Sternumfractuur: pijn op de borst en lastige ademhaling

Door een ongelukkige val, ongeval, paardentrap of juist een stekende beweging kan er een sternumfractuur in het borstbeen ontstaan. Dit bot is normaal verantwoordelijk voor de stevigheid van de borstkas, waarbij het de longen en het hart beschermt. Veel geweld kan een scheur of breuk hierin veroorzaken, waarnaast ook aanvullende orgaanschade van toepassing kan zijn. Wat houdt de sternumfractuur in en hoe kan een gebroken borstbeen herstellen?

Gebroken borstbeen

• Functie van het borstbeen
• Gevolgen sternumfractuur
• Klachten bij gebroken borstbeen
• Hoe te behandelen?

Functie van het borstbeen

Het borstbeen vormt een vrij hard en groot bot aan de voorzijde van de borstkas. Het sternum bevindt zich centraal tussen de linker en rechter ribben. Via kraakbeen is er een verbinding met die ribben, zodat een relatief stevige iets, indrukbare kas is verkregen. Het borstbeen zelf is relatief lang en loopt van onderkant nek tot bovenkant buik. Het vormt een hard deel, waarmee veel belasting kan worden opgenomen en het via de ribben kan worden afgevoerd. Daarmee wordt over het algemeen voldoende bescherming aan de onderliggende organen geven. Dat zijn de longen en het hart. Indien het borstbeen breekt mogelijk gecombineerd met ribbreuk, dan kunnen organen en weefsels ook ernstig worden aangetast.

Gevolgen sternumfractuur

Het sternum breekt niet zomaar. Het komt meestal voor naar aanleiding van veel geweld zoals een verkeersongeval, een val van grote hoogte, ongelukkig vallen met de fiets, trap van een paard of doordat een voorwerp met fysiek geweld het bot penetreert. Hoeveel schade men dan heeft hangt per geval af. Het bot kan breken of juist een scheur vertonen. Gaat het om veel belasting dan kunnen ook de ribben breken en delen van die botdelen tezamen met borstbeenbot het achterliggende weefsel penetreren. Het kan leiden tot aangetaste hartspieren, scheuren in de luchtpijpvertakking, ruptuur van de aorta en/ of kransslagader. Uiteraard kunnen die complicaties levensgevaarlijk zijn.

Klachten bij gebroken borstbeen

Indien het sternum is gebroken, dan gaat het altijd gepaard met pijn. Hoe intens die pijn is, hangt van de aanvullende weefselschade af. Enerzijds gaat het om pijn als men erop drukt en anderzijds kan het gaan om pijn tijdens de ademhaling. Indien aanvullend weefsel is aangetast kan het ook om aanvullende zenuwpijn gaan, kan er sprake zijn van hartritmestoornissen en/ of inwendige bloedingen. Bovendien kan het aanleiding zijn voor een klaplong. De combinatie zorgt ervoor dat men een zeer ongemakkelijk gevoel heeft, waarnaast men ook mogelijk in shock kan raken. Het is van belang om snel medisch onderzocht te worden om de ernst van de aanvullende schade te beoordelen en te behandelen.

Hoe te behandelen?

Meest essentiële is om schade aan achter de borstkas liggende weefsels en organen te minimaliseren. Dit kan inhouden dat er een operatie nodig is, zodat wonden worden gehecht en verplaatste botdelen op de juiste plaats worden gezet. Het kan worden gedaan middels osteosynthese. Daarbij worden complexe botbreuken middels plaatjes en schroeven verankert, zodat de botten snel kunnen herstellen. Zeker ernstige inwendige bloedingen kunnen tot heftige verstrekkende complicaties leiden. Medische hulp is in die gevallen altijd per direct noodzakelijk. Betreft het echter een lokale scheur zonder versplintering, dan bestaat het herstel uit rust. Het is daarbij van belang om een gecontroleerde ademhaling aan te houden, zodat men afdoende zuurstof binnenkrijgt. Daarbij moet men afdoende pijnstilling innemen, zodat het draagbaar is. Let wel de omstandigheid kan tijdens herstel wegens onvoldoende diepe ademhaling een longontsteking geven.

Heeft u na een ongelukkige val op de borst of borstbeen een vreemde aanhoudende pijn, dan kan het een sternumfractuur betreffen. Het is altijd van belang om ernstige schade aan dit bot, ribben en achterliggende weefsels uit te sluiten. Medische hulp is dus belangrijk, zodat ernstige complicaties kunnen worden uitgesloten. Is dat uitgesloten dan kan men geleidelijk aan met veel rust goed herstellen. Laat u verder informeren door de behandelend arts, wat u tijdens het herstel wel en niet mag doen.

Lees verder

• Syndroom van Tietze: aanhoudende pijn borstbeen en ribben
• Ademhalingsproblemen door vocht longvliezen: pleurapunctie