Hypopigmentatie: Witte vlekken op huid of lichte huidskleur

Hypopigmentatie is een symptoom waarbij mensen de huidskleur op één of meer delen van het lichaam verliezen. Dit gebeurt als gevolg van een ziekte of trauma (letsel aan de huid). Dit symptoom kan bij de geboorte aanwezig zijn of later in het leven tot uiting komen. In de meeste gevallen is een medische behandeling niet nodig en heeft de hypopigmentatie evenmin gevolgen voor de fysieke gezondheid van de patiënt. Sommige patiënten ervaren echter psychische en emotionele problemen, maar met goede ondersteuning en enkele behandeltechnieken is het vaak mogelijk om de lichtere huidskleur te verminderen.

• Ontstaan van de huidskleur
• Epidemiologie van hypopigmentatie
• Oorzaken van hypopigmentatie
• Albinisme
• Pityriasis alba
• Trauma aan huid (post-inflammatoire hypopigmentatie)
• Vitiligo
• Andere aandoeningen
• Prognose van hypopigmentatie
• Complicaties van hypopigmentatie
• Preventie van hypopigmentatie

Ontstaan van de huidskleur

Melanocyten zijn pigmentcellen die verantwoordelijk zijn voor de productie van melanine. Melanine is het eiwit dat zorgt voor de kleur van de huid, het haar en de ogen. De hoeveelheid pigment in de huid varieert en hangt vaak af van genetische factoren en de blootstelling aan zonlicht. Bij hypopigmentatie verliezen patiënten pigment op één of meerdere huidgebieden. Wanneer een deel hiervan verloren gaat, is sprake van ‘hypopigmentatie’, terwijl ‘depigmentatie’ verwijst naar het volledige verlies van pigment. De grootte en vorm van de lichtere huidvlek of huidvlekken zijn variabel. Bij hypopigmentatie is er ofwel een afname van melanocyten of van melanine zelf. Een afname van het aminozuur tyrosine kan eveneens leiden tot hypopigmentatie, omdat melanocyten tyrosine gebruiken om melanine te maken.

Epidemiologie van hypopigmentatie

Hypopigmentatie komt voor bij mensen van alle rassen, maar is vaak meer opvallend bij mensen met een donkere huidskleur door het contrast met de lichtere vlekken op de huid. Exacte incidentiecijfers van hypopigmentatie zijn niet beschikbaar, omdat veel mensen geen medische hulp inroepen. Een geschatte frequentie is dat één op de twintig mensen ergens één of meer wittere plekjes heeft. Witte huidskleur of wittere huiddelen kunnen ook optreden door veroudering van de huid.

Oorzaken van hypopigmentatie

[IMAGE=356365354211=RIGHT]

Albinisme

Albinisme is een zeldzame erfelijke aandoening die bij circa 1 op de 20.000 mensen voorkomt. Bij albinisme is er een gendefect dat de melanineproductie beïnvloedt, wat resulteert in een tekort aan huidpigmentatie. Hierdoor kunnen de huid en haren wit zijn, en soms is er ook minder pigment in de irissen van de ogen. Er is geen effectief bewezen behandeling beschikbaar voor albino's. Patiënten met albinisme lopen een hoger risico op het ontwikkelen van huidkanker, waardoor ze voorzichtig moeten zijn met zonblootstelling en altijd zonnebrandmiddelen moeten gebruiken. Ook moeten ze een zonnebril en hoed met brede rand dragen om problemen met het gezichtsvermogen te voorkomen.

[IMAGE=757147935915=RIGHT]

Pityriasis alba

Pityriasis alba is een huidaandoening die vooral kinderen met een donkere huid treft. Ze ervaren eerst rode en daarna witte, verheven plekken op het gezicht. De oorzaak van pityriasis alba is onbekend, maar het staat in verband met eczeem. Hypopigmentatie door pityriasis alba verdwijnt vaak spontaan, hoewel het herstel bij sommige patiënten lang kan duren (meerdere maanden tot jaren). Soms gebruiken patiënten een topische (op de huid aangebrachte) steroïdecrème om de huidverkleuring te verminderen. Een vochtinbrengende crème kan ook nuttig zijn om droogte en jeuk te verlichten die optreden bij deze aandoening.

Trauma aan huid (post-inflammatoire hypopigmentatie)

Hypopigmentatie kan optreden als gevolg van een verwonding of trauma aan de huid, of door een ontsteking. Normaal gesproken herstelt de huid naar de normale huidskleur zodra de patiënt hersteld is van de blessure. Ook bij puistjes, blaren, brandwonden en huidinfecties (zoals waterpokken, herpes en syfilis) kan schade aan de huid leiden tot hypopigmentatie. Post-inflammatoire hypopigmentatie kan ook optreden na cryotherapie (bevriezen van de huid), lasertherapie, microdermabrasie, chemische peelings of door verkeerd gebruik van andere cosmetische huidbehandelingen. Verder kan het ontstaan bij acne, eczeem (chronische huidziekte met droge huid en jeukende huid), insectenbeten en psoriasis (chronische huidziekte met droge huid en schilfers).

Vitiligo

Vitiligo is een huidaandoening waarbij onbekende redenen leiden tot het verschijnen van witte, gladde vlekken op één of meerdere lichaamsdelen of op het hele lichaam. Mogelijk is vitiligo een auto-immuunziekte die de cellen beschadigt die melanine produceren. Sommige patiënten ervaren ook witte plekken aan de binnenkant van de mond en in het haar. Bij vitiligo is er sprake van depigmentatie (het volledige verlies van pigment) in plaats van hypopigmentatie. Er is geen genezing beschikbaar, maar enkele behandelingen kunnen de witte vlekken verminderen, zoals lokale corticosteroïden (krachtige ontstekingsremmers) en lichttherapie. Het aanbrengen van corticosteroïden op de huid kan kleur terugbrengen, maar kan bijwerkingen zoals een droge en breekbare huid veroorzaken. Sommige patiënten kiezen voor lasertherapie, hoewel de resultaten vaak tijdelijk zijn en de witte vlekken na verloop van tijd kunnen terugkeren. Een gecombineerde therapie met het medicijn psoraleen en lichttherapie kan ook ingezet worden om hypopigmentatie te behandelen. Psoraleen wordt aangebracht op de huid of ingenomen via de mond voordat de arts lichttherapie toepast op het getroffen huidgebied. Deze behandeling wordt meestal twee tot drie keer per week gedurende maximaal een jaar herhaald. Psoraleen in combinatie met lichttherapie is doorgaans effectiever dan alleen lichttherapie.

Andere aandoeningen

Een aantal andere aandoeningen veroorzaken ook hypopigmentatie. Enkele voorbeelden hiervan zijn:

• chronische discoïde lupus erythematosus: huidaandoening met symptomen aan huid, haar en mond
• dermatomycose
• het Angelman-syndroom: aandoening met symptomen aan uiterlijk en zenuwstelsel
• het Bloom-syndroom: aandoening met afwijkingen aan gestalte, huid en gezicht
• het Chediak-Higashi-syndroom: albinisme met leukocytendefect
• het EEC-syndroom
• het Griscelli-syndroom: aandoening met afwijkingen aan huids- en haarkleur
• het Hermansky-Pudlak-syndroom: aandoening met afwijkingen aan ogen, huid en bloed
• het Legius-syndroom: aandoening met symptomen aan huid, gezicht en hoofd
• het Menkes-syndroom: aandoening met symptomen aan gezicht, haar en hersenen
• het Prader-Willi-syndroom: ziekte door probleem met chromosoom
• het Waardenburg-syndroom: ziekte met afwijkingen aan gehoor, huid, haar en ogen
• incontinentia pigmenti: ziekte met afwijkingen aan ogen en huid
• lepra: infectieziekte met zenuwschade en symptomen aan ogen en huid
• lichen nitidus: huidaandoening met vele glanzende bultjes
• lichen sclerosus: huidaandoening aan het urogenitale gebied
• lichen striatus: huidziekte met huidletsels op arm of been
• metabolische afwijkingen: fenylketonurie, homocystinurie, histidinemie
• mycosis fungoides
• pityriasis versicolor: huidinfectie met donkere of lichte schilferige vlekken op de huid
• voedingstekorten:
• een tekort aan koper
• een tekort aan selenium
• marasmus: een vorm van ondervoeding, vaak bij kinderen

Prognose van hypopigmentatie

De meeste oorzaken van hypopigmentatie hebben geen invloed op de levensverwachting. Patiënten met albinisme moeten echter extra voorzichtig zijn met de bescherming van huid en ogen (oogbescherming). Hoewel hypopigmentatie doorgaans niet levensbedreigend is, kunnen er wel aanpassingen in het dagelijks leven nodig zijn. Sommige patiënten ervaren emotionele problemen, zoals een laag zelfvertrouwen en een gebrek aan zelfrespect, als gevolg van hun huidaandoening.

Complicaties van hypopigmentatie

Emotionele en psychologische impact
Patiënten met hypopigmentatie kunnen last hebben van emotionele en psychologische problemen, zoals laag zelfvertrouwen en sociale angst. Dit kan de kwaliteit van leven beïnvloeden en kan leiden tot depressie of andere mentale gezondheidsproblemen.

Risico op huidkanker
Bij aandoeningen zoals albinisme is er een verhoogd risico op huidkanker door verhoogde blootstelling aan UV-stralen. Het is cruciaal om strikte zonbescherming te gebruiken en regelmatig dermatologische controles te ondergaan.

Huidirritatie door behandelingen
Behandelingen voor hypopigmentatie, zoals corticosteroïden of lichttherapie, kunnen leiden tot bijwerkingen zoals huidirritatie, droogheid en breekbaarheid van de huid.

Preventie van hypopigmentatie

Bescherming tegen zonblootstelling
Gebruik altijd zonnebrandcrème met een hoge SPF en draag beschermende kleding en een hoed bij blootstelling aan de zon. Dit is vooral belangrijk voor mensen met albinisme of vitiligo.

Regelmatige medische controles
Laat regelmatig je huid controleren door een dermatoloog, vooral als je een aandoening hebt die hypopigmentatie kan veroorzaken of als je je huid hebt behandeld met medicatie of therapieën die de huid kunnen beïnvloeden.

Beheer van huidtrauma en ontstekingen
Vermijd huidtrauma en manage ontstekingen met gepaste behandelingen om het risico op post-inflammatoire hypopigmentatie te verminderen. Gebruik milde huidverzorgingsproducten en vermijd irriterende behandelingen.

Emotionele en psychologische ondersteuning
Zoek ondersteuning bij een psycholoog of therapeut als je emotionele problemen ervaart door hypopigmentatie. Psychologische hulp kan helpen bij het omgaan met de impact van de aandoening op je zelfvertrouwen en welzijn.

Lees verder

• Vitiligo: Huidaandoening met witte vlekken in huid
• Albinisme: Afwijkingen aan ogen, huid en haar
• Pityriasis alba: Huidziekte met rode en daarna witte vlekken