Doffe, zeurende of stekende pijn in bovenbuik
Maagpijn wordt ook wel omschreven als pijn in de bovenbuik en/of maagstreek. Met maagpijn wordt pijn bedoeld die men ervaart in het gebied boven de navel en onder het borstbeen. Maagpijn kan bestaan uit een doffe, zeurende of stekende pijn en kan acuut opkomen of langzaam ontstaan. Maagpijn gaat vaak gepaard met andere klachten, zoals pijn achter het borstbeen, brandend maagzuur, misselijkheid, braken, gauw een vol gevoel wanneer gegeten wordt, een opgeblazen gevoel en (op)boeren. In ernstige gevallen kan er tevens sprake zijn van bloedbraken, uitstralende pijn naar bijvoorbeeld armen, kaken of rug en een gitzwarte ontlasting. Het is belangrijk te weten dat maagklachten over het algemeen onschuldig en van tijdelijke aard zijn.
Waar ligt de maag? / Bron: Nerthuz/Shutterstock.com- Doffe, zeurende of stekende pijn in bovenbuik
- Maagpijn door voeding
- Voedingsintolerantie
- Lactose-intolerantie
- Glutenintolerantie (coeliakie)
- Voedselvergiftiging
- Maagpijn door stress of depressie
- Maagpijn door medicatie
- Maagpijn door buikgriep
- Refluxklachten
- Zuurbranden
- Sluitspier tussen slokdarm en maag
- Ulcusklachten (maagzweer)
- Maagpijn door bijzondere maagaandoeningen
- Maagbloeding
- Maagkanker
- Galblaas en alvleesklier
- Galstenen
- Alvleesklierontsteking
- Preventie van maagpijn
Doffe, zeurende of stekende pijn in bovenbuik
Met maagpijn wordt vaak pijn in de bovenbuik bedoeld. Maagpijn kan bestaan uit een doffe, zeurende of stekende pijn en kan acuut of langzaam opkomen. Er zijn meerdere mogelijke oorzaken van pijn in de bovenbuik.Meestal is er geen duidelijke oorzaak voor maagpijn aan te wijzen. In dat geval spreekt men wel van aspecifieke maagklachten. Aspecifieke maagklachten geven vrijwel nooit blijvende schade voor de gezondheid en gaan na verloop van tijd vanzelf over.
Maagpijn door koffie / Bron: Istock.com/PuwanaiSomwanMaagpijn door voeding
Wanneer je te veel, te vet of sterk gekruid voedsel eet, kun je maagklachten ontwikkelen. Sommige mensen krijgen last van hun maag wanneer ze zure of koolzuurhoudende drank, koffie, of alcohol drinken. Lichamelijke en/of mentale stress kan maagklachten veroorzaken, net als roken of ongezonde voeding. Ook kan de maag van streek raken bij een geringe afwijking van de dagelijkse gewoonten. Iemand heeft in dat geval een 'gevoelige maag'. De maag is gewend geraakt aan bepaalde voeding- en leefgewoonten en verandering van spijs wordt door de maag niet in dank afgenomen.Voedingsintolerantie
Bij een voedingsintolerantie krijg je lichamelijk klachten na het eten van een bepaald voedingsmiddel, terwijl een ander er niet ziek van wordt.Lactose-intolerantie
Bij lactose-intolerantie kan je niet (goed) lactose verteren, een suiker die wordt aangetroffen in melk en melkproducten. Dit type voedselintolerantie veroorzaakt milde tot ernstige maagpijn en buikklachten. De oplossing? Eet geen zuivelproducten, zoals melk en kaas, en wees op je hoede voor bewerkte levensmiddelen. Bewerkte voedsel bevat vaak verborgen melkproducten of wei, een bijproduct op basis van melk dat voorkomt in veel eiwitpoedermengsels en ander voedsel. Als je lactose-intolerant bent, kun je ook lactosevrije melk drinken om klachten te voorkomen.
Endoscopie van het duodenum (twaalfvingerige darm) bij een patiënt met coeliakie / Bron: Onbekend, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)Glutenintolerantie (coeliakie)
Sommige mensen reageren slecht op gluten, een eiwit dat voorkomt in tarwe, gerst en rogge. De meest ernstige vorm van glutenintolerantie wordt coeliakie genoemd. Een glutenintolerantie (coeliakie) is een auto-immuunziekte waar veel mensen aan lijden zonder het zelf te weten Gluten veroorzaakt schade in de dunne darm. De dunne darm werkt niet normaal, het neemt geen voedingsstoffen op. Dit kan leiden tot gasvorming, winderigheid, een opgeblazen gevoel, lichte tot ernstige pijn en vermoeidheid veroorzaken. Het onvermogen van de dunne darm om voedingsstoffen te absorberen kan leiden tot chronische diarree, gewichtsverlies en zelfs ondervoeding.Voedselvergiftiging
Voedselvergiftiging door virussen of bacteriën kan buikpijn en maagpijn veroorzaken, evenals diarree en braken. Over het algemeen duren de vergiftigingsverschijnselen meestal ongeveer 1-2 dagen.Maagpijn door stress of depressie
Stress kan hoofdpijn, hoge bloeddruk, slapeloosheid en buik- en maagklachten veroorzaken, waaronder maagpijn. Depressie is gekoppeld aan problemen met de spijsvertering (waaronder verlies van eetlust en gewichtsverlies) en het prikkelbare darm syndroom (PDS). Met andere woorden, chronische stress of depressie kan constante maag- en buikklachten veroorzaken.
Maagpijn door medicatie / Bron: Stevepb, PixabayMaagpijn door medicatie
Tevens is bekend dat bepaalde medicijnen, zoals sommige pijnstillers, bloedverdunners, ontstekingsremmers en antidepressiva, aanleiding kunnen geven tot maagklachten of deze kunnen verergeren. Bij overgewicht, hoesten of obstipatie kunnen de klachten verergeren, vanwege een toegenomen druk in de buik.Maagpijn door buikgriep
Buikgriep of gastroenteritis wordt veroorzaakt door een virus of bacterie in het maag-darmkanaal. Buikgriep wordt gekenmerkt door misselijkheid, braken, diarree en/of koorts. Buikgriep duurt ongeveer twee tot drie dagen, maar het wel een week duren voordat de patiënt weer de oude is. Zorg in de tussentijd voor voldoende rust, en zorg ervoor dat je niet uitdroogt als gevolg van diarree of braken.Refluxklachten
Zuurbranden
Veel mensen hebben bij tijd en wijle last van brandend maagzuur. Men spreekt van 'reflux' wanneer de inhoud van de maag terugstroomt in de slokdarm, wat het slijmvlies in de slokdarm kan irriteren en beschadigen waardoor een ontsteking kan ontstaan. Dit gaat gepaard met brandende pijn achter het borstbeen. Vooral zwangere vrouwen kunnen last hebben van brandend maagzuur, omdat de maag in de buikholte minder ruimte ter beschikking heeft. Het is niet gevaarlijk, maar het kan wel erg vervelend en pijnlijk zijn.
Alcohol kan de sluitspier tussen slokdarm en maag verslappen / Bron: Istock.com/karelnoppeSluitspier tussen slokdarm en maag
De overgang van de slokdarm naar de maag bestaat uit een sluitspier die werkt als een klepje. Normaliter is er sprake van eenrichtingsverkeer: nadat het voedsel de sluitspier is gepasseerd, kan het niet meer terug. Het klepje gaat open als er voedsel aankomt richting maag en deze sluitspier zorgt er ook voor dat er geen voedsel en maagsap van de maag terug kan stromen de slokdarm in. De maaginhoud kan echter naar boven komen als de sluitspier niet goed werkt of als de druk in de buik te hoog is, bijvoorbeeld doordat je plotseling bukt of gaat liggen, knellende kleding draagt of als je zwaar getafeld hebt. Ook overgewicht en zwangerschap kunnen de druk op de maag verhogen. Als gevolg van roken, het gebruik van koffie, chocola of alcohol kan de sluitspier tussen slokdarm en maag verslappen, waardoor terugvloeiing van maagzuur naar de slokdarm sneller voorkomt. Dit kan ook door sommige medicijnen veroorzaakt worden. Ook bij een middenrifbreuk waarbij een deel van de maag boven het middenrif uitkomt, kan het sluitspiertje tussen de slokdarm en de maag soms niet meer goed sluiten.
Helicobacter pylori / Bron: Yutaka Tsutsumi, Wikimedia Commons (CC0)Ulcusklachten (maagzweer)
Een ulcus is een zweer en de term 'maagzweer' verwijst naar een zweer in de maag ofwel in de twaalfvingerige darm. De meeste maagzweren worden veroorzaakt door een infectie met de Helicobacter pylori bacterie. Veel voorkomende klachten zijn: pijn in de buik en wel net onder de ribbenkast, indigestie, misselijkheid, braken, verlies van eetlust, gewichtsverlies, bloed in het braaksel of ontlasting en als gevolg van bloedverlies symptomen van bloedarmoede, zoals een licht gevoel in het hoofd.Maagpijn door bijzondere maagaandoeningen
Onder de bijzondere maagaandoeningen vallen onder meer de maagbloeding, maagperforatie en maagkanker.Maagbloeding
Een maagbloeding kan onopgemerkt blijven bij kleine hoeveelheden bloed, maar het kan ook aanleiding geven tot zwarte teerachtige ontlasting of fors bloedbraken. Andere mogelijke verschijnselen van een maagbloeding zijn misselijkheid, bloedarmoede en shock.Maagkanker
Maagkanker is wereldwijd na longkanker de meest voorkomende kankersoort. Het komt vooral voor bij mensen die ouder zijn dan 50 jaar en dan merendeels mannen. Je voedingspatroon en de leefstijl (roken en duchtig de fles aanspreken) zijn belangrijke risicofactoren. Het geeft aanvankelijk vaak geen klachten of de klachten zijn a-specifiek. Bij aanhoudende bovenbuikklachten moet je alert zijn.
Galblaas en alvleesklier / Bron: Nerthuz/Shutterstock.comGalblaas en alvleesklier
Galstenen
Galstenen zijn stenen die zich vormen in de galblaas, een kleine zak die onder de lever zit. Gal is nodig om vetten te verteren in voeding. Deze stenen veroorzaken zwelling en kunnen het afvoerkanaal naar de darm blokkeren, resulterend in pijn. Galsteenpijn is vaak voelbaar in de rechterkant van de bovenbuik, vooral na vette maaltijden. Vetrijke maaltijden zorgen ervoor dat de galblaas zich samentrekt. Bij een galblaasontsteking zal elke samentrekking doorgaans pijn veroorzaken.Alvleesklierontsteking
Een alvleesklierontsteking kan brandende pijn in de bovenbuik veroorzaken. Sommige mensen hebben zelfs last van stekende pijn die recht door ze heen schiet. Je kunt naar voren leunen of op je rug gaan liggen om te proberen de pijn te verlichten, die kan afzakken tot een doffe pijn, en misselijkheid en braken. Te veel alcohol kan de boosdoener zijn van een ontstoken alvleesklier.Preventie van maagpijn
- De volgende maatregelen en tips kunnen helpen om maagpijn te voorkomen of te verminderen:
- Vermijd inname van prikkelende en irriterende stoffen als koffie, alcohol, sinaasappels, koolzuurhoudende dranken of sterk gekruid eten.
- Stop met roken, want roken irriteert het maagslijmvlies (de slijmvlieslaag die de binnenkant van de maag bekleedt) en door roken herstelt het maagslijmvlies zich minder snel.
- Het drinken van warme melk met eventueel een anijsblokje erin kan maagpijn soms verminderen.
- Stop met het gebruik van NSAID's (zoals aspirine, ibuprofen, diclofenac en naproxen) bij maagpijn. NSAID's kunnen namelijk maagklachten geven en de maag en darmen beschadigen.
