Koude douche: Voordelen voor gezondheid van koud douchen
Veel mensen verkiezen warme douches. Wanneer echter mensen opteren voor koud water in plaats van warm water, biedt dit voordelen voor zowel de lichamelijke als de geestelijke gezondheid. Een koude douche koelt bijvoorbeeld het lichaam sneller na sportactiviteit, verstevigt het immuunsysteem, verbetert het fysieke herstel en de stemming. Ook het nemen van een kortstondige koude douche of het afwisselen van koud en warm water levert reeds gezondheidsvoordelen op. Het is echter belangrijk om een medisch voorgeschreven behandeling niet te vervangen door een koude douche. Verder is het verstandig dat mensen met een aandoening of een verzwakt immuunsysteem eerst contact opnemen met de arts alvorens regelmatig een koude douche te willen gaan nemen, omdat koud douchen in sommige gevallen onverstandig kan zijn.
Draineren van lymfestelsel
Het lymfestelsel verwijdert afvalstoffen uit de cellen. Het lichaam kan zich hierdoor beter verdedigen tegen ongewenste infecties. Een geblokkeerd lymfestelsel leidt dan ook sneller tot een
verkoudheid en andere infecties. Door regelmatig te wisselen tussen koud en warm water trekken de lymfevaten samen bij blootstelling aan de koude en ontspannen ze bij blootstelling aan de warmte. Hierdoor wordt de stilstaande vloeistof in de lymfevaten naar buiten gepompt, hetgeen resulteert in een sterker immuunsysteem en een betere gezondheid.

Koud douchen na het sporten doet het lichaam sneller afkoelen /
Bron: Skeeze, Pixabay
Snellere koeling na sportactiviteiten
Sporters nemen vaak een koud bad of dompelen het lichaam onder in ijs. Deze onderdompelingstherapie met koud water vermindert de stijging van de lichaamstemperatuur veroorzaakt door inspanning en vermindert bovendien
ontstekingen.
Sterker immuunsysteem door koude douche
Mensen die koud douchen, hebben minder kans om zich ziek te melden voor werk of school. Koude douches maken een ziekte minder ernstig, waardoor mensen verder kunnen gaan met hun dagelijkse activiteiten. Koud water activeert het immuunsysteem van het lichaam, ongeacht de duur van de douche.
Verbeterd fysiek herstel
De onderdompeling in koud water en contrastwatertherapie (eerst met warm water, daarna met koud water) verbetert het herstel en vermindert
vermoeidheid,
spiervermoeidheid en
spierpijn.
Verbeterde haar- en huidgezondheid
Koud douchen is één van de meest natuurlijke manieren om een gezond uiterlijk te behouden. Warm water droogt de huid uit (
droge huid). Het gebruik van koud water maakt de huidporiën strakker, waardoor ze niet verstopt kunnen raken. Koud water sluit de poriën in de huid en hoofdhuid ook af, waardoor er geen vuil in kan komen. IJskoud of zelfs lauw water is goed voor de
huidgezondheid en voorkomt dat het te snel zijn gezonde natuurlijke oliën verliest. Koud water maakt de huid wel slechts tijdelijk strakker omdat het de bloedstroom vernauwt, maar het doet de poriën niet krimpen. Koude douches zijn ook goed voor de haargezondheid. Het haar wordt glanzender, sterker en gezonder. De haarzakjes worden door het koud douchen ‘afgevlakt’ en kunnen zich beter hechten aan de hoofdhuid.
Verbeterde hartgezondheid door koude temperaturen
Koud water verbetert de bloedsomloop door bloed aan te moedigen om de organen te omringen, wat nuttig is bij enkele huid- en
hartproblemen. Koud water verbetert de bloedcirculatie, waardoor de bloedvaten efficiënter bloed pompen. Dit biedt veel voordelen voor de
hartgezondheid: de bloeddruk verlaagt en geblokkeerde slagaders (
atherosclerose) worden verwijderd.
Verbeterde nachtrust
IJskoud water kalmeert het lichaam, waardoor mensen een betere nachtrust krijgen. Tevens ontwaken ze hierdoor 's morgens beter.
Verbeterde stemming door koud water
Koude douches verbeteren mogelijk de stemming. Ze activeren het sympathische zenuwstelsel en verhogen de beschikbaarheid van neurotransmitters (boodschapperstoffen) zoals norepinefrine en endorfines, waardoor mensen minder kans hebben om depressieve symptomen te ervaren. Wel mogen mensen die een
depressie of depressieve symptomen vertonen, niet hun eerdere medische behandeling stopzetten en vervangen door het dagelijks nemen van een koude douche.
Verhoogde alertheid
Het nemen van een koude douche maakt mensen meer alert omdat het onderdompelen van het lichaam in koud water leidt tot veel fysiologische effecten op het lichaam, waaronder een hogere bloeddruk, een verhoogde ademhalingssnelheid en een verhoogde hartslag. Koud water verhoogt ook de
stofwisseling (het metabolisme) van het lichaam omdat het lichaam harder moet werken om een stabiele temperatuur te handhaven. De typische duur van een koude douche bedraagt ongeveer vijf à tien minuten. Het is daarom verstandig om niet enkel te vertrouwen op het nemen van een koude douche met als doel om gewicht te verliezen. Wel creëren koude douches een gevoel van opwinding en alertheid, wat de fysieke activiteit kan verhogen.
Verhoogde testosteronniveaus
Voor mannen is zelfs een kleine hoeveelheid warmte goed voor de bevordering van de DNA-, RNA- en eiwitsynthese in de teelballen. Hierdoor verhogen de testosteronwaarden in het lichaam. De hoeveelheid zaadcellen en de vruchtbaarheid verhogen door het nemen van een koude douche.
Verminderde pijn
Het toepassen van koud water biedt plaatselijke verdovende effecten, wat nuttig is om
pijn te verlichten. Door de blootstelling aan koud water trekken de bloedvaten samen, hetgeen zwelling en
oedeem vermindert dat leidt tot pijn. Koud water vertraagt bovendien de snelheid waarmee zenuwsignalen impulsen geleiden. Hierdoor worden pijnsignalen door de zenuwen minder snel overgebracht naar de
hersenen. Daardoor verlaagt de perceptie van pijn.

Mensen zijn beter bestand tegen stress door het nemen van een koude douche /
Bron: Concord90, Pixabay
Verminderde stress
Door het nemen van koude douches is het zenuwstelsel beter bestand tegen
stress. Koude douches fungeren namelijk als een kleine vorm van oxidatieve stress op het zenuwstelsel. Na verloop van tijd past het lichaam zich hieraan aan. De hersenen leren hierdoor beter omgaan met stressvolle situaties. Voorts verlagen koude douches ook de urinezuurspiegels en stimuleren ze glutathion in het bloed, wat helpt stress te verminderen.
Verhoogde vetverbranding
Koude douches kunnen het lichaam stimuleren om meer vet te verbranden. Het koude water activeert het bruine vet in het lichaam, wat helpt bij het verbranden van calorieën en het bevorderen van gewichtsverlies.
Verhoging van bruine vetactiviteit
Bruin vet heeft de eigenschap om energie te verbranden om warmte te produceren. Door het nemen van een koude douche wordt dit type vet geactiveerd, wat het metabolisme versnelt en bijdraagt aan de vetverbranding.
Regelmatige koude douches kunnen het vetmetabolisme verbeteren, wat kan leiden tot een efficiënter gebruik van opgeslagen vetreserves. Dit kan gunstig zijn voor mensen die hun gewicht willen beheersen of verliezen.
Verhoogde doorbloeding
Koud douchen bevordert de doorbloeding in het lichaam door de bloedvaten tijdelijk te vernauwen. Wanneer het lichaam zich weer opwarmt, verwijden de bloedvaten zich, wat de bloedcirculatie verbetert.
Verbetering van circulatie in extremiteiten
Door de verhoogde bloedcirculatie na een koude douche, worden de handen, voeten en andere extremiteiten beter van zuurstof en voedingsstoffen voorzien, wat kan bijdragen aan een snellere genezing en verbeterde gezondheid van de ledematen.
Verlaging van bloeddruk
Het nemen van een koude douche kan de bloeddruk verlagen, aangezien de bloedvaten zich vernauwen en de hartslag wordt verhoogd, wat leidt tot een gezonde circulatie en een lagere bloeddruk op de lange termijn.
Spierherstel versnellen
Koude douches zijn bijzonder effectief voor het versnellen van het herstel van spieren na intensieve lichamelijke inspanning. De koude temperatuur helpt bij het verminderen van spierpijn en ontstekingen.
Vermindering van spierpijn na inspanning
Het nemen van een koude douche helpt de spiervezels te ontspannen en ontstekingen te verminderen, wat de spierpijn na een zware training vermindert en zorgt voor sneller herstel.
Vermindering van zwelling en ontsteking
Door de ontstekingsremmende eigenschappen van koude douches, kunnen blessures sneller genezen. De koude temperaturen helpen het ontstekingsproces te vertragen en verminderen zwelling rond gewrichten en spieren.
Verbetering van mentale veerkracht
Koude douches kunnen de mentale veerkracht vergroten door het lichaam te helpen omgaan met stressvolle situaties. Dit kan leiden tot een verbeterd vermogen om met emotionele en lichamelijke uitdagingen om te gaan.
Verhoging van het vermogen om met stress om te gaan
Regelmatig koud douchen helpt het lichaam zich aan te passen aan stress, wat kan bijdragen aan een grotere tolerantie voor stressvolle situaties in het dagelijks leven.
Verbetering van mentale focus en concentratie
De prikkel van koud water activeert de hersenen, wat leidt tot een verhoogde alertheid en concentratie. Dit maakt koude douches nuttig voor mensen die hun mentale scherpte willen verbeteren.
Verbetering van de huidgezondheid
Koude douches kunnen bijdragen aan het verbeteren van de huidgezondheid door het verminderen van poriën en het bevorderen van een gezondere uitstraling.
Versteviging van de huid door koude temperaturen
Koud water sluit de poriën en vermindert de hoeveelheid vuil die de huid binnendringt. Dit kan helpen bij het voorkomen van puistjes en andere huidaandoeningen, wat leidt tot een gladdere huid.
Stimuleren van de productie van natuurlijke oliën
Koude douches helpen de productie van natuurlijke oliën in de huid te stimuleren, wat de huid hydrateren en beschermen tegen uitdrogen.
Verbetering van de cognitieve functie
Koud douchen kan de cognitieve functie verbeteren door de bloedsomloop naar de hersenen te verhogen. Dit heeft een direct effect op het geheugen, de concentratie en de algemene mentale prestaties.
Versterking van geheugen en leervermogen
De toename van de bloedstroom naar de hersenen bevordert de hersenactiviteit, wat kan helpen bij het verbeteren van het geheugen en het leervermogen.
Verhoogde mentale alertheid
Door het koele water wordt het zenuwstelsel geactiveerd, wat resulteert in verhoogde alertheid en betere mentale prestaties, vooral in situaties die concentratie vereisen.
Versterking van de mentale gezondheid
Regelmatig koud douchen kan bijdragen aan het verbeteren van de mentale gezondheid door stress te verminderen en de stemming te verbeteren.
Verlaging van depressieve gevoelens
De prikkeling van koud water heeft een direct effect op de afgifte van endorfine en andere 'gelukshormonen', wat kan helpen bij het verlichten van symptomen van depressie en het bevorderen van een betere gemoedstoestand.
Vermindering van angst en spanning
Het nemen van een koude douche activeert het zenuwstelsel, wat helpt om gevoelens van angst en spanning te verlichten. Dit kan vooral nuttig zijn voor mensen die kampen met chronische stress of angststoornissen.
Verbeterde weerstand tegen verkoudheid
Het nemen van koude douches kan het lichaam helpen om zich beter te wapenen tegen verkoudheden en andere virale infecties door het immuunsysteem te versterken.
Verhoging van de witte bloedcelproductie
Koude douches stimuleren de productie van witte bloedcellen, die belangrijk zijn voor het bestrijden van infecties en het versterken van het immuunsysteem.
Preventie van seizoensgebonden ziekten
Door het lichaam regelmatig bloot te stellen aan koude temperaturen, kan het immuunsysteem beter voorbereid zijn op seizoensgebonden ziekten, zoals verkoudheid en griep.
Tips om te beginnen met koud douchen
Het water van een koude douche moet niet extreem koud zijn om positieve gezondheidseffecten te ervaren. Een beoogde koude temperatuur bedraagt ongeveer 20 °C. Ook moet de douchebeurt niet de hele tijd koud zijn. Zo mogen mensen eerst beginnen met een warme douche en vervolgens het water voor een korte tijd (dertig seconden tot twee minuten) op koud zetten. Anderzijds zijn er ook mensen die er de voorkeur aan geven om slechts een korte koude douche van ongeveer vijf à tien minuten te nemen. De duur en de manier waarop koud water wordt toegepast tijdens het douchen, maakt weinig uit voor het verkrijgen van voordelen.
Aandachtspunten bij koude douches
Een persoon mag geen koude douches gebruiken als vervanging voor andere voorgeschreven medische behandelingen, bijvoorbeeld voor het behandelen van een depressie. Wel is het mogelijk om dankzij koudwatertherapie de effecten van andere behandelmethoden te verbeteren. Sommige mensen moeten voorzichtig zijn bij het nemen van koude douches, vooral mensen met een verzwakt immuunsysteem en mensen met ernstige hartaandoeningen, zoals congestief
hartfalen. De plotselinge veranderingen in de lichaamstemperatuur en hartslag kunnen namelijk overweldigend zijn voor het lichaam van deze patiënten. Bij twijfel raadpleegt een persoon het best een arts.
Praktische tips voor het nemen van een koude douche
Begin langzaam en bouw op
Wanneer je een koude douche neemt, is het belangrijk om je lichaam niet in één keer aan de kou bloot te stellen, vooral als je niet gewend bent aan koude temperaturen. Begin met een lauwwarme douche en verlaag de temperatuur langzaam, zodat je lichaam tijd heeft om zich aan te passen. Begin bijvoorbeeld met de voeten en handen en werk geleidelijk naar je hoofd toe. Door je lichaam de tijd te geven om zich aan de kou aan te passen, verminder je de kans op schrikreacties of ongemak. Langzaam opbouwen helpt je om je comfortniveau te verhogen en uiteindelijk een volledige koude douche te nemen zonder te veel stress voor je lichaam.
Let op je ademhaling
Bij een koude douche is het essentieel om goed op je ademhaling te letten. De koude temperatuur kan je ademhaling versnellen of je lichaam in een schrikreactie brengen. Het is belangrijk om langzaam en diep te ademen om kalm te blijven en je lichaam te helpen wennen aan de kou. Dit helpt niet alleen je lichaam om te ontspannen, maar het vermindert ook het ongemak dat je zou kunnen ervaren. Adem in door je neus en uit door je mond, en probeer regelmatig te ademen in plaats van snel of onregelmatig. Het behouden van een rustige ademhaling is cruciaal om de positieve effecten van de koude douche te ervaren.
Gebruik koude douches voor herstel
Koude douches kunnen bijzonder nuttig zijn voor herstel na zware fysieke activiteit. Ze helpen bij het verminderen van spierpijn, ontstekingen en versnellen het herstelproces door het verminderen van de doorbloeding van de spieren en het verminderen van zwellingen. Als je een intensieve training hebt gehad of een blessure hebt opgelopen, kan een koude douche helpen om de genezing te versnellen. Houd de douche niet te lang – ongeveer 2 tot 5 minuten is voldoende om de voordelen van het herstel te ervaren zonder dat je je lichaam te veel belast.
Wees bewust van je grenzen
Hoewel koude douches veel voordelen kunnen bieden, is het belangrijk om te weten wanneer je lichaam te veel vraagt. Als je het gevoel hebt dat je het niet meer kunt verdragen of als je begint te rillen, stop dan met de douche. Het is essentieel om naar je lichaam te luisteren en niet te pushen als je je ongemakkelijk voelt. Koude douches moeten niet pijn doen; ze moeten een verfrissende ervaring zijn die je welzijn bevordert. Door naar je lichaam te luisteren en de duur van de koude douche aan te passen aan je persoonlijke tolerantie, kun je de voordelen blijven ervaren zonder je gezondheid in gevaar te brengen.
Gebruik een warme douche na de kou
Na het nemen van een koude douche is het belangrijk om je lichaam weer op te warmen. Dit kun je doen door kort een warme douche te nemen om de bloedsomloop weer op gang te brengen. De overgang van koud naar warm zorgt ervoor dat je lichaam zich kan herstellen van de schok en dat de effecten van de koude douche positief blijven. Het kan ook helpen om je lichaam te verwarmen door je in een handdoek te wikkelen of warme kleding aan te trekken. Door je lichaam na de koude douche op een milde manier op te warmen, kan je het herstelproces versnellen en de voordelen maximaal benutten.
Lees verder