Paroxysmale hemicranie: Aanvallen van eenzijdige hoofdpijn

Paroxysmale hemicranie (syndroom van Sjaastad) is een zeldzame aandoening waarbij een patiënt aanvallen van hoofdpijn ervaart aan één kant aan het gezicht. Naast de hoofdpijnklachten treden tijdens een aanval ook andere symptomen op, zoals een hangend ooglid, tranende ogen en een verstopte neus. De behandeling van deze primaire vorm van hoofdpijn met onbekende oorzaak bestaat uit medicatie. De symptomen zijn meestal goed te behandelen waardoor de vooruitzichten zeer goed zijn, al komen de klachten soms wel terug.

• Epidemiologie van paroxysmale hemicranie
• Oorzaken
• Vormen
• Symptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van aanvallen van eenzijdige hoofdpijn
• Prognose van zeldzame aandoening

Epidemiologie van paroxysmale hemicranie

Paroxysmale hemicranie is een zeldzame vorm van hoofdpijn die meestal op volwassen leeftijd begint (34 jaar), maar ook jongeren lijden mogelijk aan deze ziekte. De aandoening komt vaker voor bij vrouwen dan bij mannen.

Oorzaken

De oorzaak van paroxismale hemicranie is onbekend anno oktober 2020. Bepaalde bewegingen van het hoofd of de nek en externe druk op de nek leiden bij sommige patiënten mogelijk tot de hoofdpijnaanvallen. Ook inspanning, het gebruik van alcohol en stress zijn gekoppeld aan het begin van de symptomen.

Vormen

Paroxysmale hemicranie heeft twee vormen. Patiënten met een chronische vorm hebben gedurende één jaar of langer dagelijks aanvallen. Bij de episodische vorm komt de hoofdpijn soms pas na maanden of jaren weer tot uiting.

Symptomen

De aanvallen van paroxysmale hemicranie treden meestal vijf tot veertig keer per dag op en duren twee tot dertig minuten. De tekenen doen denken aan deze van clusterhoofdpijn, maar de aanvallen van clusterhoofdpijn komen minder in frequentie tot stand dan paroxysmale hemicranie, maar de episodes duren wel veel langer.

De aanvallen hebben een abrupt begin en einde. Patiënten ervaren ernstige kloppende, knarsende, stekende, kloppende, klauwachtige of brandende pijn, meestal aan één kant van het gezicht, in, rond of achter het oog en af en toe straalt de pijn uit tot aan de achterkant van de nek of het voorhoofd. Deze pijn gaat mogelijk gepaard met rode ogen en tranende ogen, een hangend ooglid of gezwollen ooglid, een kleine oogpupil aan de getroffen kant van het gezicht, zweten of blozen in het gezicht, gezichtspijn, een vol gevoel in het oor, een loopneus en een verstopte neus. Patiënten voelen mogelijk ook doffe pijn of gevoeligheid tussen de aanvallen. De vorm van eenzijdige hoofdpijn treedt ook op tijdens de nacht hetgeen slaapproblemen met zich meebrengt.

Diagnose en onderzoeken

De arts luistert naar de aanwezige symptomen en voert een grondig medisch onderzoek uit. Vervolgens zet hij een bloedonderzoek en een MRI-scan van het hoofd in om andere aandoeningen uit te kunnen sluiten. Om de diagnose te kunnen bevestigen, schrijft de arts een ontstekingsremmende pijnstiller (indomethacine) voor. Als de patiënt hierop positief reageert, lijdt hij hoogstwaarschijnlijk aan deze aandoening.

Behandeling van aanvallen van eenzijdige hoofdpijn

Het niet-steroïde ontstekingsremmende medicijn (NSAID) indomethacine biedt vaak een volledige verlichting van de symptomen. Maagklachten zijn een veel voorkomende bijwerking van deze medicijnen waardoor de arts vaak ook reeds een maagzuurremmer voorschrijft. Andere minder effectieve NSAID's, calciumkanaalblokkerende medicijnen (zoals verapamil) en corticosteroïden (krachtige ontstekingsremmers die het immuunsysteem onderdrukken) zijn inzetbaar voor de behandeling van paroxysmale hemicranie.

Prognose van zeldzame aandoening

Veel patiënten ervaren een volledige tot vrijwel volledige verlichting van de symptomen nadat ze een effectieve behandeling ondergaan onder toezicht van een arts. Patiënten met paroxysmale hemicranie gaan vaak in remissie, al verdwijnt de ziekte soms ook spontaan.

Lees verder

• Eenzijdige hoofdpijn: Oorzaken van hoofdpijn aan één zijde