Brandende slokdarm: oorzaken branderige keel en slokdarm

Een brandende slokdarm en branderige keel kan onder meer komen door zure reflux, wat optreedt wanneer de inhoud van de maag opstijgt in de slokdarm. Na het doorslikken van eten en drinken, komt het in de slokdarm terecht. Je slokdarm is de buis die je keel verbindt met je maag. De spieren in de slokdarmwand vervoeren het voedsel richting de maag, waardoor het lichaam gevoed en gehydrateerd blijft. Een branderige slokdarm kan het slikken pijnlijk maken, wat leidt tot minder eten waardoor je te weinig voedingsstoffen binnenkrijgt en afvalt. Een branderige slokdarm tijdens of na het eten kan komen door reflux, slokdarmontsteking of slokdarmzweren. Pijn en een branderig gevoel tijdens het slikken kunnen echter ook verband houden met aandoeningen waarbij de keelholte of keel is betrokken, aangezien de keelspieren belangrijk zijn bij het slikken.

• Symptomen van brandende slokdarm
• Branderige slokdarm door reflux
• Gastro-oesofageale reflux
• Wat te doen?
• Pijn in de slokdarm door slokdarmontsteking
• Mogelijke oorzaken
• Behandeling
• Keelontsteking als oorzaak van branderige slokdarm
• Ontsteking van de keelholte en/of de tonsillen
• Behandeling
• Branderige pijn door slokdarmzweren
• Wat is het?
• Wat te doen?
• Branderige keel door amandelontsteking
• Ontstoken amandelen
• Behandeling
• Brandende slokdarm zelf verhelpen
• Fruit en groenten
• Volkoren
• Eiwitrijk voedsel met weinig vet
• Gezonde vetten
• Veilige kruiden en sauzen

Symptomen van brandende slokdarm

Een brandende slokdarm kan gepaard gaan met de volgende symptomen:

• moeite met slikken
• pijn bij het slikken
• gevoel dat eten niet zakt
• brok in de keel gevoel
• maagzuur
• oprispingen
• slechte of vieze smaak in de mond
• zure smaak in de mond
• keelpijn
• heesheid / schorre stem
• hoesten
• zweertjes in de mond
• misselijkheid
• braken
• buikpijn
• dyspepsie
• pijn op de borst
• slechte adem

Branderige slokdarm door reflux

Gastro-oesofageale reflux

Een brandende slokdarm kan komen door reflux. Gastro-oesofageale reflux ziekte ofwel reflux is een terugkerend probleem, waarbij maagzuur en enzymen vanuit de maag terugvloeien in de slokdarm, met als gevolg ontstekingen en pijn in de slokdarm. Dit komt doordat de slokdarm geïrriteerd raakt door het maagzuur. Langdurige blootstelling aan zure reflux en irritatie kan leiden tot pijn bij het slikken en andere complicaties, omdat de bekleding van de slokdarm pijnlijk en ontstoken raakt. Er kunnen ook structuren in de keel bij betrokken zijn. Er kan een brandend gevoel in de borst, keel en bovenbuik aanwezig zijn – brandend maagzuur – met andere mogelijke symptomen zoals misselijkheid, braken en slechte adem. Roken en bepaalde medicijnen kunnen bijdragen aan zure reflux en irritatie van de slokdarm en keel.

Wat te doen?

Leefstijlveranderingen in combinatie met medicijnen die het maagzuur binden, remmen of blokkeren, leiden tot verbetering van de klachten voor de meeste mensen met reflux.

Pijn in de slokdarm door slokdarmontsteking

Mogelijke oorzaken

Reflux is slechts één mogelijke oorzaak van een slokdarmontsteking of oesofagitis, en een branderige slokdarm en pijnlijk slikken. Andere oorzaken zijn:

• Een middenrifbreuk.
• Geneesmiddelen die de slokdarm irriteren, zoals:
• Niet-steroïde anti-inflammatoire geneesmiddelen (NSAID's), zoals aspirine, ibuprofen of naproxen.
• Geneesmiddelen voor osteoporose of botontkalking (bisfosfonaten).
• Antibiotica, zoals clindamycine (een antibioticum dat behoort tot de categorie van de lincosamiden) of tetracycline (gebruikt bij infecties van huid en luchtwegen).
• Vitamine- en mineralensupplementen, zoals vitamine C-, ijzer- en kaliumpillen.
• Infectie. Mensen met een zwak immuunsysteem hebben meer kans op een slokdarmontsteking. Dit geldt ook voor mensen met hiv, diabetes of nierproblemen, maar ook voor ouderen en mensen die steroïde medicijnen gebruiken.
• Bestralingstherapie.
• Bepaalde ziektes die het moeilijk maken om door te slikken, zoals sclerodermie, een reumatische ziekte waarbij het bindweefsel steeds stugger wordt
• Allergieën, vaak voedselallergieën, vooral voor zeevruchten (schaal- en schelpdieren die in de zee voorkomen), melk, noten, soja of eieren.

Symptomen van een slokdarmontsteking zijn zuurbranden, pijn als je slikt, problemen met het doorslikken van voedsel of vloeistoffen pijn op de borst (kan vergelijkbaar zijn met de pijn van een hartaanval), kuchen, en soms veroorzaakt het ook misselijkheid of braken, koorts en buikpijn.

Behandeling

De behandeling die je nodig hebt, hangt af van wat de ontsteking van de slokdarm veroorzaakt. Als je een slokdarmontsteking hebt die wordt veroorzaakt door zure reflux, zal de arts je waarschijnlijk aanraden om dieetaanpassingen te doen, gewicht te verliezen bij overgewicht en andere leefstijlveranderingen aan te brengen.

Het is het beste om verschillende kleine maaltijden te eten in plaats van twee of drie grote maaltijden. Wacht na het eten 2 tot 3 uur voordat je gaat liggen. Snacken in de late avond is geen goed idee. Chocolade, munt en alcohol kunnen refluxklachten verergeren. Deze ontspannen de klep tussen de slokdarm en de maag. Pittig voedsel, voedsel met veel zuur (zoals tomaten en sinaasappels) en koffie kunnen de symptomen van reflux bij sommige mensen verergeren. Als je klachten erger zijn nadat bepaald voedsel hebt gegeten, dan kan het zinvol zijn om te stoppen met het eten van dat voedsel om te zien of de klachten verbeteren. Voorts is het verstandig om niet te roken. Als alleen veranderingen in de levensstijl niet voldoende zijn om de ontsteking in de slokdarm te verhelpen, kan de arts geneesmiddelen voorschrijven die maagzuur verminderen.

Keelontsteking als oorzaak van branderige slokdarm

Ontsteking van de keelholte en/of de tonsillen

Een keelontsteking (faryngitis) is een ontsteking van de keelholte en/of de tonsillen en kan leiden tot pijnlijk slikken en verlies van eetlust en kan worden aangezien voor slokdarmpijn. Een keelontsteking kan ervoor zorgen dat de amandelen aan de achterkant van de keel opgezwollen en pijnlijk worden, wat het eten behoorlijk kan bemoeilijken. De meeste gevallen van keelontsteking worden veroorzaakt door virussen zoals verkoudheidsvirussen, het griepvirus of klierkoorts; aandoeningen die in het algemeen na verloop van tijd vanzelf verdwijnen.

Behandeling

Keelontsteking wordt vaak beter binnen een week tot twee weken. Zelfzorgmaatregelen kunnen ook helpen de symptomen te verbeteren:

• Voldoende drinken om uitdroging te voorkomen.
• Warme bouillon drinken.
• Gorgelen met warm zout water.
• Het gebruik van een luchtbevochtiger;
• Rusten tot je je beter voelt.
  Helicobacter pylori / Bron: Yutaka Tsutsumi, Wikimedia Commons (CC0)
• Neem paracetamol tegen de pijn.

Een bacteriële keelontsteking wordt soms behandeld met antibiotica.

Branderige pijn door slokdarmzweren

Wat is het?

Een slokdarmzweer is een soort maagzweer. Het is een pijnlijke zweer gelegen in de bekleding van het onderste deel van de slokdarm, op de kruising van de slokdarm en de maag. Slokdarmzweren ontstaan meestal als gevolg van een infectie met een bacterie genaamd Helicobacter pylori. Het kan ook worden veroorzaakt door erosie van maagzuur dat naar de slokdarm stroomt (reflux). In sommige gevallen kunnen andere infecties van schimmels en virussen ook resulteren in slokdarmzweren. Een slokdarmzweer kan pijnlijk zijn.

Wat te doen?

Medicijnen en veranderingen in levensstijl kunnen je helpen herstellen van een slokdarmzweer.

Branderige keel door amandelontsteking

Ontstoken amandelen

Pijnlijk slikken en een branderige keel en slokdarm, zijn klachten die kunnen worden veroorzaakt door een amandelontsteking. Je amandelen kunnen worden geïnfecteerd door enkele van dezelfde bacteriële en virale boosdoeners die elders in de keel toeslaan, zoals streptokokken, adenovirus en herpes simplex.

Behandeling

Kortdurende of acute bacteriële tonsillitis kan met antibiotica worden behandeld. Chronische of terugkerende gevallen kunnen baat hebben bij chirurgische verwijdering van de amandelen. Moeilijkheden met ademhalen, hevige keelpijn,
zwelling van het aangedane gebied, pijnlijk slikken, hoge koorts en koude rillingen, vereisen direct medische aandacht, omdat deze symptomen kunnen wijzen op een peritonsillair abces (keelabces).

Brandende slokdarm zelf verhelpen

Brandende slokdarm komt meestal van zure reflux, wat gebeurt wanneer maagzuur naar je slokdarm gaat nadat je gegeten hebt, waardoor een branderig gevoel en vaak ook ongemak in je borst of bovenbuik ontstaat, ook wel brandend maagzuur genoemd. Behalve de noodzakelijke medische behandeling, kunnen levensstijlmaatregelen, zoals stoppen met roken, afvallen bij overgewicht en het eten van een vetarm dieet, je symptomen verlichten. Hoewel het verband tussen zwaarlijvigheid en chronische reflux maar gedeeltelijk wordt begrepen, kunnen extra kilo's lichaamsgewicht druk op je slokdarm uitoefenen, wat kan zorgen voor klachten. Vervang voedsel dat irritatie kan veroorzaken of verergeren met veiligere alternatieven.

Fruit en groenten

Als je vatbaar bent voor het terugstromen van maagzuur naar de slokdarm, is het verstandig om meer fruit en groenten te nemen. De antioxidanten die ze bieden, kunnen helpen om de klachten te verminderen. Vermijd echter producten die de keelpijn kunnen verergeren, zoals tomatenproducten en citrusvruchten en -sappen en neem in plaats daarvan minder zure alternatieven zoals bosbessen en paprika's. Als waardevolle bronnen van vitamine B kunnen donkere bladgroenten, zoals boerenkool en spinazie, ook de symptomen verbeteren. Het eten van meer groenten en fruit, die laagcalorische vezelbronnen zijn, is ook goed om je gewicht te beheersen.

Volkoren

Volkoren en bruine graanproducten hebben het essentiële ingrediënt van de graankorrel (de vlies en de kiem) tijdens de verwerking niet verloren. Als gevolg hiervan bieden ze meer voedingsstoffen, waaronder B-vitaminen en vezels, dan geraffineerde granen (wit brood, witte rijst en witte pasta). Volle granen passen goed in een dieet dat is gericht op het onder controle brengen van zure reflux en brandend maagzuur. Begin de dag met een portie volkoren granen of havermout met magere melk en bessen. Andere voedzame volle granen zijn quinoa, bruine rijst, haver en gerst.

Eiwitrijk voedsel met weinig vet

Eiwit is een belangrijk onderdeel van elk gezond dieet, maar vette bronnen kunnen de onderste slokdarmsfincter ontspannen, waardoor maagzuur gemakkelijker kan uitbreken. Het is aanbevolen om vet voedsel, waaronder vetrijk vlees en volle melk, te vermijden. Voedzame, magere eiwitbronnen zijn onder meer vis, gevogelte, tofu en peulvruchten, zoals bonen en linzen. Kies gezonde kookmethodes, zoals grillen, bakken en stromen.

Gezonde vetten

Verzadigde vetten, overwegend in vette dierlijke producten, en transvetten, aangetroffen in veel commercieel bereide gebakken producten, en gefrituurd voedsel, kunnen ontstekingen vergroten, waardoor pijn en branderig gevoel in de slokdarm erger wordt. Kies in plaats daarvan voor gezonde vetbronnen zoals olijfolie, noten, zaden en avocado's. Vette vis, waaronder zalm, haring, sardines en makreel, en lijnzaad leveren flinke hoeveelheden omega-3 vetten op; gezonde vetten die ontstekingen kunnen verminderen.

Veilige kruiden en sauzen

Pittige sauzen en kruiden, zoals peper en munt, kunnen een branderige slokdarm verergeren. Voeg in plaats daarvan smaak toe aan je maaltijden met mildere ingrediënten, zoals soepbouillon, milde kruiden zoals oregano of basilicum.

Lees verder

• Slokdarmdivertikels: symptomen, oorzaak, en behandeling
• Slokdarmontsteking: symptomen en behandeling oesofagitis
• Slokdarmspataderen, slokdarmvarices: symptomen, behandeling
• Keelklachten: oorzaken van pijnlijke of kriebelende keel
• Branderige keel: oorzaken van branderig gevoel in de keel