Slokdarmzweer: Oorzaken en symptomen van zweervorming
De slokdarm is de buis die de keel met de maag verbindt. Bij een slokdarmzweer is er schade opgetreden in het slijmvlies van de slokdarm, meestal veroorzaakt door gastro-oesofageale reflux of door een ernstige aanhoudende slokdarmontsteking, bijvoorbeeld als gevolg van medicatiegebruik of een infectie. De symptomen bestaan uit bijvoorbeeld slikpijn en slikproblemen, pijn achter of onder het borstbeen, onbedoeld gewichtsverlies en misselijkheid. Meestal volstaat een medicamenteuze behandeling die gericht is op het behandelen van de onderliggende oorzaak. Soms is echter een uitgebreidere behandeling in het ziekenhuis noodzakelijk. De vooruitzichten zijn tot slot variabel, maar patiënten met zweervorming in de slokdarm die hun behandeling naleven hebben over het algemeen betere vooruitzichten.
Epidemiologie
De geschatte prevalentie van slokdarmzweren als gevolg van
gastro-oesofageale reflux (symptomen van brandend maagzuur) bedraagt 2% tot 7%. De prevalentie van andere oorzaken van een slokdarmzweer is niet gekend anno oktober 2020.
Oorzaken
Gastro-oesofageale reflux
Meestal veroorzaakt gastro-oesofageale reflux een slokdarmzweer. Het merendeel van de patiënten heeft hierbij een zekere mate van een
maagbreuk. De onderste sluitspier (sfincter) van de slokdarm is meestal verantwoordelijk voor het remmen van de reflux van de maaginhoud, maar wanneer deze verzwakt, gaat dit beschermende mechanisme verloren. Dit resulteert in de blootstelling van het slokdarmslijmvlies aan maagzuur, hetgeen zweervorming veroorzaakt. Ook veroorzaakt herhaaldelijk geïnduceerd
braken zoals bij een patiënt met boulimia nervosa (
boulimie:
eetstoornis met oncontroleerbare vreetbuien en compenserend gedrag) periodiek een blootstelling van het slokdarmslijmvlies aan de maaginhoud, waardoor zweervorming of een verergering van de bestaande zweren tot stand komt.
Slokdarmontsteking
Ook ernstige en aanhoudende
slokdarminfecties leiden mogelijk tot zweervorming n de slokdarm.
Bijtende stoffen
Bijtende stoffen en ingeslikte vreemde voorwerpen veroorzaken bij contact soms direct beschadiging van de slijmvliezen van de slokdarm.
Infecties
Infecties die een
ontsteking van de slokdarm (oesofagitis) veroorzaken, omvatten
Candida-soorten,
herpes simplex en het
cytomegalovirus. Ook bepaalde bacteriën leiden tot infectieuze oesofagitis (slokdarmontsteking). Deze infecties komen vaak tot uiting bij patiënten met een
zwak immuunsysteem die vatbaar zijn voor infecties.

Sommige medicijnen leiden sneller tot slokdarmzweren /
Bron: Stevepb, Pixabay Medicatie
Ook het langdurig innemen van bepaalde
medicijnen veroorzaakt mogelijk een slokdarmontsteking zoals:
Voeding
De chronische consumptie van zuurrijke voedingsmiddelen zoals
cafeïnehoudende dranken, alcohol en sigaretten
roken verergert mogelijk slokdarmzweren want deze vernietigen de slijmvliezen van de slokdarm en vertragen de heraanmaak van gezond slijmvlies.
Risicofactoren
Aandoeningen
Enkele aandoeningen verhogen de kans op het ontwikkelen van slokdarmzweren zoals:

Zweervorming in de slokdarm ontstaat sneller door het drinken van alcohol /
Bron: Jarmoluk, PixabayOmgevingsfactoren
Irriterende stoffen die de slokdarm beschadigen, zoals cafeïnehoudende dranken, sigarettenrook, alcohol, loog en bepaalde medicijnen, veroorzaken ook sneller zweervorming in de slokdarm. Daarnaast vormen bepaalde soorten
kankerbehandelingen voor slokdarmkanker, zoals
chemotherapie en
radiotherapie, een risicofactor.
Symptomen
De symptomen van zweervorming in de slokdarm zijn vaak gebaseerd op de onderliggende oorzaak.
Gastro-oesofageale reflux
Slokdarmzweren veroorzaakt door gastro-oesofageale reflux vertonen vaak
maag- en slokdarmgerelateerde symptomen zoals:

Een zweer in de slokdarm veroorzaakt mogelijk pijn op de borst (pijn die voelbaar is achter of onder het borstbeen) /
Bron: Pexels, PixabayDe pijn op de borst van een slokdarmzweer is vaak achter het borstbeen (
retrosternale pijn) voelbaar en kenmerkt zich door een
branderig gevoel. Een patiënt met een actieve slokdarmzweer presenteert zich met
bloed braken, pijn op de borst van voelbaar onder het borstbeen die zich uitstrekt tot aan de rug. In ernstige gevallen ontstaat een circulatoire
shock veroorzaakt door veel bloedverlies.
Slokdarmontsteking
Meestal zijn slikpijn, slikproblemen en pijn die voelbaar is achter het borstbeen kenmerken van slokdarmzweren bij patiënten die deze slokdarmaandoening hebben als gevolg van medicatiegebruik of een infectie.
Diagnose en onderzoeken
De arts heeft een
medische geschiedenis van de patiënt nodig en voert vervolgens een lichamelijk onderzoek uit. De patiënt krijgt meestal een
röntgenfoto van de slokdarm met behulp van
bariumcontrast. Dit onderzoek onthult anatomische slokdarmafwijkingen. Verder is een
gastroscopie nuttig, ook voor het uitsluiten van kanker of andere aandoeningen. Een
bloedonderzoek onthult tot slot de aanwezigheid van een infectie in het bloed.

Een patiënt stopt best met roken /
Bron: Geralt, PixabayBehandeling van slokdarmzweer
Het is van essentieel belang dat de arts de precieze oorzaak kent van de slokdarmzweren. De behandeling is namelijk gesteund op de behandeling van de onderliggende oorzaak. De arts zet hiervoor de juiste (combinatie van) medicijnen in (geneesmiddelen die maagzuur remmen, medicijnen die een infectie behandelen). Medicijnen die leiden tot slokdarmzweren, zet de arts stop. Bij ernstige slokdarmbeschadiging is een intubatie met een nasogastrische buis, een intraveneuze (via een ader) vochttoediening en medicatie nodig. Voorts is het verstandig om uitlokkende factoren van een slokdarmzweer stop te zetten (roken, alcohol drinken, ...).
Prognose van zweervorming in slokdarm
De prognose voor patiënten met slokdarmzweren hangt af van de immuunstatus en leeftijd van de patiënt, een eventuele bijkomende ziekte en de oorzaak. De prognose is goed bij patiënten die therapietrouw zijn en een passend dieet volgen. Zij herstellen meestal binnen de paar weken tot paar maanden. Af en toe komt de aandoening terug bij patiënten die
protonpompremmers (maagzuurremmende medicijnen) nemen en deze stopzetten. Daarom is een onderhoudsbehandeling met deze medicijnen vaak nodig.
Complicaties van slokdarmzweren
Een onbehandelde slokdarmzweer leidt mogelijk tot een slokdarmbloeding of een Barrett-slokdarm (schade aan slokdarmwand met symptomen van brandend maagzuur) Andere complicaties omvatten:
- bovenste gastro-intestinale bloedingen (zelden)
- een maagbloeding (symptomen van bloed braken en zwarte ontlasting) of maagperforatie (gat in maagwand met buikpijn en braken) waaraan een patiënt zelden ook komt te overlijden
- overmatig gewichtsverlies door een verlies van eetlust en slikproblemen
- slokdarmkanker
- slokdarmruptuur (scheur in de slokdarm)
- slokdarmvernauwingen
- terugkerende maagzweren
Lees verder