Blauwe vingers en handen: oorzaken van blauw-paarse vingers

Blauwe vingers en handen: oorzaken van blauw-paarse vingers Blauwe vingers en blauwe handen kan een relatief onschuldig verschijnsel zijn. Blauwe handen en vingers kan echter ook een symptoom zijn een meer ernstig onderliggend probleem. De meeste mensen weten dat een blauwe tint een teken kan zijn van een laag zuurstofgehalte, wat kan duiden op een ernstige en zelfs levensbedreigende omstandigheid. Wanneer de huid een blauwachtige kleur krijgt, spreekt men ook wel van 'cyanose' of 'blauwzucht'. Meestal worden blauwe vingers en handen veroorzaakt door een gebrek aan zuurstof in het bloed. Dit kan gebeuren als je je op grote hoogte bevindt of als je ademnood hebt, maar het kan ook het gevolg zijn van chronische onderliggende aandoeningen zoals longziekten of chronische hartziekten. Een gebrek aan zuurstof in je bloed zal leiden tot een paarse of blauwe kleur van je huid die het snelst optreedt in je handen, voeten en lippen.

Hoe wordt de huid blauw?

Natuurlijke kleur van de huid

Het is belangrijk om eerst de oorzaak voor de natuurlijke kleur van de huid te begrijpen voordat ingegaan wordt op de oorzaak van paarse tot blauwe vingers. Het pigment melanine is een kleurstof die de kleur van je huid bepaalt en het wordt aangemaakt door gespecialiseerde cellen, de zogeheten melanocyten. Onder invloed van de ultraviolette straling van de zon maken de melanocyten melanine aan. Dit bruine pigment vormt de belangrijkste bijdrage aan de huidskleur en varieert in hoeveelheid op verschillende delen van het lichaam. Het wordt bepaald door zowel genetische factoren (huidtype, etc.) als omgevingsfactoren (hoeveelheid zon, etc.). Melanine is echter niet de enige factor die bijdraagt aan de huidskleur.

Blauwige tint door zuurstofarm bloed

De bloedvaatjes onder het huidoppervlak dragen ook bij aan de huidskleur. Wanneer deze vaten zich verwijden en er meer bloed doorheen stroomt, dan neemt de huid een meer rode kleur aan. De kleur van bloed wordt bepaald door hemoglobine, aangeduid met de afkorting Hb, een eiwit dat de rode bloedcellen, en daarmee dus ook je bloed, rood maakt. Zuurstofrijk bloed is helderrood, zuurstofarm bloed is donkerrood. Zuurstofarm, donkerrood bloed, geeft de huid een blauwige tint; dit is de reden dat je paarse tot blauwe vingers kunt hebben.

Cyanose / Bron: James Heilman, MD, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)Cyanose / Bron: James Heilman, MD, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)

Cyanose

Deze blauwachtige tint als gevolg van een laag zuurstofgehalte in het bloed staat bekend als 'cyanose'. Als het alleen de extremiteiten betreft, zoals de handen en voeten, dan wordt dit aangeduid als 'perifere cyanose'. Dit komt meestal door minder ernstige oorzaken dan centrale cyanose, die ook op het gezicht of de lippen zichtbaar is. Soms heeft de blauwachtige tint niks te maken met het bloed en komt het geheel door oppervlaktefactoren.

Oorzaken van blauwe vingers en handen

Onder meer de volgende oorzaken kunnen blauwe vingers en handen veroorzaken:
  • Omgevingsfactoren;
  • Bloedsomloop;
  • Ademhaling; en
  • Stoffen.

Omgevingsfactoren

Blauwe kleurstoffen

Contact met blauwe kleurstoffen is een mogelijke oorzaak van blauwe vingers of handen. Het kan hierbij gaan om voor de hand liggende stoffen, zoals blauwe verf of blauwe kleurstoffen. De stof die een verkleuring van de huid veroorzaakt, hoeft zelf niet blauw te zijn totdat het met het huidoppervlak reageert.

Koude

Blootstelling aan kou (bijvoorbeeld koude lucht of water) is een andere factor die kan leiden tot een blauwe huid. Deze verkleuring is het gevolg van het samenknijpen van de bloedvaten als een manier om warmte te behouden. Als je je handen in ijswater dompelt of je handen onbeschermd blootstelt aan vrieskou, dan kan dit een blauwachtige kleur veroorzaken.

Grote hoogte

Je bevinden op grote hoogte is een andere omgevingsfactor die kan leiden tot een laag zuurstofgehalte in het bloed als gevolg van ijle lucht, dat wil zeggen lage zuurstofgehalte in de atmosfeer. Je kunt hierdoor paarse tot blauwe vingers krijgen.

Koude, dove, pijnlijke vingers en/of tenen bij fenomeen van Raynaud / Bron: WaltFletcher, Wikimedia Commons (CC BY-SA-4.0)Koude, dove, pijnlijke vingers en/of tenen bij fenomeen van Raynaud / Bron: WaltFletcher, Wikimedia Commons (CC BY-SA-4.0)

Bloedsomloop: hart- en bloedvaten

Aandoeningen van de bloedsomloop kunnen zorgen voor paarse tot blauwe vingers. Bij oorzaken betreffende de bloedsomloop gaat het om aandoeningen van de bloedvaten en het hart. Als het bloed niet goed circuleert, kan het niet in voldoende mate zuurstof, voedingsstoffen en andere stoffen aan weefsels leveren. Bloed kan hierdoor langdurig in een bepaald gebied aanwezig zijn of het bloed wordt niet goed geperfuseerd in de longen. Aandoeningen die de bloedsomloop betreffen, zijn onder meer de volgende.

Fenomeen van Raynaud

Fenomeen van Raynaud, een vaataandoening, waarbij vingers en tenen tijdelijk slecht doorbloed zijn. De vaatkrampen kunnen worden uitgelokt door een koude omgeving of stress. Tijdens de aanval zijn je vingers/tenen koud en wit-blauwpaars, is het gevoel verminderd en kan er heftige pijn optreden.

Perifeer arterieel vaatlijden (PAV)

Perifeer arterieel vaatlijden is een ziekte van de slagaders in de benen (en soms de armen) als gevolg van afzetting van vet en verharding of verkalking van de wand van de slagader (slagaderverkalking of atherosclerose).

Bloedstolsel

Een bloedstolsel dat de bloedtoevoer naar of van een ledemaat blokkeert kan paarse tot blauwe vingers veroorzaken.

Cyanotische hartafwijking

Een cyanotische hartafwijking (een hartafwijking met blauwverkleuring), waarbij de bloedstroom naar de longen wordt beïnvloed. Het wordt gezien bij aangeboren hartziekten, wat resulteert in een laag zuurstofgehalte in het bloed. Dit kan leiden tot blauwe vingers en handen.

Bloedstoornissen

Bloedstoornissen, zoals abnormaal hemoglobine (Hb) of polycytemie (een hoge concentratie van rode bloedcellen), kunnen leiden tot blauwe vingers en handen.

Paarse of blauwe vingers door longziekten

Paarse tot blauwe vingers en handen kunnen ook komen door longziekten. De luchtwegen en longen spelen een duidelijke en integrale rol als mogelijke oorzaak van een blauwachtige verkleuring. Als de toevoer van zuurstofrijke lucht in de longen wordt belemmerd of de absorptie ervan in de bloedbaan moeizaam gaat, zal het zuurstofgehalten in het bloed afnemen. Het kan hierbij gaan om de volgende aandoeningen.

COPD

Chronische obstructieve longziekten (COPD), waarbij de luchtwegen blijvend vernauwd zijn en steeds minder goed werken. Bij COPD kan ademhalingsinsufficiëntie ontstaan door tekort aan zuurstof en hierdoor worden lippen, tong, tenen en vingers blauw van kleur.

Astma

Astma is een ontsteking van de longen. Mensen met astma hebben soms moeite met ademhalen.

Longinfecties

Infecties kunnen de gaswisseling die plaatsvindt in de longen, waarbij zuurstof wordt opgenomen in het bloed terwijl koolzuurgas wordt afgegeven aan de longlucht, verstoren. Het komt meestal voor bij ernstige infecties zoals pseudokroep of longontsteking.

Stoflong

Pneumoconiose of stoflong, een longaandoening die door de inhalatie van stof wordt veroorzaakt.

Stoffen die blauwe vingers en handen veroorzaken

Een aantal stoffen, waaronder drugs, farmaceutische producten (geneesmiddelen) en zelfs sommige soorten gif, kunnen leiden tot een lager zuurstofgehalte in het bloed. Met drugs en medicijnen kan de ademhaling drastisch verminderen waardoor de hoeveelheid zuurstof in het bloed afneemt. Dit effect kan worden versterkt met het gebruik van alcohol of andere stoffen die van invloed zijn op het centrale zenuwstelsel. Bij sommige soorten gif kan er een dubbel effect zijn van verminderde ademhaling en verstoring van het zuurstoftransport. Deze soorten vergif kunnen arseen of cyanide bevatten.

Schoudergordelsyndroom (thoracic outlet syndroom)

Wat is TOS?

Het schoudergordelsyndroom of thoracic outlet syndroom (TOS) is een beklemmingssyndroom van zenuwen, waarbij een vaatzenuwbundel in de regio van de schouder bekneld raakt.

Symptomen

Symptomen van TOS kunnen variëren, afhankelijk van welke structuren zijn gecomprimeerd. De volgende klachten kunnen optreden:

Zwangerschap kan leiden tot TOS en blauwe vingers / Bron: Zerocool, PixabayZwangerschap kan leiden tot TOS en blauwe vingers / Bron: Zerocool, Pixabay

Oorzaken

Over het algemeen is de oorzaak van het thoracic outlet syndroom compressie van de zenuwen of bloedvaten in de thoraxuitgang, de nauwe ruimte tussen je sleutelbeen en eerste rib. De oorzaak van de compressie varieert en kan bestaan uit:
  • Anatomische defecten en afwijkingen
  • Slechte houding
  • Trauma, zoals een auto-ongeluk
  • Repetitieve activiteiten en overbelasting
  • Druk op de gewrichten door bijvoorbeeld obesitas
  • Zwangerschap

Blauwe vingers en tenen door lupus

Wat is lupus?

Lupus erythematosus, vaak afgekort als LE of SLE (systemische lupus erythematosus), of kortweg lupus genoemd, is een systemische auto-immuunziekte, waarbij het immuunsysteem eigen weefsels en organen aanvalt. Een ontsteking veroorzaakt door lupus kan van invloed zijn op je gewrichten, huid, nieren, bloedcellen, hersenen, hart en longen. Lupus kan moeilijk te diagnosticeren zijn, omdat de klachten en symptomen vaak lijken op die van andere ziekten. Het meest kenmerkend symptoom is rode plekken of roodheid in de vorm van een vlinder op de neus en wangen, maar deze komt niet in alle gevallen voor.

Symptomen

Geen twee gevallen van lupus zijn precies hetzelfde. Symptomen kunnen plotseling de kop opsteken of zich langzaam ontwikkelen, kunnen mild of ernstig zijn en kunnen tijdelijk of permanent zijn. De meeste mensen met lupus hebben milde klachten die wordt gekenmerkt door episodes waarbij de klachten erger worden, wat wordt gevolgd door een periode waarbij de klachten verbeteren of zelfs helemaal verdwijnen. De symptomen hangen af van welke lichaamssystemen door de ziekte worden getroffen. De meest voorkomende klachten en symptomen zijn:

Blauw-paarse vingers door winterhanden

Winterhanden zijn jeukende of gevoelige rode of paarse zwellingen die zich ontwikkelen op de bovenkant van tenen en vingers, als een reactie op verkoudheid. Winterhanden zijn een gelokaliseerde vorm van vasculitis. Het gaat bij winterhanden om een pijnlijke ontsteking van kleine bloedvaten in de huid, veroorzaakt door een reactie op herhaalde blootstelling aan koude.

Andere symptomen

De blauwachtige verkleuring van handen en vingers is een symptoom en niet een op zichzelf staande ziekte. Het wordt gewoonlijk 'cyanose' genoemd, maar deze term is alleen van toepassing als het te wijten is aan het lage zuurstofgehalte van het bloed. Andere tekenen en symptomen die ermee gepaard kunnen gaan, zijn onder meer:

Cyanose moet altijd als een ernstig symptoom worden beschouwd en zo snel mogelijk worden beoordeeld door een arts. De aanwezigheid van blauwe lippen, koude en klamme huid, verwardheid en plotselinge veranderingen in hartslag en bloeddruk, moeten worden beschouwd als alarmsymptomen.

Behandeling van blauwe vingers en handen

De behandeling is afhankelijk van de onderliggende oorzaak. Dat kan gaan van antibiotica in geval van een bacteriële longinfectie, een plaspil, hartmedicijnen of een operatieve ingreep. Bij Raynaud is het belangrijk om erachter proberen te komen wat bij jou de aanvallen uitlokt. Vervolgens kan je proberen deze uitlokkende factoren te vermijden.

Lees verder

© 2017 - 2024 Tartuffel, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Hematomen, blauwe plekkenEen blauwe plek is het meest voorkomende type bloeduitstorting. Blauwe plekken worden veroorzaakt door je bijvoorbeeld e…
Snel spontane blauwe plekken op benen en armen behandelenSnel spontane blauwe plekken op benen en armen behandelenHoe moet je blauwe plekken op benen en armen behandelen? Hoe ontstaan blauwe plekken en wat te doen bij spontane blauwe…
Cyanose: blauw kleuren van de huidCyanose: blauw kleuren van de huidCyanose is het blauw kleuren van de huid. We kennen cyanose en perifere cyanose. Beiden hebben te maken met de bloedtoev…
Gekneusde hand: symptomen, oorzaken, behandeling en prognoseGekneusde hand: symptomen, oorzaken, behandeling en prognoseEen gekneusde hand, ook bekend als handkneuzing, treedt op als gevolg van een direct trauma van de hand. Een kneuzing va…

Ziekte van Grover: Huidziekte met jeukende bultjes op rompZiekte van Grover: Huidziekte met jeukende bultjes op rompOm onbekende redenen krijgt een patiënt soms te maken met de ziekte van Grover. Deze huidaandoening kenmerkt zich door d…
Goede zonnebril kopen: Tips voor goed gezichtsvermogenGoede zonnebril kopen: Tips voor goed gezichtsvermogenJaarlijks worden in Nederland talloze zonnebrillen verkocht. Langdurige blootstelling aan de zon veroorzaakt immers tal…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: 7mike5000, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)
  • DermNet NZ. Chilblains. https://www.dermnetnz.org/topics/chilblains/ (ingezien op 23-4-2018)
  • Gezondheidsnet. Bloed, dierbaar rood vocht. https://www.gezondheidsnet.nl/bloed/bloed-dierbaar-rood-vocht (ingezien op 28-6-2017)
  • Gezondheidsplein. Behandeling van blauwzucht. https://www.gezondheidsplein.nl/aandoeningen/blauwzucht/behandeling/item34765 (ingezien op 28-6-2017)
  • HagaZiekenhuis. Perifeer arterieel vaatlijden (aderverkalking). https://www.hagaziekenhuis.nl/a-tm-z/aandoeningen/perifeer-arterieel-vaatlijden-(aderverkalking).aspx (ingezien op 28-6-2017)
  • HealthHype. Blue Hands and Fingers Causes and Symptoms. http://www.healthhype.com/blue-hands-and-fingers-causes-and-symptoms.html (ingezien op 28-6-2017)
  • Mayo Clinic. Lupus: Symptoms & causes. https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/lupus/symptoms-causes/syc-20365789 (ingezien op 23-4-2018)
  • Mayo Clinic. Thoracic outlet syndrome: Symptoms & causes. https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/thoracic-outlet-syndrome/symptoms-causes/syc-20353988 (ingezien op 23-4-2018)
  • Thuisarts.nl. COPD. https://www.thuisarts.nl/copd (ingezien op 28-6-2017)
  • Afbeelding bron 1: James Heilman, MD, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)
  • Afbeelding bron 2: WaltFletcher, Wikimedia Commons (CC BY-SA-4.0)
  • Afbeelding bron 3: Zerocool, Pixabay
  • Afbeelding bron 4: James Heilman, MD, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)
Reacties

Bo Konings-Stolk, 18-05-2019
Al maanden (zowat een jaar) heb ik paarsblauwe handen en paarsblauwe voeten tot de enkel. Ze voelen gloeiend en gevoelloos aan. Houd ik ze onder zo koud mogelijke kraanwater dan gaat het tijdelijk weg. De handen zijn vrijwel gevoelloos dat is heel lastig want alles valt eruit, de voeten hebben zeer pijnlijke voetzolen en dat is constant pijn bij lopen (ik loop op mijn botjes)
Omdat het steeds vaker en langduriger aanhoudt maak ik me toch zorgen maar wil niet om elke klacht bij de huisarts komen.
Omdat ik 88 jaar ben - en nog mobiel ook al is het met veel pijn -denk ik het is de leeftijd. Maar nu ook de grote gewrichten elleboog, knie, pols, enkel en vingerkootjes opspelen is mijn vraag "Wat te doen?" Toch huisarts? Vriendelijke groet Bo Konings-Stolk Reactie infoteur, 20-05-2019
Het is zeker belangrijk om met uw klachten naar de huisarts te gaan. Blijf er niet langer mee doorlopen, maar maak vandaag nog een afspraak!

N. de Roos, 10-09-2018
Mijn symptomen begonnen met 1 pijnlijke wijsvinger.en gevolgd door een doofgevoel in de vingertop. Een paar dagen later strekte dit pijnlijk gevoel zich uit naar de duim en andere vingers van de hand alhoewel dit op de duim en wijsvinger na minder pijnlijk was. Nu krijg ik opeens een blauw paarse vingertop aan de wijsvinger en vaak ook de duim. Een ander
symptoom is dat ik dan ook erg veel last heb van mijn linkerbovenarm. Over deze symptomen kan ik eigenlijk geen info vinden temeer daar het niet al mijn vingers betreft. Wel heb ik het gevoel dat ook mijn vingers van de andere hand pijnlijk beginnen te worden. Mogelijk heeft u een advies voor mij.

M.v.g.
Niesje de Roos Reactie infoteur, 19-09-2018
De huisarts kan onderzoeken of er bijvoorbeeld sprake is van het schoudergordelsyndroom of thoracic outlet syndroom.

Tartuffel (2.972 artikelen)
Laatste update: 09-08-2023
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 13
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.