Maagontsteking (gastritis): symptomen, oorzaak & behandeling

Maagontsteking symptomen zijn onder meer een knagende of brandende pijn in de bovenbuik. Een maagontsteking wordt ook wel gastritis genoemd en verwijst naar een ontsteking aan het maagslijmvlies. Bij mensen die ouder zijn dan 50 jaar komt een maagontsteking vaak voor. Roken en overmatig drankgebruik zijn risicofactoren voor het ontwikkelen van maagontsteking. Heel veel mensen weten niet dat ze een maagontsteking hebben, omdat ze nauwelijks klachten hebben. Maagontsteking kan zich zowel chronisch als acuut manifesteren. Veelal ontwikkelt een maagontsteking zich geleidelijk.

• Wat is een maagontsteking?
• FAQ maagontsteking: alles wat je wilt (en moet) weten over gastritis
• Maagontsteking: wie, waar en waarom? Een duik in de cijfers en invloeden
• Symptomen van een maagontsteking
• Wat gebeurt er in je maag bij een ontsteking? Een duik in het mechanisme van gastritis
• Mogelijke oorzaken
• Alcoholgebruik, chronisch braken en bepaalde medicatie
• H. pylori (bacterie)
• Virus of schimmel
• Andere oorzaken
• Auto-immuun gastritis
• Wanneer een arts inschakelen?
• Onderzoek en diagnose
• Vraaggesprek en lichamelijk onderzoek
• Vervolgonderzoek
• Behandeling van een maagontsteking
• Voeding en dieet
• Wat eten bij gastritis?
• Voeding om te vermijden bij een maagontsteking
• Prognose
• Complicaties
• Preventie

Wat is een maagontsteking?

Pieter, een 38-jarige projectmanager, had altijd een ijzeren maag. Pittig eten, liters koffie en late nachten met een paar biertjes – niets leek hem te deren. Tot die ene ochtend. Hij werd wakker met een zeurende pijn in zijn bovenbuik, alsof er een gloeiende steen lag. Eerst negeerde hij het, maar toen het dagen aanhield en hij zelfs misselijk werd na een simpele boterham, begon hij te twijfelen. Een paar Rennies hielpen even, maar niet lang. Pas toen hij 's nachts wakker schrok van een scherpe steek en zuur in zijn keel, belde hij de huisarts. De diagnose? Gastritis, waarschijnlijk door zijn liefdesaffaire met espresso en ibuprofen tegen zijn spanningshoofdpijn. Het advies: minder koffie, geen NSAID’s en een kuurtje maagzuurremmers. Pieter zuchtte, keek naar zijn dubbele espresso en wist dat het tijd was om zijn maag wat meer respect te geven.

Gastritis is een aandoening waarbij het maagslijmvlies ontstoken is. Meestal is de ontsteking het gevolg van een infectie met dezelfde bacterie die de meeste maagzweren veroorzaken. En maagontsteking kan ook worden veroorzaakt door beschadiging en aandoeningen van het immuunsysteem. Gastritis kan plotseling optreden (acute gastritis), of het kan zich geleidelijk ontwikkelen (chronische gastritis). In sommige gevallen leidt gastritis tot een maagzweer en een verhoogd risico op maagkanker. Voor de meeste mensen verloopt gastritis zonder complicaties en treedt er snel verbetering op bij adequate behandeling en door het vermijden van uitlokkende factoren.

FAQ maagontsteking: alles wat je wilt (en moet) weten over gastritis

Maagontsteking, oftewel gastritis, is zo’n aandoening die je pas echt opmerkt als je maag begint te protesteren. Een opgeblazen gevoel, zeurende pijn, misselijkheid of dat vervelende branderige gevoel achter je borstbeen – het kan zomaar ineens toeslaan. Soms is het een tijdelijke irritatie door iets wat je gegeten hebt, maar het kan ook een hardnekkig probleem worden dat je dagelijks leven flink verstoort. En laten we eerlijk zijn: als je maag niet happy is, dan voel jij je ook niet bepaald top.

Maar hoe weet je of je gastritis hebt? Wat moet je laten staan (bye bye koffie en pittig eten) en wat helpt juist om je maag tot rust te brengen? Moet je naar de dokter, of is het een kwestie van even doorbijten? En hoe zit het met stress, roken en alcohol? De vragen stapelen zich al snel op, en internet staat vol tegenstrijdige adviezen. Tijd voor een helder overzicht, zonder poespas, maar met de nodige nuance.

In deze FAQ beantwoorden we alle prangende vragen over maagontsteking, van symptomen en oorzaken tot behandeling en preventie. Geen droge opsomming, maar een overzicht dat je écht wijzer maakt. Of je nu zelf last hebt van gastritis, iemand kent die ermee worstelt, of gewoon meer wilt weten over je maag en hoe die werkt – hier vind je de antwoorden.

Scroll door, ontdek wat je moet weten en voorkom dat je maag zich blijft misdragen. En onthoud: een gezonde maag is geen luxe, maar een must. Want zeg nou zelf, wie heeft er zin in een opstandige buik terwijl er zoveel lekker eten te ontdekken is?

Maagontsteking: wie, waar en waarom? Een duik in de cijfers en invloeden

Maagontsteking, of gastritis, is zo’n aandoening die op de loer ligt zonder dat je het altijd meteen doorhebt. Het komt wereldwijd voor, maar niet overal even vaak en zeker niet in dezelfde vorm. De ene regio heeft meer last van de boosdoener Helicobacter pylori, terwijl in andere gebieden stress en medicijngebruik de hoofdrol spelen. En wist je dat je genetische achtergrond ook een rol speelt? Kortom, er zit meer achter gastritis dan je maag je misschien vertelt. Tijd om de epidemiologische kant eens goed onder de loep te nemen.

Mannen versus vrouwen: wie loopt het meeste risico?
Gastritis maakt geen onderscheid tussen mannen en vrouwen, maar de manier waarop het zich uit, doet dat wel. Vrouwen hebben vaker last van functionele maagklachten zonder directe schade aan de maagwand, terwijl mannen juist vaker te maken krijgen met erosieve gastritis – de variant waarbij de maagwand daadwerkelijk beschadigd raakt.

Bij chronische gastritis door Helicobacter pylori (de bacteriële boosdoener) liggen de verhoudingen redelijk gelijk, maar bij auto-immuun gastritis (waarbij het lichaam zichzelf aanvalt) zien we iets opvallends: vrouwen hebben er ongeveer drie keer zo vaak last van als mannen. Dit past in het bredere plaatje, want auto-immuunziekten zijn over het algemeen vaker een ‘vrouwenkwaal’.

Kind versus volwassene: wie krijgt er vaker gastritis?
Bij volwassenen is gastritis een veelvoorkomende klacht, vaak sluimerend aanwezig en meestal gelinkt aan stress, medicijnen of infecties. Maar kinderen? Die kunnen het ook krijgen, al komt het minder vaak voor. In Nederland heeft ongeveer 5-10% van de kinderen last van een vorm van gastritis, vaak door een Helicobacter pylori-infectie die ze al vroeg hebben opgelopen. In ontwikkelingslanden ligt dit percentage veel hoger – daar kan tot 70% van de kinderen voor hun tiende al besmet zijn.

Een klassiek voorbeeld: Kleine Samir (8) had al maanden vage buikpijn en at slecht. Zijn moeder dacht eerst aan voedselintolerantie, maar na een test bleek hij een Helicobacter pylori-infectie te hebben. Waarschijnlijk opgelopen in Marokko bij familiebezoek, want in Nederland komt deze bacterie bij kinderen minder vaak voor. Na een antibioticakuur en maagzuurremmers knapte hij gelukkig snel op.

Leeftijd: wanneer slaat gastritis toe?
Gastritis kan op elke leeftijd toeslaan, maar er zijn piekmomenten. Jongvolwassenen (20-40 jaar) krijgen vaker last van stress-gerelateerde gastritis of maagproblemen door alcohol en ongezond eten. Maar de échte piek ligt rond de 50-60 jaar, vooral bij mensen die langdurig NSAID’s (zoals ibuprofen) of aspirine slikken.

Bij ouderen is het risico nog groter. Door een afname van de natuurlijke bescherming van de maagwand, minder speekselproductie en een trager herstelproces, zien we dat chronische gastritis in deze groep vaker leidt tot ernstigere complicaties zoals maagzweren of bloedingen.

Klimaat en voeding: hoe je locatie invloed heeft op je maag
Het klimaat speelt een verrassende rol. In warme, vochtige gebieden (denk aan Zuidoost-Azië of Afrika) is Helicobacter pylori wijdverspreid, waardoor chronische gastritis veel voorkomt. In koudere klimaten, zoals Scandinavië en Canada, zien we juist meer gastritis door auto-immuunprocessen en stress.

Voeding is uiteraard een gigantische factor. In Japan en Korea, waar veel gezouten en gefermenteerd voedsel wordt gegeten, ligt het risico op maagproblemen (inclusief gastritis) beduidend hoger. In mediterrane landen met een dieet rijk aan olijfolie, groenten en vis, lijkt gastritis juist minder vaak chronisch te worden.

Nederland vs. België vs. de rest van de wereld
In Nederland en België heeft naar schatting 15-25% van de bevolking ooit last van gastritis gehad. In de Nederlandse Antillen en Suriname zien we echter hogere percentages, vooral vanwege de hogere besmettingsgraad met Helicobacter pylori. In Afrika, Latijns-Amerika en sommige delen van Azië heeft tot 80% van de bevolking deze bacterie, wat betekent dat gastritis daar veel vaker voorkomt en vaak op jongere leeftijd begint.

Wat opvalt, is dat in België maagontstekingen iets vaker gemeld worden dan in Nederland. Dit kan komen door voedingspatronen – de Belgische keuken bevat meer vet en zuur – maar ook door verschillen in zorggebruik en diagnosepraktijken.

Genetische invloeden: zit gastritis in de familie?
Ja, deels wel. Hebben je ouders een geschiedenis van maagproblemen, dan loop jij mogelijk ook een hoger risico. Bepaalde genetische varianten maken sommige mensen gevoeliger voor Helicobacter pylori, terwijl anderen juist een grotere kans hebben op auto-immuun gastritis.

Auto-immuun gastritis komt bijvoorbeeld vaker voor bij mensen van Noord-Europese afkomst, terwijl Helicobacter pylori-gerelateerde gastritis veel vaker voorkomt bij mensen met een Aziatische of Latijns-Amerikaanse achtergrond. Dit heeft niet alleen met genen te maken, maar ook met de leefomstandigheden waarin men opgroeit.

Leefstijl en andere factoren: wat kun je zelf doen?
Gastritis is niet altijd te voorkomen, maar je kunt de kans er wel op verkleinen. Roken, overmatig alcoholgebruik en ongezonde voeding verhogen het risico aanzienlijk. Stress is ook een niet te onderschatten factor – het verlaagt de beschermende slijmlaag van je maagwand en verhoogt de aanmaak van zuur.

Langdurig gebruik van pijnstillers zoals ibuprofen en aspirine is berucht als gastritis-veroorzaker. Mensen die deze medicijnen regelmatig slikken (bijvoorbeeld voor chronische pijn of hartproblemen), doen er goed aan een maagbeschermer te gebruiken.

Een verrassende factor? Slechte mondhygiëne! Helicobacter pylori kan zich via speeksel verspreiden, dus goede mondzorg kan indirect je maag beschermen.

Conclusie: gastritis in alle vormen en maten
Maagontsteking is geen one-size-fits-all aandoening. Afhankelijk van je leeftijd, geslacht, genen, voeding en waar je woont, kan het zich op totaal verschillende manieren manifesteren. Sommige mensen krijgen het door stress en slechte eetgewoonten, anderen door een hardnekkige bacterie, en weer anderen door een auto-immuunreactie.

De cijfers laten zien dat het wereldwijd een veelvoorkomend probleem is, maar dat de oorzaken sterk kunnen variëren. Wat in Nederland vooral door pijnstillers en stress wordt veroorzaakt, heeft in Afrika en Azië vaker te maken met Helicobacter pylori. Eén ding is duidelijk: als je maag protesteert, is het slim om goed te luisteren. Want zoals het gezegde luidt: je bent wat je eet – en je maag weet dat maar al te goed!

Symptomen van een maagontsteking

De symptomen van gastritis zijn onder meer:

• knagende of brandende pijn in de bovenbuik (indigestie) die ofwel verergert ofwel verslechtert na het eten
• een vol gevoel in je bovenbuik na het eten / opgeblazen gevoel
• brandend maagzuur
• gespannen buik
• gebrek aan eetlust
• misselijkheid
• braken
• soms: buikkrampen, koorts en rillingen, hoofdpijn en spierkrampen

Gastritis hoeft niet altijd gepaard te gaan met klachten.

Wat gebeurt er in je maag bij een ontsteking? Een duik in het mechanisme van gastritis

Maagontsteking, oftewel gastritis, klinkt als een simpele zaak: maagwand geïrriteerd, beetje zuur erbij, en voilà, je hebt buikpijn. Maar wat er achter de schermen gebeurt, is een complex chemisch en biologisch spektakel. Je maag is namelijk geen stilstaand plas water, maar een dynamisch orgaan dat continu bezig is zichzelf te beschermen tegen zijn eigen, nogal agressieve, inhoud. Als dat mechanisme hapert, gaat het mis. Tijd om eens van dichtbij te kijken naar hoe gastritis ontstaat en waarom je maag soms besluit om tegen je te keren.

Je maag: een chemische fabriek met een strak geregisseerde balans
Je maag is een powerhouse. Een slok water? Binnen een paar seconden aan het werk. Een broodje shoarma met extra knoflooksaus? Dan komt er een flink staaltje chemie bij kijken. Je maag produceert zoutzuur (HCl), een van de sterkste zuren die je lichaam kan maken. Dit zuur heeft een belangrijke taak: het doodt bacteriën, helpt bij de vertering van voedsel en zorgt ervoor dat enzymen zoals pepsine hun werk kunnen doen om eiwitten af te breken.

Maar hier zit een cruciaal punt: dit zuur is zo agressief dat het je eigen maagwand in no-time zou kunnen wegvreten. Gelukkig heeft je maag een slim verdedigingssysteem. Een dikke laag slijm (mucus) vormt een barrière tussen de zure inhoud en de kwetsbare maagcellen. Daarnaast scheiden bepaalde cellen in je maagwand bicarbonaat af, een stofje dat zuur neutraliseert. Een soort ingebouwde blusinstallatie dus.

Wanneer alles soepel verloopt, merk je hier niets van. Je eet, je verteert, en je maag doet wat hij moet doen. Maar als deze balans wordt verstoord – als de slijmbarrière verzwakt, de zuuraanmaak uit de hand loopt, of de afweer van de maag niet opgewassen is tegen indringers – dan is de weg vrij voor irritatie en ontsteking.

De grootste boosdoener: Helicobacter pylori, de sluipmoordenaar
Een van de meest beruchte oorzaken van gastritis is de bacterie Helicobacter pylori (H. pylori). Dit kleine rotbeestje is een meester in overleven en houdt zich schuil in de zure omgeving van je maag. Dat klinkt als een onmogelijke opgave, maar H. pylori heeft een slim trucje: het scheidt een enzym af, urease, dat ammoniak produceert en zo het maagzuur rondom de bacterie neutraliseert. Zo creëert het een veilige bubbel waarin het zich kan vermenigvuldigen.

Maar daar blijft het niet bij. H. pylori maakt zichzelf niet alleen comfortabel, het gaat ook nog eens tekeer tegen je maagwand. Het beschadigt de slijmbarrière, verstoort de afweermechanismen en zorgt ervoor dat het maagzuur direct in contact komt met de onderliggende cellen. Resultaat? Chronische ontsteking en een verhoogd risico op maagzweren. Het bizarre is dat veel mensen deze bacterie bij zich dragen zonder klachten, terwijl het bij anderen juist serieuze schade aanricht.

NSAID’s en aspirine: stille maagslopers
Een andere beruchte oorzaak van gastritis is het langdurig gebruik van NSAID’s (zoals ibuprofen, naproxen en diclofenac) en aspirine. Deze medicijnen zijn geweldig tegen pijn en ontstekingen, maar ze hebben een groot nadeel: ze remmen de aanmaak van prostaglandines, stoffen die normaal gesproken helpen bij de bescherming van de maagwand.

Prostaglandines zorgen ervoor dat de slijmproductie en doorbloeding van de maag optimaal blijven. Zodra NSAID’s dit mechanisme platleggen, wordt de maagwand kwetsbaarder voor de agressieve invloed van maagzuur. Het is een beetje alsof je de ruitenwissers van je auto uitschakelt tijdens een regenbui – vroeg of laat gaat het mis.

Regelmatig NSAID-gebruik zonder maagbeschermer kan leiden tot erosieve gastritis, waarbij de maagwand daadwerkelijk wordt aangetast. En in het ergste geval kunnen er zelfs bloedingen of maagzweren ontstaan.

Alcohol, roken en stress: de drie musketiers van maagproblemen
Naast bacteriën en medicijnen spelen leefstijlgewoonten ook een grote rol in het ontstaan van gastritis.

• Alcohol: Met een paar drankjes op voel je je misschien ontspannen, maar je maag heeft er een hardere kluif aan. Alcohol irriteert de maagwand, verhoogt de zuursecretie en kan de beschermende slijmproductie verminderen. Regelmatig stevig drinken kan dus de deur openzetten naar chronische maagontsteking.
• Roken: Nicotine en andere stoffen in sigaretten verhogen de productie van maagzuur en verminderen de doorbloeding van de maagwand, waardoor herstelprocessen trager verlopen. Bovendien verhoogt roken de kans op een H. pylori-infectie.
• Stress: Lang werd gedacht dat stress direct gastritis veroorzaakt, maar dat blijkt genuanceerder te liggen. Stress op zich maakt geen gaten in je maag, maar het verhoogt wel de maagzuurproductie en verstoort de spijsvertering. Mensen met veel stress eten vaak onregelmatiger, grijpen sneller naar koffie, alcohol of pijnstillers, en slapen slechter – allemaal factoren die gastritis kunnen verergeren.

Auto-immuun gastritis: als je eigen lichaam je maag aanvalt
Soms is er geen bacterie, geen medicijn en geen slechte leefstijlgewoonte nodig om gastritis te veroorzaken. Bij auto-immuun gastritis is je eigen immuunsysteem de schuldige. Het richt zich op de pariëtale cellen in je maagwand, die normaal gesproken maagzuur en de intrinsieke factor aanmaken (een stofje dat nodig is voor de opname van vitamine B12).

Het gevolg? De maagwand raakt chronisch ontstoken, maagzuurproductie neemt af en het lichaam kan geen vitamine B12 meer opnemen, wat kan leiden tot pernicieuze anemie (bloedarmoede door B12-tekort). Dit type gastritis komt vaker voor bij mensen met andere auto-immuunziekten, zoals Hashimoto’s of diabetes type 1.

Conclusie: een fragiele balans
Je maag werkt als een goed geoliede machine, maar zodra de balans verstoord raakt, kan het snel bergafwaarts gaan. Of het nu een bacterie, medicatie, leefstijl of een auto-immuunreactie is, gastritis ontstaat altijd doordat de beschermende slijmbarrière faalt en het maagzuur ongeremd zijn werk kan doen op je eigen weefsel.

Het goede nieuws? De meeste vormen van gastritis zijn behandelbaar en met de juiste aanpak (voeding, medicatie en leefstijlaanpassingen) kan je maag zich vaak weer herstellen. Maar zoals met zoveel dingen in het leven geldt ook hier: voorkomen is beter dan genezen. Dus wees een beetje lief voor je maag – hij heeft het al zwaar genoeg met alles wat je erin stopt!

Mogelijke oorzaken

Alcoholgebruik, chronisch braken en bepaalde medicatie

Gastritis kan worden veroorzaakt door irritatie van het maagslijmvlies als gevolg van overmatig alcoholgebruik, chronisch braken, of het gebruik van bepaalde geneesmiddelen als aspirine en ibuprofen.

H. pylori (bacterie)

Een maagontsteking wordt veelal veroorzaakt door de Helicobacter pylori (H. pylori): een bacterie die leeft in de slijmlaag van de maag. Zonder behandeling kan de infectie leiden tot zweren, en bij sommige mensen, maagkanker.

Virus of schimmel

Gastritis kan ook worden veroorzaakt door een virus- of schimmelinfectie. Dit komt vooral voor bij mensen met een langdurige ziekte of een verzwakte afweer, zoals mensen met hiv/aids of kanker of mensen die immunosuppressiva gebruiken.

Andere oorzaken

Acute gastritis kan worden veroorzaakt door een plotselinge ziekte of door letsel, waarbij het letsel niet de maag hoeft te betreffen. Courante oorzaken zijn bijvoorbeeld ernstige stress situaties als gevolg van uitgebreide brandwonden en verwondingen die met hevige bloedingen gepaard gaan, waarbij het niet precies bekend is waarom een ernstige ziekte tot gastritis kan leiden. Men vermoedt dat dit verband houdt met een verminderde bloedtoevoer naar de maag of met een afname van het vermogen van het maagslijmvlies zichzelf te beschermen en te vernieuwen.¹ Maagslijmvliesontsteking kan in zeldzame gevallen veroorzaakt worden door de ziekte van Crohn.

Auto-immuun gastritis

Voorts is er de zogeheten auto-immuun gastritis. Dit type gastritis wordt veroorzaakt door een auto-immuunziekte en treedt op wanneer je lichaam antistoffen aanmaakt tegen de cellen die deel uitmaken van de maagwand. Een auto-immuunziekte ontstaat doordat het afweersysteem ontregeld is. Wanneer het lichaam antistoffen aanmaakt tegen het eigen maagslijmvlies, kunnen beschadigingen en ontstekingen in het slijmvlies ontstaan. Auto-immuun gastritis komt vaker voor bij mensen met andere auto-immuunziekten, zoals ziekte van Hashimoto en type 1 diabetes. Auto-immuun gastritis wordt ook geassocieerd met vitamine B-12-deficiëntie.

Wanneer een arts inschakelen?

Wanneer moet je een arts raadplegen? Raadpleeg een arts wanneer bovenvermelde symptomen een week of langer aanhouden. Neem in de volgende gevallen direct contact op met een arts:

• bloedbraken; of
• bloed in de ontlasting of zwarte ontlasting.

Onderzoek en diagnose

Vraaggesprek en lichamelijk onderzoek

Op basis van de anamnese (vraaggesprek), je medische voorgeschiedenis en lichamelijk onderzoek, zal de arts waarschijnlijk al vermoeden dat er sprake is van een maagontsteking. Daarnaast kunnen één of meerdere aanvullende onderzoeken worden verricht als dat nodig is.

Vervolgonderzoek

Vervolgonderzoek kan bestaan uit:

• Het vaststellen of uitsluiten van een besmetting met de Helicobacter pylori middels bloed- of ontlastingsonderzoek, een ademtest of en kijkonderzoek van de maag(gastroscopie).
• Kijkonderzoek van de maag, een gastroscopie. Bij dit onderzoek wordt de binnenbekleding van de slokdarm, de maag en het eerste deel van de twaalfvingerige darm bekeken. Dit gebeurt middels een flexibele slang, de gastroscoop, die in de keel wordt ingebracht. Als er een verdacht gebied wordt gevonden, kan de arts kleine weefselmonsters (biopsie) nemen voor laboratoriumonderzoek. Een biopsie kan ook de aanwezigheid van H. pylori in je maagbekleding identificeren.
• Röntgenfoto's van het bovenste gedeelte van het spijsverteringsstelsel. Door middel van radiodiagnostiek met barium kan het bovenste deel van het maag-darmkanaal in beeld gebracht worden, teneinde de eventuele aanwezigheid van zweren, gezwellen, vernauwingen en andere afwijkingen aan te tonen.

Behandeling van een maagontsteking

De symptomen van gastritis kunnen worden bestreden met geneesmiddelen die maagzuur neutraliseren of de productie ervan verminderen. Wanneer gastritis is vastgesteld, is het van belang om eventuele uitlokkende factoren op te sporen. Uitlokkende factoren kunnen liggen op het gebied van leefstijl, zoals roken, (overmatig) alcoholgebruik en (vaak langdurig) gebruik van pijnstillers als NSAID's. Een acute gastritis welke wordt veroorzaakt door plotselinge ziekte of door letsel, herstelt volledig wanneer de onderliggende oorzaak (ziekte, letsel of bloeding) adequaat wordt behandeld. Een infectie met de bacterie Helicobacter pylori kan worden behandeld met met een kuur van verschillende antibiotica.

Voeding en dieet

Welke voeding kun je het beste vermijden en welke voeding kun je het beste toevoegen aan je dieet als je een maagontsteking hebt?

Wat eten bij gastritis?

Eet fruit, groenten, volle granen en vetvrije of magere zuivel. Volle graanproducten zijn graanproducten waarin de volledige graankorrel verwerkt is, zoals onder andere volkoren brood, zilvervliesrijst, gierst, quinoa en volkorenpasta. Kies voor mager vlees, gevogelte (kip en kalkoen), vis, bonen, eieren en noten. Een gezonde maaltijd bevat weinig ongezonde, verzadigde vetten, zout en toegevoegde suikers. Producten met veel onverzadigd vet zijn halvarine voor op brood, vloeibare bak- en braadproducten en plantaardige oliën. Drink dagelijks ten minste anderhalve liter vocht. Vermijd grote maaltijden. Neem de tijd voor iedere maaltijd en kauw het eten goed.

Voeding om te vermijden bij een maagontsteking

Bij een maagontsteking is het verstandig om gezond te eten en bepaalde voedingsmiddelen te vermijden, waardoor je maag zoveel mogelijk wordt ontlast. Niet alle voedingsmiddelen hebben op iedereen op dezelfde manier invloed. Je zult moeten leren welke voedingsmiddelen de klachten verergeren en je dus beter kunt vermijden. Kruiden, zoals peper, verhogen de aanmaak van maagzuur en kunnen je maag irriteren. Voedingsmiddelen die chocolade bevatten, kruidig zijn, of veel vet bevatten, kunnen je maag ook irriteren. Dranken die alcohol of cafeïne bevatten, kunnen de klachten ook doen verergeren. Hieronder volgen een aantal voedingsmiddelen die je het beste links kunt laten liggen:

• (warme) chocolademelk
• cola
• koffie
• volle melk(producten)
• groene en zwarte thee
• alcoholische dranken
  Knoflook / Bron: Istock.com/Mallivan
• Sinaasappelsap en grapefruitsap
• zwarte en rode peper
• pepermunt(thee)
• knoflook(poeder), uien
• chilipoeder
• sterk gekruid eten
• hete pepers en paprika
• tomatenproducten zoals tomatenpuree, tomatensaus of tomatensap
• vette vleeswaren: salami, boterhamworst, paté, spek
• vet vlees: spareribs, speklapjes, gehakt, saucijzen
• frieten, gebakken aardappelen, kroketten

Deze producten kunnen de maagwand irriteren en klachten in de hand werken.

Prognose

De meeste gevallen van maagontsteking of gastritis verbeteren snel met adequate behandeling. medicijnen verlichten in de meeste gevallen de klachten. Antacida verminderen maagzuur, terwijl antibiotica bacteriële infecties opruimen. Je kunt ook leefstijlveranderingen aanbrengen, zoals het verminderen van je alcoholgebruik en het omgaan met pijn zonder NSAID's.

Complicaties

Onbehandeld kan een maagontsteking leiden tot een maagzweer of een maagbloeding. Zeer zelden leidt een chronische vorm van maagontsteking tot maagkanker, vooral als het slijmvlies aan de binnenkant van je maag erg dun is geworden en de cellen flink zijn aangetast.

Preventie

H. pylori is een van de belangrijkste oorzaken van een maagontsteking of gastritis, maar de meeste mensen weten niet dat ze ermee besmet zijn. De bacteriën worden gemakkelijk overgedragen. Je kunt evenwel het risico op infectie verminderen door goede hygiëne te beoefenen, waaronder grondig je handen wassen. Je kunt ook maatregelen nemen om dyspepsie en brandend maagzuur te minimaliseren. Deze klachten zijn geassocieerd aan gastritis. Preventieve maatregelen zijn onder meer:

• Vermijd vet, gefrituurd, gekruid of zuur voedsel.
• Minder cafeïne gebruiken.
• De hele dag door kleinere maaltijden eten.
• Goed omgaan met stress.
• Geen NSAID's gebruiken.
• Alcoholgebruik verminderen.
• Twee tot drie uur na een maaltijd niet gaan liggen.

Noot:

1. www.merckmanual.nl

Lees verder

• Maagpijn: oorzaken pijn in de maag of pijnlijke maag
• Maagslijmvliesontsteking (gastritis): symptomen, behandeling
• Maagzweer klachten: maagpijn, rugpijn, misselijk en boeren
• Maagzweer: symptomen, klachten, behandeling en dieet
• Maagzweer: zeurende of brandende pijn in de bovenbuik