Schimmelnagels (kalknagels), een veelvoorkomend probleem

Schimmelnagels (ook wel kalknagels genoemd) zijn een veelvoorkomende aandoening in Nederland. Zo'n 5% van de bevolking lijdt aan schimmelnagels. De nagels worden brokkelig en verkleuren, wat er niet mooi uitziet. Veel mensen willen dan ook van hun schimmelnagels verlost worden. Maar hoe zit dat? Wat is een schimmelnagel eigenlijk en hoe ontstaat deze? En, misschien nog wel belangrijker, hoe behandel je een schimmelnagel? Hoe kom je er van af? In dit artikel vindt u de antwoorden op deze vragen.

Wat is een schimmelnagel?

Een schimmelnagel (ook wel: kalknagel of onychomycose) is een nagel die geïnfecteerd is met een schimmel of een gist. De nagel verandert hierdoor van structuur. De meeste schimmelnagels (98%) zijn nagels van de tenen, slechts in een klein deel van de gevallen gaat het om schimmelnagels van de vingers. Schimmelnagels gaan vaak samen met zwemmerseczeem/voetschimmel.

Hoe ziet een schimmelnagel (kalknagel) eruit?

Een schimmelnagel kan zich op verschillende manieren presenteren. Meestal begint het bij de grote teen. Veelvoorkomende verschijnselen van schimmelnagels zijn de volgende:

• De nagel laat gedeeltijk los aan de top van de nagel. Dit wordt ook wel distale onycholysis genoemd.
• Hoornvorming onder de nagel. De vorming van extra huid onder de nagelplaat duwt de nagel omhoog.
• Een oppervlakkige witte of gele verkleuring van de nagel. Deze verkleuring wordt ook wel oppervlakkige mycose genoemd.
• In ernstige gevallen kan de hele nagel verloren gaan.

Hoe ontstaat een schimmelnagel (kalknagel)?

De meeste schimmelnagels worden veroorzaakt door de huidschimmels Trichophyton rubrum (70%) en Trichophyton mentagrophytes (20%). Dit zijn veelvoorkomende huidschimmels. Er wordt aangenomen dat de schimmelinfectie van de huid overslaat op de nagelplaat.
Schimmelinfecties kunnen worden opgelopen op veel verschillende manieren. Schimmels gedeien het beste in vochtige ruimtes. Zwembaden, sauna's, sportclubs e.d. zijn dan ook beruchte locaties om een schimmelinfectie op te lopen. Slecht geventileerde schoenen en het niet goed afdrogen van de voeten (waardoor er een vochtig milieu ontstaat) zijn voor schimmels een perfecte groeibodem.

Hoe vaak komen schimmelnagels (kalknagels) voor?

In Nederland lijdt zo'n 5% van de bevolking aan schimmelnagels. Ouderen hebben ongeveer 30x zoveel kans op het ontwikkelen van een schimmelnagel als kinderen. Het is niet geheel duidelijk hoe dit komt.

Behandeling van schimmelnagels (kalknagels)?

Bij een schimmelinfectie groeit de schimmel door de gehele dikte van de nagel. Hierdoor werken de in Nederland verkrijgbare lokale antischimmel medicijnen (crèmes etc.) onvoldoende tegen schimmelnagels. De werkzame stof in de crème dringt onvoldoende door in de nagel. Schimmelnagels kunnen daardoor alleen met orale (via de mond ingenomen) schimmeldodende medicijnen worden behandeld. Om de schimmel effectief te bestrijden is vaak een behandeling van enkele maanden nodig.

Alle medicijnen hebben bijwerkingen. Het is belangrijk dat een patiënt met schimmelnagels vooral zijn/haar best doet om de schimmel te bestrijden in het dagelijks leven door bijvoorbeeld het vochtige milieu aan te pakken waarop de schimmel zo goed groeit (slippers dragen in sauna's en sporthallen, de voeten goed afdrogen, betere schoenen aanschaffen etc.). Een arts schrijft liever geen medicijnen voor als het niet strikt noodzakelijk is. De meeste dermatologen zullen daarom alleen op uitdrukkelijk verzoek van de patient overgaan tot het voorschrijven van medicijnen voor schimmelnagels.

Vooruitzicht

Nagels groeien zeer traag en hierdoor is het effect van de behandeling ook pas na langere tijd merkbaar. Het is mogelijk om een schimmelnagel volledig te behandelen, maar hier is veel geduld voor nodig. Wanneer de schimmelnagel is behandeld is het altijd mogelijk dat er een nieuwe infectie optreedt. Het blijft dus belangrijk om de voeten goed te beschermen tegen mogelijke infecties.

Lees verder

• Voetschimmel (zwemmerseczeem)
• Snurken, hoe werkt dat?
• Wat doet roken met uw lichaam?
• Roken tijdens de zwangerschap, wat zijn de risico's?
• Wat is dementie?