Opgeblazen buik: wat veroorzaakt een opgeblazen gevoel?

Een opgeblazen buik of opgeblazen gevoel is een veel voorkomend symptoom waar circa 10-30% van de mensen wel eens last van heeft. Het is vaak moeilijk om te beschrijven waar je precies last van hebt. Sommige mensen hebben het gevoel dat hun buik opzwelt, waarbij het losmaken van de bovenste broekknopen verlichting biedt. Weer anderen hebben meer een opgeblazen gevoel, zonder dat daarbij de buik zichtbaar opzwelt.

Oorzaken opgeblazen buik

• Opgeblazen buik
• Welke factoren en medische aandoeningen kunnen een opgeblazen gevoel veroorzaken?
• Veel voorkomende onschuldige factoren
• Onderliggende medische aandoeningen
• Huisarts raadplegen
• Wat kan er gedaan worden aan een opgeblazen buik of opgeblazen gevoel?
• Onderzoek en diagnose
• Opgeblazen buik verminderen door leefstijlaanpassingen

Opgeblazen buik

Overmatige winderigheid (flatulentie), frequente oprispingen (opboeren) en borrelingen in de darmen (borborygmi) zijn bij sommige mensen gerelateerde klachten bij een opgeblazen gevoel. Een opgeblazen gevoel komt veel vaker voor bij mensen met functionele gastro-intestinale stoornissen. Volgens bepaald onderzoek heeft ongeveer 96% van de patiënten met het prikkelbare darmsyndroom (PDS) wel eens een opgeblazen gevoel en 60% hunner meldde het als meest hinderlijke symptoom. In vergelijking, slechts 29% ervaart buikpijn als het meest hinderlijke symptoom. Een opgeblazen gevoel kan behoorlijk interfereren met je dagelijkse activiteiten zoals werk, huishouden en recreatieve activiteiten. Een opgeblazen gevoel kan ook zorgen voor meer ziekteverzuim, bezoeken aan de huisarts en medicijngebruik.

Welke factoren en medische aandoeningen kunnen een opgeblazen gevoel veroorzaken?

Veel voorkomende onschuldige factoren

Bij de overgrote meerderheid van de mensen met een opgeblazen buik of een opgeblazen gevoel, speelt één van de volgende (relatief) onschuldige factoren een rol:

• Aërofagie oftewel lucht slikken. Dit gebeurt vaak onbewust, bijvoorbeeld bij nervositeit en angst, of door te drinken door een rietje, roken en door te kauwen op kauwgum;
• Te veel, te snel, te vaak en/of te vet eten;
• Door het eten van gasvormende voedselwaren;
• Door het drinken van koolzuurhoudende dranken;
• Moeizame stoelgang (obstipatie);
• Overmatig alcoholgebruik.

Onderliggende medische aandoeningen

Medische aandoeningen die ten grondslag kunnen liggen aan een opgeblazen gevoel, zijn onder meer:

• Prikkelbare darm syndroom;
• Gastro-intestinale motiliteit (problemen van te trage of te snelle werking van het maagdarmstelsel);
• Viscerale overgevoeligheid (overgevoeligheid van de darm bij mechanische prikkels);
• Lactose-intolerantie (lactose is aanwezig in zuivelproducten);
• Fructose-intolerantie (fructose is aanwezig in tafelsuiker en vruchtensuiker);
• Voedselallergie;
• Dumpingsyndroom (een te snelle maaglediging en vrijwel altijd het gevolg van een operatie, waarbij (een deel van) de maag is verwijderd);
• Menstruatie;
• Helicobacter pylori (een bacterie in de maag);
  Helicobacter pylori / Bron: Yutaka Tsutsumi, Wikimedia Commons (CC0)
• Giardiasis (intestinale parasitaire infectie);
• Bacteriële overgroei;
• Coeliakie (een auto-immuunziekte);
• Darmobstructie;
• Levercirrose (kan evenals een aantal andere aandoeningen die hieronder worden genoemd, een opgeblazen gevoel veroorzaken door vochtophoping in de buik);
• Hartfalen;
• Galstenen;
• Maagzweer;
• Maagslijmvliesontsteking;
• Baarmoederkanker;
• Eierstokkanker;
• Alvleesklierkanker;
• Ziekte van Crohn;
• Darmkanker;
• Maagkanker;
  Huisarts / Bron: Istock.com/Wavebreakmedia
• Galblaaskanker;
• Kaliumtekort;
• Ziekte van Chagas (parasitaire ziekte).

Huisarts raadplegen

Wanneer je regelmatig last hebt van een opgeblazen gevoel, ondanks leefstijlaanpassingen (niet te snel eten, niet te vaak op kauwgom kauwen, enz.), of wanneer het gepaard gaat met andere symptomen, is het verstandig je huisarts te raadplegen.

Wat kan er gedaan worden aan een opgeblazen buik of opgeblazen gevoel?

Onderzoek en diagnose

Allereerst is het van belang dat de onderliggende oorzaak wordt vastgesteld, maar dat is niet altijd gemakkelijk. De huisarts zal een anamnese afnemen en daarbij vragen naar de ernst van de klachten, wanneer de klachten optreden, of je ook last hebt van andere klachten enz. Ook zal de huisarts lichamelijk onderzoek verrichten. Meestal geven andere bijbehorende symptomen de (huis)arts een aanwijzing van wat er aan de hand is en waarom je last hebt van een opgeblazen gevoel, zoals een infectie met de parasiet Giardia lamblia, die gemakkelijk met antibiotica kan worden bestreden. Wanneer een voedselallergie wordt vermoed, kan de arts een test laten doen, zoals de huidpriktest. Hierbij worden druppels met bepaalde allergenen op de huid gelegd. Vervolgens wordt er door de druppel in de huid geprikt. Na 15-20 minuten kan er op de huid gekeken worden naar eventuele reacties. Een eliminatie-provocatie test behoort ook tot de mogelijkheden. Hierbij worden 'verdachte' voedingsmiddelen (voedingsmiddelen waarvan je denkt dat deze je klachten veroorzaken) gedurende vier tot zes weken uit je dieet gehaald. Wanneer de klachten verdwijnen, dan kun je deze voedingsmiddel weer in je dieet passen. Als de klachten echter terugkomen, kun je ervan uitgaan dat de klachten door dit voedingsmiddel worden veroorzaakt. Soms zal de huisarts je naar een specialist verwijzen, bijvoorbeeld bij vermoeden van kanker.

Opgeblazen buik verminderen door leefstijlaanpassingen

Vaak kan een opgeblazen gevoel effectief verminderd worden door leefstijlaanpassingen. Als je last hebt van een opgeblazen gevoel, kan het je helpen om je aan de volgende adviezen te houden:

• Vermijd vetrijke maaltijden;
• Wees voorzichtig met koolzuurhoudende dranken en voedingsmiddelen die extra gasvorming geven;
• Eet rustig, kauw goed en praat niet te veel tijdens het eten;
• Eet bij voorkeur kleine maaltijden verspreid over de dag;
• Neem voldoende lichaamsbeweging, want dat is goed voor de darmbeweging;
• Geen kauwgom gebruiken;
• Stoppen met roken.

Lees verder

• Opgeblazen buik, pijn, oprispingen en winderigheid: oorzaken
• Opgeblazen gevoel: misselijk, winderig, boeren en diarree
• Gezwollen lymfeklieren: klieren in hals, nek, lies & oksel
• Darmklachten: opgezette buik, buikpijn en winderigheid
• Opgeblazen gevoel: oorzaken van een dikke, opgezwollen buik