Mandarijn: gezondheidsvoordelen & voedingswaarde mandarijnen

Mandarijnen kennen veel gezondheidsvoordelen. Deze vrucht is bijvoorbeeld goed voor de weerstand en de bloeddruk. Mandarijnen zijn populair in Nederland. Jaarlijks eten de Nederlanders grofweg 4 kilogram van deze citrusvrucht. Een mandarijn is een kleine citrusvrucht met een vaak diep oranje kleur. Er zijn verschillende soorten mandarijnen. De schil van een mandarijn ligt los om het vruchtvlees heen en kun je zodoende gemakkelijk verwijderen. De mandarijn heeft een uitstekende voedingswaarde; er zitten veel vitamines in een mandarijn. Een mandarijn is derhalve een gezond tussendoortje.

• Wat is een mandarijn?
• Geschiedenis
• Gezondheidsvoordelen van mandarijn
• Bloeddruk
• Kanker
• Cholesterol
• Gewichtsverlies
• Gezond immuunsysteem
• Gezonde huid
• Veroudering tegengaan
• Wonden genezen
• Voedingswaarde van mandarijnen
• Mandarijnboom
• Toepassingen
• Verse mandarijnen
• Schil
• Inblikken
• Traditioneel medicijn
• Mandarijntjes kopen
• Mandarijnen bewaren
• Koele, droge plaats
• Mandarijnen invriezen
• Productie
• Recept: Mandarijncake
• Ingrediënten
• Bereidingswijze
• Optionele glazuur

Wat is een mandarijn?

Een mandarijn is een citrusvrucht van de mandarijnboom (Citrus reticulata) en komt oorspronkelijk uit China. Mandarijntjes hebben veel weg van een kleine sinaasappel. Een mandarijn wordt vaak gewoon gegeten als tussendoortje of in fruitsalades. Een rijpe mandarijn is stevig tot enigszins zacht. De schil is erg dun, met zeer weinig bittere, witte mesocarp. Ze zijn daarom meestal gemakkelijk te pellen en op te delen in segmenten. De mandarijnboom is meer droogtetolerant dan de vrucht. De mandarijn is zacht en wordt gemakkelijk door kou beschadigd. De boom kan worden gekweekt in tropische en subtropische gebieden.

Geschiedenis

Mandarijnen komen oorspronkelijk uit Zuidoost-Azië en China en zijn later geïntroduceerd in Europa, Noord-Afrika, Australië en andere delen van de wereld. Twee mandarijnvariëteiten werden begin 17e eeuw vanuit China naar Engeland gebracht. In 1850 waren ze goed ingeburgerd in Italië en verspreidden ze zich naar andere mediterrane landen. Rond 1850 importeerde en plantte de de Italiaanse consul mandarijnen op het consulaat in New Orleans in de VS. De teelt van deze vrucht verspreidde zich vervolgens naar Florida en Californië.

Gezondheidsvoordelen van mandarijn

Mandarijnen zijn een zeer aan te bevelen fruit, omdat ze zoveel voedingsstoffen en vitaminen bevatten die je kunnen helpen ziekten zoals kanker en griep te voorkomen.

Bloeddruk

Mandarijnen helpen bij het handhaven van een soepele bloedstroom door de bloedvaten, waardoor een normale bloeddruk wordt gehandhaafd. Mensen met hoge bloeddruk kunnen baat hebben bij het eten van mandarijnen.

Kanker

Mandarijnen kunnen het risico op het ontwikkelen van leverkanker en borstkanker verminderen. Dat komt door de carotenoïden, die de vruchtjes hun oranje kleur geven. Veel carotenoïden kunnen worden omgezet in vitamine A en er zijn tevens carotenoïden die de schadelijke werking van onstabiele cellen, de zogenaamde vrije radicalen, kunnen tegengaan. Zij staan bekend als antioxidanten. Voorts dragen carotenoïden bij aan het op peil houden van het afweersysteem en de celgroei, en beschermen ze de huid en de ogen tegen de schadelijke werking van ultraviolet (UV) licht.

Cholesterol

De antioxidanten die aanwezig zijn in mandarijnen helpen het slechte cholesterol te verminderen en bevorderen het goede cholesterol. Het bevat ook vezels die je slagaders helpen ontdoen van het slechte cholesterol.

Gewichtsverlies

Mandarijntjes vormen een geweldige bron van vezels waardoor de maag langer vol blijft. Het vermindert ook de wens om meer te eten.

Gezond immuunsysteem

Vitamine C in mandarijnen is van cruciaal belang bij het voorkomen van verkoudheid en is van vitaal belang voor de goede werking van een gezond immuunsysteem.

Gezonde huid

Regelmatige consumptie van mandarijnen zorgt ervoor dat de huid er beter en gezonder uitziet en een speciale glans krijgt.

Veroudering tegengaan

De voedingsstoffen die mandarijnen bezitten, kunnen helpen tegen ouder worden. Mandarijnolie kan rechtstreeks op de huid worden aangebracht.

Wonden genezen

Mandarijnolie kan nuttig zijn bij de groei van nieuwe cellen en weefsels. Het helpt bij het sneller helen van wonden.

Voedingswaarde van mandarijnen

Een mandarijn bevat 85% water, 13% koolhydraten en verwaarloosbare hoeveelheden vet en eiwit. Van de micronutriënten bevat een mandarijn alleen van vitamine C een significante hoeveelheid; alle andere voedingsstoffen zijn in kleinere hoeveelheden aanwezig.

100 gram mandarijn bevat de volgende vitaminen en mineralen:

• Calcium: 37 mg
• Koper: 42 μg
• IJzer: 0,15 mg
• Magnesium: 12 mg
• Fosfor: 20 mg
• Kalium: 166 mg
• Natrium]: 2 mg
• Zink: 0,07 mg
• Mangaan: 0,039 mg
  Mandarijnbloesem / Bron: Adam Cebula, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)
• Thiamine (vitamine B1): 0,058 mg
• Riboflavine (vitamine B2); 0,036 mg
• Niacine (vitamine B3); 0,376 mg
• Vitamine B6: 0,078 mg
• Foliumzuur: 16 μg
• Vitamine B5: 0,216 mg
• Vitamine B12: -
• Vitamine A: 681 IE
• Vitamine C: 30 mg
• Vitamine D: -
• Vitamine E: 0,20 mg
• Vitamine K: -

Mandarijnboom

De mandarijnboom is een middelgrote boom die gewoonlijk niet groter wordt dan 4 meter, maar een 30-jarige boom kan echter 5 meter bereiken en zo'n boom kan ongeveer 5.000 tot 7.000 vruchten opleveren. De boom heeft over het algemeen doornen. De bladeren van de mandarijnboom zijn donkergroen en lancetvormig tot spits-eivormig De bladeren zijn glanzend en groen en vrij klein. De bladstelen zijn kort.

Toepassingen

Een mandarijn is oranje, oranjegeel, of oranjerood. Hun vorm is bolvormig of afgeplat (afgeplat aan de polen). De huid is dun en laat gemakkelijk los. Een belangrijk voordeel van mandarijntjes ten opzichte van andere citrusvruchten, is dat ze veel gemakkelijker te pellen zijn. Aan de binnenkant zitten segmentjes vruchtvlees en -sap, omringd door het zogeheten endocarp. De vruchten kunnen pitloos zijn of een klein aantal zaden bevatten. De mandarijn is zoet van smaak. Ze kunnen als geheel worden gegeten of worden geperst om sap te maken. Ze kunnen ook worden gedroogd. De vruchten bevatten een grote hoeveelheid suiker (tot 10,5%), vitamine C, B1, B2, provitamine A, vrije organische zuren, fytonciden, lectinen en minerale zouten.

Verse mandarijnen

Mandarijnen worden over het algemeen geschild en vers gegeten. Het verse fruit wordt ook gebruikt in salades, desserts en hoofdgerechten. Vers mandarijnsap en bevroren sapconcentraat is moeilijk verkrijgbaar in Nederland.

Schil

De schil kan worden gebruikt als een kruid voor het koken, bakken, drinken of snoep. Gedroogde sinaasappelschil (chen pi) kun je meestoven in stoofschotels, bouillon, soep en rijst.

Inblikken

Ingeblikte mandarijn-segmenten worden vaak gebruikt in salades, desserts en gebak.

Traditioneel medicijn

In de traditionele Chinese geneeskunde wordt de gedroogde schil van de vrucht gebruikt bij het reguleren van ch'i, en wordt deze ook gebruikt om opgezette buik te behandelen, de spijsvertering te verbeteren en slijm te verminderen. Mandarijnen worden ook gebruikt in ayurveda, een traditionele geneeswijze inheems aan het Indiase subcontinent.

Mandarijntjes kopen

En bittere smaak van de mandarijn kan afkomstig zijn van onrijp fruit, hoewel ze in dat geval vaak een beetje zuur of minder smaakvol zullen zijn, en komt door een gebrek aan sap wat meestal komt doordat de mandarijn te lang is opgeslagen en is uitgedroogd.

Een rijpe mandarijn moet stevig maar niet hard zijn met een goede, heldere mandarijngeur. Wrijven met je vinger over de schil zou wat citrusolie moeten geven. De geur is meestal de beste richtlijn voor smaak, hoewel een mandarijn soms lekker kan ruiken maar geen goede smaak heeft. De schil moet enigszins losjes aanvoelen. Als de schil strak op het fruit zit, is het niet rijp of is deze aan het uitdrogen.

Mandarijnen bewaren

Koele, droge plaats

Mandarijnen gaan meestal 1-2 weken mee wanneer ze op een koele, droge plaats in een enkele laag worden bewaard. Als je mandarijnen niet binnen 1-2 weken hebt gegeten na aankoop, plaats ze dan in de koelkast om hun houdbaarheid met een paar dagen te verlengen.

Let op: het is het beste om ze niet op te bergen in een kartonnen doos, in de zon of op een warme plaats. Sla mandarijnen ook niet in vochtige ruimtes op, want dit vergroot de kans op schimmel.

Mandarijnen invriezen

Als je je mandarijnen gaat invriezen voor smoothies of om buiten het seizoen te gebruiken:

• Schil de mandarijn en verwijder (zo veel mogelijk) de witte velletjes, omdat deze na verloop van tijd bitter kunnen worden.
• Scheid de mandarijnen in kleinere stukjes (gemakkelijker in de blender te doen).
• Plaats de mandarijnstukken in een enkele laag in een invriesdoosje of diepvrieszak; dit maakt het gemakkelijk om de segmenten later te breken.
• Plaats het doosje of de zak in de vriezer en geniet ervan.

Productie

In 2016 werd de mandarijnproductie aangevoerd door China met 52% van het totaal, gevolgd door Spanje, Turkije, Marokko en Egypte.

Recept: Mandarijncake

Ingrediënten

• 4 mandarijnen
• 200 gram suiker
• 200 gram bloem
• 150 gram boter (op kamertemperatuur)
• 3 eieren
• 1 zakje vanillesuiker
• 1 theelepel bakpoeder
• Snufje zout

Bereidingswijze

• Voorverwarmen: Verwarm de oven voor op 180°C en vet een cakevorm in.
• Mandarijnen voorbereiden: Schil de mandarijnen en verwijder eventueel de pitjes. Pureer de mandarijnen met een staafmixer of in een keukenmachine tot een gladde massa.
• Cakebeslag maken: Mix de boter en de suiker luchtig in een kom. Voeg één voor één de eieren toe en mix goed door. Voeg dan de vanillesuiker toe.
• Droge ingrediënten: Zeef de bloem samen met het bakpoeder en een snufje zout in een aparte kom. Voeg dit geleidelijk toe aan het botermengsel en mix tot een glad beslag.
• Mandarijnen toevoegen: Voeg de mandarijnenpuree toe aan het beslag en roer dit goed door tot het volledig gemengd is.
• Bakken: Giet het beslag in de ingevette cakevorm. Bak de cake in de voorverwarmde oven gedurende ongeveer 40-50 minuten, of totdat een satéprikker er schoon uitkomt.
• Afkoelen: Laat de cake afkoelen in de vorm en haal hem daarna uit de vorm om verder af te koelen op een rooster.

Optionele glazuur

Je kunt de cake afmaken met een eenvoudige glazuur van poedersuiker en wat mandarijnsap. Meng ongeveer 100 gram poedersuiker met 2-3 eetlepels mandarijnsap en drapeer dit over de afgekoelde cake.

Geniet van je heerlijke mandarijncake!

Lees verder

• Citroen: gezondheidsvoordelen & voedingswaarde van citroenen
• Sinaasappel: gezondheidsvoordelen en voedingswaarde
• Grapefruit: gezondheidsvoordelen & voedingswaarde grapefruit