Milia: Huidaandoening met kleine bultjes op het gezicht

Bij een baby ontwikkelt zich vaak een huiduitslag met kleine bultjes op de neus, de kin, het voorhoofd of de wangen. Deze huiduitslag, gekend als milia, lijkt alarmerend voor ouders, maar is volledig onschuldig. Milia is evenwel ook mogelijk bij mensen van alle leeftijden. Bij de huidziekte zijn de vellushaarfollikels (haarzakjes van donshaar die ontstaan na de geboorte) nog niet gevormd bij pasgeborenen. Andere oorzaken en risicofactoren zijn eveneens bekend voor milia. Deze huiduitslag veroorzaakt buiten sporadisch jeuk en een licht branderig gevoel, meestal geen andere klachten. De knobbeltjes verdwijnen dan ook binnen de drie maanden bij baby’s, hoewel ze bij volwassenen minder snel genezen. Diverse medische behandelingen zijn beschikbaar om verlost te geraken van deze huidaandoening.

Terminologie gerstekorrels
Epidemiologie: Vooral bij baby’s, ook anderen
Oorzaken
Probleem met vellushaarfollikels of met verstopping van afvoerbuisjes
Cysten met keratine
Soorten milia
Juveniele milia
Medicatiegerelateerde milia
Milia en plaque
Multiple eruptieve milia
Primaire milia
Traumatische milia
Alarmsymptomen
Symptomen: Kleine bultjes op gezicht
Diagnose en onderzoeken
Behandeling
Prognose huidziekte
Complicaties van huidaandoening
Preventie
Praktische tips voor het leven met milia
Vermijd het uitknijpen van milia
Gebruik een exfoliërende gezichtsreiniger
Raadpleeg een arts voor behandeling
Misvattingen rond milia
Milia komen alleen voor bij zuigelingen
Milia zijn het resultaat van slechte huidverzorging
Milia verdwijnen vanzelf en hebben geen behandeling nodig
Milia kunnen worden genezen door ze zelf uit te knijpen
Milia komen altijd in grote aantallen voor
Milia zijn gevaarlijk en kunnen leiden tot ernstige huidaandoeningen
Alle milia moeten operatief verwijderd worden

Terminologie gerstekorrels

Milia zijn eveneens gekend als ‘gerstekorrels’, ‘gierstekorrels’, ‘melkvlekken’ of ‘grutum’. Het enkelvoud is ‘milium’ (gerstekorrel) maar omdat meestal sprake is van meer bultjes bij de huiduitslag, hanteren artsen ‘milia’ als benaming van de huidaandoening.

Epidemiologie: Vooral bij baby’s, ook anderen

40 tot 50% van de pasgeborenen komt ter wereld met milia. Hoewel de huidaandoening meestal verschijnt bij baby’s, zijn mensen van alle leeftijden mogelijk getroffen. Milia zijn bij zowel meisjes/vrouwen als jongens/mannen mogelijk. Bij ‘eruptieve milia’ en ‘milia en plaque’ zijn vrouwen vaker aangetast dan mannen, maar de andere vormen komen even vaak bij mannen als bij vrouwen tot stand.

Oorzaken

Probleem met vellushaarfollikels of met verstopping van afvoerbuisjes

De vellushaarfollikels zijn bij baby’s nog niet goed ontwikkeld, wat leidt tot de huiduitslag. Bij mensen waarbij de huidziekte op latere leeftijd ontstaat, ontstaan de problemen eveneens in de vellushaarfollikels (spontaan), maar het is ook mogelijk dat de huid schade oploopt waardoor een haartalgkliercomplex of een eccriene zweetklier (afscheidende klier met eiwitten als belangrijkste secreet) afgesloten is (secundair). Bij de afvoergangen van de zweetklieren is dan wellicht een verstopping aanwezig. Dit resulteert in knobbeltjes van opeengehoopte verhoornde cellen van de smeerklieren door een verstopping van de afvoerbuisjes

Cysten met keratine

Bij gerstekorrels bevinden zich onder de opperhuid cysten (abnormaal gevormde holten in lichaam) die gevuld zijn met keratine. Keratine is de medische term voor ‘hoornstof’, een hoofdbestanddeel van dierlijke de hoornweefsels wat onder andere aanwezig is in nagels, haren, opperhuid.

Soorten milia

Milia verschijnen primair, bij mensen die een normale, gezonde huid bezitten. Anderzijds tast milia ook mensen die al kampen met een andere huidaandoening. Milia zijn niet enkel aanwezig bij pasgeboren, maar ook bij mensen van een andere leeftijd. Volgende vormen van milia zijn mogelijk:
[OLIST]juveniele milia
medicatiegerelateerde milia
milia en plaque
multiple eruptieve milia
primaire milia[/OLIST]

Juveniele milia

Juveniele milia zijn aanwezig bij de geboorte of ontstaat op latere leeftijd. Meestal ontstaat deze vorm van de huidaandoening als gevolg van een medische of genetische aandoening zoals onder andere:

het basale cel nevus syndroom
het Bazex-Dupre-Christol-syndroom
het Gardner-syndroom (darmpoliepen en gezwellen op de huid en in het bot)
het Rombo-syndroom
pachyonychia congenita (abnormaal gevormde nagels en blaren)

Medicatie veroorzaakt soms milia / Bron: Stevepb, Pixabay

Medicatiegerelateerde milia

Door het gebruik van medicijnen ervaren sommige mensen milia. Dit gebeurt vooral na het gebruik van corticosteroïde crèmes (krachtige crèmes die een ontsteking doen verminderen), hydrochinon en 5-fluorouracil.

Milia en plaque

Vrouwen van middelbare leeftijd, maar ook kinderen en andere volwassenen presenteren zich soms met deze vorm van gerstekorrels. Op het ooglid (wit bultje op de ogen), achter en rond de oren en op het gezicht (vooral wang en kaak) verschijnt de huiduitslag. Soms gaat de ziekte ook gepaard met andere ziekten, zoals lupus, pseudoxanthoma elasticum (bindweefselaandoening), CDLE, lichen planus (ziekte met symptomen aan de mond, de huid en de geslachtsorganen) en hidradenitis (chronische huidziekte). Daarom zijn af en toe ontstekingsverschijnselen aanwezig bij de huiduitslag.

Multiple eruptieve milia

Multiple eruptieve milia (multiple eruptive milia) zijn clusters (groepen) van talrijke milia die zich op enkele weken tijd verspreiden over het lichaam. Deze vorm van milia met onbekende etiologie, verschijnt vooral op het gezicht, de bovenarm en het bovenste gedeelte van de romp. Soms heeft een patiënt met deze vorm van de huidziekte last van jeuk.

Primaire milia

Bij primaire milia verschijnen de bultjes op de oogleden, de wangen, het voorhoofd en de geslachtsdelen. Zowel volwassen als kinderen zijn getroffen door de spontaan ontstane knobbeltjes die weken tot maanden op de huid aanwezig blijven.

Traumatische milia

Na een traumatisch letsel (zonnebrand, brandwonden, tattoo, blaarziekten zoals bulleuze pemphigoid, cryotherapie, radiotherapie, …) ontstaat schade aan de opperhuid (epidermis). Tijdens het genezingsproces van dit trauma, komt de huiduitslag van milia tot uiting. Vaak verschijnen milia op de handrug en vingers bij de huidziekte porphyria cutanea tarda.

Alarmsymptomen

Alarmsymptomen van milia zijn kleine, harde, witte bultjes op de huid, vaak rond de ogen en wangen. De bultjes zijn meestal pijnloos en niet ontstoken. Als de milia gepaard gaan met pijn, roodheid, of tekenen van infectie, of als ze in aantal toenemen, moet medische hulp worden ingeroepen om andere aandoeningen uit te sluiten.

Symptomen: Kleine bultjes op gezicht

De oppervlakkig gelegen bultjes bij milia verschijnen vooral op het gezicht (kin, neus, voorhoofd, ogen en wangen), maar ze zijn eveneens bij een aantal zuigelingen aanwezig op de bovenste romp, de ledematen, de penis en de slijmvliezen (zoals in de mond, wat dan gekend is als ‘Epstein-parels’). Ze hebben de benaming Epstein-parels gekregen omdat ze lijken op parelwitte of gele bultjes. Soms verschijnen de knobbeltjes eveneens in het verhemelte, wat dan gekend is als 'Bohn-nodules'. De geelwitte speldenknopgrote (circa één tot vier millimeter groot) knobbeltjes of witte huidvlekjes veroorzaken vrijwel nooit symptomen. Af en toe is jeuk of een licht brandend gevoel gemeld.

Diagnose en onderzoeken

Lichamelijk onderzoek
De arts onderzoekt een baby met milia en is op basis van de karakteristieke uitstraling van de huiduitslag meestal al in staat om de juiste diagnose te kleven op de huidziekte. Voor deze huidaandoening zijn geen specifieke diagnostische testen voorhanden. Soms twijfelt de arts wel over de diagnose, en dan beveelt hij een huidbiopsie aan, waarbij hij een stukje huid wegneemt om dit microscopisch te laten onderzoeken.

Differentiële diagnose
Zuigelingen
Bij zuigelingen met milia lijkt de aandoening op acne.

Latere leeftijd
Milia lijkt op een aantal andere huidaandoeningen die optreden op latere leeftijd. Deze omvatten:

acne (huidaandoening met ontsteking van talgklieren)
allergische reactie op het gebruik van medicijnen, cosmetica, …
amyloidose (afzettingen van amlyoïde in weefsels en organen)
andere adnextumortjes
chlooracne
colloïd milia
comedonen (mee-eters: kleine zwarte bultjes op het gezicht)
cysten: met vloeistof gevulde holten
eruptieve vellushaarcysten
folliculaire mucinose (huidziekte met bultjes en haaruitval)
folliculitis (ontsteking van de haarzakjes met pijn en jeuk aan de huid)
het Favre-Racouchot syndroom
lichen planus tumidus folliculans
milia-like calcinosis cutis
multipele syringomen (bultjes (zweetkliergezwellen) rond de ogen en wangen)
naevus comedonicus
ouderdomswratten (wratachtige plekken die vaak geassocieerd zijn met veroudering)
pyodermie
tricho-epitheliomen
vellushaarcysten
xanthelasma (gele cholesterolafzettingen rond de ogen)
xanthomata
ziekte van Favre-Racouchout

Behandeling

De baby krijgt best een goede en regelmatige huidverzorging. De verzorger of ouder wast het gezicht van de baby dagelijks met warm water en zachte babyzeep en droogt de huid daarna goed af. Het gebruik van lotions en oliën is afgeraden bij milia. Verder is het niet verstandig om de bultjes open te pulken of eraan te krabben omdat hierdoor anders een huidinfectie ontstaat. Wanneer de bultjes niet verdwijnen (bij volwassenen), is het nodig om deze te verwijderen. Dit is mogelijk via heel wat behandelingsmethoden met wisselend succes. Huidziekte.nl maakt melding van volgende behandelingsopties:

ablatieve behandelingen van het hele gebied via CO2 laser, erbium YAG laser, cryotherapie (behandeling via bevriezing), dermabrasie
lokale behandeling met tretinoïne crème 0.02-0.05% FNA
Minocin (minocycline)
Neotigason (acitretine)

Prognose huidziekte

De prognose voor milia is doorgaans goed, vooral met tijdige en effectieve behandeling. Milia verdwijnen meestal zonder blijvende gevolgen. Met goede huidverzorging en preventieve maatregelen kunnen nieuwe gevallen van milia worden voorkomen. Bij volwassenen kan het nodig zijn om regelmatig huidverzorgingsroutines aan te passen om herhaling te voorkomen.

Complicaties van huidaandoening

Complicaties van milia zijn zeldzaam, maar kunnen onder andere infecties of ontstekingen omvatten als de milia worden gekrabd of verkeerd behandeld. In zeldzame gevallen kunnen littekens ontstaan na verwijdering. Het is belangrijk om milia niet zelf uit te knijpen om complicaties te voorkomen.

Preventie

Preventie van milia omvat het gebruik van milde, niet-comedogene huidverzorgingsproducten en het vermijden van zware of vette crèmes die poriën kunnen verstoppen. Regelmatig exfoliëren van de huid kan helpen bij het voorkomen van de ophoping van dode huidcellen die milia kunnen veroorzaken. Het beschermen van de huid tegen overmatige zonblootstelling en het vermijden van huidtrauma zijn ook belangrijke preventieve maatregelen.

Praktische tips voor het leven met milia

Milia zijn kleine, witte bultjes die vaak verschijnen op het gezicht, vooral rond de ogen. Ze ontstaan wanneer dode huidcellen zich onder de huid ophopen. Hoewel ze onschadelijk zijn, kunnen ze cosmetisch storend zijn. Gelukkig zijn er verschillende manieren om met milia om te gaan.

Vermijd het uitknijpen van milia

Hoewel het verleidelijk kan zijn om milia uit te knijpen, is dit niet aanbevolen. Het uitknijpen kan de huid beschadigen en mogelijk leiden tot littekens of infecties. Als je milia wilt laten verwijderen, is het het beste om een dermatoloog te raadplegen voor professionele verwijdering.

Gebruik een exfoliërende gezichtsreiniger

Een milde exfoliërende gezichtsreiniger kan helpen om dode huidcellen van het huidoppervlak te verwijderen en te voorkomen dat milia zich opnieuw vormen. Zorg ervoor dat je een product kiest dat geschikt is voor jouw huidtype, vooral als je een gevoelige huid hebt.

Raadpleeg een arts voor behandeling

Als milia hardnekkig is en niet vanzelf verdwijnt, kan een arts een procedure zoals een milde chemische peeling, laserbehandeling of het voorzichtig verwijderen van de bultjes aanbevelen. Dit kan helpen om de huid glad en zonder storende bultjes te houden.

Misvattingen rond milia

Milia zijn kleine, witte cystes die zich vaak op de huid ontwikkelen, vooral op het gezicht. Er zijn echter veel misvattingen over de oorzaken, het uiterlijk en de behandeling van milia. Dit artikel gaat in op enkele van de meest voorkomende misverstanden.

Milia komen alleen voor bij zuigelingen

Een veelvoorkomende misvatting is dat milia alleen voorkomen bij zuigelingen. Hoewel het waar is dat deze cystes vaak bij pasgeborenen worden waargenomen, kunnen ze ook bij volwassenen voorkomen. Milia bij volwassenen kunnen het gevolg zijn van verschillende factoren, zoals huidziekten, langdurige blootstelling aan de zon of gebruik van zware crèmes die de poriën verstoppen. Ze komen ook voor bij mensen met een vette huid of bepaalde huidaandoeningen.

Milia zijn het resultaat van slechte huidverzorging

Er wordt vaak gedacht dat milia het gevolg zijn van slechte huidverzorging. Dit is echter niet altijd het geval. Milia kunnen zich vormen wanneer dode huidcellen vast komen te zitten onder de huid in kleine zakjes. Dit kan gebeuren bij mensen die hun huid goed verzorgen, maar het gebruik van zware producten kan de kans op het ontwikkelen van milia vergroten. De oorzaken kunnen dus divers zijn en hoeven niet per se te maken te hebben met een slechte gezonde voeding of onhygiënische gewoonten.

Milia verdwijnen vanzelf en hebben geen behandeling nodig

Een andere misvatting is dat milia vanzelf verdwijnen zonder enige behandeling. Hoewel het soms voorkomt dat milia vanzelf verdwijnen, gebeurt dit niet altijd. In veel gevallen blijven de cystes aanwezig totdat ze medisch worden behandeld. Behandelingen kunnen onder meer bestaan uit het voorzichtig verwijderen van de cystes door een arts of het gebruik van bepaalde crèmes die de huid helpen vernieuwen. Het is belangrijk om een deskundige te raadplegen voor de juiste behandeling van milia, vooral als ze langdurig aanwezig blijven.

Milia kunnen worden genezen door ze zelf uit te knijpen

Sommige mensen denken dat het uitknijpen van milia een gemakkelijke oplossing is. Dit is echter geen aanbevolen methode, omdat het de huid kan beschadigen en kan leiden tot infecties. Het is beter om milia te laten verwijderen door een arts of een huidtherapeut, die de juiste technieken gebruikt om schade aan de huid te voorkomen en ervoor te zorgen dat de cystes op de juiste manier worden verwijderd.

Milia komen altijd in grote aantallen voor

Veel mensen geloven dat milia altijd in grote aantallen verschijnen, maar dit is niet noodzakelijk het geval. Sommige mensen ontwikkelen slechts één of twee milia, terwijl anderen er meerdere hebben. Het aantal milia kan variëren en het is mogelijk om ze te hebben zonder dat ze een groot probleem vormen. De grootte en locatie van de milia kunnen ook variëren, maar ze zijn meestal klein en wit van kleur.

Milia zijn gevaarlijk en kunnen leiden tot ernstige huidaandoeningen

Er is de misvatting dat milia gevaarlijk zijn en kunnen leiden tot ernstige huidziekten. Dit is meestal niet het geval. Milia zijn goedaardig en veroorzaken zelden ernstige gezondheidsproblemen. Ze kunnen wel cosmetisch storend zijn, maar in de meeste gevallen zijn ze volkomen onschadelijk. Het is belangrijk om te begrijpen dat milia geen aanwijzing zijn voor een ernstige huidaandoening, hoewel ze in zeldzame gevallen kunnen wijzen op een onderliggende aandoening die verder onderzoek vereist.

Alle milia moeten operatief verwijderd worden

Veel mensen denken dat milia altijd operatief moeten worden verwijderd, maar dat is niet altijd nodig. In sommige gevallen kunnen ze vanzelf verdwijnen, vooral bij jonge kinderen. Bij volwassenen kunnen milia soms ook zonder chirurgische ingreep verminderen of verdwijnen. Behandeling is meestal alleen nodig als de milia cosmetisch storend zijn of als ze zich in een bijzonder gevoelig gebied bevinden, zoals de ogen. In andere gevallen kan een arts milia verwijderen met minder ingrijpende methoden, zoals een verdoving of een kleine incisie.