Likdoorn (eksteroog): symptomen, oorzaak en behandeling

Hoe het een likdoorn verwijderen en een eksteroog behandelen? Likdoorns komen vaak voor. Likdoorns worden veroorzaakt door wrijving en druk op de huid. Het wordt meestal veroorzaakt door het dragen van te kleine, knellende schoenen of schoenen met te dunne zolen waardoor de weerstand te groot is. Er zijn verschillende methoden voor een succesvolle behandeling van likdoorns, waarvan sommige thuis kunnen worden uitgevoerd, terwijl anderen bij voorkeur moeten worden verricht door een arts of pedicure. Hoe je het beste een likdoorn kunt verwijderen, komt uitgebreid aan de orde.

• Wat is een likdoorn?
• Zachte en harde likdoorns
• Oorzaken van een likdoorn
• Harde likdoorns
• zachte likdoorns
• Wrijving en druk op de huid
• Slecht zittende schoenen
• Het voorkomen van likdoorns
• Onderzoek en diagnose
• Zelfinspectie
• Professionele diagnose
• Likdoorn behandelen/likdoorn verwijderen
• De voet ontlasten
• Likdoorns verwijderen (wegsnijden) en de voorbehandeling
• Operatieve ingreep
• Prognose
• Complicaties
• Diepere huidbeschadigingen
• Infecties
• Chronische pijn
• Beperkingen voor mensen met diabetes of een slechte bloedsomloop
• Vervorming van de voet
• Preventie
• Draag goed passende schoenen
• Gebruik schoeninlegzolen of beschermkussentjes
• Vermijd langdurige druk op één plek
• Hydrateer je voeten
• Regelmatige voetverzorging

Wat is een likdoorn?

Veel mensen, jong en oud, mannen en vrouwen, hebben wel eens last van likdoorns. Een andere naam voor likdoorn is eksteroog of clavus. Likdoorns bestaan uit verdikte lagen van de huid, die het lichaam heeft gevormd ten gevolge van langdurige druk. Het is een effectieve maatregel van het lichaam, aangezien hierdoor het onderliggende weefsel wordt beschermd. Een likdoorn is een eeltverdikking aan de voet met een klein, diep centrum, die vaak pijnlijk en hinderlijk is en het lopen kan bemoeilijken.

Zachte en harde likdoorns

Likdoorns kunnen hard of zacht zijn, met een doorzichtig of glasachtig geel centrum. Harde likdoorns zijn vooral te vinden op de top en zijkant van de tenen, waar een constante druk wordt uitgeoefend. Een harde likdoorn is een verhoornde naar binnen gegroeide eeltkern in de vorm van een puntzakje. Een zachte likdoorn is een zachte eeltplek met in het midden een pijnlijke kern. Zachte likdoorns zijn meestal te vinden tussen de tenen. Alle likdoorns kunnen pijnlijk zijn, maar zachte likdoorns zijn over het algemeen het meest pijnlijk.

Oorzaken van een likdoorn

Harde likdoorns

Harde likdoorns ontstaan door wrijving en druk op de huid, hetgeen meestal veroorzaakt wordt door het dragen van te kleine, knellende schoenen of schoenen met te dunne zolen, waardoor de weerstand op bepaalde plekken van de voet te groot is. Meer vrouwen dan mannen hebben last van likdoorns, omdat vrouwen vaker te nauwe schoenen dragen. De druk kan tevens worden veroorzaakt door een verkeerde stand van voet of tenen, of door overgewicht.

zachte likdoorns

Zachte likdoorns ontwikkelen zich bijna altijd tussen de tenen, ze zijn meestal klein en lijken op open (vochtige) wondjes. Deze likdoorns worden over het algemeen veroorzaakt doordat tenen tegen elkaar te wrijven hetgeen de huid aantast of door constante wrijving of kneding van de huid tussen twee uitsteeksels van vergroeide botjes in de teenkootjes. Transpiratievocht dat niet goed kan verdampen door bijvoorbeeld slecht ademende schoenen, bevordert dit proces.

Wrijving en druk op de huid

Likdoorns worden zoals gezegd veroorzaakt door wrijving en druk op de huid, meestal als gevolg van het dragen van slecht passend schoeisel. De eerste tekenen en symptomen zijn over het algemeen pijnlijke plekken op de tenen of elders op de voeten, die - als ze genegeerd worden - zich snel ontwikkelen tot likdoorns en eelt. Likdoorns hebben een kegelvormige diepe kern (een likdoorn heeft geen wortel), die - wanneer ze op zenuwuiteinden drukken - pijn in de voet veroorzaken en ongemak bij het lopen. Likdoorns kunnen ook ontstoken raken, waardoor ze nog pijnlijker zijn voor de patiënt.

Slecht zittende schoenen

De meeste likdoorns worden veroorzaakt als gevolg van slecht zittende schoenen. Schoenen die te strak zijn, schoenen met hoge hakken, en zelfs schoenen die te los zitten kunnen likdoorns te veroorzaken. Een likdoorn is eigenlijk het resultaat van een zelfverdedigingsproces van het lichaam. Wanneer er druk op de huid wordt uitgeoefend, is het creëren van een barrière tussen het gevoelige gebied en de oorzaak de natuurlijke en meest adequate reactie van het lichaam om verdere schade te beperken. In het geval van schoenen die tegen een bepaald gedeelte van de voet knellen, maakt het lichaam een extra laag huid aan als stootkussen om de druk te verlichten. Dit extra groeien van de huid wordt verhoorning genoemd. Deze verhoornde gebieden kunnen op hun beurt weer pijn en ongemak veroorzaken doordat onderliggende zenuwuiteinden worden geraakt. Er kan zich ook een vochtzakje vormen tussen de opperhuid en de lederhuid. Als de druk voortduurt, kan de huid zelfs ontstoken raken.

Het voorkomen van likdoorns

Likdoorns kunnen worden voorkomen door het dragen van goede passende en ventilerende schoenen en door een goede hygiëne en voetverzorging. Het is van belang dat er voldoende teenruimte in de schoen aanwezig is om zachte likdoorns te voorkomen.

Onderzoek en diagnose

Zelfinspectie

Als je denkt dat je een likdoorn of eksteroog hebt, kun je beginnen met zelfinspectie. Controleer je voeten op harde, verdikte plekken, vooral op delen die veel druk ondervinden, zoals de bovenkant of zijkanten van je tenen of de bal van je voet. Likdoorns kunnen pijnlijk zijn bij het lopen of bij aanraking. Vaak zijn ze kleiner dan eelt en hebben ze een duidelijk afgebakende kern.

Professionele diagnose

Als je twijfelt over de aard van de verdikking of als je likdoorn pijnlijk of ontstoken is, raadpleeg dan een arts of een pedicure. De arts of pedicure zal de plek inspecteren en vragen naar je klachten, bijvoorbeeld of je pijn ervaart tijdens het lopen of druk op de plek. Ze zullen ook beoordelen of er andere oorzaken zijn voor je klachten, zoals een infectie of onderliggende voetafwijkingen die de druk en wrijving veroorzaken.

In sommige gevallen kan het nodig zijn om verder onderzoek te doen, bijvoorbeeld als de likdoorn niet reageert op standaardbehandelingen of als er vermoeden is van andere onderliggende problemen, zoals een botafwijking of artritis. Een röntgenfoto kan in uitzonderlijke gevallen worden aangevraagd om de onderliggende structuren te beoordelen.

Likdoorn behandelen/likdoorn verwijderen

Er zijn verschillende methoden voor een succesvolle behandeling van likdoorns, waarvan sommige thuis kunnen worden uitgevoerd, terwijl anderen bij voorkeur moeten worden verricht door een arts of pedicure.

De patiënt kan likdoorns op een aantal manieren zelf behandelen:

De voet ontlasten

Het is ten eerste van belang dat de voet ontlast wordt en de oorzaak van de likdoorn wordt weggenomen, teneinde recidief te voorkomen. Ontlast de voeten door goede schoenen te kopen, dat wil zeggen schoenen die goed passen (niet te groot of te klein zijn) en goed ventileren, waardoor transpiratievocht snel wordt afgevoerd. Let er verder op dat de hakhoogte <3 cm is, dat de schoenen van zacht leer zijn en geen naden hebben en dat er voldoende teenruimte aanwezig is. Ter ontlasting van de likdoorn kunnen likdoornringetjes gebruikt worden. Deze zijn verkrijgbaar bij de drogist. Ontlastende zooltjes zijn ook aan te bevelen.

Likdoorns verwijderen (wegsnijden) en de voorbehandeling

Een likdoorn kan verweekt of zacht gemaakt worden door middel van warme voetbaden, eventueel met soda of Dode Zee mineralen. Na het voetbad kan met een scherp mesje de bovenste laag eelt eraf gehaald worden. Het verdient de voorkeur dat de huisarts of een pedicure het dieper liggende eelt (en de eeltpit) wegsnijdt. Een verticale, diepe likdoorn verwijderen is geen sinecure en soms zitten er zelfs wat kleine bloedvaatjes door de likdoorn heen hetgeen de ingreep nog eens bemoeilijkt. Een likdoorn verwijderen is dus in veel gevallen een specialistisch klusje.

In plaats van voetbaden kan ook gebruik gemaakt worden van eeltpleisters, waarvan het salicylzuur het eelt zacht maakt voor gemakkelijk verwijdering. Er bestaat ook likdoornzalf met dezelfde werking als de pleisters.

Een likdoorn kan het beste verwijderd worden met een speciaal eelt-likdoornmesje. Na het wegsnijden van de likdoorn is het van belang dat de de gekwetste huid tijdelijk gespaard wordt door deze zo veel mogelijk drukvrij te houden.

Bij een likdoorn onder de nagel, kan een behandeling door een orthopedisch chirurg geïndiceerd zijn. De chirurg moet in dit geval een stukje van de nagelplaat wegfrezen om de likdoorn te kunnen verwijderen. Daarna kan via verschillende methoden getracht worden de nagel weer te herstellen.

Operatieve ingreep

In zeer zeldzame gevallen, bijvoorbeeld als een voet- of teenafwijking de oorzaak is van een steeds terugkerende likdoorn, kan een operatieve ingreep nodig zijn. Een relatief eenvoudige operatie zal nodig zijn om een misvormde teen recht te zetten, of door uitsteeksels van vergroeide botjes in de teenkootjes te verwijderen, als dit de oorzaak is van het probleem. Soms bieden op maat gemaakt orthopedische schoenen uitkomst.

Prognose

Als je een likdoorn of eksteroog hebt, is de prognose over het algemeen goed, vooral als je snel actie onderneemt om de oorzaak van de druk en wrijving weg te nemen. Door bijvoorbeeld schoenen te dragen die goed passen en niet knellen, kun je veel problemen voorkomen. In de meeste gevallen zal de likdoorn verdwijnen als de druk vermindert en de huid de kans krijgt om te herstellen.

Als je regelmatig last hebt van likdoorns, kan het helpen om je voeten te laten verzorgen door een pedicure of specialist, zodat het probleem niet terugkomt. Wanneer je de likdoorn of eksteroog niet behandelt of blijft doorgaan met de veroorzakende druk, kan de likdoorn blijven groeien en zelfs pijnlijker worden. In zeldzame gevallen kan het leiden tot complicaties, vooral bij mensen met diabetes of een slechte bloedsomloop.

Kortom, met de juiste behandeling en preventieve maatregelen kun je likdoorns vaak effectief aanpakken en voorkomen dat ze terugkomen.

Complicaties

Complicaties van likdoorns of eksterogen kunnen optreden als ze niet op de juiste manier worden behandeld of als de veroorzakende druk blijft bestaan. Mogelijke complicaties zijn:

Diepere huidbeschadigingen

Likdoorns kunnen dieper in de huid doordringen, waardoor de omliggende huid geïrriteerd en beschadigd raakt. Dit kan leiden tot een pijnlijkere en moeilijker te behandelen aandoening.

Infecties

Een onbehandelde of verkeerd behandelde likdoorn kan geïnfecteerd raken, vooral als de huid openbreekt. Dit kan leiden tot zwelling, roodheid en pusvorming. Een infectie moet zo snel mogelijk worden behandeld om verdere complicaties te voorkomen.

Chronische pijn

Likdoorns die lang blijven bestaan en niet worden aangepakt, kunnen chronische pijn veroorzaken bij het lopen of staan. Dit kan het dagelijks leven beïnvloeden en leiden tot mobiliteitsproblemen.

Beperkingen voor mensen met diabetes of een slechte bloedsomloop

Voor mensen met diabetes of problemen met de bloedsomloop, zoals perifere arteriële ziekte, kunnen likdoorns gevaarlijker zijn. Ze hebben een verhoogd risico op zweren, infecties en slecht genezende wonden, wat ernstige complicaties kan veroorzaken.

Vervorming van de voet

In ernstige gevallen kunnen likdoorns of eksterogen, vooral als ze langdurig onbehandeld blijven, bijdragen aan voetvervormingen zoals hamertenen of afwijkingen in de botstructuur.

Preventie

Draag goed passende schoenen

Een van de belangrijkste manieren om likdoorns en eksterogen te voorkomen, is door schoenen te dragen die goed passen. Zorg ervoor dat je schoenen niet te strak of te los zitten en dat ze voldoende ruimte bieden voor je tenen.

Gebruik schoeninlegzolen of beschermkussentjes

Als je drukpunten op je voeten hebt, kunnen speciale inlegzolen of kussentjes helpen om de druk gelijkmatig te verdelen. Dit kan voorkomen dat er te veel wrijving ontstaat op specifieke plekken, waardoor likdoorns ontstaan.

Vermijd langdurige druk op één plek

Probeer af te wisselen tussen verschillende soorten schoenen en vermijd het dragen van schoenen die druk uitoefenen op dezelfde plek. Als je dagelijks veel moet lopen of staan, kan het helpen om regelmatig van schoenen te wisselen.

Hydrateer je voeten

Houd je huid soepel door regelmatig een vochtinbrengende crème te gebruiken, vooral op droge en gevoelige plekken. Dit helpt de huid elastisch te houden en voorkomt dat er harde, pijnlijke likdoorns ontstaan.

Regelmatige voetverzorging

Knip je teennagels regelmatig en houd je voeten schoon en droog. Een goede voetverzorging kan problemen zoals likdoorns en eksterogen helpen voorkomen. Overweeg een pedicure of podotherapeut als je merkt dat je regelmatig likdoorns krijgt.

Lees verder

• Huidaandoeningen A-Z: symptomen, oorzaak en behandeling
• Eelt, eeltknobbels en eeltkloven: behandeling en verwijderen
• Pijnlijke voeten, ontstoken tenen, pijn, irritatie, zwelling
• Likdoorn zelf verwijderen met likdoornpen: hoe werkt het?
• Eksteroog of likdoorn onder voet: verwijderen en behandeling