Ouderdomsvlekken: Huidaandoening door blootstelling aan zon

Ouderdomsvlekken, ook wel bekend als levervlekken of zonne-lentigines, zijn platte, bruine of zwarte vlekken die op verschillende huidgebieden kunnen verschijnen. Ze ontstaan vaak bij mensen die langdurig aan de zon of UV-stralen zijn blootgesteld. Hoewel ouderdomsvlekken doorgaans goedaardig zijn, is het verstandig om een arts te raadplegen om andere huidaandoeningen uit te sluiten. Deze vlekken krijgen hun naam omdat ze vaak optreden bij oudere mensen en een ouder uiterlijk kunnen geven. Ouderdomsvlekken kunnen met crèmes, lotions en andere medische en alternatieve behandelingen worden behandeld, waardoor patiënten mogelijk weer een jeugdiger uiterlijk krijgen. De beste manier om ouderdomsvlekken te voorkomen is door chronische blootstelling aan de zon te vermijden.

• Synoniemen ouderdomsvlekken
• Oorzaken: Langdurige blootstelling aan zonlicht
• Risicofactoren ouderdomsvlekken
• Symptomen: Pijnloze, vlakke vlekken
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van ouderdomsvlekken
• Prognose: Permanent veranderd uiterlijk
• Complicaties van ouderdomsvlekken
• Preventie van ouderdomsvlekken: Bescherming tegen de zon

Synoniemen ouderdomsvlekken

Andere benamingen voor ouderdomsvlekken zijn:
LISTlentigines (lentigo is het enkelvoud)
lentigo senilis
lentigo solaris
levervlekken: De term “levervlekken” verwijst naar de kleur van de vlekken en heeft geen betrekking op een onderliggende leveraandoening.
zonnevlekken

Oorzaken: Langdurige blootstelling aan zonlicht

Ouderdomsvlekken zijn een type pigmentvlekken die ontstaan door veranderingen in de huidskleur als gevolg van veroudering of blootstelling aan zonlicht en andere bronnen van ultraviolet (UV) licht, zoals zonnebanken. Melanine, het pigment dat verantwoordelijk is voor de kleur van de huid, bevindt zich in de bovenste huidlaag (epidermis). UV-licht versnelt de productie van melanine, wat leidt tot een bruine huidskleur als bescherming tegen UV-stralen. Bij langdurige blootstelling aan de zon kan de melanine zich ophopen en samenklonteren, wat resulteert in de vorming van ouderdomsvlekken. UV-stralen beschadigen de huidcellen en veroorzaken vrije radicalen die bijdragen aan de veroudering van de huid.

Risicofactoren ouderdomsvlekken

Hoewel ouderdomsvlekken vaak voorkomen bij mensen ouder dan vijftig jaar, kunnen ook jongere mensen die veel tijd in de zon doorbrengen, last krijgen van deze vlekken. Personen met een lichte huid, een ongezonde voeding, een gebrek aan lichaamsbeweging en slechte huidverzorging hebben een verhoogd risico. Roken is eveneens een risicofactor. Het LEOPARD-syndroom, een zeldzame genetische aandoening, kan ook leiden tot de vorming van ouderdomsvlekken, naast andere symptomen zoals problemen met de ogen, longen, genitaliën, hart en groei. In sommige gevallen is er echter geen duidelijke oorzaak of risicofactor voor de ontwikkeling van ouderdomsvlekken te vinden.

Symptomen: Pijnloze, vlakke vlekken

Ouderdomsvlekken verschijnen vaak na de leeftijd van veertig jaar en komen voornamelijk voor op huidgebieden die veel aan de zon zijn blootgesteld, zoals het gezicht, de handrug, de bovenkant van de voeten, de onderarmen, de schouders, de bovenrug en/of het voorhoofd. Deze vlekken zijn doorgaans pijnloos, vlak en ovaalvormig. De kleur varieert van grijs of lichtbruin tot zwart, en de vlekken kunnen enkele millimeters tot enkele centimeters groot zijn. Meestal zijn er één of twee vlekken op een bepaald gebied, maar op de onderarmen en handruggen kunnen er meer vlekken voorkomen. Door de aanwezigheid van ouderdomsvlekken kan de huid een ouder uiterlijk krijgen dan de daadwerkelijke leeftijd van de persoon suggereert.

Diagnose en onderzoeken

De diagnose van ouderdomsvlekken wordt doorgaans gesteld door visueel onderzoek door een arts, gecombineerd met informatie over de leeftijd en blootstelling aan de zon. Indien nodig kan de arts een huidbiopt (weefselmonster) nemen om de diagnose te bevestigen. Dit is vooral relevant als de vlek een onregelmatige rand heeft of lijkt op een melanoom, een moedervlek of een ouderdomswrat (goedaardige, pijnloze gezwellen op de huid).

Behandeling van ouderdomsvlekken

Professionele medische behandelingen

Ouderdomsvlekken vereisen meestal geen behandeling, maar sommige mensen kiezen ervoor om het uiterlijk van hun huid te verbeteren. Dit kan met behulp van blekende lotions of crèmes, waarvan veel hydrochinon bevatten. Hoewel hydrochinon effectief kan zijn, kunnen bijwerkingen zoals blaren of andere huidreacties optreden. Andere behandelingsopties zijn bevriezing (cryotherapie), laserbehandeling en microdermabrasie.

Nieuwe behandelingen en technologieën

De laatste jaren zijn er verschillende nieuwe behandelingen en technologieën ontwikkeld om ouderdomsvlekken te behandelen en te verminderen:

• Chemische peelings: Behandelingen waarbij een chemische oplossing wordt aangebracht om de bovenste huidlagen te exfoliëren en de huidvernieuwing te bevorderen.
• Intense pulsed light (IPL): Deze techniek maakt gebruik van lichtpulsen om pigmentvlekken te verminderen en de huidteint te egaliseren.
• Fractionele lasertherapie: Een methode die gericht is op het verbeteren van huidtextuur en het verminderen van pigmentvlekken door middel van een fractionele laser.
• Retinoïden: Crèmes op basis van retinoïden kunnen helpen bij het verminderen van pigmentvlekken en het verbeteren van de huidtextuur door de celvernieuwing te stimuleren.

Alternatieve behandelingen
Volgens Total Health Magazine en Organic Facts kunnen alternatieve behandelingen helpen bij het verminderen van ouderdomsvlekken. Enkele aanbevolen natuurlijke middelen zijn:

• aardappelschijfjes
• aloë vera-sap
• biologische karnemelk
• botermelk
• een mengsel van appelciderazijn en ui
• emoe-olie
• huidsupplementen met antioxidanten
• jus d'orange
• knoflook (pasta)
• komkommer
• limoensap
• olijfolie
• paardenbloem
• papaja (geraspt)
• radijs
• ricinusolie
• rozemarijnolie
• rozenwater
• sandelhoutpoeder of essentiële olie van sandelhout
• tomatensap
• vers citroensap
• vitamine E
• watermeloenen (schil)
• yoghurt

Prognose: Permanent veranderd uiterlijk

Ouderdomsvlekken zijn niet gevaarlijk voor de gezondheid, maar ze veroorzaken een permanente verandering in de huid. Hoewel ze geen medische risico's met zich meebrengen, kan de cosmetische verandering door ouderdomsvlekken voor sommige mensen een probleem zijn.

Complicaties van ouderdomsvlekken

In zeldzame gevallen kan een ouderdomsvlek zich ontwikkelen tot een melanoom, een vorm van huidkanker. Het is daarom belangrijk om veranderingen in de huid regelmatig te laten controleren door een arts.

Preventie van ouderdomsvlekken: Bescherming tegen de zon

Om ouderdomsvlekken te voorkomen, is het belangrijk om de huid goed te beschermen tegen de zon. Dit kan door het dragen van beschermende kleding zoals hoeden, lange mouwen, lange rokken of broeken. Een zonnebril beschermt ook de ogen. Het is aan te raden om de zon te vermijden tussen 10.00 en 16.00 uur, wanneer de zon het sterkst is. Gebruik zonnebrandcrème met een minimale factor van 30, breng deze minimaal een halfuur voor blootstelling aan de zon aan en herhaal de toepassing regelmatig. Ook in de winter is het belangrijk om zonnebrandcrème te gebruiken.

Lees verder

• Huid: Veranderingen bij de veroudering (huidveroudering)
• Huidveroudering: 10 onbekende boosdoeners
• Rimpels: Oorzaken en behandelingen van lijntjes in huid
• Huidschade door blootstelling aan UV-straling van de zon
• Huidkanker: Kwaadaardige huidgezwellen en huidtumoren