Rillingen na blootstelling aan koude of gepaard met koorts
Bij rillingen gebeurt een herhaaldelijke spanning en ontspanning van de spieren. De term "rillingen" verwijst vaak naar een gevoel van koude na blootstelling aan een koude, wat enkel bij langdurige of constante blootstelling gevaar oplevert. Maar rillingen zijn ook vaak gerelateerd aan koorts en dan gaan bleekheid en bevingen en mogelijk nog andere symptomen hiermee gepaard. De frequentie en duurtijd van deze bevingen zijn verschillend per patiënt. Meestal treden de rillingen aan het begin van een (levensbedreigende) infectie of een andere ziekte op, en vooral kinderen hebben vaak rillingen. Kinderen hebben tevens vaak hogere koorts dan volwassenen. Via heel wat zelfzorgtips verlaagt de patiënt of diens begeleider de koorts die gepaard gaat met de rillingen, al is medische hulp ook mogelijk, en zelfs noodzakelijk in bepaalde omstandigheden.
Terminologie: Rillingen versus kippenvel
Kippenvel is niet hetzelfde als rillingen. Kippenvel treedt op als gevolg van koude lucht. Ze zijn tevens soms het gevolg van sterke emoties zoals een
shock of
angst. Bij kippenvel steken de haren op het lichaam van de huid omhoog en vormen dan een isolatielaag. Bij koude rillingen, ontstaat al dan niet kippenvel. Rillingen zijn de manier waarop het lichaam warmte produceert wanneer het koude voelt. Dit gaat vaak vooraf aan koorts. Dit is een verdedigingsmechanisme, waarbij het lichaam de temperatuur verhoogt om een virus te bestrijden.
Oorzaken: Na blootstelling aan koude of gepaard met koorts
Sommige rillingen gepaard na een blootstelling aan lage temperaturen.
Rillingen treden ook op als reactie op een bacteriële of virale infectie die
koorts veroorzaakt. Rillingen zijn vaak het gevolg van volgende aandoeningen:
Diagnose en onderzoeken
Lichamelijk onderzoek
De arts bevraagt de patiënt over de rillingen, bijvoorbeeld inzake de lichaamstemperatuur, de begeleidende symptomen, de mogelijke oorzaak van de rillingen en de frequentie en de tijdsduur van de rillingen. Daarna voert de arts een lichamelijk onderzoek uit.
Diagnostisch onderzoek
Ook laat de arts nog diagnostische onderzoeken uitvoeren. Op deze manier komt hij te weten of de patiënt een bacteriële of virale infectie heeft die de koorts met rillingen veroorzaakt. Diagnostische tests bestaan uit een
bloedonderzoek, een
sputumkweek, een
urineonderzoek en een
röntgenfoto van de
borstkas (
thoraxfoto).
Behandeling
Zelfzorg bij volwassenen
De behandeling van koorts met rillingen hangt af van de ernst van de koorts. Bij milde symptomen zorgt de patiënt voor voldoende rust en drinkt hij veel vocht. Onder een licht laken gaan liggen is beter dan zware dekens of kleding, die de lichaamstemperatuur nog verhogen. De koorts verminderen is mogelijk door met lauw water en een spons het lichaam te wassen, of een
koude douche te nemen. Te koud water veroorzaakt echter een episode van rillingen. Gewone
pijnstillers zoals
aspirine,
paracetamol of
ibuprofen verlagen koorts en bestrijden rillingen.
Zelfzorg voor kinderen
Bij het behandelen van rillingen dat gepaard gaat met koorts bij kinderen, kijkt de ouder naar de leeftijd en de temperatuur van het kind, en is hij aandachtig voor de begeleidende symptomen. Paracetamol in tabletvorm of vloeibare vorm is nuttig bij milde koorts. Het is belangrijk om de doseringsinstructies op de verpakking te volgen. Ook hierbij geldt dat zware dekens of vele lagen kledij onnodig zijn. Voldoende vocht is eveneens belangrijk om
uitdroging te voorkomen. Aspirine is niet aanbevolen bij kinderen onder de 16 jaar omwille van het risico op het
syndroom van Reye. Dit is een zeldzame maar ernstige aandoening die zich ontwikkelt bij kinderen die aspirine kregen voor het bestrijden van een virale infectie. Bij hoge koorts is het belangrijk om contact op te nemen met de arts; mogelijk is namelijk sprake van een medische noodsituatie.
Professionele medische zorg
De arts onderzoekt de oorzaak van de rillingen. Heeft de patiënt een bacteriële infectie, dan schrijft de arts een antibioticum voor. Andere infecties en ziekten behandelt hij zo effectief mogelijk met
medicatie en zo nodig met een operatie en andere therapievormen. De behandelingen zijn afhankelijk van de oorzaak van de rillingen.
Prognose
Langdurige of constante blootstelling aan koude veroorzaakt hypothermie (onderkoeling). Rillingen en koorts zijn voorts tekenen dat er iets mis is in het lichaam van de patiënt. Als koude rillingen en koorts blijven bestaan na de behandeling, zoekt de arts naar de onderliggende oorzaak. Onbehandelde koorts en rillingen leiden tot ernstige uitdroging en
hallucinaties. Kinderen van zes maanden tot vijf jaar krijgen tevens koorts geïnduceerde
convulsies (stuipen: oncontroleerbare fysieke bewegingen en veranderingen in het bewustzijn) (
koortsstuipen). Gelukkig zijn deze aanvallen meestal niet ernstig en leiden ze niet tot blijvende gezondheidsproblemen.
Lees verder