Zonnevlekken gezicht: ontstaan en verwijderen bruine vlekken

Hoe ontstaan zonnevlekken ofwel bruine vlekken in het gezicht en voorhoofd en hoe kan je deze donkere huidvlekken verwijderen? Een zonnevlek of ouderdomsvlek is een goedaardige pigmentvlek die vooral voorkomt bij mensen van 50 jaar en ouder, maar ze kunnen ook bij jongere mensen voorkomen. Zonnevlekken treden vooral op plekken van de huid op die vaak aan de zon zijn blootgesteld, zoals gelaat, borststreek en handruggen. Medisch gezien behoeven ouderdomsplekken niet behandeld te worden. Wanneer de bruine vlekken in het gezicht of elders als cosmetisch storend worden ervaren, kun je ervoor kiezen om ze te (laten) verwijderen. Bruine vlekken in het gezicht of voorhoofd kun je voorkomen door niet veelvuldig te zonnen en door een goede zonnebrandcrème te gebruiken.

• Wat zijn zonnevlekken?
• Omschrijving
• Bij wie komen zonnevlekken voor?
• Geen behandeling nodig
• Zonnevlekken symptomen: bruine vlekken in gezicht en andere delen van de huid
• Verschijnselen
• Voorkeursplekken en omvang
• Oorzaak: hoe ontstaan zonnevlekken?
• Onderzoek en diagnose
• Lichamelijk onderzoek
• Differentiaaldiagnose
• Zonnevlekken verwijderen
• Stikstof
• Blekende crèmes
• Laserbehandeling

Wat zijn zonnevlekken?

Omschrijving

Zonnevlekken, ook wel ouderdomsvlekken, levervlekken of lentigo solaris genoemd, zijn platte, egaal bruine of donkere huidvlekken, zonder schilfering. Deze goedaardige pigmentvlekken komen bij bijna iedereen voor van 60 jaar en ouder met een wit huidtype. Ze worden veroorzaakt door uv-straling. Je kunt last hebben van één ronde bruine vlek of enkele. Vaak manifesteert een ouderdomsvlek zich op de wang, de slaap of het voorhoofd. Ze komen niet alleen in het gelaat voor, maar ook op handen, schouders en armen (zie afbeelding), gebieden die het meest zijn blootgesteld aan de zon. De huidvlekken variëren in grootte.

Bij wie komen zonnevlekken voor?

Ouderdomsvlekken komen zeer vaak voor bij volwassenen ouder dan 50. Maar ook jongere mensen kunnen deze vlekken krijgen, vooral als ze veel tijd in de zon doorbrengen.

Geen behandeling nodig

Ouderdomsvlekken zijn onschadelijk en behoeven vanuit medisch oogpunt bezien niet behandeld te worden. Om cosmetische redenen kan ervoor gekozen worden om ouderdomsvlekken middels een behandeling te verwijderen. Het voorkomen van ouderdomsvlekken door het vermijden van de zon en het gebruik van zonnebrandcrème, is de gemakkelijkste manier om een jeugdige uitstraling van je huid te handhaven.

Zonnevlekken symptomen: bruine vlekken in gezicht en andere delen van de huid

Verschijnselen

Zonnevlekken ontwikkelen zich vaak bij mensen met een lichte huidskleur, maar ze kunnen ook worden gezien bij mensen met een donkere huid. Ouderdomsvlekken:

• zijn plat (niet verheven, soms ligt het iets in de huid met rimpels);
  Zonnevlekken op de rug van de hand / Bron: Alain Gérard, Wikimedia Commons (CC BY-SA-4.0)
• de rand is glad of grillig;
• egaal bruin;
• kunnen langzaamaan groter worden; en
• vertonen geen schilfering.

Voorkeursplekken en omvang

Op een ernstig beschadigde huid vloeien de vlekken vaak samen tot één grote vlek. Zonnevlekken komen op die huiddelen voor die gedurende lange tijd zijn blootgesteld aan de zon, zoals de handruggen, het gezicht, schouders en bovenrug. Zonnevlekken variëren in grootte van kleiner dan een millimeter tot enkele centimeters.

Oorzaak: hoe ontstaan zonnevlekken?

Zonnevlekken worden voornamelijk veroorzaakt door jarenlange blootstelling aan ultraviolet (UV) licht van de zon. Vaak en langdurig zonnebaden vergroot de kans op het krijgen van zonnevlekken, evenals bruinen onder de zonnebank en psoraleen-ultraviolet-A-(PUVA-)lichttherapie.

Onderzoek en diagnose

Lichamelijk onderzoek

De diagnose kan vrij gemakkelijk met een ervaren oog gesteld worden. Bij twijfel kan de arts of dermatoloog de plek onderzoeken met een dermatoscoop. De dermatoscoop vergoot 20x en kan direct op de huid worden geplaatst. Bij vermoeden van een kwaadaardige ontwikkeling kan een huidbiopt (een stukje weefsel voor onderzoek) worden afgenomen, welke onderzocht kan worden door de patholoog.

Differentiaaldiagnose

Differentiaaldiagnostisch moet gedacht worden aan:

• lentigo maligna (ziekte van Dubreuilh);
• verrucae seborrhoicae;
• lentigo simplex (epidermale melanocytaire naevus);
• epitheliden (sproeten);
• melasma (zwangerschapsmasker);
• gepigmenteerde actinische keratosen; en
• junctioneel melanocytaire naevi (overgang dermis-epidermis).

Zonnevlekken verwijderen

Zonnevlekken zijn goedaardig en behoeven daarom niet behandeld te worden. Cosmetisch zijn er meerdere behandelingen mogelijk.

Stikstof

Zonnevlekken kunnen gedurende maximaal vijf seconden aangestipt worden met stikstof. Het resultaat van deze behandeling is pas goed te beoordelen na grofweg een half jaar. Soms treedt er hypopigmentatie (vermindering van het pigment) op, die vaak na een aantal maanden weer verdwijnt.

Blekende crèmes

Een relatief goedkope en eenvoudige manier om zonnevlekken te verwijderen is met behulp van blekende crèmes, zoals tretinoïnecrème 0,05% of adapaleen-gel 0,1%. Deze cremes moet gedurende langere tijd gebruikt worden om effect te sorteren.

Laserbehandeling

Behandeling met laser ofintense pulsed light (IPL) kan ook wordne toegepast bij zonnevlekken. Houd er rekening mee dat de kosten van zo'n laserbehandeling over het algemeen niet vergoed worden door de zorgverzekeraar.

Lees verder

• Huidaandoeningen A-Z: symptomen, oorzaak en behandeling
• Uitslag in het gezicht: op de wangen, kin, neus en voorhoofd
• Jeukende uitslag in nek en hals: symptomen en oorzaken
• Ouderdomsvlekken in gezicht: verwijderen en behandelen
• Huidvlekken herkennen: verdachte vlekken herkennen