Chediak-Higashi-syndroom: Albinisme met leukocytendefect

Het Chediak-Higashi-syndroom is een zeldzame multisystemische genetische aandoening waarbij een patiënt een verminderd immuunsysteem heeft, lijdt aan hypopigmentatie van de huid, ogen en het haar, en daarnaast komen bloedstollingsproblemen voor. Een waaier van bijkomende symptomen zijn mogelijk. Het syndroom werd voor het eerst beschreven door de Cubaanse arts en serologist Alejandro Moisés Chediak en de Japanse kinderarts Otokata Higashi.

• Synoniemen Chediak-Higashi-syndroom
• Epidemiologie aandoening
• Oorzaken en erfelijkheid
• Symptomen: Albinisme met leukocytendefect
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling
• Prognose van de aandoening

Synoniemen Chediak-Higashi-syndroom

De gebruikte synoniemen voor het Chediak-Higashi-syndroom zijn:

• Begnez-Cesar Syndroom
• Chediak-Steinbrinck-Higashi syndroom
• Leukocytische Anomalie Albinisme
• Natural Killer lymfocyten, Defect in
• Oculocutaan albinisme met leukocytendefect
• Oculocutaan Albinisme, Chediak Higashi-Type

"CHS" vormt de afkorting van de ziekte.

Epidemiologie aandoening

Het Chediak-Higashi-syndroom is een zeldzame aandoening. In de medische literatuur zijn enkele honderden gevallen van de ziekte beschreven. Alle rassen zijn mogelijk aangetast door dit syndroom. Volgens Al-Khenaizan S. zouden personen met een blanke huidskleur wel meer risico lopen op het syndroom van Chediak-Higashi. Mannen en vrouwen zijn in gelijke aantallen getroffen. Meestal komen de symptomen al vanaf de geboorte tot uiting. Het is echter ook mogelijk dat de symptomen nog verschijnen voor de leeftijd van vijf jaar.

Oorzaken en erfelijkheid

De oorzaak van het Chediak-Higashi-syndroom is een mutatie in het Lyst-gen. De overervingswijze van deze aandoening verloopt autosomaal recessief. De ouders van een patiënt met een autosomaal recessieve aandoening dragen elk één kopie van het gemuteerde gen, maar vertonen meestal zelf geen symptomen van de aandoening.

Symptomen: Albinisme met leukocytendefect

Zuigelingen

Een baby die met het syndroom ter wereld komt heeft makkelijk volgende symptomen:

• adenopathie (klieraandoening)
• aften (mondzweren)
• café-au-lait-vlekken (koffie-met-melk-vlekken op de huid)
• ernstige en uitgebreide pyodermie (huidaandoening met pusvorming)
• geelzucht
• gingivitis (ontsteking van tandvlees door plaque op tanden)
• overmatig zweten (hyperhidrose)
• koorts zonder herkenbare infectie
• miliaria (zweetuitslag)
• terugkerende sinus- en longinfecties

Immuunsysteem

Aangezien cellen van het immuunsysteem zijn aangetast, zijn ze zwakker tegen indringers zoals virussen en bacteriën. Hierdoor ervaren de meeste patiënten met het Chediak-Higashi-syndroom vanaf de geboorte en/of in de kindertijd herhaalde en aanhoudende infecties. Deze infecties zijn veelal ernstig of levensbedreigend.

Oculocutaan albinisme

Een ander primair symptoom van het Chediak-Higashi-syndroom is oculocutaan albinisme, waardoor een patiënt abnormaal lichtgekleurde huid, haar en ogen heeft (hypopigmentatie). Getroffen patiënten hebben meestal een lichte huid en licht blond of zilvergrijs haar. Oculocutaan albinisme veroorzaakt ook problemen met het gezichtsvermogen zoals een verminderde scherpte, snelle, onwillekeurige oogbewegingen (medische term is "nystagmus") en een verhoogde gevoeligheid voor licht (fotofobie).

Bloedstollingsproblemen
Veel patiënten met Het Chediak-Higashi-syndroom hebben bloedstollingsproblemen (coagulatie), waardoor ze gemakkelijk blauwe plekken krijgen en abnormaal bloeden. Het syndroom tast bij volwassenen soms het zenuwstelsel aan, waardoor zwakte, onhandigheid, moeite met lopen en epileptische aanvallen optreden.

Versnelde fase

Zonder succesvolle behandeling komt een patiënt terecht in een versnelde fase, waarbij door een virale infectie witte bloedcellen zich ongecontroleerd delen en binnenvallen in vele organen van het lichaam. Deze ernstige, versnelde fase die zich presenteert bij 85% van de patiënten, gaat gepaard met koorts, abnormale bloedingen, overweldigende infecties en orgaanfalen. Voor de meeste patiënten zijn deze medische problemen levensbedreigend waardoor veelal een vroegtijdig overlijden plaatsvindt.

Mildere vorm

Een klein percentage van de patiënten met het Chediak-Higashi-syndroom heeft een mildere vorm van de aandoening die op latere leeftijd optreedt. Zij hebben minder pigmentveranderingen alsook minder vaak terugkerende, ernstige infecties. Ze hebben echter wel een aanzienlijk risico op progressieve neurologische problemen, zoals tremoren (bevingen), bewegings- en evenwichtsstoornissen (ataxie), een verminderd gevoel en zwakte in de armen en benen (perifere neuropathie), en een verminderde intellectuele functie.

Diagnose en onderzoeken

Een bloedonderzoek, een beenmergbiopsie, een uitgebreid oogheelkundig onderzoek en een microscopisch onderzoek van de haren geeft informatie voor de diagnose van het syndroom. De definitieve diagnose gebeurt via een genetisch onderzoek.

Behandeling

De aandoening valt niet te genezen en daarom is de multidisciplinaire behandeling vooral ondersteunend en verlichtend gericht. Hierbij is het belangrijk de behandeling zo vroeg mogelijk op te starten. Bij sommige patiënten helpt een beenmergtransplantatie. Antibiotica bestrijden de infecties. Het immuunsysteem en de stolling zijn bij een aantal patiënten verbeterd dankzij een vitamine C-therapie. Een corrigerende bril helpt bij een verminderd gezichtsvermogen. Verder is blootstelling aan zonlicht uit den boze waardoor zonnebrandmiddelen, een zonnehoed, een zonnebril met een speciale filter, een breedgerande hoed enzovoort nuttig zijn. Chemotherapie en antivirale geneesmiddelen zijn nodig wanneer de patiënt in de versnelde fase zit.

Prognose van de aandoening

De prognose van dit syndroom is bijzonder somber. Veel patiënten overlijden voor de leeftijd van tien jaar. Patiënten waarbij het syndroom later tot uiting komt, leven tot ze gemiddeld twintig jaar zijn. Zij krijgen dan af te rekenen met progressieve neurologische symptomen zoals dementie, perifere neuropathie (schade aan zenuwen met pijn, zwakte, gevoelloosheid en tintelingen aan vooral de handen en voeten), parkinsonisme (sommige symptomen van de ziekte van Parkinson en andere neurologische symptomen), evenwichtsproblemen, tremor, …