Allergisch voor schaal- en schelpdieren

Voedselallergieën zijn het gevolg van een fout in het afweersysteem van het lichaam dat bepaalde voedingsmiddelen ten onrechte identificeert als indringer. Een van de meest voorkomende voedselallergieën is die voor schelpdieren. Schelpdieren kunnen we opdelen in twee categorieën namelijk de schaaldieren (garnalen, krab en kreeft) en weekdieren (oesters, inktvis, octopus, coquilles en mosselen). Wanneer een schelpdierenallergie wordt vastgesteld is het volledig vermijden van alle soorten schelpdieren de beste manier om hier mee om te gaan hoewel een allergie voor schaaldieren niet noodzakelijk wil zeggen dat je ook allergisch zult reageren op weekdieren.

Symptomen van een allergie

De ernst van de symptomen van een allergische reactie kunnen variëren van mild tot zeer ernstig. Deze symptomen kunnen zich manifesteren enkele minuten na het consumeren van schelpdieren maar kunnen soms ook uren uitblijven. Hier volgen enkele symptomen die duiden op een allergische reactie:

• Netelroos, jeuk of eczeem
• Zwelling van het gezicht, meer bepaald de lippen, tong en keel. Deze zwelling kan vrij ernstig tot levensbedreigende vormen aannemen.
• Ademhalingsmoeilijkheden
• Piepende ademhaling of kortademigheid
• Misselijkheid of braken
• Diarree
• Buikpijn
• Duizeligheid

In zeldzame gevallen kan een allergische reactie op schelpdieren leiden tot levensbedreigende anafylaxie. Anafylaxie leidt tot ernstige ademhalingsmoeilijkheden en moet worden behandeld als een noodgeval.

Wat veroorzaakt de allergische reactie?

Net als bij andere voedselallergieën wordt het immuunsysteem van ons lichaam verstoord en identificeert het het de eiwitten van schelpdieren als schadelijke indringers. Antilichamen worden geactiveerd met als doel het neutraliseren van eiwitten en histamine die in het lichaam terecht zijn gekomen en een grote rol spelen in de symptomen die we ervaren bij een allergische reactie.

Mensen die allergisch zijn voor schaaldieren zijn het best ook op hun hoede voor producten die ook eiwitten van schelpdieren bevatten. Sommige voedingssupplementen bevatten namelijk schalen van schaaldieren en hoewel studies hebben aangetoond dat het vrij onwaarschijnlijk is dat de allergische reactie wordt veroorzaakt door de schalen van schaaldieren, is het voor mensen die hiervoor heel gevoelig zijn, het beste om de inname van glucosamine te vermijden.

Een ander supplement dat potentiële extracten van schelpdieren bevat zijn Omega-3 supplementen. Deze zijn vaak gemaakt van vis maar het is toch aangeraden om eerst het label van de ingrediënten te controleren alvorens deze in te nemen.

Weekdieren- en oesterallergie

Een allergie voor oesters komt in tegenstelling tot andere vormen van schelpdier allergieën veel minder vaak voor. De symptomen zijn vergelijkbaar met andere voedselallergieën en komen meestal voor in milde, orale vormen gaande van jeuk aan de lippen, de keel en het strottenhoofd tot een zwelling aan de lippen, tong, keel en gehemelte. Een vaak voorkomend symptoom bij deze allergievorm is ook urticaria of netelroos. In sommige gevallen kan ook een anafylactische shock optreden na consumptie van oesters.

Oesters zijn tweekleppige weekdieren. Wanneer een persoon allergisch is voor een bepaald tweekleppig weekdier zoals kokkels, mosselen en sint-jakobsschelpen is er een grote kans dat die persoon ook andere weekdieren moet vermijden. Dit geldt ook voor slakken, inktvis, octopus en pijlinktvis. De allergische symptomen na het eten van oesters manifesteren zich meestal binnen de negentig minuten maar dit kan soms ook langer duren.

Bescherming

Er is reeds een wet die zegt dat alle verpakte voedingsmiddelen met schelpdieren specifiek op het etiket moeten vermelden over welke schelpdieren het juist gaat. Het is mogelijk dat een bepaald product vroeger extracten van schelpdieren bevatte en nu niet meer. Controleer dus altijd het etiket alvorens het product te consumeren.

Te vermijden schelpdieren:

• eendenmossel
• krab
• rivierkreeft
• krill of garnaalachtigen
• kreeft
• garnalen
• scampi’s

Volgens het FAVV worden weekdieren niet beschouwd als belangrijke allergenen en moeten dus ook niet specifiek worden vermeld op het etiket. Het is toch belangrijk om bewust te letten op volgende weekdieren:

• abalone
• kokkels
• inktvis
• zeeslak
• mosselen
• octopus
• oesters
• zeekomkommer
• zee-egel
• coquilles
• slakken
• wulk

Erfelijkheid

Onderzoek heeft uitgewezen dat erfelijkheid een belangrijke rol speelt bij een schelpdierenallergie. Als je ouders lijden aan deze allergie is de kans groot dat je zelf ook allergisch bent. Om te voorkomen dat je ooit een allergische reactie zult maken op schelpdieren is het raadzaam om dit te laten testen bij je arts.

Een bloed- of huidtest bij de huisarts is de meest effectieve manier om de exacte omvang van je schelpdierenallergie te kennen. Bij de huidtest worden er kleine prikjes gegeven in de huid waarna deze wordt blootgesteld aan een kleine hoeveelheid van het eiwit van schelpdieren. De intensiteit van de reactie wordt beoordeeld op basis van de bultjes die verschijnen op de huid.

Lees verder

• Voedselallergieën