Schimmelnagels behandelen: wat te doen aan kalknagels?

Hoe kun je het beste schimmelnagels behandelen? Een schimmelnagel of kalknagel is een schimmelinfectie van de vinger- of teennagels die zeer moeilijk te genezen is. Bij een schimmelnagel wordt de nagelrand witgeel, groen of bruin. Het is een zeer veel voorkomende aandoening - vooral bij ouderen. Het wordt veroorzaakt door een schimmel. Vaak gaat voetschimmel eraan vooraf. Zodra schimmel zich in de nagels nestelt, is het zeer moeilijk te behandelen. Orale behandeling kan na een kuur van vele maanden effect sorteren. Uitwendige middelen zijn niet bepaald effectief bij een schimmelnagel. Je kunt zelf een aantal maatregelen nemen om de kans op een schimmelnagel te verkleinen, bijvoorbeeld door slippers in douches van sportscholen of zwembaden te dragen. Mensen met een zwak immuunsysteem lopen sneller het risico op complicaties naar aanleiding van een schimmelnagel, waardoor ze bij verwonding aan de nagel tijdig een arts moeten raadplegen. Een schimmelnagel kan terugkomen na behandeling.

Schimmelnagels behandelen

• Wat zijn schimmelnagels?
• Hoe vaak komt het voor en wat zijn de risicofactoren?
• Hoe ontstaan schimmelnagels?
• Symptomen: geel-witte nagels
• Groene of zwarte nagels door bacteriële infectie
• Diagnose en onderzoek
• Schimmelnagels behandelen
• Orale medicatie
• Uitwendige middelen
• Laseren van schimmelnagels
• Voetschimmel behandelen
• Amorolfine tegen schimmelnagels
• Wat te doen aan schimmelnagels?
• Zelfzorg
• Schimmelnagel behandelen met azijn
• Prognose
• Complicaties van kalknagels

Wat zijn schimmelnagels?

Schimmelnagels (medische term: onychomycose), ook wel kalknagels genoemd, is een zeer veel voorkomende schimmelinfectie van de teennagels of vingernagels. De infectie zorgt ervoor dat de teennagels dikker worden en gaan verkleuren, vervormen, en splijten. Kalk- of schimmelnagels lijken slechts een cosmetisch probleem, doch zonder adequate behandeling kunnen de teennagels zo dik worden dat ze tegen de binnenkant van de schoenen drukken met irritatie en pijn als gevolg. Een geïnfecteerde vingernagel kan leiden tot schaamte en psychische problemen.

Hoe vaak komt het voor en wat zijn de risicofactoren?

Het is de meest voorkomende nagelaandoening bij volwassenen; iedereen kent het fenomeen dan ook wel. De helft van alle nagelaandoeningen bestaat uit schimmelnagels. Teennagels hebben meer kans op besmetting dan vingernagels. De incidentie van schimmelnagels is toegenomen en is gerelateerd aan (ernstige) diabetes, een verzwakt immuunsysteem en toenemende leeftijd. Volwassenen hebben zo'n 30 keer meer kans op schimmelnagels dan kinderen. In feite hebben slechts 2,6% van de kinderen jonger dan 18 jaar last van schimmelnagels, terwijl maar liefst 90% van de ouderen schimmelnagels hebben.

De incidentie van schimmelnagels in Noord-Amerika is 2-13%. Studies in het Verenigd Koninkrijk, Spanje en Finland vonden prevalentiecijfers van schimmelnagels van 3-8%.¹

Hoe ontstaan schimmelnagels?

Schimmelnagels worden veroorzaakt door een schimmelinfectie. Schimmels gedijen goed bij vocht en warmte en beschadigde nagels kunnen gemakkelijk gekoloniseerd worden door schimmels. De schimmel nestelt zich onder de top van de nagel, koloniseert de omgeving en verspreidt zich allengs neerwaarts. Zonder behandeling breidt de schimmel zich in veel gevallen steeds verder uit. In het ergste geval kan de nagel dusdanig aangetast zijn, dat deze afbreekt waardoor de nagel of een gedeelte van de nagel verloren kan gaan. De pathogenese (de wijze van ontstaan en ontwikkeling) van schimmelnagels is afhankelijk van het type infectie.

Symptomen: geel-witte nagels

Bij de meest voorkomende vorm, is de geïnfecteerde nagel in eerste instantie geel-wit van kleur en in een later stadium kan deze verkleuren naar ondoorzichtig geel-bruin, waarbij de gehele nagelplaat is aangetast. De nagel verhard, wordt dik, en raakt verbrokkelt - vooral de rand van de nagel - en wordt bobbelig. De nagel komt op den duur los van het bed en kan geheel of gedeeltelijk loslaten. In sommige gevallen treedt tegelijk een ontsteking van de nagelriem op: paronychia genaamd. Aangedane vingers en/of tenen kunnen verdikt raken. Vaak gaat een schimmelnagel gepaard met voetschimmel, ook zwemmerseczeem genoemd. Klachten van voetschimmel zijn grijs-witte huidschilfertjes en kloofjes tussen de tenen, soms met jeuk.

Diagnose en onderzoek

Schimmelnagels kunnen worden geïdentificeerd door hun uiterlijke verschijning, ofschoon andere aandoeningen zoals psoriasis of eczeem, ook problemen kunnen veroorzaken in de nagels die er uitzien als schimmelnagels. De diagnose moet daarom worden bevestigd door laboratoriumonderzoek. Een monster van de nagel kan op kweek worden gezet en daarna worden onderzocht onder een microscoop.

Schimmelnagels behandelen

Schimmelnagels zijn moeilijk te behandelen, voornamelijk doordat nagels langzaam groeien en er heel weinig bloedtoevoer is. De behandeling is van schimmelnagels is duur, heeft bepaalde risico's, en recidief (terugkeer) is geenszins uitgesloten. Gelukkig zijn schimmelnagels onschuldig en is een behandeling slechts in enkele gevallen geïndiceerd. Behandeling kan worden overwogen bij ernstige klachten of bij een uitbreiding van de infectie naar het nagelbed.

Orale medicatie

Er wordt een onderscheid gemaakt tussen inwendige en uitwendige middelen bij de bestrijding van een kalknagel. Vaak duurt genezing drie tot vier maanden, soms langer. De duur is mede afhankelijk van de groeisnelheid van de nagel. Een voorbeeld van een geneesmiddel voor inwendig gebruik is Trisporal, met als werkzame stof itraconazol. Bijwerkingen die op kunnen treden zijn maag-darmklachten (zoals misselijkheid, buikpijn, zuurbranden, diarree), hoofdpijn of duizeligheid - die meestal na verloop van tijd vanzelf overgaan. Ook kan er overgevoeligheid optreden: huiduitslag, jeuk, galbulten.

Uitwendige middelen

Er zijn ook uitwendige middelen, zoals stift, tinctuur of olie, die de schimmelnagel kunnen bestrijden. Deze middeltjes zijn te koop bij de drogist of apotheek. Het kan een tijd duren voor de nagel is hersteld.

Tea tree olie kan bijvoorbeeld gebruikt worden tegen schimmelnagels. Het is veel goedkoper dan de meeste andere producten tegen schimmelnagels en bovendien zijn de ervaringen van gebruikers overwegend positief. Iedere dag een paar druppels aanbrengen op de aangedane nagels, inwrijven en na enkele weken zie je het resultaat. Vooraf kun je een vervormde of hinderlijke nagel met een puimsteen of vijl bijwerken zodat de tea tree olie beter inwerkt.

Laseren van schimmelnagels

Een andere mogelijke behandeling is het laseren van schimmelnagels. Deze behandeling wordt nog niet zo lang toegepast en is overgewaaid uit Amerika.

Voetschimmel behandelen

Vaak gaat een schimmelnagel gepaard met voetschimmel. Bij voetschimmel wordt nogal eens Daktarin voorgeschreven, die als werkzame stof miconazol heeft. Het is te verkrijgen in zalf, strooipoeder, crème en tinctuur. Gebruik de crème of zalf bij huidinfecties, de tinctuur op schimmelnagels.

De bijsluiter van Daktarin vermeldt dat het wel acht maanden kan duren voordat een nagelinfecties volledig is genezen en een gezonde nagel is aangegroeid:

• "Schimmelnagels: houd de nagels zo kort mogelijk. Vóór elke toepassing goed schoonmaken. Na twee tot drie weken behandelen komt de nagel los, maar zet de behandeling voort totdat een nieuwe, gezonde nagel is aangegroeid (dat duurt acht maanden)."

Het is aan te raden om gelijktijdig de sokken en de schoenen met de schimmeldodende poeder te behandelen, aangezien er altijd sporen van schimmels achterblijven - zelfs na het herhaaldelijk wassen van de sokken, Indien deze sporen aanwezig blijven, kan er keer op keer besmetting plaatsvinden.

Wat te doen aan schimmelnagels?

Zelfzorg

Neem zelf de volgende maatregelen in acht (ter preventie van een schimmelnagel):

• droog te allen tijde jevoeten goed af, aangezien schimmelsporen graag tussen de tenen verblijven;
• draag sokken en schoenen die niet broeierig zijn, want in een vochtig en broeierige atmosfeer voelen schimmels zich thuis;
• draag te allen tijde slippers in openbare bad- en wasgelegenheden;
• gebruik matig zeep en spoel de zeepresten daarna altijd goed af.

Schimmelnagel behandelen met azijn

Hoe kun je een schimmelnagel of kalknagel behandelen met azijn?

Stap 1: Schaf azijn aan
Schaf een fles witte azijn aan. Het merk is niet belangrijk, witte azijn is witte azijn. Azijn ontstaat wanneer gegiste producten verzuren door de juiste bacteriën. Azijn ken verschillende toepassingen. Azijn is niet alleen levensmiddel en conserveermiddel (in feite is er geen betere conserveringsvloeistof dan azijn) maar in de vorm van schoonmaakazijn is het ook een reinigingsmiddel. Ook zijn er enkele huis-tuin-en-keuken toepassingen, zoals het bestrijden van een schimmelnagel.

Stap 2: Vijl de nagel af
Voordat de behandeling van de schimmelnagel met azijn van start gaat, is het belangrijk dat je zoveel mogelijk van de aangetaste nagel verwijdert. Je kunt het beste de nagel terugbrengen tot een minimale lengte en daarna het oppervlak van de nagel zo veel mogelijk afvijlen. Dit kun je desgewenst laten doen door een ervaren pedicure.

Stap 3: Tweemaal daags azijn aanbrengen
Breng één tot twee keer per dag een ruime hoeveelheid azijn aan de aangetaste nagel(s). Dit kun je het beste als volgt doen. Pak een schaaltje en vul deze met azijn en water. Meng één deel witte azijn met twee delen handwarm water. Dompel de betreffende teen of vinger met de aangedane nagel in deze oplossing gedurende ongeveer tien tot vijftien minuten. Doe dit bij voorkeur twee keer per dag totdat de schimmel is verdwenen. Mensen kunnen allergisch zijn voor azijn. Mogelijke symptomen zijn een tintelend of jeukend gevoel. In geval van huidirritatie meer water toevoegen aan de oplossing en het proces herhalen om de andere dag.

Stap 4: Droog de nagels aan de lucht
Laat de nagels aan de lucht drogen.

Stap 5: Nagel bijhouden
Haal periodiek alle dode schimmelresten en ander vuil onder de nagel vandaan (indien bereikbaar). En vijl je nagels regelmatig.

Prognose

Na een geslaagde behandeling komt de schimmelinfectie vaak terug (10-50%) binnen een periode van 3 jaar.

Complicaties van kalknagels

Een ernstige schimmelnagel is mogelijk erg pijnlijk en kan blijvende schade aan de nagel(s) veroorzaken. Ook kunnen er soms ernstige infecties buiten de voeten ontstaan, vooral bij personen met een zwak immuunsysteem door het gebruik van medicijnen, diabetes mellitus of andere aandoeningen. Een infectie van het bot (osteomyelitis) is een andere mogelijke complicatie, die echter zelden voorkomt.

Noten:

1. Incidentie is het percentage nieuwe gevallen gedurende een bepaald jaar. Prevalentie is het percentage ziektegevallen op een specifiek moment in de bevolking.

Lees verder

• Kalknagels (schimmelnagel): symptomen, oorzaak & behandeling
• Schimmelnagels laseren: kalknagels behandelen met laser
• Schimmelnagels: symptomen wit-gele, groene of bruine nagels
• Schimmelnagel behandelen met tea tree / Ferula kalknagelolie
• Voetschimmel (tinea pedis): symptomen, oorzaak & behandeling