Pus onder de nagel: oorzaken van etterende nagelontsteking
Een van de veel voorkomende gevolgen van een pijnlijke nagelontsteking is de ophoping van pus onder de nagel. Pus of etter bestaat vooral uit dode witte bloedcellen, bacteriën en soms resten van necrotisch weefsel en wordt beschouwd als een biologisch afbraakproduct van het lichaam. In de regel is pus een gelige secretie en wordt het veroorzaakt door een ontstekingsreactie in de cellen. Pusvorming is dus een signaal dat het organisme ontstekingen bestrijdt. Het kan hierbij gaan om paronychia, een ontsteking van de nagelwal/nagelriem.
Pus onder de nagel
Aan de randen van de nagel is er een naadloze overgang naar de diepere huidlagen. Een huidplooi omgeeft de nagel aan de zijkanten, de nagelwal. Het huidrandje dat op de nagel aansluit, wordt nagelriem genoemd. Het overgangsgebied tussen huid en nagel is echter uiterst vatbaar voor infecties. Een beschadiging aan de nagelriem of nagelwal door afwassen, een
splinter onder de vinger, nagelbijten, duimzuigen,
ingegroeide teennagel, bestaat het risico dat schadelijke organismen de huid binnendringen en zich verspreiden naar de nagelwal en het nagelbed, waardoor een purulente ontsteking ontstaat, een zogeheten
nagelriemontsteking.
Oorzaken
Nagelriemontsteking door een wondje
Pus onder de teennagel of vingernagel vormt zich als onderdeel van verschillende infecties. De meeste etterende ontstekingen manifesteren zich in het delicate overgangsgebied tussen nagel en aangrenzende huid. Verantwoordelijk voor de infecties zijn bacteriën. Deze zijn voornamelijk
streptokokken en stafylokokken. In sommige gevallen kunnen schimmels verantwoordelijk zijn voor ontstekingen. De micro-organismen komen het lichaam binnen via wondjes op de nagelplooi of de nagelriem. In de microbiologie wordt de plaats waar een ziekmakend micro-organisme het lichaam binnendringt 'porte d`entrée' genoemd. Vanaf daar vermenigvuldigen de boosdoeners zich en blijven ze doordringen in het aangrenzende weefsel. Kleine wondjes ontstaan onder meer door duimzuigen, nagelbijten, het afbijten van loszittende velletjes, het te kort afknippen van de nagels en peuteren aan losse velletjes. Niet zelden worden de kleine huidletsels veroorzaakt door een te intensieve verzorging van de voet of nagels.
Ingegroeide teennagel
Een van de meest voorkomende oorzaken van pusvorming onder de teennagel is de ingegroeide teennagel, die meestal op de grote teen optreedt. Een etterende ingegroeide teennagel wordt meestal veroorzaakt door het rondknippen van de nagels in plaats van recht afknippen of het dragen van te strakke schoenen. De druk veroorzaakt een verschuiving van de nagelrand in het nagelbed, wat op zijn beurt de huid irriteert en een meestal etterende ontsteking veroorzaakt. Verwonding/kneuzing van de grote teen is een andere mogelijke oorzaak.
Nagelbijten
Ook lopen mensen die vaak op hun nagels bijten het risico op een etterende nagelinfectie. Maar nagelverwondingen zoals
blauwe nagels behoren tot de triggers van pusvorming onder de aangetaste nagel.
Diabetes
Er is ook een groot risico op nagelontsteking bij mensen met
diabetes. Diabeteci worden vaker getroffen door een nagelontsteking dan gezonde mensen.
Symptomen
Tegelijk met de opkomst van pus onder de nagel, kan zich roodheid, een zwelling van het weefsel, warmte en
pijn ontwikkelen. Soms voel je de plek ook kloppen. De hevige pijn is te wijten aan de druk van de pus die zich onder de nagel heeft opgehoopt. De pus in een nagelinfectie kan soms moeilijk ontsnappen, dus de ophoping in het weefsel is het resultaat. Bovendien bestaat het risico dat de infectie zich verder verspreidt en zachte weefsels, gewrichten, botten of peesscheden aantast. De chronische vorm is minder pijnlijk dan een acute etterende nagelinfectie.

Omloop of nagelriemontsteking bij een kind /
Bron: Zlikovec/Shutterstock.comHuisarts raadplegen
Pus onder de nagel ontwikkelt zich vaak met een nagelriemontsteking. In de meeste gevallen geneest een nagelriemontsteking vanzelf na ongeveer een week. Soms moet de huisarts echter een sneetje in de ontstoken nagelriem maken, zodat het pus eruit kan. Bij een nagelriemontsteking met pus onder de nagel is het altijd aangewezen om de huisarts te raadplegen. Die pus moet er namelijk uit.
Onderzoek en diagnose
Bij pusvorming of als je last hebt van ernstige pijn en zwelling, is het raadzaam om een huisarts te raadplegen. De arts kan meestal de diagnose stellen op basis van de typische symptomen. In sommige gevallen maakt hij een uitstrijkje van het aangedane weefsel. Dit monster wordt vervolgens nauwkeurig geanalyseerd onder een microscoop in een laboratorium om de ziekteverwekker te identificeren. Als er een vermoeden bestaat van een chronische nagelinfectie, informeert de arts naar je gewoonten en onderzoekt hij of zij de mogelijke oorzaken.
Het verloop van etterende nagelontsteking hangt af van de omvang en wanneer de behandeling wordt aangevangen. Onbehandelde ontsteking van de nagel kan bijvoorbeeld leiden tot complicaties zoals botontsteking of
peesontsteking, die erg pijnlijk zijn en goede behandeling vereisen. Als de etterende ontsteking echter vroegtijdig medisch wordt behandeld, kan dit na een paar dagen reeds genezen.
Behandeling van etter onder de nagel
Voor de behandeling van een etterende nagelriemontsteking is de afvoer van de pus noodzakelijk. De huisarts maakt dan een sneetje in de zwelling om de pus eruit te laten. Indien nodig drukt de huisarts hierbij op de ontsteking. Daarna legt hij of zij een verbandje aan. Als de ontsteking dieper gaat, is het noodzakelijk om de rand van de nagel bloot te leggen. Als de pus zich onder de nagel bevindt, wordt deze geopend of zelfs volledig verwijderd. Op deze manier stroomt de pus naar buiten, wat snel leidt tot verbetering van de symptomen. Als de etterende ontsteking van de nagel wordt veroorzaakt door een ingegroeide teennagel, verwijdert de arts de aangetaste nagelhoek, die in het weefsel boort. Daarna volgt vaak een snel herstel. Omdat het pijnlijke gebied de eerste paar dagen extreem gevoelig is, moet het tijdelijk worden beschermd tegen irritatie met een verband of pleister.
Prognose
Pus onder de nagel wordt veroorzaakt door een bestaande ontsteking, zodat het tot een pusvorming komt. Als er helemaal geen behandeling wordt gegeven, zal de pusproductie onder de nagel aanzienlijk toenemen. De pijn zal ook toenemen, zodat je ernstig wordt beperkt in het dagelijks leven. Een dergelijke ontsteking kan enkele weken duren, wat resulteert in een zeer onaangenaam verloop van de ziekte. Het is daarom het beste om het pus af te laten vloeien door de huisarts. Complicaties worden niet verwacht, zodat een volledig en snel herstel absoluut niets in de weg staat.
Preventie van een etterende nagelontsteking
Als purulente nagelontsteking vaker voorkomt, wordt aanbevolen om de risicofactoren te vermijden om dit te voorkomen. Daarnaast zijn een zorgvuldige nagelverzorging en het dragen van goed passende schoenen van belang.
Lees verder