Sinaasappel: gezondheidsvoordelen en voedingswaarde
Een sinaasappel heeft een uitstekende voedingswaarde en heeft veel gezondheidsvoordelen. Een sinaasappel is een uitstekende bron van vitamine C, een in water oplosbare antioxidant in het lichaam, waardoor vrije radicalen worden bestreden en schade wordt voorkomen, zowel binnen als buiten de cellen. In cellen kan kanker ontstaan als gevolg van schade door vrije radicalen. Als gevolg van schade door vrije radicalen aan (cellulaire) structuren, kan ook een pijnlijke ontsteking ontstaan. Vitamine C voorkomt dat er schade en ontsteking ontstaat door vrije radicalen. Vrije radicalen oxideren ook cholesterol. Pas nadat geoxideerd is, hecht cholesterol zich aan de slagaderwanden, wat leidt tot plaques. Omdat vitamine C vrije radicalen kan neutraliseren, kan het helpen de oxidatie van cholesterol te voorkomen. Vitamine C is tevens belangrijk voor de goede functie van een gezond immuunsysteem en het voorkomen van griep en verkoudheid.
Wat zijn sinaasappels?
Sinaasappelboom
Sinaasappel is de oranje vrucht van de sinaasappelboom (Citrus sinensis). Het vruchtvlees van een sinaasappel of appelsien is licht oranjegeel van kleur en heeft een frisse smaak. Er bestaan evenwel ook sinaasappels met rood vruchtvlees, de zogeheten bloedsinaasappels.
Populaire vrucht
Sinaasappels zijn een van de meest populaire vruchten over de hele wereld. Hoewel ze heerlijk zijn als tussendoortje of als ingrediënt in bepaalde recepten, wordt vooral het sap van een sinaasappel geassocieerd met een goede gezondheid, omdat het bekend staat als een integraal onderdeel van een gezond ontbijt. Sinaasappelsap met vruchtvlees bevat daarenboven nog meer vitamine C en ook meer voedingsvezels.
Zoet en bitter
Sinaasappelen worden ingedeeld in twee algemene categorieën: zoet en bitter. De zoete variant wordt het meest geconsumeerd. Populaire variëteiten van de zoete sinaasappel (Citrus sinensis) zijn Valencia, Navel en Jaffa sinaasappels, evenals de bloedsinaasappel, een hybride soort die kleiner van omvang is, aromatischer van smaak en rode tinten door het hele vlees heeft. Bittere sinaasappels (Citrus aurantium), ook bekend als zure sinaasappel, bittersinaasappel of pomerans, worden vaak gebruikt om jam of marmelade te maken, en hun schil dient als smaakstof voor likeuren zoals Grand Marnier en Cointreau.
Geschiedenis
Sinaasappelen komen oorspronkelijk uit Azië, in de regio van Zuid-China tot Indonesië, van waaruit ze zich naar India hebben verspreid. Hoewel schilderijen uit de Renaissance in schilderijen van Het Laatste Avondmaal soms sinaasappels op tafel zetten, lijkt de veronderstelling dat ze in deze regio zijn gekweekt onjuist, omdat sinaasappelen pas rond de 9e eeuw in het Midden-Oosten werden verbouwd. Zoete sinaasappelen werden rond de vijftiende eeuw in Europa geïntroduceerd door verschillende bevolkingsgroepen, waaronder de Moren, en de Portugezen, evenals de Italiaanse handelaren en ontdekkingsreizigers die ze aantroffen op hun reizen naar Azië en het Midden-Oosten. Spaanse ontdekkingsreizigers introduceerden sinaasappelen in de 16e eeuw in Florida (Verenigde Staten), terwijl Spaanse missionarissen in de 18e eeuw deze vruchten naar Californië brachten in de 18e eeuw.
Vóór de 20e eeuw waren sinaasappelen erg duur en daarom werden ze niet regelmatig geconsumeerd, maar eerder gegeten op speciale feestdagen zoals Kerstmis. Nadat er efficiëntere kweek- en transportmiddelen waren ontwikkeld , daalde de prijs van sinaasappelen en konden ze op grote schaal worden geconsumeerd. Anno 2024 zijn de Verenigde Staten, Brazilië, Mexico, Spanje, China en Israël (bekend van de overheerlijke Jaffa sinaasappelen) de landen die de meeste sinaasappelen produceren.
Voedingswaarde van sinaasappels
Een grote sinaasappel (ongeveer 184 gram) heeft ongeveer de volgende voedingswaarde:
- 86,5 calorieën
- 21,6 gram koolhydraten
- 1,7 gram eiwit
- 0,2 gram vet
- 4,4 gram vezels
- 97,9 milligram vitamine C
- 55,2 microgram foliumzuur
- 0,2 milligram thiamine of vitamine B1
- 333 milligram kalium
- 414 internationale eenheid (IE) vitamine A
- 73,6 milligram calcium
- 0,1 milligram vitamine B6
- 0,5 milligram pantotheenzuur of vitamine B5
- 18,4 milligram magnesium
Sinaasappelsap /
Bron: Scott Bauer, Wikimedia Commons (Publiek domein)Gezondheidsvoordelen van sinaasappels
Sinaasappelen bevatten fytochemicaliën die beschermen tegen kanker
Sinaasappelen zijn rijk aan limonoïden, een groep chemische stoffen die voorkomen in verschillende planten en helpen bij het bestrijden van een aantal soorten kanker, waaronder
huidkanker,
longkanker,
borstkanker,
maagkanker en
darmkanker.
Sinaasappels kunnen nierziekten helpen voorkomen
Het drinken van sinaasappelsap, bij voorkeur met vruchtvlees, en het eten van sinaasappels vermindert het risico op
nierstenen. Als je dagelijks 1/2 tot 1 liter sinaasappelsap drinkt, dan neemt de urinaire pH-waarde en citroenzuuruitscheiding toe, waardoor het risico op vorming van calciumoxalaatstenen aanzienlijk daalt. .
Sinaasappels verlagen het cholesterol
Omdat een sinaasappel vol oplosbare vezels zit, is deze zoete vrucht nuttig bij het verlagen van je
cholesterolwaarden.
Sinaasappels zijn gezond voor het hart
Sinaasappels zitten vol met kalium, een elektrolyt-mineraal dat verantwoordelijk is voor de goede werking van het hart. Wanneer
kaliumspiegels te laag worden, kun je een abnormaal hartritme ontwikkelen, bekend als aritmie.
Sinaasappel verlaagt het risico op ziekten
Sinaasappels zitten tjokvol met vitamine C, dat cellen beschermt door vrije radicalen te neutraliseren. Vrije radicalen veroorzaken chronische ziekten, zoals kanker en
hartaandoeningen.
Sinaasappels bestrijden virale infecties
De vele polyfenolen en de grote hoeveelheid vitamine C in sinaasappelen beschermen je tegen virale infecties, zoals
griep en
verkoudheid.
Sinaasappel verlicht obstipatie
Sinaasappels zitten tjokvol met voedingsvezels, die spijsverteringssappen stimuleren en
obstipatie verminderen.
Sinaasappel is goed voor de ogen
Sinaasappels dragen bij aan een goede gezondheid van het oog en beschermen het gezichtsvermogen. Sinaasappels zijn rijk aan carotenoïde verbindingen, die worden omgezet in vitamine A en helpen maculadegeneratie te voorkomen.
Sinaasappelen zijn goed voor de bloeddruk /
Bron: Bacho/ShutterstockSinaasappels reguleren hoge bloeddruk
Het flavonoïde hesperidine dat in sinaasappelen wordt aangetroffen, helpt bij het reguleren van
hoge bloeddruk, en het magnesium in sinaasappelen helpt de
bloeddruk te handhaven.
Sinaasappels beschermen de huid
Sinaasappels zitten vol met bèta-caroteen, een krachtige antioxidant die de cellen beschermt tegen schade. Beta-caroteen beschermt de huid tegen vrije radicalen en helpt tekenen van veroudering te voorkomen.
Sinaasappels alkaliseren het lichaam
In sinaasappels zitten veel alkalische mineralen die helpen om het lichaam in balans te houden en te ontzuren. In dit opzicht zijn ze vergelijkbaar met
citroenen, die een van de meest alkalische voedingsmiddelen zijn.
Sinaasappels veroorzaken geen piek in de bloedsuikerspiegel
Zoals alle vruchten bevatten sinaasappels eenvoudige
suikers, maar de sinaasappel heeft een glycemische index van 40. Alles onder de 55 wordt als laag beschouwd. Dit betekent dat zolang je niet te veel sinaasappels per keer eet, je
bloedsuikerspiegel niet zal pieken en problemen met insuline of gewichtstoename kunnen veroorzaken.
Sinaasappels kopen en bewaren
Sinaasappelen hoeven niet per se een feloranje kleur te hebben om goed te zijn. De uniforme kleur van niet-biologische sinaasappels kan zelfs te wijten zijn aan de injectie van een kunstmatige kleurstof in de schil. Of ze nu biologisch zijn of niet, sinaasappels die gedeeltelijk groen zijn of bruin roodbruin zijn, kunnen net zo rijp en smakelijk zijn als die met een effen oranje kleur. Vermijd die met zachte plekken of sporen van schimmel (witte aanslag op de schil). En, omdat sinaasappelen tot de 20 belangrijkste voedingsmiddelen behoren waarin bestrijdingsmiddelenresiduen het vaakst worden aangetroffen, is het raadzaam om zo veel mogelijk biologische sinaasappelen te kopen.
Kies sinaasappels met een zachte maar stevige schil en die relatief zwaar zijn voor hun formaat. Deze zullen een hoger sapgehalte hebben dan die welke ofwel sponsachtig of lichter in gewicht zijn. Over het algemeen zullen sinaasappels die kleiner zijn sappiger zijn dan die met een grotere omvang, net als die met dunnere schillen.
Sinaasappelen kunnen op kamertemperatuur of in de koelkast worden bewaard, afhankelijk van je voorkeur. De houdbaarheid is in beide gevallen vaak even lang, ongeveer twee weken, en de sinaasappels behouden vrijwel hetzelfde niveau van hun vitaminegehalte. De beste manier om sinaasappelen op te slaan is los in plaats van verpakt in een plastic zak, want als ze worden blootgesteld aan vocht, kunnen ze gemakkelijk schimmel ontwikkelen. Sinaasappelsap en de schil kunnen ook worden bewaard voor later gebruik. Plaats versgeperst sinaasappelsap in de koelkast of in de vriezer. Gedroogde sinaasappelschil moet op een koele, droge plaats in een luchtdichte glazen pot worden bewaard.
Teelt
Net als de meeste citrusplanten doen sinaasappels het goed bij matige temperaturen, dat wil zeggen tussen 15,5 en 29°C en ze hebben veel zonneschijn en water nodig. Aangezien sinaasappels gevoelig zijn voor vorst, zijn er verschillende methoden om vorstschade aan gewassen en bomen te voorkomen wanneer temperaturen onder het vriespunt worden verwacht.
Producten gemaakt van sinaasappelen
Sinaasappelsap wordt verkregen door het fruit in een sapcentrifuge of op een pers te persen en het sap in een bak eronder op te vangen. Dit kan thuis of, op een veel grotere schaal, industrieel worden gemaakt. Brazilië is anno 2024 de grootste producent van sinaasappelsap ter wereld, gevolgd door de Verenigde Staten. Zoete sinaasappelolie is een bijproduct van de sapindustrie dat wordt geproduceerd door de schil samen te persen. Het wordt gebruikt voor het aromatiseren van voedsel en dranken en ook in de parfumindustrie en aromatherapie vanwege de geur. Zoete sinaasappelolie bestaat voor ongeveer 90% uit D-limoneen, een oplosmiddel dat wordt gebruikt in verschillende huishoudelijke chemicaliën. Het is een efficiënt reinigingsmiddel met een aangename geur, gepromoot voor zijn milieuvriendelijkheid en daarom te verkiezen boven petrochemicaliën. Marmelade wordt traditioneel gemaakt met Sevilla sinaasappels, die minder zoet zijn. Alle delen van de vrucht worden gebruikt. Sinaasappelschillen worden door tuinders gebruikt als een slakkenafweermiddel.
Productie
Brazilië produceert anno 2024 grofweg 24% van de totale wereldproductie van sinaasappels, gevolgd door China en India.
Spreekwoorden en gezegden met 'sinaasapppels'
- Zo oranje als een sinaasappel: Zeer oranje van kleur.
- Appeltjes van oranje: Deze uitdrukking wordt vaak gebruikt om te verwijzen naar de oranje vruchten van de sinaasappelboom. Het kan ook symbool staan voor iets dat verfraaiend is of een aangename toevoeging. Het wordt ook wel gebruikt als een term voor borsten.
Lees verder