Maagzweer: symptomen, klachten, behandeling en dieet
Een maagzweer is een zweer van de maagwand (ulcus ventriculi) of twaalfvingerige darm (ulcus duodeni), het eerste deel van de dunne darm. Het wordt veroorzaakt door een verstoring van het evenwicht tussen slijm die de maagwand en de twaalfvingerig darm beschermd en zuurproductie van de maag. Veel voorkomende klachten zijn pijn of een vervelend gevoel in de bovenbuik. Sommige mensen hebben aanvankelijk niet door dat ze kampen met een maagzweer. De belangrijkste symptomen maagzweer zijn het optreden van pijn enkele uren na een maaltijd of pijn tijdens het eten, pijn in de bovenbuik en zuurbranden. Des te hoger de zweer in de maag is gelegen, des te eerder keert de pijn terug. Zuurremmende middelen kunnen uitkomst bieden. Ook doet de patiënt er verstandig aan om een aantal leefregels in acht te nemen, welke de kans op een maagzweer verkleinen en de genezing bevorderen.
Maagzweer symptomen en behandeling

Maagzweer /
Bron: Alila Medical Media/Shutterstock.comWat is een maagzweer?
Een
maagzweer is een zweer van de maagwand of twaalfvingerige darm, dat is het eerste deel van de dunne darm. De maag produceert zuur ten behoeve van de spijsvertering en ten einde ziektekiemen te bestrijden. Om te voorkomen dat dit zuur de
maag, de
twaalfvingerige darm en de
slokdarm aantasten, worden deze organen beschermd door een slijmlaag. Als de balans tussen de zuur- en de slijmproductie verstoord raakt, dan kan de wand van deze organen ontstoken en beschadigd raken. Aanvankelijk is de beschadiging oppervlakkig, doch wanneer de aantasting voortduurt kan een soort krater ontstaan: een zweer (zie afbeelding bovenaan artikel). Er worden twee peptische zweren onderscheiden:
- een maagzweer; en
- een zweer aan de twaalfvingerige darm.
De laatste komen vaker voor en dan vooral op relatief jongere leeftijd bij mannen. Maagzweren komen voornamelijk voor bij mensen die ouder zijn dan 50 jaar. In Nederland heeft maar liefst één op de vijf patiënten met maagklachten een maagzweer.
Oorzaken van een maagzweer
De mogelijke oorzaken van een maagzweer zijn:
- roken;
- alcohol;

Koffie /
Bron: Istock.com/PuwanaiSomwan
- infectie met de helicobacter pylori bacterie: een veel voorkomende bacteriële infectie - het is onbekend hoe de bacterie wordt overgedragen, waarschijnlijk door ontlasting en speeksel in onhygiënische omstandigheden;
- erfelijke factoren;
- medicijnen, zoals langdurig gebruik van aspirine of non-steroïeontstekingsremmers, ook wel NonSteroidal Anti-Inflammatory Drugs (NSAID): diclofenac, flurbiprofen, ibuprofen, indometacine, ketoprofen, meloxiam, nabumeton, naproxen, piroxicam, sulindac;
- mogelijk cafeïne, in koffie, thee en cola.
Risicofactoren
Naast het nemen van bepaalde pijnstillers, waaronder aspirine, heb je in de volgende gevallen een verhoogd risico op maagzweren:
- Roken kan het risico van maagzweren bij mensen die besmet zijn met H. pylori verhogen.
- Alcohol drinken. Alcohol kan de slijmlaag van de maag irriteren en eroderen en het verhoogt de hoeveelheid maagzuur die is geproduceerd.
- Stress en spanning veroorzaken geen peptische zweren, maar kunnen de aandoening wel verergeren, zo neemt men thans aan.
- Kruidig voedsel eten.
Maagzweer symptomen en klachten
Veel mensen met een maagzweer ervaren in het geheel geen klachten. Ook kan het zijn dat ze het vervelende en nare gevoel afdoen als verstopping. De klachten, signalen en ziekteverschijnselen van een maagzweer kunnen zijn:
- pijn enkele uren na een maaltijd of pijn tijdens het eten*;
- pijn (of naar gevoel) in de bovenbuik;

Gewichtsverlies /
Bron: Istock.com/VladimirFLoyd
- maagkrampen;
- zuurbranden (pyrosis), brandend maagzuur;
- opboeren (ructus);
- misselijkheid en soms overgeven, braken;
- soms ernstige bloedingen (zichtbaar als zwarte, kleverige, teerachtige ontlasting);
- mogelijk bloedbraken, bloed spugen;
- pylorusstenose (een vernauwing van de pylorus, de maaguitgang, waardoor voedsel zich ophoopt)
- een vol gevoel;
- verlies van eetlust en gewichtsverlies, afname van gewicht.
(*) De pijn verdwijnt vaak na het gebruik van voedsel, dat immers het maagzuur vervangt. Als je maag enkele uren na een maaltijd weer leeg is, keert de pijn weer terug. Omdat in dat geval het
hongergevoel duidelijker aanwezig is, spreekt men ook wel van
hongerpijn. Des te hoger de zweer in de maag is gelegen, des te eerder keert de pijn terug.
Complicaties maagzweer
Bloeding
Een mogelijke complicatie is een bloeding van een nabijgelegen bloedvat. In ernstige gevallen kan dit leiden tot bloedbraken, of het bloed wordt via het spijsverteringskanaal afgevoerd en dit leidt tot de bovengenoemde zwarte, kleverige, teerachtige ontlasting. In minder ernstige gevallen kan dit verschijnselen veroorzaken die horen bij
bloedarmoede (anemie):
- vermoeidheid, gevoel van slapte, flauw voelen;

Vermoeidheid als gevolg van een maagzweer /
Bron: Istock.com/BartekSzewczyk
- bleke huid, bleke huiskleur;
- kortademigheid, snel buiten adem bij lichte inspanning;
- hartkloppingen;
- oorsuizen;
- duizeligheid.
Maagperforatie
Soms kan de zweer de maagwand of de wand van de twaalfvingerige darm perforeren. Door een
maagperforatie komt maagzuur in de buikholte terecht. Dit veroorzaakt hevige pijn. Er kan
buikvliesontsteking (peritonitis) ontstaan. De symptomen van deze aandoening zijn:
- doorlopende, constante hevige buikpijn;
- koorts, verhoging;
- het opzwellen van de buik, een opgezwollen buik;
- misselijkheid en braken, overgeven.
Vernauwde maaguitgang
Sporadisch leidt een maagzweer tot een pylorusstenose: een vernauwing van de pylorus, de maaguitgang, waardoor voedsel zich ophoopt en de maag zich niet meer kan legen. Symptomen van deze aandoening zijn:
- een opgeblazen gevoel na het eten;
- enkele uren na de ingenomen maaltijd, onverteerd voedsel overgeven;
- misselijkheid;
- dyspepsie: een ongemakkelijk en vervelend gevoel rond de maag;
- gewichtsverlies.

Endoscopie /
Bron: Beloborod/Shutterstock.comDiagnose en onderzoek
In het ziekenhuis wordt de persoon onderzocht middels endoscopie bij vermoeden van een maagzweer. Er worden dan biopten (stukjes weefsel) afgenomen voor onderzoek. Onderzoek moet uitwijzen of de helicobacter pylori bacterie de boosdoener is of dat er wellicht sprake is van
maagkanker.
Maagzweer behandeling met medicatie
Maagzweer: medicijnen
Behandeling van de maagzweer gebeurt doorgaans met geneesmiddelen die de zuurproductie remmen, zogenaamde antacida (zuurbindende middelen). Ook moet de onderliggende oorzaak worden bestreden. Zo wordt helicobacter pylori bestreden met antibiotica en indien pijnstillers de oorzaak zijn van een zweer, dan moet de persoon zo mogelijk met het gebruik ervan stoppen.
Nieuw geneesmiddel: RHB-105
RHB-105 is een nieuwe en gepatenteerde orale combinatietherapie van twee antibiotica en een protonpompremmer (dat is een geneesmiddel die de maagzuurproductie in de maag vermindert) in een alles-in-een pil die in principe voorgeschreven kan worden voor de behandeling van H. pylori-infectie. H. pylori bacteriële infectie is een belangrijke oorzaak van chronische
gastritis (maagslijmvliesontsteking), maagzweren en maagkanker. Onderzoek naar dit middel heeft positieve resultaten laten zien. De studie toonde een algehele slagingspercentage van 89,4% in het uitroeien van H. pylori, terwijl de standaardbehandeling een slagingspercentage heeft van 70%. Het is anno 2019 nog niet duidelijk wanneer RHB-105 in Nederland op de markt komt.
Operatie bij een maagzweer
Een maagzweer is meestal goed te behandelen is met medicijnen. In hardnekkige gevallen of bij complicaties zoals een maagbloeding of maagperforatie, is een maagoperatie nodig. Een maagoperatie kan bestaan uit het doorsnijden van bepaalde zenuwvertakkingen naar de maag, waardoor er minder maagzuur wordt geproduceerd en de maagzweer kan genezen. Dit wordt 'vagotomie' genoemd. Soms wordt ervoor gekozen om een deel vand e maag weg te nemen, een zogeheten 'maagresectie'. Het deel van de maag waar het zuur wordt geproduceerd, wordt dan weggehaald.
Maagzweer: gezond eten en leven
De patiënt doet er verstandig aan een aantal leefregels in acht te nemen om de kans op een maagzweer te verkleinen en de genezing te bevorderen. Roken verzwakt het maagslijmvlies en daarom is
stoppen met roken aanbevolen. Ook is het belangrijk om stress en spanning zo veel mogelijk te vermijden en te zorgen voor voldoende rust en ontspanning. Stress kan namelijk de klachten verergeren. Voorts is het verstandig om gezond, gevarieerd en vezelrijk te eten. Hierbij kan de 'Schijf van Vijf' van het Voedingscentrum als uitgangspunt dienen. Zorg ook voor regelmaat en voldoende
lichaamsbeweging door dagelijks ten minste een half uur matig-intensief te bewegen, zoals wandelen en fietsen. Wees matig met voedingsmiddelen die maagklachten kunnen verergeren, zoals alcohol, koffie, thee, chocola en pepermunt. Vermijd grote en vette maaltijden. Neem de tijd voor iedere maaltijd en kauw het eten goed. Neem geen eten meer na drie uur voor het slapen gaan.
Plantengeneeskunde bij maagzweer
Kamille-bloesem
Kamille-bloesem werkt aantoonbaar ontstekingsremmend en krampstillend en is daarom geschikt voor het verlichten van
maag-darmklachten. Je kunt het als thee toedienen. Schenk 150 ml kokend water over 3 theelepels gedroogde bloemen en laat dit vervolgens 5 tot 10 minuten afgedekt trekken. Drink dagelijks 3 tot 4 koppen.
Zoethout
Zoethout wordt geadviseerd bij zweren aan maag en twaalfvingerige darm. De zoethoutwortel is vooral interessant vanwege zijn werking tegen bacteriën en virussen. De ontstekingsremmende en antioxidatieve eigenschappen (dat wil zeggen dat ze de oxidatie of roesten van celwanden kunnen voorkomen of vertragen), zijn bij experimenten aangetoond.
Rucola tegen maagzweren
Uit onderzoek met ratten is gebleken dat rucola of raketsla (Eruca sativa) goed werkzaam kan zijn tegen maagzweren. In het onderzoek werden extracten van deze eenjarige plant die behoort tot de Kruisbloemenfamilie gebruikt. Het anti-maagzweer effect is mogelijk door prostaglandine gemedieerde activiteit (prostaglandine is een hormoonachtige stof die door het menselijk lichaam zelf wordt aangemaakt en die de maagwand beschermt tegen de zure maaginhoud) en/of door middel van zijn antioxiderende eigenschappen. (Bron: ScienceDaily, 7 mei 2009)
Prognose en preventie van maagzweren
Als de onderliggende oorzaak van maagzweren succesvol is behandeld, is de prognose uitstekend. Om te voorkomen dat een maagzweer terugkomt, kun je het beste geen alcohol meer drinken, niet meer roken en eventuele uitlokkende voedingsmiddelen vermijden. Ook wordt langdurig gebruik van niet-steroïde anti-inflammatoire geneesmiddelen (NSAID's) afgeraden.
Lees verder
Reacties
Marin, 22-07-2017 17:03 #5
Ik heb (had) een chronische maagzweer zo groot als een 2-euromuntstuk. ( U.V.) Wellicht in een aantal jaren opgebouwd.
Ik moest in maart 2017 er speciaal voor naar Duitsland omdat mijn huisartsen mijn klachten niet serieus namen. Er werd geen H.P. bacterie aangetroffen.
Nu, na 2 controlegastroscopieën is deze verdwenen. Echter ik blijf pijn in de maag houden en het concentreert zich net onder het borstbeen. Verder heb ik constante rugpijn. Ik heb om een volgende gastroscopie gevraagd maar dit wordt geweigerd.
Ik slik 2 x 40mg Pantoprazol per dag sinds 14/03/2017. Ik heb 2 x een infectie van de H.P. bacterie gehad in het verleden.
Zou een tekort aan vitamine B6 en B12 en vitamine D mijn klachten verklaren? Is 2 x 40mg per dag het maximum dat men kans slikken?
Bruin, 30-05-2017 10:51 #4
Ik heb steeds een soort hongergevoel in de maag, maar geen honger naar eten. Ik heb geen pijn. Slik al een maagzuurremmer. Soms als ik in bed lig, komt er iets naar boven in mijn slokdarm, waardoor ik niet kan slapen, het is geen zuur. Ik steek dan mijn vinger in mijn keel om van dat volle gevoel af te zijn. Er komt dan vocht, slijm en een beetje eten uit. Het is een dagelijks iets en ik heb het al weken. Wat zou dit kunnen zijn? Moet ik echt een onderzoek met slang in mijn maag?
Reactie infoteur, 04-06-2017
Bepaalde factoren kunnen ertoe leiden dat je maag niet goed genoeg geledigd wordt van maagzuur en dat hongergevoel ontstaat. Onder meer beeldvormend onderzoek kan nodig zijn om de oorzaak te achterhalen.
Lizzy, 22-04-2016 17:48 #3
Ik heb ooit een maagzweer gehad tengevolge van de helico bacterie. En heb toen hiervoor antibiotica gekregen. Nu is ze echter terug, in een lichte vorm volgens de maag-darm specialist, maar moet ik niét meer aan de antibiotica, enkel aan de maagzuurremmers. Weet iemand de logica hiervan?
bedankt
Reactie infoteur, 30-04-2016
Als er géén infectie met de Helicobacter pylori wordt aangetoond, zal de arts normaal gesproken alleen maagzuurremmers voorschrijven. Het maagsap wordt hierdoor minder zuur en daardoor kan het gat in de slijmvlieslaag zich herstellen.
M. J. J. V. D. Berg, 11-05-2013 09:32 #2
Ik ben net ontslagen uit het ijsseland ziekenhuis, waar ik werdt opgenomen met hevige buikpijn in eerste instantie kon de arts geen diagnose stellen en spoot me morphine in waardoor de pijn weg ging.
Vervolgens werd er urine en bloed afgenomen om getest te worden daar uit bleek dat er in mijn urine en bloed een ontsteking in mijn lichaam was ik werd naar de afd. gebracht. De volgende dag kreeg ik medicijnen omdat ik ook hartpatient ben kreeg ik geen pijnstiller waardoor de pijn terug kwam, vervolgens gaf de arts mij weer morphineen de pijn zakte weer ik at niet en dronk alleen water, ik vertelde de arts dat ik bezig was met stoppen met roken doormiddel van nicollet zuigtabletten daar moest ik gelijk mee stoppen? Ook kreeg ik een ct scan met contrastvloeistof en daaruit bleek volgens de arts dat ik een maagzweer had
Vervolgens kreeg ik overdag paracetamol 2 tab.per d. buiten mijn hartmedicatie en vetvrij en zacht voetsel na een paar dagen mocht ik weer naar huis met de mededling rust te nemen
U-A-Sai, Guido, 23-02-2011 15:12 #1
Ik zocht vandaag veel op internet over maagproblemen die sinds kort bij mijn moeder zijn geconstateerd. Ze ligt in het zioekenhuis op Curacao. Uw duidelijke artikel geeft veel aanwijzingen, maar ik vind nog niet precies wat er met haar aan de hand is. Ze hebben een maagzweer geconstateerd en er was sprake van opeenhoping van voedsel dat uiteindelijk op een onnatuurlijke manier verwijderd diende te worden. Wat ik niet in uw artikel lees -- en daar gaat uw artikel wellicht niet over -- is dat de twaalf vingere darm nu ipv 3 vingers dik 1 vinger dik is. Althans volgens de berichtgeving van een van mijn zussen op Curacao en na een soort kijkoperatie. Kunt u mij een verwijzing geven waar ik dit - dus afwijkende dikte van de darm - kan vinden, of uiteraard direct een antwoord geven. Dat zou ik zeer op prijs stellen.