Pijn achter borstbeen: oorzaken, symptomen en behandeling

Pijn achter het borstbeen (sternum) duidt op pijn of ongemak in het gebied van de borstkas dat het borstbeen bevat en ribben die verbonden zijn met het borstbeen middels een beweegbare verbinding van kraakbeen. Het borstbeen bevindt zich in de buurt van het hart. Mensen die borstbeenpijn of sternumpijn ervaren, kunnen dit verwarren met meer algemene pijn op de borst en denken dat er wat mankeert aan hun hart. Sommige mensen die last hebben van pijn achter het borstbeen, zijn dan ook bang dat ze een hartaanval krijgen. In de meeste gevallen heeft pijn achter het borstbeen echter niets te maken met het hart en wordt het voornamelijk veroorzaakt door problemen met het borstbeen zelf of het nabijgelegen kraakbeen. De meest voorkomende oorzaak van borstbeenpijn is een aandoening die costochondritis wordt genoemd. Hiervan is sprake wanneer het kraakbeen dat je ribben verbindt met je borstbeen ontstoken raakt.

• Pijn achter het borstbeen of sernum
• Oorzaken van pijn achter het borstbeen
• Symptomen
• Zure smaak in de mond
• Moeite met slikken
• Pijn bij ademhalen, hoesten of koorts
• Uitstralende pijn aan de arm
• Syndroom van Tietze en costochondritits
• Andere musculoskeletale aandoeningen van borstbeenpijn
• Schade aan het sternoclaviculaire gewricht
• Trauma aan het sleutelbeen
• Gebroken borstbeen of sternumfractuur
• Spierpijn of verrekte spier
• Oorzaken van borstbeenpijn door maag-darmaandoeningen
• Reflux of brand maagzuur
• Maagzweer
• Luchtwegaandoeningen die sternumpijn veroorzaken
• Pleuritis
• Bronchitis
• Longontsteking
• Angst en paniek
• Behandeling van pijn achter het borstbeen

Pijn achter het borstbeen of sernum

Je borstbeen of sternum is van boven naar beneden opgebouwd uit het handvat (manubrium), waarvan de bovenrand goed voelbaar is in de hals, waaraan het eerste paar ribben is bevestigd het lichaam (corpus) en het zwaardvormig aanhangsel (processus xiphoideus). Het borstbeen verbindt de twee zijden van je ribbenkast met elkaar. Het zit voor veel belangrijke organen in de borst, waaronder je hart, longen en maag. Het resultaat is dat veel aandoeningen die niet noodzakelijkerwijs iets met je borstbeen te maken hebben, pijn in het borstbeen en het omliggende gebied kunnen veroorzaken.

Oorzaken van pijn achter het borstbeen

Je eerste reactie bij pijn achter het borstbeen, met name bij ernstige of aanhoudende pijn op de borst, is denken dat het een hartaanval betreft. Maar in veel gevallen heeft pijn op de borst niets te maken met je hart. Dit geldt vooral als je jonger bent dan 40 jaar en geen ernstige gezondheidsproblemen of bestaande (hart)aandoeningen hebt. Het is veel waarschijnlijker dat sternumpijn wordt veroorzaakt door aandoeningen die te maken hebben met je spieren, je botten of je spijsverteringskanaal dan met je hart of het borstbeen zelf.

Symptomen

Afhankelijk van de specifieke oorzaak van de pijn achter het borstbeen, zullen de symptomen verschillen. Het algemene kenmerk in alle gevallen is echter lichte tot ernstige pijn achter het borstbeen. Deze pijn kan abrupt zijn, of het kan enkele dagen mild aanwezig zijn voordat het ernstig wordt. De pijn kan als stekend, drukkend, zeurend of prikkend worden ervaren. Aan de hand van eventuele bijkomende symptomen kan een arts genoeg aanwijzingen hebben voor het diagnosticeren van een specifieke onderliggende oorzaak. Sommige bijkomende symptomen zijn onder meer:

Zure smaak in de mond

Een zure smaak in de mond kan 's nachts gebeuren of wanneer je gaat liggen, omdat dit vaak te wijten is aan zure reflux.

Moeite met slikken

Moeite om vast voedsel door te slikken is een teken dat de slokdarm op de een of andere manier wordt belemmerd. Het kan ook duiden op zure reflux.

Pijn bij ademhalen, hoesten of koorts

Pijn bij ademhalen, hoesten of koorts zijn allemaal symptomen van luchtwegaandoeningen die pijn achter het borstbeen kunnen veroorzaken tijdens normale ademhaling.

Uitstralende pijn aan de arm

Uitstralingspijn in de arm (pijn in linkerarm), de kaak (kaakpijn), of de nek (nekpijn), is dit vaak te wijten aan hartproblemen waarvoor zo snel mogelijk medische hulp is vereist. Andere tekenen van mogelijke hartproblemen zijn een verandering in de kleur van de nagels; witte vlekjes op de nagel (leukonychia) of witte nagels met een donkere of bruine rand (Terry's nagels) kunnen voorkomen bij hartfalen. Ook kan je tong een andere kleur krijgen bij problemen met je hart. Vooral de paars-rode of blauwe tongpunt vormt een typische en betrouwbare indicatie van blauwzucht of cyanose door hartproblemen alsook longproblemen. Daarnaast zijn een verhoogde hartslag, transpiratie (zweten), kortademigheid, duizeligheid en braken, klachten die kunnen optreden bij hartproblemen.

Syndroom van Tietze en costochondritits

Costochondritis, een pijnlijke ontsteking van het kraakbeen van de ribben, is de meest voorkomende oorzaak van pijn achter het borstbeen. Het syndroom van Tietze is een goedaardige, chronische ontsteking van de kraakbeenverbinding(en) in de borstkas tussen de ribben en het borstbeen en de pijn is meestal gelokaliseerd aan één kant. Er zijn veel overeenkomsten tussen costochondritis en het syndroom van Tietze. Bij beide aandoeningen is sprake van een ontsteking van het ribkraakbeen. Bij Tietze beperkt de ontsteking zich tot het kraakbeen tussen de ribben en het borstbeen, waarbij zwelling onderaan het borstbeen kan optreden. Bij costochondritis is het kraakbeen tussen de ribben ontstoken.

Symptomen van costochondritis zijn onder meer:

• scherpe pijn of pijn aan de zijkant van het borstbeengebied
• pijn of ongemak in een of meer ribben (ribpijn)
• pijn of ongemak dat erger wordt als je hoest of diep inademt

Costochondritis heeft niet altijd een specifieke oorzaak, maar is meestal een gevolg van een borstblessure, spanning door fysieke activiteit of gewrichtsaandoeningen zoals artrose. Costochondritis is geen ernstige aandoening.

Andere musculoskeletale aandoeningen van borstbeenpijn

Aandoeningen of verwondingen aan de spieren en botten rond het borstbeen kunnen ook pijn achter het borstbeek veroorzaken. Denk hierbij aan onder meer de volgende aandoeningen:

• gewrichtsschade
• letsel aan het sleutelbeen
• fracturen
• hernia
• operatie aan het sternum (zoals een openhartoperatie)

Schade aan het sternoclaviculaire gewricht

Het sternoclaviculaire gewricht (SC-gewricht) verbindt de bovenkant van het sternum met je sleutelbeen (clavicula). Verwonding aan dit gewricht kan pijn en ongemak in je borstbeen en in het bovenste deel van de borstkas veroorzaken waar dit gewricht zit. Veel voorkomende symptomen van letsel aan dit gewricht zijn onder meer:

• een lichte pijn en/of zwelling rond het bovenste deel van de borstkas en het sleutelbeengebied
• knallen of klikken horen in het gebied
• stijfheid rond het gewricht of niet in staat zijn om volledig je schouder te bewegen (functieverlies)

Trauma aan het sleutelbeen

Het sleutelbeen is direct verbonden met je borstbeen. Verwondingen, dislocatie, breuken (gebroken sleutelbeen) of ander trauma aan het sleutelbeen kunnen dus van invloed zijn op het borstbeen. Veel voorkomende symptomen van een sleutelbeentrauma zijn:

• kneuzingen of bultjes rond het gebied van sleutelbeenletsel
• intense pijn als je je arm omhoog probeert te richten
• zwelling of gevoeligheid rond het sleutelbeen
• knallend, poppend of klikkend geluid als je je arm optilt
• abnormale voorwaartse verzakking van je schouder

Gebroken borstbeen of sternumfractuur

Een gebroken borstbeen of sternumfractuurn kan veel pijn veroorzaken, omdat je borstbeen bij veel van de bewegingen van het bovenlichaam betrokken is. Dit type letsel wordt vaak veroorzaakt door de inwerking van een grote kracht op het borstbeen, zoals bij een auto-ongeval waarbij je tot stilstand komt door een boom of muur en met je borstbeen tegen het stuur of dashboard van de auto aanslaat. Een gebroken borstbeen kan ook komen als er een harde klap op het borstbeen gegeven wordt.

Veel voorkomende symptomen zijn:

• pijn on de borstkas
• pijn als je inademt of hoest
• moeite met ademhalen
• een knallend of klikkend geluid als je je armen beweegt
• zwelling en gevoeligheid van het borstbeen
• een bloeduitstorting op of rond het borstbeen
• kortademigheid en benauwdheid

Spierpijn of verrekte spier

Je kunt pijn ter hoogte van het borstbeen ervaren als gevolg van spierpijn of een verrekte spier. Veel voorkomende symptomen van een verrekte spier zijn:

• pijn rond de aangedane spier
• ongemak bij het gebruik van de getroffen spier
• blauwe plekken of gevoeligheid rond de aangedane spier

Oorzaken van borstbeenpijn door maag-darmaandoeningen

Je borstbeen zit vlak voor verschillende belangrijke spijsverteringsorganen. Aandoeningen die van invloed zijn op je slokdarm, maag en darmen, kunnen allemaal pijn aan het borstbeen veroorzaken. Maagzuur of zure reflux en een maagzweer komen het meeste voor.

Reflux of brand maagzuur

Zure reflux wijst op een branderig gevoel in je slokdarm, omdat er maaginhoud met onder meer maagzuur naar de slokdarm stroom. Symptomen van zure reflux zijn onder andere:

• zuurbranden
• brandend gevoel op de borst
• abnormale bittere smaak in je mond
• moeite met slikken
• hoesten
• keelpijn of heesheid
• het gevoel alsof je een brok in je keel hebt

Maagzweer

Een maagzweer is een zweer in de maag zelf of aan het begin van de twaalfvingerige darm en de Helicobacter pylori bacterie is de belangrijkste oorzaak. Symptomen van een maagzweer zijn maagpijn (vooral op een lege maag), een opgeblazen gevoel, misselijkheid en gebrek aan eetlust.

Luchtwegaandoeningen die sternumpijn veroorzaken

Aandoeningen die van invloed zijn op je luchtwegen kunnen sternumpijn of pijn achter je borstbeen veroorzaken.

Pleuritis

Pleuritis is een ontsteking van je longvliezen (pleura), een vlies waarmee de longen bedekt zijn. In sommige gevallen kan zich vocht rond dit weefsel opbouwen. Dit wordt pleurale effusie genoemd. Veel voorkomende symptomen zijn:

• scherpe pijn als je inademt, niest of hoest
• het gevoel dat je niet genoeg lucht kunt krijgen
• een abnormale hoest
• koorts (in zeldzame gevallen)

Bronchitis

Bronchitis is een ontsteking in de kleine buisjes (de bronchiën) van de longen en acute bronchitis ontstaat vaak na een verkoudheid of griep en gaat meestal vanzelf over. Hoesten en kortademigheid zijn de belangrijkste klachten. Bij bronchitis kun je ook pijn ervaren rond het borstbeen bij in- en uitademen.

Longontsteking

Longontsteking (pneumonie) duidt op een ontsteking van je longblaasjes en het omliggende weefsel.
Veel voorkomende symptomen van pneumonie zijn onder andere moeite met ademhalen, hoge koorts en aanhoudende hoest. Je kunt bij longontsteking ook pijn ervaren achter het borstbeen.

Angst en paniek

Een paniekaanval gebeurt wanneer je plotseling overspoeld wordt door angst, alsof er iets gevaarlijks of bedreigend aan het gebeuren is, zonder dat er daadwerkelijk wat aan de hand is. Het is vaak een gevolg van stress of een symptoom van psychische aandoeningen, zoals gegeneraliseerde angststoornis of depressie. Symptomen van een paniekaanval zijn onder meer:

• het gevoel hebben dat er iets ergs gaat gebeuren
• duizelig of licht in het hoofd
• moeite hebben met ademhalen of slikken
• zweten
• afwisselend warm en koud voelen
• buikkrampen
• pijn op de borst

Behandeling van pijn achter het borstbeen

Zodra de oorzaak van pijn achter het borstbeen is vastgesteld, kan de juiste behandeling ingezet worden. Hartproblemen zullen vaak grondig moeten worden onderzocht, want niet-invasieve ingrepen zijn te verkiezen boven operatieve ingrepen. Behandeling is vooral nodig bij vernauwingen in de kransslagaders (de bloedvaten die het hart van bloed voorzien). Bij meer algemene oorzaken van pijn achter het borstbeen, zoals bij zure reflux, is het gebruik van medicijnen om maagzuur te verminderen vaak aangewezen, evenals leefstijlveranderingen.

Lees verder

• Steken op de borst: zeurende of scherpe steken pijn op borst
• Pijn op de borst: links/rechts, pijn longen, hart, borstbeen
• Pijn op de borst: rechts, links, na eten en bij inademen
• Pijn op de longen: bij diep inademen of pijn met hoesten
• Doffe, zeurende of stekende pijn in bovenbuik