremmers) en/of calcipotriol (Dovobet gel) voor aan een patiënt die kampt met milde klachten. Lijdt de patiënt aan ernstigere symptomen, dan zet de arts orale (via de mond ingenomen) retinoïden of steroïden in die de patiënt gedurende één tot drie maanden moet innemen. Helpt deze behandeling niet of ervaart de patiënt echt hinder door de symptomen, dan is ook nog PUVA-fototherapie (behandeling via licht) inzetbaar, al helpt dit niet altijd en soms verergeren hierdoor zelfs de symptomen. Andere alternatieven omvatten antihistaminica (geneesmiddelen tegen een allergische reactie en de jeuk verminderen) en cortisone-injecties.

Prognose is goed

De ziekte van Grover is een zelfbeperkende ziekte waarvan de patiënt meestal geneest na enkele weken tot twaalf maanden. Af en toe neemt het herstelproces meer tijd in beslag. Sommige patiënten reageren namelijk goed op de therapie en dan is slechts een korte behandelduur vereist, terwijl bij andere patiënten meerdere en langdurige therapieën en/of krachtigere medicijnen nodig zijn.

Complicaties

De vlekken zijn bij een aantal patiënten na vele jaren echter nog steeds zichtbaar. Deze huidverkleuring (hyperpigmentatie) veroorzaakt echter geen symptomen. Opflakkeringen van de jeuk komen echter veelvuldig voor, waarvoor dan weer een behandeling vereist is.