Korstjes in neus: oorzaken & behandeling van korsten in neus

Last van korstjes in de neus of korstvorming in de neus? Bijna iedereen heeft wel eens last van korstjes in de neus. Vaak gaat het om gele korsten. Het kan gaan om pijnlijke korstje in de neus, die al dan niet bloeden. Een enkele keer gaat het om hardnekkige korstvorming die niet weg gaat. Door verschillende oorzaken kan het neusslijmvlies uitdrogen, irriteren en zelfs beschadigen. Door droge lucht, neusverkoudheid, allergie, hormonale veranderingen of medicijngebruik kan het neusslijmvlies uitdrogen. Het blijkt dat maar liefst 90% van de Nederlanders in zijn neus peutert om droge, harde korstje te verwijderen en de jeuk te verlichten. Het gevolg is dat je last kunt krijgen van wondjes in de neus, bloedneuzen en meer korstvorming. Er zijn enkele maatregelen die je kunt nemen om snel van de korsten in de neus af te komen.

• Neusslijmvlies
• Korstvorming in de neus
• Oorzaken van korstjes in de neus
• Droge lucht door airco of verwarming
• Droge buitenlucht
• Neusverkoudheid
• Korstjes in neus door allergie
• Hormonale veranderingen
• Medicijngebruik
• Drugsgebruik
• Korstvorming na operatie
• Herpes (koortslip)
• Bijholteontsteking
• Langdurig gebruik van neussprays
• Neuskorstjes door hard je neus te snuiten
• Neuskanker
• Syndroom van Sjögren
• Vasculitis
• Wat kun je doen aan korstjes in neus?
• Luchtvochtigheid verbeteren
• Neusspray
• Vaseline
• Gebruik een luchtbevochtiger
• Zoutoplossing of neusdouche
• Onderliggende aandoening behandelen
• Prognose van korsten in de neus
• Preventie van korstvorming in de neus

Neusslijmvlies

De neus bevat niet alleen het reukorgaan, maar het is ook de doorgang voor lucht van en naar de longen. De neus reinigt, verwarmt en bevochtigt de ingeademde lucht voordat deze de longen bereikt. In de neus bevindt zich neusslijmvlies, welke bekleedt is met kleine trilhaartjes. De vele bloedvaatjes en slijmkliertjes in de neus zorgen ervoor dat het neusslijmvlies steeds vochtig wordt gehouden. De ingeademde lucht wordt daardoor snel warm en vochtig. In de ingeademde lucht bevinden zich vuildeeltjes en deze slaan neer op het slijmvlies. De trilhaartjes op het neusslijmvlies voeren vervolgens deze vuildeeltjes af naar de keel. De ingeademde lucht wordt hierdoor schoner voordat deze de longen bereikt. Hoesten zorgt samen met het trilhaarmechanisme voor het reinigen van de longen. Niezen gebeurt op reactie van prikkeling en draagt bij tot reiniging van de neus.

Korstvorming in de neus

Door allerlei omstandigheden kan het neusslijmvlies uitdrogen en dit kan kan vervelend en pijnlijk aanvoelen. Als gevolg van uitgedroogd neusslijmvlies ontstaan er harde korstjes die kunnen jeuken en irriteren. Jeuk in je neus kan ervoor zorgen dat je gaat krabben, waardoor wondjes of soms zelfs een bloedneus kan ontstaan. Droog neusslijmvlies heeft ook als nadeel dat het de ingeademde lucht veel minder goed filtert van vuildeeltjes, zoals een goed bevochtigd slijmvlies dat wel doet. Niet alleen stofdeeltjes, maar ook ziekteverwekkers zoals bacteriën en virussen kunnen daardoor gemakkelijker binnendringen.

Oorzaken van korstjes in de neus

Door verschillende oorzaken, zowel externe omstandigheden als onderliggende aandoeningen, kan het neusslijmvlies uitdrogen, irriteren en zelfs beschadigd raken. De belangrijkste oorzaken passeren hieronder de revue.

Droge lucht door airco of verwarming

Door te verblijven in ruimtes met een lage luchtvochtigheid door airco of centrale verwarming, of dat nu thuis, op kantoor, in het ziekenhuis of in het vliegtuig is, kun je last krijgen van droog neusslijmvlies. De luchtvochtigheid in een vliegtuig is vaak maar ongeveer 15% of zelfs lager. De luchtvochtigheid in huis kan in grofweg drie groepen worden verdeeld:

• Hoge luchtvochtigheid: > 60%
• Normale luchtvochtigheid: 50-60%
• Lage luchtvochtigheid: < 50%

Een lage luchtvochtigheid veroorzaakt een droge lucht in huis waardoor je droge slijmvliezen krijgt. Dit veroorzaakt niet alleen een droge neus, maar ook droge ogen, een droge keel en een droge of een schilferige huid. Daarnaast kun je ook meer last krijgen van luchtwegaandoeningen, zoals astma en luchtwegallergieën.

Droge buitenlucht

Gedurende de winter bevat de koude buitenlucht weinig vocht en de centrale verwarming binnenshuis droogt deze lucht verder uit. Het gevolg is dat zowel buiten én binnen de lucht droog kan zijn in de winter. Omdat de lucht zowel binnen als buiten droog is, kun je in de wintermaanden meer last hebben van droog neusslijmvlies en vervelende korstjes of wondjes in de neus.

Neusverkoudheid

Ook door neusverkoudheid kan het neusslijmvlies uitdrogen. Terwijl de meeste mensen verkoudheid en griep associëren met een loopneus, kunnen sommige virussen ervoor zorgen dat het neusslijmvlies uitdroogt. Neusverstopping zorgt er tevens voor dat het neusslijmvlies uitdroogt.

Korstjes in neus door allergie

Ook door factoren als allergieën (bijvoorbeeld voor huisstofmijt of hooikoorts), kan het neusslijmvlies uitdrogen.

Hormonale veranderingen

Hormonale veranderingen tijdens de menopauze kunnen bij de vrouw leiden tot uitdroging van de slijmvliezen van de ogen, mond, neus en het vaginale weefsel.

Medicijngebruik

Vooral door veelvuldig gebruik van neussprays kun je bij allergie last krijgen van een droge neus. Ook kunnen verschillende medicijnen voor een drogere neus zorgen.

Drugsgebruik

Het inhaleren of snuiven van amfetamine, cocaïne en heroïne veroorzaakt veel schade aan de binnenkant van de neus. Irritatie en korstvorming in de neus komen daarom vaak voor bij het gebruik van deze drugs.

Korstvorming na operatie

Mensen die herstellen van een neusoperatie, krijgen te maken met korstvorming in de neus. Dit gebeurt vooral na correctie van een scheef tussenschot (septoplastiek).

Herpes (koortslip)

Het herpes simplex virus (HSV) kan een koortslip veroorzaken op de lippen en in de neusregio, en er verschijnen korstjes als een koortslip aan het genezen is. Andere symptomen zijn tintelingen van de huid, lichte zwelling en met vocht gevulde blaasjes die na een aantal dagen indrogen, waarna er een korstje op verschijnt. Het plekje gaat vanzelf weg, vaak binnen 10 dagen.

Bijholteontsteking

Bijholteontsteking of sinusitis duidt op een ontsteking en zwelling van de bijholten of sinussen. Het kan bloedingen en korstjes veroorzaken in de neusholten als gevolg van de irritatie. De zwelling kan er ook voor zorgen dat snot vast komt te zitten in de neusholtes, samen met ander afval zoals stof. Dit kan verharden en vervolgens korsten vormen.

Langdurig gebruik van neussprays

Langdurig gebruik van neussprays kan overmatige droogheid in de neusgangen veroorzaken, mogelijk leidend tot bloedingen en vervolgens tot korstvorming. Om dit te voorkomen, moet je neusspray niet langer gebruiken dan is voorgeschreven.

Neuskorstjes door hard je neus te snuiten

Je neus telkens hard snuiten kan zeer schadelijk zijn voor je bloedvaten in de neus. Deze kunnen openspringen wat leidt tot korstjes in de neus. Als je toch je neus wilt snuiten, zet dan niet te veel druk en blaas zachtjes eerst via het ene neusgat en dan via het andere. Je neus ophalen brengt overigens minder risico’s met zich mee.

Neuskanker

Harde, korstachtige bultjes in de neusholte die persistent zijn en niet reageren op de behandeling kunnen op neuskanker wijzen. Andere symptomen van neuskanker zijn onder meer herhaaldelijke bloedneuzen die spontaan kunnen optreden; een verstopte neus of een loopneus (vrijkomen van pus), dikwijls aan één kant; eenzijdige aangezichtspijn; terugkerende infectie en ontsteking van de bijholten.

Syndroom van Sjögren

Ook door een onderliggende aandoening zoals het syndroom van Sjögren, kun je last krijgen van een droge neus en korstvorming. Het syndroom van Sjögren is een auto-immuunziekte, waarbij je lichaam afweerstoffen tegen zichzelf aanmaakt. De afweerstoffen richten zich tegen de slijmvliezen in de ogen, mond, neus (met droge neusslijmvliezen tot gevolg) en vagina.

Vasculitis

Bij vasculitis raakt de binnenwand van de bloedvaten ontstoken. Als gevolg van vasculitis kan het slijmvlies in de neus opzwellen. Er kunnen zelfs zweren in het neusslijmvlies ontstaan en het slijmvlies kan in het ergste geval afsterven. Doordat het slijmvlies wordt aangetast, kunnen er korsten of proppen in de neus ontstaan.

Wat kun je doen aan korstjes in neus?

Luchtvochtigheid verbeteren

Wat kun je doen aan het pijnlijke of jeukende gevoel in je neus, wat wordt veroorzaakt door korstjes en wondjes? Zorg allereerst voor een normale luchtvochtigheid in huis. Vochtarme lucht in huis is niet alleen slecht voor je neusslijmvlies, maar het is ook niet goed voor houten vloeren, meubels en muziekinstrumenten. Met behulp van een bakje water aan de radiator kun je de luchtvochtigheid in huis op peil houden, maar tegenwoordig zijn er ook speciale luchtbevochtigers te koop. De luchtvochtigheid in huis kun je meten met een zogenaamde hygrometer. Het huis goed luchten en ventileren (met roostertjes) is eveneens belangrijk.

Neusspray

Mensen met een droog neusslijmvlies proberen korstjes vaak los te peuteren, wat een bloedneus kan veroorzaken en de situatie verergert. Neussprays met vochtbindende stoffen die de neus en de neusholtes bevochtigt en verzacht, kunnen helpen. Een natuurlijke neusspray bevochtigt niet alleen de neusholtes langdurig, maar het verweekt tevens korstjes en het verdunt ingedikt slijm. Lees wel altijd eerst de gebruiksaanwijzing voor gebruik.

Vaseline

In plaats van te pulken en te krabben aan de korsten in je neus, kun je beter een beetje vaseline erop aanbrengen om ze zacht te maken terwijl ze genezen en de jeuk te verlichten. Het belangrijkste voordeel van het aanbrengen van vaseline op de korstjes is om de cyclus van krabben en nieuwe korstvorming te doorbreken. Vaseline helpt ook om korstvorming te voorkomen als gevolg van lage luchtvochtigheid en droogheid.

Gebruik een luchtbevochtiger

Door 's nachts een luchtbevochtiger te gebruiken, voorkom je dat je neus uitdroogt en er korstvorming ontstaat.

Zoutoplossing of neusdouche

Een oplossing met zout en warm water is een effectieve methode om korstjes in de neus te verwijderen. Meng een theelepel tafelzout in 200 ml warm water totdat het oplost, snuif dan deze oplossing en probeer het een paar seconden vast te houden door je hoofd een beetje naar achteren te brengen. Daarna voorover buigen over de gootsteen om de oplossing uit je neus te krijgen. Er zijn ook speciale apparaatjes te koop waarmee je een neusdouche neemt.

Onderliggende aandoening behandelen

Een onderliggende aandoening, zoals het syndroom van Sjögren en vasculitis, dient adequaat behandeld te worden ter verlichting van de klachten.

Prognose van korsten in de neus

Hoewel korstvorming in de neus een vervelend gevoel is, kun je het beste de korstjes met rust laten. Krabben of pulken aan de korst verergert de klachten, doordat het korstje opengaat, weer gaat bloeden wat meer korstvorming kan veroorzaken. De meeste gevallen van korsten in de neus zullen snel verdwijnen. Veel symptomen reageren goed op de behandeling.

Preventie van korstvorming in de neus

Er zijn enkele maatregelen die je kunt nemen ter preventie van korstvorming in de neus. De meeste korsten in de neus kunnen worden voorkomen. Houd je neusholten vochtig met vaseline of zoutoplossing als je een droog gevoel opmerkt en vermijd trauma's (waaronder neuspulken), wat kan leiden tot korstvorming. Je kunt allergiemedicatie nemen om sinusitis en irritatie door hooikoorts te voorkomen.

Lees verder

• Verkoudheid: verstopte neus, niezen, koorts, keelpijn, hoest
• Pijnlijke neus: symptomen, oorzaak en behandeling neuspijn
• Verstopte neus: oorzaak en wat te doen bij neusverstopping?
• Neuspoliepen: symptomen, oorzaak, verwijderen en operatie
• Kleur van snot: geel, oranje, groen, bruin en bloederig snot