Ingegroeide teennagel: symptomen, oorzaken en behandeling

Een ingegroeide teennagel is een vervelende aandoening. Hoe kun je het beste een ingegroeide teennagel verwijderen of behandelen? De medische benaming van een ingegroeide teennagel is 'onychocryptosis'. Deze pijnlijke aandoening komt voor wanneer een deel van de nagel in de huid dringt, hetgeen tot een ontsteking kan leiden. Een ingegroeide teennagel komt vooral voor bij een grote teen. De behandeling van een ingegroeide teennagel is afhankelijk van de ernst van ingroeiing van de nagelrand. Een ingegroeide teennagel is normaliter goed te behandelen in de huisartsenpraktijk. Een ingegroeide nagel zelf behandelen, is vaak niet verstandig omdat het de klachten kan verergeren. Bij jongvolwassenen komt een ingegroeide nagel het meest frequent voor, slechts zelden bij een kind of een baby. Bij mensen die veel op blote voeten lopen, komt de aandoening bijna niet voor.

• Ingegroeide teennagel
• FAQ ingegroeide teennagel: alles wat je moet weten over deze pijnlijke ellendeling
• Epidemiologie
• Pathofysiologie en ontstaansmechanisme
• Oorzaken ingegroeide teennagel
• Te nauw of te smal schoeisel
• De bouw van de teen
• Onjuiste nagelverzorging
• Nagelvorm: een kromme nagel
• Schimmelinfecties
• Trauma aan de teen
• Overmatig zweten
• Nagelpeuteren
• Samenspel van factoren
• Risicofactoren en beschermende factoren
• Risicofactoren
• Beschermende factoren
• Ingegroeide teennagel en diabetes
• Symptomen van een ingegroeide teennagel
• Onderzoek en diagnose
• Lichamelijk onderzoek
• Mate van ernst
• Behandeling ingegroeide teennagel
• Ingreep door de huisarts
• Ingegroeide teennagel (gedeeltelijk) verwijderen
• Partiële matrix excisie
• Fenolisatie
• Wigexcisie
• Knippen en verzorgen van de ingegroeide nagel
• Slimme hacks en praktische tips tegen een ingegroeide teennagel
• Week je voet in een soda- of azijnbadje: het wondermiddel dat je oma al kende
• Flosdraad onder de nagel: klein trucje, groot verschil
• Nagelbeugel of correctieplaatje: de bril voor je teen
• Antibioticumzalf of honing: natuur versus wetenschap
• Draag schoenen met een brede neus of sandalen: ruimte is koning
• Knip je nagels recht en niet te kort: weg met de boemerang-vorm!
• Breng een siliconen teenkapje of een gelbeschermer aan: je teen verdient VIP-behandeling
• Raadpleeg tijdig een huisarts of podotherapeut: geen struisvogelpolitiek
• Prognose van een ingegroeide nagel
• Het hangt af van de situatie
• Wat als je naar de dokter moet?
• Wat als je het niet behandelt?
• Een casus om over na te denken
• Hoe voorkom je dat het terugkomt?
• Complicaties
• Preventie: voorkomen is beter dan genezen

Ingegroeide teennagel

Na weken van ongemak en een groeiende roodheid rond zijn grote teen besloot Tim, een fanatieke hardloper, eindelijk naar de huisarts te gaan. Wat begon als een klein pijntje na een lange training, was nu uitgegroeid tot een kloppende, gezwollen plek. Bij inspectie bleek een stukje van zijn teennagel diep in het omliggende weefsel te zijn gegroeid, wat een pijnlijke ontsteking veroorzaakte. Tim had gedacht dat strakke sportschoenen en zijn ‘doe-het-zelf-kniptechniek’ geen kwaad konden, maar de huisarts legde uit hoe dit alles bijdroeg aan zijn ingegroeide teennagel. Na een snelle, maar effectieve ingreep en een paar dagen rust kon hij opgelucht terug naar zijn dagelijkse kilometers.

Een ingegroeide teennagel staat ook wel bekend als onychocryptosis en is een pijnlijke aandoening van de teen. Het treedt op wanneer de binnen- of buitenrand van de nagel in het omliggende nagelbed groeit. Dit geeft aanleiding tot roodheid, irritatie, pijn en zwelling. Wanneer dit langer bestaat kan als gevolg van een chronische ontsteking of prikkeling 'wild vlees' ontstaan met geelachtige, pussige afscheiding. Elke teennagel kan ingroeien, maar het betreft meestal de grote teen.

Ingegroeide teennagels komen vaak voor bij volwassenen en slechts zelden bij kinderen en zuigelingen. Ze komen iets vaker voor bij mannen dan bij vrouwen. Twintigers en dertigers lopen het grootste risico.

FAQ ingegroeide teennagel: alles wat je moet weten over deze pijnlijke ellendeling

Oef, een ingegroeide teennagel… Wie het ooit heeft meegemaakt, weet hoe zo’n klein stukje nagel voor gigantisch veel ellende kan zorgen. Pijn bij elke stap, een teen die vuurrood opzwelt en als je pech hebt, ook nog eens een ontsteking die je schoenen verandert in martelwerktuigen. En dan het dilemma: knip je ‘m zelf bij of blijf je er juist vanaf? Geen zorgen, in deze FAQ vind je álles wat je moet weten om je teen zo snel mogelijk weer happy te maken.

Maar hoe komt zo’n nagel nou eigenlijk in de problemen? Simpel: door te strakke schoenen, verkeerd knippen of gewoon dikke pech. Sommige mensen hebben er vaker last van dan anderen, vooral als hun nagels van nature een beetje rond groeien. En als je denkt “ach, het gaat vanzelf wel over”… Nope. Een ingegroeide nagel is er niet om z’n koffers te pakken en op eigen houtje te vertrekken. Je moet ‘m even een zetje geven.

Gelukkig is een ingegroeide nagel meestal goed te behandelen. Soms lukt het met wat simpele aanpassingen, zoals beter schoeisel en een slimme kniptechniek, maar in hardnekkige gevallen kan een bezoekje aan de huisarts of pedicure nodig zijn. En ja, soms moet er zelfs een stukje nagel worden weggehaald. Klinkt eng, maar geloof ons: beter even doorbijten dan maandenlang rondstrompelen met een pijnlijke teen.

In deze FAQ duiken we in alle vragen die je maar kunt hebben over ingegroeide nagels. Van de oorzaken en behandeling tot slimme tips om te voorkomen dat het ooit nog gebeurt. Dus pak een kop thee (of een ijsblokje voor je teen, als het echt mis is) en lees verder. Tijd om dat nageldrama eens goed aan te pakken! 💪

Epidemiologie

Een ingegroeide teennagel is een vervelende maar veelvoorkomende aandoening waarbij de nagel in de omliggende huid groeit, wat leidt tot pijn, roodheid en soms infectie. Het komt voor in verschillende leeftijden, klimaten en leefstijlen, en wordt beïnvloed door genetica, schoenenkeuze en persoonlijke verzorging. Hier bespreken we de epidemiologie van deze aandoening in eenvoudige en begrijpelijke bewoordingen.

Geslachtsverschillen: mannen versus vrouwen
Ingegroeide teennagels komen iets vaker voor bij mannen dan bij vrouwen. Dit verschil wordt deels verklaard door verschillen in leefstijl: mannen dragen vaker strakkere schoenen tijdens sporten, zoals voetbalschoenen of hardloopschoenen, en besteden doorgaans minder aandacht aan nagelverzorging. Uit schattingen blijkt dat ongeveer 20% van de mannen op enig moment een ingegroeide teennagel krijgt, tegenover 15% van de vrouwen.

Bij vrouwen kunnen modieuze schoenen met smalle neuzen bijdragen aan de ontwikkeling van ingegroeide teennagels, vooral bij langdurig dragen. Bij hen speelt druk door oncomfortabele schoenen een belangrijkere rol.

Leeftijd: kinderen versus volwassenen
Bij tieners en jongvolwassenen komt de aandoening het meest voor, vaak door sportactiviteiten en groeiende voeten. Ongeveer 15-20% van de tieners ervaart op enig moment een ingegroeide teennagel. Bij kinderen komt het minder vaak voor, maar wanneer het voorkomt, is dit meestal te wijten aan genetische factoren of verkeerd knippen van de nagels.

Bij volwassenen speelt langdurige druk van slecht passende schoenen of medische aandoeningen zoals diabetes een grotere rol. Bij ouderen kan een verdikte nagelstructuur door veroudering het risico vergroten.

Klimaat en geografie
Het klimaat beïnvloedt de frequentie van ingegroeide teennagels. In warmere regio's, zoals de Nederlandse Antillen, lopen mensen vaker op slippers of blootsvoets, waardoor ingegroeide nagels minder voorkomen. In koudere klimaten, zoals Nederland en België, dragen mensen vaker gesloten schoenen, wat de druk op de tenen verhoogt en de kans op deze aandoening vergroot.

In Nederland heeft ongeveer 1 op de 10 mensen tijdens hun leven last van een ingegroeide teennagel. In Curaçao en Aruba liggen de cijfers lager, rond 1 op de 20, door het vaker dragen van open schoeisel en een lagere druk op de tenen.

Wereldwijd komen ingegroeide teennagels vaker voor in stedelijke gebieden, waar schoenen meer invloed hebben, dan in landelijke gebieden waar mensen vaker blootsvoets lopen.

Voeding en leefstijl
Voeding speelt een indirecte rol bij het ontstaan van ingegroeide teennagels. Een tekort aan voedingsstoffen zoals biotine (vitamine B8) of zink kan leiden tot broze of onregelmatig groeiende nagels, wat het risico op ingroei verhoogt. Daarnaast speelt leefstijl een belangrijke rol. Mensen die intensieve sporten beoefenen waarbij de tenen veel druk ervaren, zoals hardlopen of voetbal, lopen een groter risico.

Slechte voetverzorging, zoals het verkeerd knippen van de nagels (te kort of met ronde hoeken), is een van de belangrijkste oorzaken. Ook langdurig dragen van strakke schoenen of hoge hakken kan bijdragen aan het ontstaan van een ingegroeide teennagel.

Genetica en erfelijke factoren
Genetische aanleg speelt een rol in het risico op ingegroeide teennagels. Mensen met een familiegeschiedenis van kromme of verdikte nagels hebben een hoger risico. Dit komt omdat de vorm van de nagelplaat en de wijze waarop deze groeit vaak genetisch bepaald is. Onderzoek toont aan dat mensen met een genetische aanleg twee keer zoveel kans hebben op deze aandoening.

Verschillen tussen Nederland, de overzeese gebieden, België en wereldwijd
In Nederland en België zijn ingegroeide teennagels een veelvoorkomend probleem bij jongeren en ouderen. De toegankelijkheid van podotherapeuten en goede schoenen maakt dat de aandoening vaak in een vroeg stadium wordt behandeld. In de Nederlandse overzeese gebieden, zoals Bonaire en Aruba, is de aandoening minder frequent, vooral door het warmere klimaat en het gebruik van luchtiger schoeisel.

In landen met een warm klimaat en blootsvoetse tradities, zoals India of delen van Afrika, komen ingegroeide teennagels minder vaak voor. In stedelijke gebieden wereldwijd zijn slecht passende schoenen de grootste boosdoener, terwijl in plattelandsgebieden voedingstekorten of genetica een grotere rol spelen.

Praktisch voorbeeld
Een 16-jarige jongen die dagelijks voetbalt, bezoekt de huisarts met pijn en zwelling aan zijn grote teen. Hij draagt strakke voetbalschoenen en knipt zijn teennagels altijd rond af. De huisarts stelt een ingegroeide teennagel vast en verwijdert het ingegroeide deel van de nagel. Na advies over schoenen en nagelverzorging voorkomt hij verdere klachten.

Pathofysiologie en ontstaansmechanisme

Een ingegroeide teennagel, medisch bekend als unguis incarnatus, ontstaat door een samenspel van mechanische, anatomische en biologische factoren. Het proces begint vaak met een kleine verstoring in de nagelgroei, maar kan uitgroeien tot een pijnlijke en soms geïnfecteerde aandoening. Hier volgt een uitgebreid overzicht van de pathofysiologie en het ontstaansmechanisme.

De anatomie van de teennagel: een delicate balans
De teennagel groeit vanuit de nagelmatrix, een structuur die zich onder de huid aan de basis van de nagel bevindt. De nagelplaat wordt gevormd door keratinocyten die zich verhoornen en langzaam naar voren groeien over het nagelbed. De randen van de nagel worden ondersteund door de nagelwal, een beschermende huidplooi.

Bij een gezonde teennagel blijft de nagelplaat vrij van de nagelwal. Wanneer deze balans wordt verstoord, bijvoorbeeld door druk of onjuiste nagelverzorging, kan de nagelrand in de omliggende huid groeien, wat leidt tot een ingegroeide teennagel.

Mechanische oorzaken: druk en trauma
Een van de belangrijkste oorzaken van een ingegroeide teennagel is mechanische druk. Strakke of slecht passende schoenen drukken de nagel tegen de nagelwal, waardoor de rand van de nagel in de huid wordt geduwd. Herhaald trauma, zoals bij sporten of lopen, kan de nagelplaat beschadigen, wat abnormale groei bevordert.

Proces:

• Acute druk: Bijvoorbeeld bij smalle schoenen of hoge hakken, duwt de nagel in de omliggende huid.
• Chronische druk: Herhaaldelijke irritatie leidt tot een verdikking van de huid en ontsteking.
• Trauma: Door stoten of het laten vallen van een zwaar object op de teen kan de nagel vervormen en in de huid groeien.

Nagelgroei en anatomische afwijkingen
De groeiwijze en vorm van de nagel spelen een cruciale rol. Sommige mensen hebben van nature gebogen of kromgroeiende nagels, wat het risico verhoogt. Ook genetische factoren, zoals een brede nagelplaat of een nauwe nagelwal, kunnen bijdragen.

Pathologisch proces:

• De nagel groeit naar beneden in plaats van recht vooruit.
• De nagelrand breekt door de huid heen, wat een ontstekingsreactie veroorzaakt.

Ontstekingsproces: het lichaam reageert
Zodra de nagel de huid binnendringt, activeert het lichaam het immuunsysteem. Dit veroorzaakt een ontstekingsreactie die wordt gekenmerkt door roodheid, zwelling en pijn. Er kan ook pus ontstaan als gevolg van een bacteriële infectie.

Stappen van ontsteking:

• Weefselschade: De scherpe rand van de nagel beschadigt de huid.
• Ontstekingsmediatoren: Het lichaam scheidt stoffen uit zoals histamine en prostaglandines, wat zwelling en pijn veroorzaakt.
• Infectie: Bacteriën, zoals Staphylococcus aureus, kunnen de beschadigde huid binnendringen, wat het probleem verergert.

Invloed van verkeerde nagelverzorging
Het verkeerd knippen van de teennagels, zoals te kort knippen of het afronden van de hoeken, is een veelvoorkomende oorzaak. Dit stimuleert de nagel om in de huid te groeien wanneer deze weer aangroeit.

Mechanisme:

• Afronden van hoeken creëert een scherpe rand die makkelijker in de huid dringt.
• Te kort knippen maakt de huid kwetsbaarder voor ingroei.

Systemische en biologische factoren
Bepaalde aandoeningen en biologische processen kunnen de kans op een ingegroeide teennagel vergroten:

• Zweetvoeten : Vocht maakt de huid zachter, waardoor de nagel makkelijker binnendringt.
• Veroudering: Bij ouderen verdikken nagels vaak, wat abnormale groei bevordert.
• Diabetes: Verminderde genezing en verhoogde kans op infectie door slechte doorbloeding.
• Overgewicht of obesitas: Verhoogde druk op de voeten maakt de huid rond de nagel kwetsbaarder.

Voorbeeld: een complex proces in de praktijk
Een 30-jarige hardloper ontwikkelt een pijnlijke, rode zwelling aan de zijkant van zijn grote teen. Bij inspectie blijkt dat zijn nagel in de huid is gegroeid, waarschijnlijk door strakke sportschoenen en het verkeerd afronden van zijn nagelhoeken. Door de voortdurende druk van het hardlopen is de huid gaan ontsteken en geïnfecteerd geraakt. Een simpele correctie en goede schoenen lossen het probleem op.

Oorzaken ingegroeide teennagel

De precieze oorzaak van een ingegroeide teennagel is niet volledig bekend, maar verschillende factoren kunnen bijdragen aan het ontstaan ervan. Deze factoren variëren van externe invloeden, zoals schoeisel, tot interne oorzaken, zoals de bouw van de teen of nagel. Hier volgt een uitgebreide bespreking van mogelijke oorzaken.

Te nauw of te smal schoeisel

Strakke of smalle schoenen die onvoldoende ruimte bieden voor de tenen, zijn een belangrijke factor. Door de druk worden de tenen tegen elkaar gedrukt, waardoor de nagelrand in de huid wordt geduwd. Dit kan leiden tot een abnormale groei van de nagel en irritatie van de nagelwal.

• Voorbeeld: Hoge hakken met een smalle punt, die de tenen samenknijpen, verhogen het risico aanzienlijk.

De bouw van de teen

De anatomie van de teen speelt een grote rol. Bij sommige mensen zijn de tenen licht gekanteld, waardoor de nagelrand meer druk uitoefent op de omliggende huid tijdens het lopen.

• Oorzaken: Aangeboren afwijkingen, verkeerd genezen breuken of een afwijkende voetstand, zoals platvoeten.
• Gevolg: Door deze afwijkingen wordt de nagel continu tegen de huid gedrukt, wat de kans op ingroei vergroot.

Onjuiste nagelverzorging

Het te kort inknippen van de nagel, vooral in de hoekjes, is een van de meest voorkomende oorzaken. Hierdoor groeit de nagelrand niet rechtuit, maar in de huid.

• Advies: Nagels moeten recht worden afgeknipt en niet worden afgerond, zodat de nagelranden vrij blijven van de omliggende huid.
• Probleem: Veel mensen knippen nagels rond om haken te voorkomen, wat juist het risico op ingroei verhoogt.

Nagelvorm: een kromme nagel

De natuurlijke vorm van de nagel kan ook bijdragen. Bij mensen met een sterk gebogen nagelrand (ook wel "tunnelvormige nagel" genoemd), is de kans groter dat de nagel de huid binnendringt. Dit kan een genetische factor zijn, maar ook veroorzaakt worden door een schimmelinfectie of trauma.

• Risico: Mensen met een familiegeschiedenis van kromme nagels hebben een verhoogde kans op ingegroeide nagels.

Schimmelinfecties

Een schimmelinfectie van de nagel (onychomycose) maakt de nagel dikker en brokkelig aan de randen. Hierdoor kan de nagel minder goed groeien en de huid beschadigen.

• Extra risico: Bij schimmelinfecties is de huid rond de nagel vaak ook geïrriteerd, wat de kans op een ingegroeide nagel vergroot.

Trauma aan de teen

Letsel aan de teen of nagel, zoals het stoten van de teen of het laten vallen van een zwaar object, kan de nagel vervormen. Deze vervorming kan leiden tot abnormale groei in de omliggende huid.

• Veelvoorkomende trauma’s: Sportletsels, ongelukken en herhaaldelijk druk door verkeerde schoenen.

Overmatig zweten

Vochtige omstandigheden door overmatig zweten maken de huid zachter en kwetsbaarder. Hierdoor wordt het gemakkelijker voor de nagelrand om de huid binnen te dringen.

• Typische gevallen: Sporters en mensen die lang gesloten schoenen dragen, hebben hier vaker last van.

Nagelpeuteren

Het peuteren aan de nagels of het proberen zelf "op te lossen" van een ingegroeide nagel kan de situatie verergeren. Door onregelmatig scheuren of trekken aan de nagelrand kunnen scherpe randen ontstaan die diep in de huid groeien.

• Gevolg: Verhoogde kans op infectie en chronische irritatie.

Samenspel van factoren

Vaak is het niet één enkele oorzaak, maar een combinatie van factoren die leidt tot een ingegroeide teennagel. Denk aan het dragen van strakke schoenen in combinatie met foutief knippen van nagels of een onderliggende schimmelinfectie. Deze factoren versterken elkaar en maken de huid en nagel kwetsbaarder.

Risicofactoren en beschermende factoren

Risicofactoren

Risicofactoren kunnen de kans op het ontwikkelen van ingegroeide teennagels vergroten. Mensen met alle risicofactoren ontwikkelen de aandoening mogelijk nooit; de kans op het ontwikkelen van ingegroeide teennagels neemt echter toe met het aantal risicofactoren die op jou van toepassing zijn. Risicofactoren voor ingegroeide teennagels:

• gebogen of abnormaal gevormde teennagels
• het dragen van schoenen die te strak zijn in het teengedeelte of het dragen van hoge hakken
• slecht getrimde teennagels
• teenletsel
• bepaalde medische aandoeningen, zoals teennagelschimmelinfecties en artritis

Mensen met diabetes, een slechte bloedsomloop, aids of die chemotherapie ondergaan, hebben een verhoogd risico op het ontwikkelen van een ontsteking in geval van een ingegroeide teennagel. Zulke mensen moeten onmiddellijk contact opnemen met hun huisarts als ze een ingegroeide teennagel ontwikkelen.

Beschermende factoren

Bij mensen die veel op blote voeten lopen, komt een ingegroeide teennagel zelden voor. Dit komt omdat de natuurlijke positie van de tenen en nagels beter behouden blijft zonder de druk van schoenen. Het lopen op blote voeten zorgt bovendien voor een gezonde groei van de nagel in lijn met de natuurlijke vorm van de teen, zonder dat deze in de huid drukt.

Een ander beschermend effect van blootsvoets lopen is de verminderde kans op zweten en vochtophoping, waardoor de huid rondom de nagels minder week wordt. Dit verkleint de kans dat de nagel de huid binnendringt.

Daarnaast spelen enkele andere factoren een beschermende rol:

• Correcte nagelverzorging: Het recht en niet te kort knippen van de nagels voorkomt dat de randen in de huid groeien.
• Ruime, goed passende schoenen: Schoenen die voldoende ruimte laten voor de tenen verminderen druk en wrijving, vooral bij intensieve activiteiten zoals sporten of lange wandelingen.
• Voorkomen van te smalle sokken: Sokken die de tenen niet samendrukken, dragen bij aan een gezonde nagelpositie.
• Goede hygiëne: Regelmatig wassen van de voeten en het vermijden van langdurig vocht rond de tenen helpt infecties te voorkomen, wat een risicofactor is voor ingegroeide nagels.
• Genetische aanleg: Mensen zonder een familiegeschiedenis van ingegroeide teennagels lijken minder vaak getroffen te worden, mogelijk door de vorm en groeiwijze van hun nagels.

Door deze beschermende factoren te combineren, kunnen veel gevallen van ingegroeide teennagels worden voorkomen, vooral bij mensen die risico lopen door hun dagelijkse activiteiten of slecht passende schoenen.

Ingegroeide teennagel en diabetes

Als je diabetes of een andere aandoening hebt die een slechte bloedtoevoer naar de voeten veroorzaakt, loop je een groter risico loopt op complicaties van ingegroeide teennagels. Onbehandeld kan een ingegroeide teennagel het onderliggende bot infecteren en tot een ernstige botontsteking leiden. Complicaties kunnen bijzonder ernstig zijn als je diabetes hebt, wat een slechte bloeddoorstroming kan veroorzaken en de zenuwen in je voeten kan beschadigen. Dus een lichte voetblessure, bestaande uit een snee, schaafwond, eksteroog, eelt of ingegroeide teennagel, kan mogelijk niet goed genezen en geïnfecteerd raken. Het is belangrijk dat je tijdig je huisarts raadpleegt bij voetklachten als je diabetes hebt. Een moeilijk te genezen open zweer (voetzweer) kan een operatie vereisen om het verval en de dood van weefsel (gangreen) te voorkomen. Gangreen is het gevolg van een onderbreking in de bloedstroom naar een deel van je lichaam.

Symptomen van een ingegroeide teennagel

Hoe weet je dat je een ingegroeide teennagel hebt? Als je een van de volgende symptomen hebt, is de kans groot dat er sprake is van een ingegroeide teennagel:

• pijn en gevoeligheid in je teen langs een of beide zijden van de nagel
• roodheid rond je teennagel
• zwelling van je teen rond de nagel
• infectie van de nagelplooien rond je teennagel
• een heldere, witte of gele pusafscheiding
• een huidontsteking
• een ophoping van vocht in het gebied dat grenst aan de teen
• een overmatige groei van de huid rond de aangetaste teen
• een verdikking van de nagelwal met eeltvorming
• pijn in de teen of ongemak als er druk op de teen komt

Onderzoek en diagnose

Lichamelijk onderzoek

Een diagnose is door een huisarts over het algemeen vrij eenvoudig te stellen, waardoor het onderzoek beperkt kan blijven. Een ingegroeide teennagel kan goed onderscheiden worden van een paronychia (een ontsteking van de nagelriem of nagelwal) en andere infecties.

Mate van ernst

Ingegroeide teennagels worden ingedeeld in drie categorieën:

• mild (stadium 1)
• matig (stadium 2)
• ernstig (stadium 3)

Milde gevallen worden gekenmerkt door zwelling van de nagelriem, roodheid en zwelling en pijn met druk. Matige gevallen gaan gepaard met toegenomen zwelling, pusafscheiding, infectie en ulceratie van de nagelplooi. De ernstigste gevallen van ingegroeide teennagels vertonen chronische ontsteking, evenals duidelijke hypertrofie van de nagelriem.

Behandeling ingegroeide teennagel

Er kunnen diverse behandelingsmogelijkheden worden onderscheiden, afhankelijk van de ernst van ingroeiing van de nagelrand. Bij lichte klachten zal de huisarts vaak volstaan met het geven van adviezen of met het starten van een conservatieve behandeling. Een beginnende ontsteking kan worden verzorgd met voetbaden (met een schep soda), of door Betadine jodium te smeren op de ingegroeide nagel. Draag ruime schoenen of slippers, zodat er geen druk komt op de aangedane teen en teennagel.

Ingreep door de huisarts

• De huisarts kan bij lichte klachten het centrale deel van de nagel dun afslijpen. Hierdoor vermindert de spanning op de nagelrand. Hypertrofisch weefsel kan worden aangestipt met zilvernitraat.
• De huisarts kan bij lichte klachten ook besluiten de nagelrand wat op te hogen door een wattenbolletje of rubber gootje onder de nagel te schuiven en/of de huid regelmatig naar beneden te masseren.
• Wanneer er sprake is van een actievere ontsteking of bovengenoemde therapie heeft gefaald, dan is een versmalling van de nagelrand vaak aangewezen. Onder lokale verdoving kan de nagelrand weggeknipt worden. Ook de wortel van de nagel wordt versmald. Later groeit de nagel weer terug.
• Bij recidiverende klachten kan de huisarts verwijzen naar de chirurg, maar normaal gesproken is een ingegroeide teennagel goed te behandelen in de huisartsenpraktijk.

Ingegroeide teennagel (gedeeltelijk) verwijderen

Er zijn verschillende chirurgische ingrepen mogelijk bij een ingegroeide teennagel. Als de nagel te ver is ingegroeid er aanzienlijke wild vlees vorming is of als de klachten steeds terugkeren, kan een chirurgische ingreep nodig zijn. De chirurg kan dan een van de volgende behandelingen uitvoeren:

Partiële matrix excisie

De partiële matrix excisie (afgekort als PME) is een veel toegepaste ingreep waarbij de nagelrand en een klein gedeelte van de nagelmatrix wordt verwijderd.

Fenolisatie

Fenolisatie is een andere methode waarbij de chirurg de aangetaste kant een smalle rand van de nagel verwijdert. Vervolgens wordt met een wattenstokje vloeibare fenol op een klein gedeelte van de nagelmatrix aangebracht. Hierdoor wordt een specifiek stukje van de nagelmatrix vernietigd.

Wigexcisie

Soms is een uitgebreidere ingreep geïndiceerd, de zogeheten wigexcisie. Hierbij wordt een wig van de ingegroeide nagel samen met het nagelbed en de matrix en een deel van de laterale nagelwal weggenomen.

Knippen en verzorgen van de ingegroeide nagel

Het knippen van een ingegroeide teennagel kan moeilijk zijn, daarom wordt aangeraden om heel voorzichtig te werk te gaan en bij twijfel je huisarts te raadplegen. Ga als volgt te werk:

• Eerst laat je je voeten weken in warm water gemengd met Epsom-zout gedurende ongeveer 20 minuten om de teennagel en de huid te verzachten en eventuele zwellingen te verminderen.
• Gebruik vervolgens schone vingers om de gezwollen huid voorzichtig van de nagelrand af te duwen. Dit zal waarschijnlijk ongemakkelijk aanvoelen. Forceer het niet meer dan de gezwollen huid toelaat.
• Nu moet je de nagel recht afknippen. Begin met de randen van de teennagel, knip de nagel vanaf de zijkanten, niet vanuit het midden.
• Plaats een klein stukje katoen of wattenbolletje tussen de ingegroeide nagel en de huid. Dit voorkomt dat de ingegroeide teennagel terugkeert, zodat deze goed kan groeien.
• Breng daarna voorzichtig Betadine aan op het getroffen gebied.
• Om genezing te bevorderen en om toekomstige ingroei te voorkomen, is het verstandig om het dragen van sokken en schoenen te vermijden terwijl je thuis bent. Draag slippers of sandalen.
• Het is belangrijk om infecties te voorkomen door het katoen of wattenballetje dagelijks te vervangen, misschien zelfs twee keer per dag.

Slimme hacks en praktische tips tegen een ingegroeide teennagel

Een ingegroeide teennagel – je kent het wel, zo’n zeurende pijn aan je teen die je bij elke stap herinnert aan zijn bestaan. Eerst denk je: Ach, gaat vanzelf wel over. Maar voor je het weet, wordt je teen rood, dik en gemeen gevoelig. En dan? Dan moet je in actie komen, want wachten tot het ‘vanzelf weggaat’ eindigt vaak bij de huisarts met een pijnlijke ingreep. Gelukkig zijn er manieren om het zelf aan te pakken en dat bezoekje aan de dokter misschien te voorkomen.

Het draait allemaal om slimme zelfzorg en het ontlasten van je teen. Simpele aanpassingen zoals je nagels op de juiste manier knippen, je voet laten weken of een klein trucje met flosdraad kunnen al een wereld van verschil maken. En nee, je hoeft niet direct aan de slag met ingewikkelde technieken – met een paar doeltreffende maatregelen kun je zelf de pijn verlichten en de nagel weer in het gareel krijgen.

Sommige methodes ken je waarschijnlijk al, zoals een warm voetenbad of het dragen van ruimere schoenen. Maar wist je dat een nagelbeugel of een stukje watten onder de nagelrand de groeirichting kan corrigeren? Of dat een gelbeschermer voorkomt dat je teen continu in gevecht is met je schoen? Kleine aanpassingen met groots effect! En als er toch tekenen van een infectie opduiken – zoals pus, een kloppend gevoel of toenemende roodheid – dan is het geen schande om een professional in te schakelen.

Voorkomen blijft natuurlijk beter dan genezen. Een nagel die recht wordt geknipt, krijgt minder kans om in te groeien. Ook het vermijden van te strakke schoenen kan al veel ellende besparen. Maar als je eenmaal met een ingegroeide nagel zit, is het zaak om slim te handelen. Met de juiste zorg en wat innovatieve hulpmiddelen hou je je tenen in topvorm – en je loopt weer pijnvrij de deur uit.

Week je voet in een soda- of azijnbadje: het wondermiddel dat je oma al kende

Soms heeft grootmoeder gewoon gelijk. Neem nu Laura, een fanatieke hardloopster die plots niet meer in haar sneakers paste door een venijnige ingegroeide teennagel. Haar oplossing? Week ‘m in soda of azijn, schat!, riep haar oma door de telefoon. En jawel, een paar dagen later voelde haar teen een stuk beter.

Waarom werkt dit? Simpel: soda en azijn doden bacteriën en schimmels als een ninja in het donker. Een warm badje met een eetlepel baking soda of een scheutje appelazijn verzacht de huid rond de nagel en helpt ontstekingen te verminderen. Twintig minuten per dag, even Netflix erbij en klaar. Wil je nog een stapje verder gaan? Voeg dan een snufje Epsom-zout toe voor extra ontspanning. Geen magisch genezende toverspreuk nodig, gewoon natuurkunde en een beetje geduld.

Flosdraad onder de nagel: klein trucje, groot verschil

Klinkt bizar, werkt als een tierelier. De nagel groeit namelijk in je huid omdat hij nergens anders heen kan. Dus waarom hem niet een duwtje in de juiste richting geven? Enter flosdraad of een minuscuul stukje watten.

Neem nou David, een IT’er die door zijn ingegroeide nagel gedwongen werd zijn sneakers om te ruilen voor Crocs. Niet echt sexy op kantoor. Hij besloot een stukje ongeparfumeerd flosdraad voorzichtig onder de ingegroeide nagelhoek te schuiven. Na een paar dagen gaf de nagel zich gewonnen en groeide hij weer netjes over de huid heen. Geen Crocs meer nodig!

Wat je niet moet doen: gefrustreerd de nagel in een hoekje afknippen – dat maakt het erger. Wees lief voor je teen, gebruik schoon flosdraad en vervang het elke dag. Geduld is hier echt een schone zaak.

Nagelbeugel of correctieplaatje: de bril voor je teen

Ja, je leest het goed. Net zoals een beugel je tanden rechttrekt, kan een nagelbeugel je teennagel in het gareel krijgen. Superhandig als je teennagel een eigen willetje heeft en elke keer weer ingroeit.

Karin, een stewardess, zweert erbij. Ze had chronisch last van ingegroeide nagels door haar strakke uniformhakken – geen optie om op slippers rond te lopen tijdens de vlucht. Een podotherapeut plakte een dun metalen beugeltje op haar nagel en voilà, probleem opgelost. Na een paar maanden groeide haar nagel weer normaal.

Je kunt zo’n correctieplaatje laten zetten door een professional, maar er zijn ook doe-het-zelf-versies op de markt. Werkt vooral goed als je nagels keer op keer dezelfde ellende veroorzaken.

Antibioticumzalf of honing: natuur versus wetenschap

Als je teen al vuurrood en opgezwollen is, dan moet je snel handelen. Want een ontstoken nagelrand kan uitmonden in een wild feest voor bacteriën – en dat feestje wil je niet.

Je kunt kiezen voor een reguliere antibioticumzalf, zoals je huisarts waarschijnlijk zal adviseren. Maar wist je dat honing ook een krachtig antibacterieel middel is? Manuka-honing, om precies te zijn. Dit natuurwonder werkt als een soort beschermend schild en helpt infecties te kalmeren. Even een dun laagje op de ontstoken huid smeren en afdekken met een steriel gaasje.

Sarah, een backpacker, zweert erbij. Ze ontdekte de helende kracht van honing toen ze in Thailand rondreisde en geen apotheek in de buurt had. Ze smeerde wat manuka-honing op haar nagel en binnen een paar dagen verdween de zwelling als sneeuw voor de zon.

Wil je het extra krachtig maken? Combineer de honing met een beetje tea tree-olie. Dat geeft bacteriën en schimmels echt geen kans meer. Maar let op: als je teen kloppend en warm wordt, of je ziet pus, dan is het tijd om de huisarts te bellen. Geen paniek, maar ook geen struisvogelpolitiek.

Draag schoenen met een brede neus of sandalen: ruimte is koning

Schoenen. Je denkt er misschien niet eens over na, tot je een ingegroeide nagel hebt en elke stap voelt alsof je op een spijkermat loopt. Te krappe schoenen, smalle neuzen of stijve materialen? Foute boel. Je teen heeft ruimte nodig, geen knellende gevangenis.

Neem Mike, een kantoortijger die van strakke leren schoenen hield – stijlvol, maar funest voor zijn tenen. Toen zijn teennagel begon op te spelen, bleef hij diezelfde schoenen dragen (want ja, sneakers op kantoor? Echt niet!). Gevolg? Zijn nagel drukte zich steeds dieper in zijn huid en hij kon uiteindelijk niet eens normaal lopen. Pas toen hij overstapte op schoenen met een bredere neus – en ja, zelfs even sandalen droeg (hallo, frisse lucht!) – begon het genezingsproces.

Brede schoenen en ademend materiaal zoals linnen of leer doen wonderen. Zeg maar dag tegen overbodige druk en hallo tegen teen-vrijheid. Een investering in comfort, en je voeten zullen je dankbaar zijn.

Knip je nagels recht en niet te kort: weg met de boemerang-vorm!

Dit is waar veel mensen de mist ingaan. Een nagel recht afknippen? Nee, sommigen gaan enthousiast te werk met een boogvormig knipwerk alsof ze een kunstwerkje aan het maken zijn. Niet doen. Door de hoeken weg te knippen, nodig je de nagel als het ware uit om in je huid te duiken.

Zo had Emma – fanatiek sporter – de gewoonte haar nagels lekker kort en rond te knippen. Ziet er netjes uit, toch? Tot ze na een training met een stekende pijn zat en een ontstoken nagelrand had. De huisarts keek haar eens aan en zei: "Jij hebt je nagel verknipt, hè?" En ja hoor, daar kwam het advies: altijd recht knippen en de hoeken een beetje vijlen, niet wegknippen.

Dus onthoud: rechte lijn, geen boemerang. En niet te kort, want een nagel heeft een klein beetje lengte nodig om goed te kunnen groeien. Voorkomen is in dit geval écht beter dan genezen.

Breng een siliconen teenkapje of een gelbeschermer aan: je teen verdient VIP-behandeling

Als je nagel al wat gevoeliger is, dan is elke tik tegen een tafelpoot of een te strakke schoen een ware marteling. Gelukkig bestaan er siliconen teenkapjes en gelbeschermers – een soort stootkussentjes voor je tenen.

Neem Richard, een loodgieter die de hele dag op zijn knieën zat en zijn tenen constant ergens tegenaan stootte. Elke werkdag eindigde in gevloek en een kloppende teen. Toen een collega hem een siliconen teenkapje aanraadde, dacht hij eerst: "Wat een onzin." Maar goed, hij probeerde het. En binnen een paar dagen merkte hij het verschil: geen irritatie, minder druk, en eindelijk geen pijn meer tijdens het lopen.

Deze beschermers werken perfect als je veel beweegt of als je gewoon even je nagel de kans wil geven om rustig te herstellen zonder constante druk. Klein hulpmiddel, groot effect.

Raadpleeg tijdig een huisarts of podotherapeut: geen struisvogelpolitiek

Soms kun je nog zoveel soda-badjes nemen, gelbeschermers dragen en brede schoenen kopen, maar blijft die teen een bron van ellende. Pijn die erger wordt, een rode rand die begint te kloppen, of – de ultieme rode vlag – pus? Dan is het tijd om de huisarts of podotherapeut in te schakelen.

Linda, een verpleegkundige, wist dondersgoed dat haar teennagel ontstoken was, maar bleef het uitstellen. "Ach, het zal wel wegtrekken." Tot ze op een dag wakker werd met een teen die zo dik was dat ze haar schoenen niet meer aankreeg. Spoiler alert: ze moest naar de huisarts en kreeg een kleine chirurgische ingreep om de nagelrand te verwijderen. Had ze het eerder laten checken? Dan was een simpele behandeling genoeg geweest.

Dus wees slim. Pijn die niet verdwijnt, een zwelling die toeneemt of een nagel die blijft ingroeien? Wacht niet te lang. Soms is een medische ingreep de snelste weg naar verlichting. En laten we eerlijk zijn: liever een snelle check-up dan wekenlang strompelen als een pinguïn.

Prognose van een ingegroeide nagel

Een ingegroeide nagel – het klinkt klein, maar wie ermee te maken heeft gehad, weet hoe irritant en soms pijnlijk het kan zijn. Of je nu last hebt van een rood, gezwollen stukje huid naast je teen of een hevigere ontsteking, je vraagt je waarschijnlijk af: hoe lang duurt dit en komt het goed? Het korte antwoord: ja, het komt goed, maar je moet er wel iets aan doen.

Het hangt af van de situatie

Laten we eerlijk zijn, niet elke ingegroeide nagel is hetzelfde. Bij een milde vorm, waar het net begint te irriteren, kan een beetje zelfzorg al veel doen. Een voetenbadje met warm water en wat zout, zachte schoenen dragen, en even opletten hoe je je nagels knipt – meer is vaak niet nodig. In een week of twee zie je vaak al verbetering. Maar als je nagel echt diep in de huid zit en er pus of een heftige roodheid optreedt, dan heb je te maken met een ontsteking. In dat geval kan het herstel wat langer duren en is professionele hulp soms nodig.

Wat als je naar de dokter moet?

Stel, je huisarts verwijst je door naar een podotherapeut of chirurg. Geen paniek, het klinkt heftiger dan het is. Een kleine ingreep waarbij het ingegroeide deel van je nagel wordt verwijderd, kan echt een wereld van verschil maken. Vaak wordt hierbij ook een deel van het nagelbed aangepakt, zodat de nagel niet opnieuw kan ingroeien. Binnen een paar weken ben je weer goed op de been, en de kans dat je nagel opnieuw ingroeit is dan een stuk kleiner.

Wat als je het niet behandelt?

Misschien denk je: ach, ik wacht wel even, het gaat vast vanzelf over. Niet altijd een goed idee. Laat een ingegroeide nagel te lang zitten, dan kan de ontsteking verergeren en zelfs leiden tot wild vlees (hypergranulatie) of een chronisch probleem. En geloof me, dat wil je niet – daar komt alleen maar meer gedoe van. Dus hoe eerder je het aanpakt, hoe beter de prognose.

Een casus om over na te denken

Laten we het even hebben over iemand als Mark. Mark dacht dat zijn ingegroeide nagel vanzelf zou genezen. Hij bleef doorlopen op te krappe sneakers en smeerde er wat zalf op. Een maand later zat hij bij de arts, met een ontsteking die tot zijn teenkootje was doorgeslagen. Na een kleine ingreep was hij binnen drie weken weer hersteld. Wat leert dit? Soms is snel handelen de sleutel tot een snelle oplossing.

Hoe voorkom je dat het terugkomt?

Het mooie is: als je een paar dingen goed doet, kun je herhaling voorkomen. Kies schoenen die je tenen niet in de verdrukking brengen, en knip je nagels altijd recht af – geen afgeronde hoeken! Als je merkt dat je nagels van nature naar binnen groeien, kun je een podotherapeut vragen om preventieve maatregelen, zoals een beugel op je nagel.

Complicaties

Indien een ingegroeide teennagel niet behandeld wordt, kan er zich een infectie ontwikkelen of zelfs een abces die chirurgische behandeling behoeft. Een infectie van het bot (osteomyelitis) is een zeldzame complicatie van een ontstoken teen. Maar dat is niet het enige wat kan gebeuren. Laten we eens kijken naar enkele andere complicaties die kunnen optreden als je die ingegroeide nagel niet serieus neemt.

• Chronische ontsteking: Zonder behandeling kan de ontsteking rondom de nagelrand blijven terugkeren. Dit kan zorgen voor blijvende pijn, roodheid, en zwelling die steeds erger wordt. Op een gegeven moment kan de huid rondom de nagel verdikken, wat het probleem verergert.
• Gangreen: Vooral bij mensen met diabetes of een slechte doorbloeding van de voeten kan een onbehandelde ingegroeide teennagel leiden tot ernstige complicaties zoals gangreen. Dit is een vorm van weefselafsterving door een gebrek aan doorbloeding en kan zelfs leiden tot amputatie.
• Schimmelinfecties: Als de nagel ingroeit, kan er gemakkelijker een schimmelinfectie ontstaan. Dit kan de teennagel verder beschadigen en zorgen voor verkleuring, broosheid, en verdikking van de nagel.
• Permanente nagelvervorming: Een langdurige of terugkerende ingegroeide teennagel kan de vorm van je nagel permanent veranderen. De nagel kan misvormd raken en niet meer goed teruggroeien, wat verdere problemen veroorzaakt bij het lopen of dragen van schoenen.

Preventie: voorkomen is beter dan genezen

Knippen: meer dan alleen recht af
Iedereen zegt altijd: "Knip je teennagels recht." En ja, dat is een prima start, maar er zit meer achter. Zorg dat je je nagels niet te kort knipt. Als je nagels te diep aan de zijkanten wegknipt, geef je ze alle kans om in de huid te groeien. Nagels zijn een beetje eigenwijs, ze groeien hoe jij ze stuurt. Dus: recht afknippen, niet te diep, en als je twijfelt, een glasheldere tip van pedicures wereldwijd: laat een millimeter wit zichtbaar.

Schoenen, schoenen, schoenen
Het klinkt zo simpel, maar slechte schoenen zijn vaak de boosdoener. Kies voor een schoen die je tenen ruimte geeft – geen puntige neuzen of te strakke modellen. Sneakers? Prima, maar check even of ze breed genoeg zijn. En hoge hakken? Hoe mooi ook, langdurig dragen kan je teennagels in de verdrukking brengen. Voor wie echt luxe wil: overweeg schoenen op maat. Niet goedkoop, maar c’est la vie, je voeten verdienen het.

Innovatief: de nagelbeugel
Als je nagels van nature naar binnen groeien, kan een nagelbeugel dé oplossing zijn. Dit is een klein metalen of kunststof draadje dat je nagel helpt om recht te groeien. Geen zorgen, het doet geen pijn en is bijna onzichtbaar. Het is alsof je nagel een coach krijgt die hem zachtjes begeleidt naar de juiste richting. Een slimme techniek die steeds meer wordt toegepast bij podotherapeuten.

Hygiëne: houd het schoon
Een schone teen is een blije teen. Regelmatig je voeten wassen (ja, echt, niet overslaan in de douche) en goed afdrogen is essentieel. En let op als je naar een nagelsalon gaat: kies een plek die werkt met steriele instrumenten. Je wilt een mooie pedicure, geen ongewenste infectie.

Stretch je voeten
Misschien verrassend, maar voet-oefeningen kunnen helpen om de druk op je tenen te verminderen. Trek regelmatig je tenen omhoog of spreid ze uit elkaar. Gymnastiek voor je voeten, zeg maar. Het verbetert de doorbloeding en houdt de huid rond je nagels soepel.

De kracht van voetenbadjes
Een eenvoudig voetenbadje kan wonderen doen. Warm water met een snufje zout werkt kalmerend en helpt de huid rond je nagels soepel te blijven. Wil je het extra luxe maken? Voeg een paar druppels tea tree olie toe voor een antibacteriële boost. Zie het als een spa-dagje voor je voeten.

Vermijd trauma’s
Een stoot tegen de tafel, iemand die op je tenen gaat staan – dat soort ongelukjes kunnen ingegroeide nagels in de hand werken. Bescherm je voeten tijdens sporten met stevige schoenen, en wees voorzichtig met zware voorwerpen. Je tenen hebben geen helmen, dus zorg dat ze veilig blijven.

Innovatief: siliconen teenbeschermers
Deze kleine siliconen hoesjes zijn ideaal als je vaak last hebt van druk op je nagels, bijvoorbeeld tijdens wandelen of sporten. Ze geven je tenen net dat beetje extra bescherming en voorkomen dat je huid geïrriteerd raakt.

Wanneer naar een professional?
Heb je toch last van een ingegroeide nagel die pijn doet of ontstoken is? Wacht niet te lang. Een pedicure, podotherapeut of huisarts kan snel verlichting bieden. Een kleine ingreep of behandeling kan een hoop ellende besparen.

Voorkomen is beter dan genezen
Ingegroeide nagels zijn vaak goed te voorkomen met een beetje liefde en aandacht voor je voeten. Houd ze schoon, kies schoenen die passen, en wees voorzichtig met knippen. En laten we eerlijk zijn: wie goed voor z’n voeten zorgt, loopt letterlijk en figuurlijk een stuk lichter door het leven! Voilà!

Lees verder

• Pijnlijke voeten, ontstoken tenen, pijn, irritatie, zwelling
• Likdoorn (eksteroog): symptomen, oorzaak en behandeling
• Voetschimmel (tinea pedis): symptomen, oorzaak & behandeling
• Voetwratten: symptomen en behandeling wratten onder de voet
• Schimmelnagels behandelen: wat te doen aan kalknagels?