Lichen striatus: Huidziekte met huidletsels op arm of been

Lichen striatus is een zeldzame goedaardige en zelfbeperkende huidaandoening met onbekende oorsprong. Vooral kinderen ontwikkelen op de arm en/of het been (extremiteit) lineaire huidletsels die zich soms uitstrekken tot een volledige extremiteit. Deze tijdelijk donkerdere of lichtere huidletsels veroorzaken soms jeuk van variabele ernst en ze geven soms problemen met het uiterlijk. Diverse medicijnen en crèmes zijn beschikbaar om de symptomen te verlichten. Maar de meeste patiënten herstellen ook zonder behandeling van de ziekte die meestal slechts enkele maanden aanhoudt.

• Epidemiologie
• Oorzaken
• Risicofactoren
• Symptomen: Huidletsels op arm of been (extremiteit) of nagel
• Alarmsymptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling
• Prognose
• Complicaties
• Preventie
• Praktische omgangstips bij lichen striatus
• Behandeling van huiduitslag en verlichting van symptomen
• Ondersteuning en psychologisch welzijn
• Misvattingen rond lichen striatus
• Lichen striatus is een vorm van huidkanker
• Lichen striatus wordt veroorzaakt door een allergie
• Lichen striatus komt alleen voor op de huid van het gezicht
• Lichen striatus is een besmettelijke aandoening
• Lichen striatus heeft altijd een langdurige behandeling nodig
• Lichen striatus komt alleen voor bij volwassenen
• Lichen striatus veroorzaakt altijd jeuk

Epidemiologie

Over de hele wereld komt lichen striatus voor. Meisjes zijn dubbel zo vaak als jongens getroffen. Vooral meisjes en jongens tussen de leeftijd van zes maanden tot veertien jaar zijn getroffen door lichen striatus, maar de ziekte komt voor op elke leeftijd. Lichen striatus die voorkomt bij volwassenen, is gekend als “Blaschkitis” of “verworven Blaschkoïd dermatitis“. De gemiddelde leeftijd bij de diagnose is drie jaar. Af en toe is de aandoening familiaal bepaald. Voor de huidziekte bestaat geen raciale voorliefde. De meeste patiënten verschijnen in de lente en zomer.

Oorzaken

Mogelijk is een virus de oorzaak van lichen striatus, maar anno september 2024 is de precieze oorzaak hiervan nog niet gevonden. Sommige onderzoekers wijzen erop dat de ziekte een auto-immuunaandoening is waarbij het lichaam het eigen immuunsysteem aantast. Astma (chronische ontsteking van de luchtwegen in de longen), eczeem (chronische huidziekte met droge en jeukende huid), vitiligo (huidaandoening met witte vlekken op de huid), allergische rhinitis (ontsteking van de neusslijmvliezen als gevolg van een allergische reactie) zijn voorbeelden van aandoeningen waarbij het risico verhoogt op het ontwikkelen van lichen striatus. Mogelijk presenteert de huidziekte zich eveneens na het nemen van bepaalde medicijnen zoals Adalimumab en Etanercept. Verder komt de ziekte voor in sommige families, waardoor mogelijk genetische oorzaken een rol spelen. Tot slot vormt een zwangerschap een mogelijke risicofactor.

Risicofactoren

Er zijn verschillende risicofactoren die kunnen bijdragen aan het ontwikkelen van lichen striatus. Naast de eerder genoemde mogelijke genetische en medische factoren, zijn ook omgevingsfactoren van invloed. Deze omvatten blootstelling aan bepaalde chemische stoffen of allergenen, en mogelijk stressvolle levensomstandigheden. Hoewel er geen specifiek risicoprofiel is vastgesteld, kunnen deze factoren de kans op het ontwikkelen van de aandoening verhogen.

Symptomen: Huidletsels op arm of been (extremiteit) of nagel

De symptomen van lichen striatus verschijnen veelal op een arm en/of been, maar soms zijn ook andere gebieden getroffen. Sporadisch is de nagel aangetast door de huidziekte.

Arm en/of been

Bij de patiënt ontstaat een plotselinge uitbarsting van kleine rode tot huidkleurige, afgeplatte en verdikte bultjes aan één kant van een extremiteit (arm of been) en soms ook op de romp, het hoofd, het gezicht, de nek of de bil. De 1-3 mm bultjes komen oorspronkelijk geïsoleerd voor op een extremiteit, maar na ongeveer twee weken tijd vormen ze een lineaire band die varieert van enkele millimeters tot 1-2 cm breedte. Deze doorlopende of onderbroken band strekt zich uit van enkele centimeters tot de volledige lengte van een extremiteit. Soms zijn ook twee parallelle banden op een extremiteit zichtbaar. Deze huidletsels hebben een lichtere of donkerdere kleur dan de rest van de huid. Zo overheersen bij patiënten met een donkere huidskleur de witte of lichte vlekken. Naast lichte tot intense jeuk veroorzaken de huidletsels geen andere symptomen.

Nagel

Wanneer de arm betrokken is, verschijnen soms vele maanden voor het verschijnen van de huidletsels op de arm reeds afwijkingen aan de nagel of nagelriem. Maar ook gelijktijdig of na het verschijnen van de huidletsels zijn nagelafwijkingen gerapporteerd. Soms zijn ze ook het enige betrokken gebied en is de huid verder niet getroffen door lichen striatus. Meestal is slechts één nagel getroffen. Een splijting van de nagel (gebarsten nagel), een sterke eeltvorming van het nagelbed, een uitgedunde of verdikte nagelplaat en putjes in de nagel (putjesnagels) zijn enkele voorbeelden van gekende nagelafwijkingen. In sommige gevallen verliest een patiënt de nagel (onycholyse).

Alarmsymptomen

De volgende alarmsymptomen kunnen wijzen op een ernstiger onderliggend probleem en vereisen onmiddellijke medische evaluatie:

• Snelle toename van het aantal huidletsels
• Heftige jeuk die niet verlicht kan worden door de gebruikelijke behandelingen
• Ernstige pijn of ongemak in de aangetaste gebieden
• Aanwezigheid van andere symptomen zoals koorts of algemene malaise

Diagnose en onderzoeken

Diagnostisch onderzoek

Lichen striatus heeft een typische klinische uitstraling, dus vaak gebeurt de diagnose op basis van de zichtbare symptomen. Een huidbiopsie bevestigt de diagnose van lichen striatus.

Differentiële diagnose

De diagnose van de zeldzame huidaandoening lichen striatus verwart de arts mogelijk met de volgende aandoeningen:

• eczeem
• ILVEN
• impetigo autoinoculatie in een kras
• lichen nitidus (huidaandoening met vele glanzende bultjes)
• lichen planus (symptomen aan mond, huid en geslachtsorganen)
• lichen simplex chronicus (huidziekte met jeuk door krabben)
• lineaire epidermale naevi
• niet-genitale wratten
• plaques van psoriasis (chronische huidziekte met droge huid en schilfers)
• porokeratose
• psoriasis (fenomeen van Köbner: letsels door schade aan huid)
• verruca planae en vulgares

Behandeling

Behandelingsopties

Een effectieve behandeling is niet voorhanden voor deze huidziekte, en meestal is een behandeling ook niet noodzakelijk bij deze vrij milde ziekte. Enkel bij ernstige jeuk en/of een vervelende uitstraling zet de arts een medische behandeling in. De toepassing van topische steroïden (plaatselijk aangebrachte sterke ontstekingsremmende medicijnen) helpen wel bij deze aandoening, maar vaak zijn intralesionale steroïden effectiever. Dit houdt in dat de arts corticosteroïden inbrengt in de letsels via een injectie. Fotodynamische therapie met methyl aminolevulinezuur is verder soms nuttig voor de behandeling van lichen striatus. Soms zijn wel diverse behandelingssessies nodig om de symptomen van de huidaandoening te verminderen. De patiënt gebruikt tot slot indien nodig verzachtende crèmes om de droge en/of jeukende huid te minderen.

Prognose

De gemiddelde duur van de symptomen bedraagt 9,5 maanden (4 weken tot 3 jaar). Bij de meeste patiënten verdwijnen de tijdelijke huidverkleuringen (lichte of donkere vlekken) volledig.

Complicaties

Lichen striatus heeft doorgaans geen complicaties. De aangetaste huid kan in sommige gevallen een litteken veroorzaken.

Preventie

Er zijn geen specifieke preventiemaatregelen voor lichen striatus, aangezien de precieze oorzaak onbekend is. Algemene huidverzorging en het vermijden van mogelijke irriterende stoffen kunnen wel helpen om de symptomen te verlichten en het risico op verergering te minimaliseren.

Praktische omgangstips bij lichen striatus

Behandeling van huiduitslag en verlichting van symptomen

Lichen striatus is een zeldzame huidaandoening die zich uit in huidletsels langs de armen of benen. De aandoening kan ongemak veroorzaken, waaronder jeuk of pijn. Behandeling van lichen striatus richt zich vaak op het verlichten van de symptomen. Topische steroïden of andere ontstekingsremmende crèmes kunnen effectief zijn in het verminderen van ontsteking en jeuk.

Zorg voor een zachte huidverzorgingsroutine die irriterende stoffen vermijdt, is essentieel. Het gebruik van hypoallergene zeep en het regelmatig aanbrengen van vochtinbrengende crèmes kan helpen de huid te kalmeren en verdere irritatie te voorkomen.

Ondersteuning en psychologisch welzijn

Aangezien lichen striatus zichtbare huidletsels veroorzaakt, kunnen patiënten zich onzeker of ongemakkelijk voelen over hun uiterlijk. Het is belangrijk om emotionele steun te bieden en het zelfvertrouwen van de patiënt te versterken. Het kan nuttig zijn om psychologische ondersteuning of gesprekken met een therapeut aan te bieden om de patiënt te helpen omgaan met de psychologische impact van de aandoening.

Misvattingen rond lichen striatus

Lichen striatus is een relatief zeldzame huidaandoening die vaak voorkomt bij kinderen en jongvolwassenen. Het wordt gekarakteriseerd door het verschijnen van onregelmatige, lichtere vlekken op de huid, vaak in lijnen. Ondanks dat het meestal een goedaardige aandoening is, bestaan er verschillende misvattingen over de oorzaak, behandeling en het verloop van lichen striatus.

Lichen striatus is een vorm van huidkanker

Lichen striatus is geen vorm van huidkanker. Het is een goedaardige huidaandoening die meestal vanzelf geneest, zonder dat er sprake is van kanker of kwaadaardige tumoren. De aandoening wordt vaak verward met huidkanker vanwege de huidsymptomen, maar de oorzaak en het verloop zijn heel anders.

Lichen striatus wordt veroorzaakt door een allergie

Hoewel lichen striatus soms verward wordt met een allergische reactie, heeft het niets te maken met allergieën. De exacte oorzaak van lichen striatus is onbekend, maar het wordt vaak geassocieerd met een reactie van het immuunsysteem, mogelijk na een virale infectie. Het is geen allergische aandoening en wordt ook niet veroorzaakt door bijvoorbeeld allergieën voor stoffen zoals bepaalde voedingsmiddelen of medicijnen.

Lichen striatus komt alleen voor op de huid van het gezicht

Lichen striatus kan zich overal op de huid voordoen, niet alleen op het gezicht. De aandoening komt meestal voor op de armen, benen, borst en rug, en kan ook in andere gebieden van het lichaam verschijnen. Het is dus niet beperkt tot het gezicht, hoewel dit wel kan gebeuren in sommige gevallen.

Lichen striatus is een besmettelijke aandoening

Lichen striatus is niet besmettelijk. Het wordt niet overgedragen van persoon op persoon door aanraking of via andere manieren van contact. Het is een immuun-gerelateerde aandoening die niet veroorzaakt wordt door een virus of bacterie die kan worden doorgegeven.

Lichen striatus heeft altijd een langdurige behandeling nodig

De meeste gevallen van lichen striatus verdwijnen vanzelf binnen enkele maanden tot een jaar, zonder dat er een langdurige behandeling nodig is. In sommige gevallen kunnen topische behandelingen, zoals corticosteroïden, worden voorgeschreven om de symptomen te verlichten, maar veel mensen hebben geen langdurige medische interventie nodig.

Lichen striatus komt alleen voor bij volwassenen

Lichen striatus komt veel vaker voor bij kinderen en jongvolwassenen, vooral tussen de 5 en 20 jaar oud. Het kan echter ook bij volwassenen voorkomen, hoewel het minder vaak voorkomt bij deze groep. De aandoening is niet specifiek voor één leeftijdsgroep, maar wordt vaak geassocieerd met de kinderleeftijd.

Lichen striatus veroorzaakt altijd jeuk

Niet alle gevallen van lichen striatus veroorzaken jeuk. In veel gevallen is de aandoening asymptomatisch, wat betekent dat er geen jeuk of pijn wordt ervaren. Bij sommige mensen kan de aandoening jeuk veroorzaken, maar het is niet altijd het geval. Het belangrijkste kenmerk van lichen striatus is het verschijnen van lichte vlekken of lijnen op de huid.