Pus onder de nagel: oorzaken van etterende nagelontsteking

Een van de veel voorkomende gevolgen van een pijnlijke nagelontsteking is de ophoping van pus onder de nagel. Pus of etter bestaat vooral uit dode witte bloedcellen, bacteriën en soms resten van necrotisch weefsel en wordt beschouwd als een biologisch afbraakproduct van het lichaam. In de regel is pus een gelige secretie en wordt het veroorzaakt door een ontstekingsreactie in de cellen. Pusvorming is dus een signaal dat het organisme ontstekingen bestrijdt. Het kan hierbij gaan om paronychia, een ontsteking van de nagelwal/nagelriem, en kan optreden na stoten van bijvoorbeeld een baby, kind of volwassene tegen de duim of een andere vinger. De behandeling bestaat uit het schoonhouden van de aangedane plek, regelmatig weken in warm water met eventueel een desinfecterend middel, en indien nodig het laten afvloeien van het pus door een medisch professional. Bij ernstige gevallen kan een antibioticakuur of chirurgische ingreep noodzakelijk zijn.

• Pus onder de nagel
• Oorzaken
• Nagelriemontsteking door een wondje
• Ingegroeide teennagel
• Nagelbijten
• Diabetes
• Symptomen
• Huisarts raadplegen
• Onderzoek en diagnose
• Behandeling van etter onder de nagel
• Prognose
• Complicaties
• Preventie van een etterende nagelontsteking

Pus onder de nagel

Aan de randen van de nagel is er een naadloze overgang naar de diepere huidlagen. Een huidplooi omgeeft de nagel aan de zijkanten, de nagelwal. Het huidrandje dat op de nagel aansluit, wordt nagelriem genoemd. Het overgangsgebied tussen huid en nagel is echter uiterst vatbaar voor infecties. Een beschadiging aan de nagelriem of nagelwal door afwassen, een splinter onder de vinger, nagelbijten, duimzuigen, ingegroeide teennagel, bestaat het risico dat schadelijke organismen de huid binnendringen en zich verspreiden naar de nagelwal en het nagelbed, waardoor een purulente ontsteking ontstaat, een zogeheten nagelriemontsteking.

Oorzaken

Nagelriemontsteking door een wondje

Pus onder de teennagel of vingernagel vormt zich als onderdeel van verschillende infecties. De meeste etterende ontstekingen manifesteren zich in het delicate overgangsgebied tussen nagel en aangrenzende huid. Verantwoordelijk voor de infecties zijn bacteriën. Deze zijn voornamelijk streptokokken en stafylokokken. In sommige gevallen kunnen schimmels verantwoordelijk zijn voor ontstekingen. De micro-organismen komen het lichaam binnen via wondjes op de nagelplooi of de nagelriem. In de microbiologie wordt de plaats waar een ziekmakend micro-organisme het lichaam binnendringt 'porte d`entrée' genoemd. Vanaf daar vermenigvuldigen de boosdoeners zich en blijven ze doordringen in het aangrenzende weefsel. Kleine wondjes ontstaan onder meer door duimzuigen, nagelbijten, het afbijten van loszittende velletjes, het te kort afknippen van de nagels en peuteren aan losse velletjes. Niet zelden worden de kleine huidletsels veroorzaakt door een te intensieve verzorging van de voet of nagels.

Ingegroeide teennagel

Een van de meest voorkomende oorzaken van pusvorming onder de teennagel is de ingegroeide teennagel, die meestal op de grote teen optreedt. Een etterende ingegroeide teennagel wordt meestal veroorzaakt door het rondknippen van de nagels in plaats van recht afknippen of het dragen van te strakke schoenen. De druk veroorzaakt een verschuiving van de nagelrand in het nagelbed, wat op zijn beurt de huid irriteert en een meestal etterende ontsteking veroorzaakt. Verwonding/kneuzing van de grote teen is een andere mogelijke oorzaak.

Nagelbijten

Ook lopen mensen die vaak op hun nagels bijten het risico op een etterende nagelinfectie. Maar nagelverwondingen zoals blauwe nagels behoren tot de triggers van pusvorming onder de aangetaste nagel.

Diabetes

Er is ook een groot risico op nagelontsteking bij mensen met diabetes. Diabeteci worden vaker getroffen door een nagelontsteking dan gezonde mensen.

Symptomen

Tegelijk met de opkomst van pus onder de nagel, kan zich roodheid, een zwelling van het weefsel, warmte en pijn ontwikkelen. Soms voel je de plek ook kloppen. De hevige pijn is te wijten aan de druk van de pus die zich onder de nagel heeft opgehoopt. De pus in een nagelinfectie kan soms moeilijk ontsnappen, dus de ophoping in het weefsel is het resultaat. Bovendien bestaat het risico dat de infectie zich verder verspreidt en zachte weefsels, gewrichten, botten of peesscheden aantast. De chronische vorm is minder pijnlijk dan een acute etterende nagelinfectie.

Huisarts raadplegen

Pus onder de nagel ontwikkelt zich vaak met een nagelriemontsteking. In de meeste gevallen geneest een nagelriemontsteking vanzelf na ongeveer een week. Soms moet de huisarts echter een sneetje in de ontstoken nagelriem maken, zodat het pus eruit kan. Bij een nagelriemontsteking met pus onder de nagel is het altijd aangewezen om de huisarts te raadplegen. Die pus moet er namelijk uit.

Onderzoek en diagnose

Bij pusvorming of als je last hebt van ernstige pijn en zwelling, is het raadzaam om een ​​huisarts te raadplegen. De arts kan meestal de diagnose stellen op basis van de typische symptomen. In sommige gevallen maakt hij een uitstrijkje van het aangedane weefsel. Dit monster wordt vervolgens nauwkeurig geanalyseerd onder een microscoop in een laboratorium om de ziekteverwekker te identificeren. Als er een vermoeden bestaat van een chronische nagelinfectie, informeert de arts naar je gewoonten en onderzoekt hij of zij de mogelijke oorzaken.

Het verloop van etterende nagelontsteking hangt af van de omvang en wanneer de behandeling wordt aangevangen. Onbehandelde ontsteking van de nagel kan bijvoorbeeld leiden tot complicaties zoals botontsteking of peesontsteking, die erg pijnlijk zijn en goede behandeling vereisen. Als de etterende ontsteking echter vroegtijdig medisch wordt behandeld, kan dit na een paar dagen reeds genezen.

Behandeling van etter onder de nagel

Hier zijn alle behandelingsmogelijkheden op een rij:

• Weken in warm water: Bij milde gevallen kun je de vinger of teen meerdere keren per dag in warm water weken. Eventueel kan je een desinfecterend middel zoals Biotex of een zoutoplossing toevoegen om de ontsteking te helpen verminderen.
• Topische antibiotica: Een antibacteriële crème of zalf, zoals Fucidin of Bactroban, kan worden voorgeschreven om de bacteriële infectie lokaal te bestrijden.
• Orale antibiotica: Als de infectie niet met een zalf of crème verbetert of als de ontsteking ernstig is, kan de huisarts een orale antibioticakuur voorschrijven.
• Incisie en drainage door een huisarts: Wanneer er sprake is van een duidelijke ophoping van pus, zal de huisarts een sneetje in de ontsteking maken om de pus af te laten vloeien. Dit vermindert de druk en pijn direct.
• Nagelrand blootleggen: Als de ontsteking dieper zit, kan de huisarts een deel van de nagel losmaken om bij de pus te komen. Dit wordt meestal gedaan als de pus zich onder de nagel heeft opgehoopt.
• Nagel verwijderen: In ernstige gevallen kan het nodig zijn om (een deel van) de nagel te verwijderen, vooral als de pus onder de nagel zit of als de ontsteking door een ingegroeide nagel veroorzaakt wordt.
• Verwijderen van een ingegroeide nagelhoek: Als de ontsteking het gevolg is van een ingegroeide teennagel, kan de arts de aangetaste nagelhoek wegsnijden. Dit voorkomt dat de nagel verder in het omliggende weefsel groeit en de ontsteking verergert.
• Verband of pleister: Na de behandeling moet de aangedane plek beschermd worden met een verband of pleister, vooral de eerste paar dagen, omdat het gebied dan extra gevoelig is.
• Chirurgische ingreep: Bij chronische of zeer ernstige nagelontstekingen kan een chirurgische ingreep nodig zijn, waarbij een groter deel van de nagel wordt verwijderd, of zelfs de nagelriem of nagelmatrix wordt behandeld om toekomstige problemen te voorkomen.
• Ondersteuning met pijnstilling: Vrij verkrijgbare pijnstillers zoals ibuprofen of paracetamol kunnen helpen om de pijn en ontsteking te verminderen tijdens het genezingsproces.

Let op! Voor de behandeling van een etterende nagelriemontsteking is de afvoer van de pus noodzakelijk. De huisarts maakt dan een sneetje in de zwelling om de pus eruit te laten. Indien nodig drukt de huisarts hierbij op de ontsteking. Daarna legt hij of zij een verbandje aan. Als de ontsteking dieper gaat, is het noodzakelijk om de rand van de nagel bloot te leggen. Als de pus zich onder de nagel bevindt, wordt deze geopend of zelfs volledig verwijderd. Op deze manier stroomt de pus naar buiten, wat snel leidt tot verbetering van de symptomen. Als de etterende ontsteking van de nagel wordt veroorzaakt door een ingegroeide teennagel, verwijdert de arts de aangetaste nagelhoek, die in het weefsel boort. Daarna volgt vaak een snel herstel. Omdat het pijnlijke gebied de eerste paar dagen extreem gevoelig is, moet het tijdelijk worden beschermd tegen irritatie met een verband of pleister.

Prognose

Pus onder de nagel wordt veroorzaakt door een bestaande ontsteking, zodat het tot een pusvorming komt. Als er helemaal geen behandeling wordt gegeven, zal de pusproductie onder de nagel aanzienlijk toenemen. De pijn zal ook toenemen, zodat je ernstig wordt beperkt in het dagelijks leven. Een dergelijke ontsteking kan enkele weken duren, wat resulteert in een zeer onaangenaam verloop van de ziekte. Het is daarom het beste om het pus af te laten vloeien door de huisarts. Complicaties worden niet verwacht, zodat een volledig en snel herstel absoluut niets in de weg staat.

Complicaties

Pus onder de nagel klinkt al niet zo gezellig, en als je het niet behandelt, wordt het helaas nog vervelender. Hier zijn een paar complicaties waar je op moet letten:

• Uitbreiding van de infectie: Laat je het pus zitten, dan verspreidt de infectie zich naar omliggende weefsels en zelfs botten (denk: botontsteking, en dat wil je echt niet!).
• Chronische ontsteking: Doe je niks? Dan eindig je met een hardnekkige, steeds terugkerende nagelontsteking. Hierdoor zien je nagels er permanent misvormd uit. Ja, hallo, niemand wil een bizarre nagel die steeds terugkomt met klachten.
• Abcesvorming: Pus hoopt zich op en vormt een groter abces. Dit zorgt voor nog meer pijn, zwelling en vereist uiteindelijk een grotere ingreep. Extra sneetjes of zelfs chirurgisch verwijderen van (delen van) je nagel? Dat wil je liever vermijden!
• Verlies van de nagel: In extreme gevallen wordt de ontsteking zo erg dat je hele nagel loslaat of door de arts verwijderd moet worden. En helaas, nagels groeien niet zo snel terug als je zou willen.
• Systemische infectie: Een onbehandelde infectie verspreidt zich door je hele lichaam, wat leidt tot iets ernstigs zoals sepsis. Oké, dit klinkt nu wel heel dramatisch, maar het is een serieuze complicatie!

Moraal van het verhaal? Zie je pus onder je nagel, laat het meteen checken en behandelen. Dat scheelt je een hoop pijn en drama later!

Preventie van een etterende nagelontsteking

Als purulente nagelontsteking vaker voorkomt, wordt aanbevolen om de risicofactoren te vermijden om dit te voorkomen. Daarnaast zijn een zorgvuldige nagelverzorging en het dragen van goed passende schoenen van belang.

Lees verder

• Splinterbloeding: symptomen onder de nagel en behandeling
• Splinter onder nagel verwijderen: zelf verwijderen, huisarts
• Soorten nagelafwijkingen: symptomen, oorzaak en behandeling
• Glomus tumor onder vingernagel: symptomen en behandeling
• Nagelriemontsteking (paronychia): symptomen en behandeling